نظريه

با توجه به مراتب مذكور و ماده 44 قانون امور حسبي آيا اعتراض معترض قابل استماع مي‌باشد؟
با توجه به مواد 582 و 583 قانون آئين دادرسي مدني و ماده 44 قانون امور حسبي كه در ذيل درج مي‌گردد:
ماه 582- اگر در خصوص دعوائي حكم يا قراري صادر شود كه به حقوق شخص ثالث خللي وارد آورد و آن شخص يا نماينده اودر مرحله دادرسي كه منتهي به حكم با قرار شده است بعنوان اصحاب دعوي دخالت نداشته مي‌تواند بر آن حكم يا قرار اعتراض نمايد.
ماده 583- در مورد ماده قبل شخص ثالث حق دارد به هر گونه حكم و قرار صادر از دادگاههاي نسختين و پژوهش اعتراض كند و نسبت به حكم داور نيز كساني كه خود يا نماينده آنها در تعيين داور شركت نداشته مي‌توانند به عنوان شخص ثالث اعتراض كنند.
ماده 44 قانون امور حسبي- كساني كه تصميم دادگاهها را در امور حسبي براي خود مضر بدانند مي‌توانند بر آن اعتراض نمايند خواه تصميم از دادگاه نخست صادر شده يا از دادگاه پژوهش باشد و حكمي كه در نتيجه اعتراض صادر مي‌‌شود قابل پژوهش و فرجام است.
در مورد سئوال فوق كميسيون مشورتي آئين دادرسي مدني اداره حقوقي برمبناي نظريه اقليت كميسيون آئين دادرسي مدني در تاريخ 18/9/43 چنين اظهارنظر كرده است:
با توجه به ماده 44 قانون امور حسبي و عموم مدلول مادتين 582 و 583 قانون آئين دادرسي مدني نظريه اقليت كميسيون آئين دادرسي مدني مورد تأييد و بلااشكال است.
نظريه كميسيون مشورتي آئين دادرسي مدني:
استعلام حكايتي از ترافع ندارد و سئوال هم اين است كه درخواست اصلاح تصديق انحصار وراثت به تقاضاي اشخاص ذينفع طبق ماده 44 قانون امور حسبي قابل قبول است يا ماده 362 قانون امور حسبي و 3 قانون تصديق انحصار وراثت مانع رسيدگي به درخواست مذكور مي‌باشد. با التف ات به اينكه تصديق انحصار وراثت تصميمي در امور حسبي است و ماده 44 قانون امور حسبي ناظر به تصديق انحصار وراثت نيز مي‌باشد و با وجود قاعده صريح و مفهوم مستقيم ماده 44 بر قابل اعتراض بودن تصديق انحصار وراثت علي‌الاطلاق استناد اكثريت محترم به مفهوم مخالف ماده 319 درست به نظر نمي‌رسد لذا به نظر اينجانبان رسيدگي به درخواست اصلاح تصديق انحصار وراثت مقيد به موعد معيني نيست و درخواست قابل قبول و رسيدگي است.
در مورد مسئله فوق اكثريت كميسيون آئين دادرسي مدني چنين اظهارنظر كرده‌اند:
نظريه اكثريت
اشخاصي كه تصديق انحصار وراثت تحصيل كرده‌اند مي توانند مطالبات متوفي را وصول نمايند و مديون به متوفي كه دين خود را به دين ترتيب به اشخاص مزبور پرداخته به صراحت ماده 370 قانون امور حسبي در مقابل هر مدعي وراثت بري‌الذمه محسوب خواهد بود بنابراين به مستفاد از ماده مزبور و تبصره ماده 2 قانون انحصار وراثت مصوب 1309 صدور تصديق انحصار وراثت مانع از اين نيست كه به دعوي هر مدعي وراثت بر طبق مقررات و با رعايت تبصره ماده 16 قانون آئين دادرسي مدني در دادگاه صلاحيت دار رسيدگي گردد و به مستفاد از مفهوم مخالف ماده 369 قاون امور حسبي تصديق انحصار وراثت كه با انتشار آگهي صادر شده باشد قابل اعتراض نيست و در مورد سئوال هرچند كه دعوي بعنوان اعتراض ثالث اقامه شده و به ماده 582 قانون آئين دادرسي مدني استناد گرديده و عنوان دعويو استناد به مادده مرقوم صحيح نيست ولي دعوي مزبور تحت عنوان دعوي وراثت و مستقلاً در دادگاه صلاحيتدار قابل رسيدگي مي‌باشد و ماده 44 قانون امور حسبي به اين موضوع كه در قانون حكم خاصي براي اين پيش‌بيني شده قابل اعمال به نظر نمي‌رسد.