پروتكل
طرفهاي معظم متعاهد مقرر ميدارند:
1 ـ هر يك از طرفهاي معظم متعاهد تعهد مينمايد از صدور اموال فرهنگي واقع در سرزميني كه هنگام جنگ نموده است ممانعت نمايد. اموال مزبوراموالي است كه در ماده 1 قرارداد حمايت اموال فرهنگي كه در لاهه به تاريخ 14 مه 1954 به امضاء رسيده است توصيف گرديده است.
2 ـ هر يك از طرفهاي معظم متعاهد تعهد مينمايد اموال فرهنگي را كه به كشوري وارد شده و مستقيماً يا من غير مستقيم از سرزمين اشغال شدهاي بهآن جا انتقال يافته باشد تحت توقيف قرار دهد اين توقيف يا هنگام ورود يا رأساً يا در غير اين صورت طبق تقاضاي مقامات سرزمين مزبور به عملخواهد آمد.
3 ـ هر يك از طرفهاي معظم متعاهد تعهد مينمايند پس از خاتمه جنگ اموال فرهنگي را كه به كشور وي انتقال داده شده و به شرط آن كه انتقالمخالف با مفاد بند يك باشد به مقامات صالحه كشوري كه سابقاً تحت اشغال بوده و اموال متعلق به آن است مسترد دارد.
اموال مزبور نبايد به هيچ وجه بابت غرامت جنگي نگاهداشته شود.
4 ـ طرف معظم متعاهدي كه موظف بوده است از صدور اموال فرهنگي سرزميني را كه اشغال نموده است ممانعت به عمل آورد بايد به كساني كه باحسن نيت متصرف اموال فرهنگي مزبور ميباشند و بر حسب مفاد بند سابق بايد مسترد گردد غرامت لازمه را بپردازد.
5 ـ اموال فرهنگي كه از طرف يكي از طرفهاي معظم متعاهد در سرزمين طرف ديگري براي حمايت آنها از آسيب جنگ امانت گذارده شده است پس ازخاتمه مخاصمه به مقامات صالحه كشور مبداء مسترد خواهد گرديد.
6 ـ اين پروتكل مورخ 14 مه 1954 ميباشد و براي امضاء كليه دولي كه به كنفرانس منعقد در لاهه از 21 آوريلالي 14 مه 1954 دعوت شده بودند تاتاريخ 31 دسامبر 1954 مفتوح خواهد بود.
7 ـ (الف) ـ اين پروتكل طبق مقرراتي كه در قوانين اساسي هر يك از دول امضاكننده پيشبيني شده است به تصويب خواهد رسيد.
(ب) ـ اسناد مصوب به مدير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد تسليم خواهد گرديد.
8 ـ اين پروتكل از تاريخ اعتبار برايالحاق كليه دولي كه از طرف شوراي اجرايي سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد دعوت بهالحاقگرديدهاند باز خواهد بود والحاق به وسيله تسليم سند مشعر برالحاق به مدير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد انجام مييابد.
9 ـ دول مذكور در بند 6 و 8 ميتوانند هنگام امضاء يا تصويب ياالحاق اعلام نمايند كه خود را نسبت به مقررات بخش (?) يا (??) اين پروتكل متعهدنميدانند.
10 ـ (الف) اين پروتكل سه ماه پس از تسليم پنج سند تصويب معتبر خواهد گرديد.
(ب) ـ سپس براي هر يك از طرفهاي معظم متعاهد سه ماه پس از آن كه سند مصوب يا مشعر برالحاق خود را تسليم نمايد پروتكل معتبر خواهد بود.
(ج) ـ موارد پيشبيني شده در مواد 18 و 19 قرارداد حمايت اموال فرهنگي در صورت وقوع جنگ كه به تاريخ 14 مه 1954 در لاهه به امضاء رسيدهاست در اسناد مصوب يا مشعر برالحاق كه طرفهاي متخاصم قبل يا بعد از آغاز مخاصمات يا اشغال تسليم نمودهاند تأثير فوري خواهد داشت. در مواردمزبور مدير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد مراتب پيشبيني شده در بند 14 را به اسرع وسائل ابلاغ خواهد نمود.
11 ـ (الف) ـ هر يك از دول امضاكننده اين پروتكل در ظرف شش ماه از تاريخ اعتبار آن تدابير لازمه را به منظور اعمال واقعي مفاد پروتكل اتخاذخواهند نمود.
ب ـ براي دولي كه بعد از تاريخ اعتبار پروتكل اسناد مصوب يا مشعر برالحاق خود را تسليم نمايند اين مهلت شش ماه از تاريخ تسليم اسناد مصوب يامشعر برالحاق احتساب خواهد شد.
12 ـ هر يك از طرفهاي معظم متعاهد ميتواند هنگام تصويب ياالحاق يا هر موقع ديگري پس از آن به وسيله يادداشتي به مدير كل سازمان تربيتي وعلمي و فرهنگي ملل متحد اعلام دارد كه اين پروتكل يا قسمتي از سرزمينهايي را نيز كه روابط بينالمللي آنها را عهدهدار است شامل ميگردد اين اعلامپس از سه ماه از تاريخ وصول آن مؤثر خواهد گرديد.
13 ـالف ـ هر يك از طرفهاي معظم متعاهد مخير است اين پروتكل را به نام خود يا به نام سرزمينهايي كه روابط بينالمللي آنها را عهدهدار است فسخنمايد.
بـ فسخ پروتكل به وسيله تسليم سند كتبي به مدير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد اعلام خواهد گرديد.
ج ـ فسخ يك سال پس از وصول سند مزبور مؤثر ميگردد. چنانچه هنگام انقضاي سال طرف فسخكننده مجبور به ورود جنگي شود اثر فسخ تا انتهايمخاصمه و در هر صورت تا برگشت اموال فرهنگي به مبداء معلق خواهد گرديد.
14 ـ مدير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد دول مذكور در بندهاي 6 و 8 و همچنين سازمان ملل متحد را از تسليم اسناد مصوب يامشعر برالحاق يا حاكي از قبول مذكور در بندهاي 7 و 8 و 15 و نيز از موارد ابلاغ فسخ به ترتيبي كه در بندهاي 12 و 13 پيشبيني شده است مستحضرخواهد ساخت.
15 ـالف ـ در صورتي كه از طرف بيش از يك ثلث از طرفهاي معظم متعاهد تقاضا شود اين پروتكل ممكن است مورد تجديد نظر واقع گردد.
ب ـ مدير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد كنفرانسي بدين منظور دعوت خواهد كرد.
ج ـ اصلاحاتي كه در اين پروتكل ميشود در صورتي معتبر خواهد بود كه به اتفاق آراء از طرف دول معظم متعاهدي كه در كنفرانس شركت دارندتصويب و هر يك از طرفهاي معظم متعاهد نيز آن را قبول نمايد.
د ـ قبول اصلاحاتي كه بنا به تصويب كنفرانس مذكور در تبصرههاي ب و ج در اين پروتكل به عمل ميآيد به وسيله تسليم سند رسمي از طرف هر يكاز دول معظم متعاهد به مدير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد انجام ميگيرد.
ه ـ پس از اعتبار اصلاحات وارد در اين پروتكل فقط متني كه بدين طريق اصلاح گرديده بري تصويب ياالحاق مفتوح خواهد بود.
به موجب ماده 102 منشور ملل متحد اين پروتكل طبق تقاضاي مدير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد در دبيرخانه سازمان ملل متحددر دبيرخانه سازمان ملل متحد به ثبت خواهد رسيد.
بناء عليهذا امضاكنندگان زير كه رسماً مجاز ميباشند اين پروتكل را امضاء نمودند:
در لاهه به تاريخ 14 مه 1954 به انگليسي و اسپانيولي و فرانسه و روسي كه هر چهار متن متساوياً معتبر ميباشند در يك نسخه تنظيم گرديده كه دربايگاني سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد ضبط و رونوشت مصدق آن براي كليه دول مذكور در بندهاي 6 و 8 و همچنين سازمان ملل متحدارسال خواهد شد.