مقررات تعيين خط شاهين
فصل 1 ـ كليات
مقرره 1 ـ استحكام بدنه
در عنوان، كلمات « استحكام كشتي» جايگزين كلمات « استحكام بدنه» مي‌شود.
در جمله اول مقرره، كلمه « كشتي» به جاي « بدنه» استفاده مي‌شود.
مقرره 2 ـ كاربرد
بندهاي جديد (6) و (7) ذيل به متن اضافه شود:
«6 ـ مقرره (2) 22 و مقرره 27 بايد تنها درمورد كشتي‌هايي اعمال شود كه در تاريخ لازم‌الاجراء شدن پروتكل 1988 مربوط به كنوانسيون بين‌المللي خط شاهين، 1966 يا بعد از آن، تيرحمال آنها گذاشته شده يا در مرحله مشابهي از ساخت باشد.
7ـ كشتي‌هاي جديد، به غير از كشتي‌هاي مشخص شده در بند (6)، آنطور كه دستگاه اجرايي تعيين مي‌كند بايد با مقرره 27 كنوانسيون حاضر (اصلاح شده) و يا با مقرره27 كنوانسيون بين‌المللي خط شاهين، 1966 (مصوب پنجم آوريل 1966) (برابر با شانزدهم فروردين 1345) مطابقت داشته باشد».
مقرره 3 ـ تعاريف و واژگان استفاده شده در ضمائم
متن ذيل جايگزين متن موجود بند (1) مي‌شود:
« طول ـ طول (L) به مفهوم نود و شش درصد (96% ) طول كل آبخوري در هشتاد و پنج درصد (85% ) كمترين عمق قالبي كه از بالاي تيرحمال اندازه‌گيري شده يا طول كل آبخوري از جلوي سينه تا محور سكان در پاشنه، هر كدام كه بزرگتر باشد، مي‌باشد. درصورتي كه طرح دماغه (سينه) كشتي در بالاي آبخور هشتاد و پنج درصد (85%) كمترين‌عمق قالبي مقعر باشد، هر دو انتهاي قسمت جلويي طول كلي و خود سينه بايستي متناسباً روي خطي عمود بر آبخور تصوير شوند كه اين خط از عقبي‌ترين نقطه طرح سينه (بالاي‌آبخور) مي‌گذرد. در كشتي‌هايي كه تير حمال آنها شيبدار است آبخوري كه طول در آن‌اندازه‌گيري شود بايستي موازي خط آبخور طراحي درنظر گرفته شود.»
در بند (ب) (5) عبارت « خطوط قالبي كشتي در عرشه و پهلوها» جايگزين عبارت « خطوط قالبي كشتي در عرشه و ورق‌هاي بدنه كشتي» مي‌شود.
مقرره 5 ـ علامت خط شاهين
در آخرين جمله مقرره عبارت « همانطور كه در شكل 2 نمايش داده شده است» حذف مي‌شود.
مقرره 9 ـ صحت علائم
ارجاع به « 1966» در ارتباط با گواهينامه بين‌المللي خط شاهين حذف مي‌شود.
فصل 2 ـ شرايط تخصيص سطح بدنه آزاد
مقرره 10 ـ اطلاعاتي كه بايد براي فرمانده كشتي فراهم شود
متن ذيل جايگزين متن موجود بند (2) مي‌شود :
(2) ـ هركشتي‌اي كه لازم نباشد تحت كنوانسيون بين‌المللي ايمني جان اشخاص در دريا در حال اجرا پس از تكميل مورد آزمايش خمش قرار بگيرد بايد :
(الف) ـ آنچنان مورد خمش قرار گيرد و جابجائي حقيقي و موقعيت مركز ثقل براي شرايط سبك كشتي تعيين شود؛
(ب) ـ براي استفاده فرمانده كشتي اطلاعات موثقي را به شكل مصوب شده به هنگام لزوم فراهم كند تا وي قادر باشد كه به سرعت و به آساني مراحل كسب راهنمائيهاي صحيح براي تعادل كشتي را تحت كليه شرايط متناسب با كاري كه براي كشتي در شرايط طبيعي‌درنظر گرفته شده است انجام دهد؛
(ج) ـ همواره اطلاعات تأييد شده تعادل را همراه با شواهدي كه نشان دهد اطلاعات مزبور مورد تصويب دستگاه اجرائي قرار گرفته است روي كشتي داشته باشد؛
(د) ـ اگر دستگاه اجرايي چنين تأييد نمايد كه كشتي تكميل شده به آزمايش خمش نيازي ندارد، مشروط بر اين است كه اطلاعات اصلي تعادل از آزمايش خمش كشتي هم‌خانواده در دسترس بوده و اين موضوع به رضايت دستگاه اجرايي رسيده باشد كه اطلاعات موثق تعادل كشتي مي‌تواند از طريق اطلاعات اصلي كشتي هم‌خانواده بدست آيد.
مقرره 15 ـ بستن دربهـاي انبار كشتي توسـط درپوشهـاي قابل حمل و كاملاً ضد آب نمودن با برزنت و لوازم بستن
در آخرين جمله بند (5) كلمه « خطي» قبل از كلمه « ميانگين» درج مي‌شود.
مقرره 22 ـ مجاري عبور آب، شاخاب‌ها و تخليه‌كننده‌ها
در اولين جمله بند (1) عبارت « به‌جز موارد مطروحه در بند (2)» بايد بين كلمات « بايد» و « باشد» درج شود.
بند ذيل به متن موجود اضافه مي‌شود :
« (2) ـ مجاري عبور آب كشيده شده در بدنه از روسازيهاي محصور كه براي حمل كالا استفاده مي‌شود، تنها درصورتي مجاز مي‌باشد كه سطح آزاد عرشه هنگامي كه كشتي تا 5 درجه در هر كدام از طرفين متمايل مي‌شود، كاملاً در آب فرو نرود. در موارد ديگر، مجاري‌عبور فاضلاب بايد مطابق با الزامات كنوانسيون بين‌المللي ايمني جان اشخاص در دريا درحال اجراء، داخل كشتي كشيده شود.»
شماره بندهاي (2) تا (5) موجود به (3) تا (6) تغيير مي‌يابد.
در بنـد مجـدد شمـاره‌گـذاري شـده (4)، ارجاع بـه « بند (2)» جايگزين ارجاع به «بند (1)» مي‌شود.
در اوليـن جمـله بنـد مجـدد شمـاره‌گـذاري شده (6)، عبارت « كليه لوازم بدنه و شيرفلكه‌ها» جايگزين عبارت فعلي «كليه شيرفلكه‌ها و لوازم بدنه» مي‌گردد.
مقرره 23 ـ هبله‌ها
در بند (2) مقرره، عبارت « خط بار تابستاني (يا خط بار الوار تابستاني، اگر تخصيص يافته باشد)» به جاي عبارت « خط آب بارگيري» استفاده مي‌شود.
مقرره 24 ـ روزنه‌هاي عبور آب عرشه
در اولين جمله بند (2)، عبارت « مساحت محاسبه شده بر طبق بند (1)» جايگزين عبارت « مساحت محاسبه شده» مي‌شود.
در جمله دوم بند (2)، كلمه « خطي» قبل از كلمه « ميانگين» درج مي‌شود.
در بند (3)، عبارت « كشتي مجهز به كانال عبوري» جايگزين عبارت « كشتي كه مجهزبه كانال عبوري شده كه» مي‌شود.
فصل 3 ـ سطح بدنه آزاد
مقرره 27 ـ انواع كشتي
متن موجود توسط متن ذيل جايگزين مي‌گردد :
(1) ـ به‌منظور محاسبه سطح بدنه آزاد، كشتي‌ها بايد به دو نوع « الف» و « ب» تقسيم شوند.
كشتي‌هاي نوع « الف»
(2) كشتي نوع « الف»، كشتي‌اي است كه ؛
(الف) ـ تنها به منظور حمل كالاهاي مايع به صورت فله طراحي شده است :
(ب) ـ يكپارچگي كامل در قسمت عرشه روباز داشته و فقط داراي دريچه‌هاي دسترسي كوچكي به محفظه‌هاي بار مي‌باشد كه توسط درپوش‌هاي واشردار ضدنفوذ آب فلزي يا مواد مشابه آن بسته مي‌شود؛ و
(ج) ـ داراي حد مجاز فضاي خالي كمي در محفظه‌هاي بارگيري كالا باشد.
(3) در كشتي نوع « الف»، چنانچه طول آن بيش از 150 متر باشد و سطح بدنه آزاد كمتري از نوع « ب» به آن تخصيص داده شده باشد، هنگامي كه برطبق الزامات بند (11) بارگيري مي‌شود، بايد قادر باشد كه درصورت آب گرفتگي هر محفظه و يا محفظه‌ها با حد مجاز فضاي خالي 95/0 در مقابل خسارت مفروض آنطور كه در بند (12) ذكر شده مقاومت نمايد، و بايد در شرايط مطلوب تعادل آنطوري كه در بند (13) تعيين شده، شناور باقي بماند. در چنين كشتي‌هايي موتورخانه بايد به عنوان محفظه قابل آب گرفتگي درنظرگرفته شود، اما با حد مجاز فضاي خالي 85/0.
(4) ـ در كشتي نوع « الف»، بايد سطح بدنه آزادي تخصيص داده شود كه از سطح بدنه آزاد مندرج در جدول « الف» مقرره 28 كمتر نباشد.
كشتي‌هاي نوع « ب»
(5) ـ كليه كشتي‌هايي كه مشمول شرايط مربوط به كشتي‌هاي نوع « الف» مندرج در بندهاي (2) و (3) فوق‌الذكر نيستند كشتي نوع « ب» محسوب مي‌شوند.
(6) ـ كـشتي نـوع « ب» كـه در موقعـيت شماره 1، داراي درب انبارهاي مجهز به درپوش‌هايي است كه با الزامات مقرره 15 مطابقت دارد، به غير از بند (7)، بايد سطوح بدنه آزادي براساس مقادير جدول (ب) مقرره 28 كه توسط مقادير ارائه شده در جدول ذيل افزايش داده شده است به آن تخصيص داده شود.
افزايش سطح بدنه آزاد مازاد بر سطح بدنه آزاد جدولي براي‌كشتي‌هاي
نوع «ب»، كشتي‌هايي كه درپوش درب انبارهاي آنها با مقرره (7) 15
يا مقرره 16 مطابقت ندارد
افزايش سطح بدنه آزاد |
طول كشتي |
افزايش سطح بدنه آزاد |
طول كشتي |
افزايش سطح بدنه آزاد |
طول كشتي |
|
(ميليمتر) |
(متر) |
(ميليمتر) |
(متر) |
(ميليمتر) |
(متر) |
|
290 |
170 |
175 |
139 |
50 |
108 متر و كمتر |
|
292 |
171 |
181 |
140 |
52 |
109 |
|
294 |
172 |
186 |
141 |
55 |
110 |
|
297 |
173 |
191 |
142 |
57 |
111 |
|
299 |
174 |
196 |
143 |
59 |
112 |
|
301 |
175 |
201 |
144 |
62 |
113 |
|
304 |
176 |
206 |
145 |
64 |
114 |
|
306 |
177 |
210 |
146 |
68 |
115 |
|
308 |
178 |
215 |
147 |
70 |
116 |
|
311 |
179 |
219 |
148 |
73 |
117 |
|
افزايش سطح بدنه آزاد |
طول كشتي |
افزايش سطح بدنه آزاد |
طول كشتي |
افزايش سطح بدنه آزاد |
طول كشتي |
(ميليمتر) |
(متر) |
(ميليمتر) |
(متر) |
(ميليمتر) |
(متر) |
313 |
180 |
224 |
149 |
76 |
118 |
315 |
181 |
228 |
150 |
80 |
119 |
318 |
182 |
232 |
151 |
84 |
120 |
320 |
183 |
236 |
152 |
87 |
121 |
322 |
184 |
240 |
153 |
91 |
122 |
325 |
185 |
244 |
154 |
95 |
123 |
327 |
186 |
247 |
155 |
99 |
124 |
329 |
187 |
251 |
156 |
103 |
125 |
332 |
188 |
254 |
157 |
108 |
126 |
334 |
189 |
258 |
158 |
112 |
127 |
336 |
190 |
261 |
159 |
116 |
128 |
339 |
191 |
264 |
160 |
121 |
129 |
341 |
192 |
267 |
161 |
126 |
130 |
343 |
193 |
270 |
162 |
131 |
131 |
346 |
194 |
273 |
163 |
136 |
132 |
348 |
195 |
275 |
164 |
142 |
133 |
350 |
196 |
278 |
165 |
147 |
134 |
353 |
197 |
280 |
166 |
153 |
135 |
355 |
198 |
283 |
167 |
159 |
136 |
357 |
199 |
285 |
168 |
164 |
137 |
358 |
200 |
287 |
169 |
170 |
138 |
سطوح بدنه آزاد عرشه در قسمت مياني طول‌هاي كشتي از طريق ميانگين خطي بدست مي‌آيد.
در مورد كشتي‌هايي كه بيش از 200 متر طول دارند توسط دستگاه اجرايي مشخص مي‌شود.
(7) ـ كشتـي‌هاي نوع « ب» كه در موقعيت شماره 1، داراي دربهاي انبار مجهز به درپوش منطبق با الزامات مقرره (7) 15 يا مقرره 16 هستند، به غير از آنچه در بندهاي (8) تا (13) مندرج در اين مقرره ارائه شده بايد سطوح بدنه آزادي مطابق با جدول (ب) مقرره 28 به آن تخصيص داده شود.
(8) ـ هر كشتي‌اي كه بيش از 100 متر طول داشته باشد مي‌تواند سطح بدنه آزادي كمتر از آنچه تحت بند (7) ذكر شده براي آن در نظر گرفت، به شرط اينكه، در رابطه با اين‌مقدار كاهش اعطاء شده دستگاه اجرايي قانع شود كه :
(الف) ـ اقدامات صورت گرفته جهت حفاظت خدمه كاملاً مناسب است ؛
(ب) ـ تشكيلات خروج آب از عرشه مناسب است؛
(ج) ـ درپوش‌ها در موقعيت‌هاي 1 و 2 با پيش‌بيني‌هاي مقرره 16 مطابقت داشته و داراي استحكام كافي بوده، توجه خاصي به تشكيلات آب‌بندي و محكم‌نمودن آنها صورت‌گرفته است؛ و
(د) ـ كشتي‌اي كه مطابق با الزامات بند (11) بارگيري مي‌شود، بايد قادر باشد كه در مقابل آب گرفتگي هر يك از محفظه يا محفظه‌ها، با حد مجاز مفروض فضاي خالي 95/0متعاقب فرضيات مربوط به خسارت مندرج در بند (12) مقاومت كند، و بايد به طور شناور در وضعيت تعادلي رضايت بخشي آن طور كه در بند (13) مشخص شده باقي بماند. درچنين كشتي‌هايي، اگر طول آنها بيش از 150 متر باشد، موتورخانه بايد به عنوان فضاي قابل آب گرفتگي درنظر گرفته شود، اما با حد مجاز فضاي خالي 85/0.
(9) ـ به هنگام محاسبه سطوح بدنه آزاد براي كشتي‌هاي نوع « ب» كه با الزامات بندهاي (8)، (11)، (12) و (13) مطابقت دارد، مقادير جدول « ب» از مقرره 28 نبايد كاهشي بيش از شصت درصد (60% ) تفاوت بين مقادير جدولي « الف» و « ب» براي طول‌هاي مناسب‌كشتي داشته باشد.
(10) ـ (الف) ـ كاهش در مقدار جدولي سطح بدنه آزاد مجاز تحت بند (9)، مي‌تواند تا مقدار تفاوت كلي بين مقادير جدول (الف) و آنهايي كه در جدول (ب) از مقرره 28 آمده، به شرط اينكه كشتي با الزامات زير مطابقت داشته باشد، اضافه شود :
(1) ـ مقرره 26، به جز بند (4)، مانند وقتي كه كشتي از نوع « الف» باشد؛
(2) ـ بندهاي (8)، (11) و (13) اين مقرره؛ و
(3) ـ بند (12) اين مقرره، به شرطي كه در سرتاسر طول كشتي، هر ديواره عرضي خسارت ديده فرض شده باشد، به‌طوري كه آن دو محفظه مجاور در جلو و عقب ديواره عرضي به‌طور همزمان پرآب شود، به جز در مواردي كه چنين خسارتي به ديواره‌هاي مرزي‌موتورخانه اعمال نگردد.
(ب) ـ درچنين كشتي‌هايي، چنانچه طول آنها از 150 متر بيشتر باشد، فضاي موتورخانه بايد به عنوان يك محفظه قابل آب گرفتگي شناخته شده اما با حد مجاز فضاي خالي 85/0.
شرايط اوليه بارگيري
(11) ـ شرايط اوليه بارگيري قبل از آب گرفتگي به شرح زير تعيين مي‌شود:
(الف) ـ كشتي تا خط آب بارگيري تابستاني در حالت تراز فرضي آبخور بارگيري شود.
(ب) ـ به هنگام محاسبه مركز ثقل عمودي، اصول زير اعمال مي‌گردد:
(1) ـ كالاهاي همگون حمل شود.
(2) ـ كليه محفظه‌هاي كالا، به جز آنهائي كه در زير بند (3) به آنها اشاره شده است، اما شامل محفظه‌هائي كه بخشي از آنها درنظر گرفته شده كه پر شود، بايد كاملاً بارگيري شده درنظر گرفته شوند، به جز در مورد كالاهاي سيال كه هر محفظه بايد به اندازه نود و هشت‌درصد (98%) پر تلقي شود.
(3) ـ اگر كشتي بخواهد تا در خط آب بارگيري تابستاني خود با محفظه‌هاي خالي فعاليت نمايد، چنين محفظه‌هائي بايد به عنوان خالي درنظرگرفته شوند، مشروط بر اينكه ارتفاع مركز ثقلي كه چنين محاسبه شده از مقدار محاسبه شده در زير بند (2) كمتر نباشد.
(4) ـ پنجاه درصد (50%) ظرفيت كلي هر يك از مخازن و فضاهاي درنظرگرفته شده براي مايعات مصرفي و انبارها مجاز شناخته شود. بايد فرض گردد كه براي هرنوع مايع، حداقل يك جفت مخزن عرضي و يا يك مخزن واحد در خط مركزي داراي حداكثر سطح آزاد باشد و آن مخزن يا تركيبي از مخازن درنظر گرفته شده، بايد آنهائي باشند كه اثر سطوح آزاد آنها بيشترين باشد؛ در هر مخزن، مركز ثقل محتويات آن بايد در مركز حجمي آن مخزن‌درنظرگرفته شود. باقيمانده مخازن بايد فرض شود كه يا كاملاً خالي و يا كاملاً پـر مي‌باشـند، تقسيم مايعات مصرفي بين اين مخازن بايد به نحوي اثر كند كه بيشترين ارتفاع ممكن مركزثقل در بالاي تير حمال حاصل گردد.
(5) ـ به‌منظور اينكه زاويه تير حمال از 5 درجه در هر محفظه حاوي مايعات بيشتر نشود، همانطور كه در زير بند (2) آمده، به جز در مورد محفظه‌هاي حاوي مايعات مصرفي، همانطور كه در زير بند (4) توصيف شده، حداكثر سطح آزاد بايد درنظرگرفته شود.
(6) ـ وزن‌ها نيز براساس مقادير وزن مخصوص زير محاسبه مي‌شود:
آب شور: 025/1
آب شيرين: 000/1
سوخت نفت: 950/0
گازوئيل: 900/0
روغن‌هاي روان‌كننده: 900/0
به‌جاي آن، تأثيرات سطح آزاد حقيقي نيز مي‌تواند مورد استفاده قرار بگيرد، مشروط بر اينكه روش‌هاي محاسبه براي دستگاه اجرايي قابل قبول باشد.
فرضيات مربوط به خسارت
(12) ـ اصول زير در مورد خصوصيات خسارت فرضي اعمال مي‌گردد:
(الف) ـ دامنه خسارت عمودي، در كليه موارد از خط مبنا به طرف بالا و بدون محدوديت فرض مي‌شود.
(ب) ـ دامنه خسارت عرضي نيز برابر B/5 يا 5/11 متر مي‌باشد، هركدام كه كمتر باشد، و در داخل كشتي، از پهلوي كشتي به‌طور عمودي تا خط مركزي در سطح خط بارگيري تابستاني اندازه‌گيري مي‌شود.
(ج) ـ چنانچه خسارت با دامنه كمتر از آنچه در زير بندهاي (الف) و (ب) مشخص شده منجر به بوجود آمدن شرايط حادتري شود، چنين دامنه كمتر بايد فرض شود.
(د) ـ به‌جز در مواردي كه به‌طور ديگري طبق بند (الف) (10) لازم باشد، آب گرفتگي بايد محدود به تنها محفظه بين ديواره‌هاي عرضي مجاور هم شود، مشروط بر اينكه مرز داخلي طولي محفظه در موقعيتي نباشد كه در محدوده وسعت عرضي خسارت مفروض واقع شده باشد. ديواره‌هاي مرزي و عرضي مخازن كناري كه از عرض كامل كشتي تجاوز نمي‌كند، بايد چنين فرض شود كه خسارت نديده‌اند، مشروط بر اينكه اين ديواره‌ها بيشتر از وسعت عرضي خسارت مفروض توصيف شده در زير بند (ب) ادامه داشته باشند.
اگر در ديواره عرضي تعدادي پله يا فرورفتگي كه طول آنها بيشتر از سه متر نباشد درمحدودة گسترش عرضي خسارت مفروض آنطور كه در زير بند (ب) توصيف شده قرارگرفته باشد، چنين ديواره عرضي مي‌تواند سالم تلقي شده و محفظه مجاور به تنهايي قابل آب گرفتگي باشد. با اين همه، اگر در محدوده گسترش عرضي خسارت مفروض، پله يا فرو رفتگي بيشتر از سه متر در يك ديواره عرضي وجود داشته باشد، دو محفظه مجاور به اين ديواره پرآب شده درنظرگرفته مي‌شوند. پله تشكيل شده توسط ديواره مخزن پاشنه و مخزن بالائي پاشنه نبايد به عنوان پله موردنظر اين مقرره در نظر گرفته شود.
(هـ) ـ در جائي كه ديواره عرضي اصلي در محدوده گسترش عرضي خسارت مفروض واقع شده باشد و در مسير مخزن دو لايه كف يا مخزن جانبي بيش از سه متر پله دارشده باشد، مخازن كف دولايه يا جانبي مجاور به قسمت پله‌دار ديواره عرضي اصلي بايد به طور همزمان آب گرفته شده درنظرگرفته شود. اگر اين مخزن جانبي داراي دريچه‌هائي به‌يك انبار يا بيشتر باشد، مانند روزنه‌هاي عبور غلات، چنين انبار يا انبارها بايد به‌طور همزمان آب گرفته شده درنظرگرفته شود. به همين شكل در كشتي‌هايي كه جهت حمل كالاهاي سيال طراحي شده‌اند، اگر يك مخزن جانبي به محفظه‌هاي مجاور راه داشته باشد، اين چنين محفظـه‌هاي مجـاور، بايد خـالـي و به‌طـور همزمـان آب گرفته شده درنظرگرفته شود. اين پيش‌بيني حتي در جائي كه اين روزنه‌ها مجهز به درپوش باشد قابل اجراست، به جز درمواردي كه فلكه‌هاي آب بند در ديواره‌هاي بين مخازن نصب شده باشند و اين شيرفلكه‌ها ازطريق عرشه كنترل شوند. درپوش‌هاي روزنه ورود نفر كه داراي پيچ‌هاي با فاصله نزديك‌به هم مي‌باشد همطراز ديواره سوراخ نشده درنظرگرفته مي‌شوند، مگر در شرايطي كه‌روزنه‌ها در مخازن بالائي، مخازن بالايي را با انبارها مشترك سازد.
(و) ـ در جائي كه آب گرفتگي هر دو محفظه مجاور عقبي و جلويي پيش‌بيني مي‌شود، ديواره‌هاي ضدآب عرضي اصلي براي اينكه كارآيي بيشتري داشته باشند، بايد حداقل 3/2L 3/1 يا 5/14 متر، هركدام كه كمتر باشد، با هم فاصله داشته باشند. در جائي كه ديواره‌هاي عرضي در فاصله كمتري قرار گرفته باشند، به‌منظور كسب حداقل فاصله بين ديواره‌ها بايد چنين فرض كرد كه يك يا چند عدد از اين ديواره‌ها وجود ندارد.
شرايط تعادل
(13) ـ شرايط تعادل پس از آب گرفتگي بايد رضايتبخش درنظرگرفته شود مشروط بر اينكه :
(الف) ـ خط آب نهايي پس از آب گرفتگي، با درنظرداشتن ميزان غرق‌آبي، ميزان خمش طولي و عرضي كشتي، پائين‌تر از لبة پائيني هر روزنه‌اي باشد كه از طريق آن آبگرفتگي رو به افزايش مخازن ممكن است صورت پذيرد. اين روزنه‌ها بايد شامل لوله‌هاي هوا، هواكش‌ها و روزنه‌هايي باشد كه به وسيله دربهاي ضد نفوذ هوا (حتي اگر با مقرره 12 مطابقت داشته باشد) يا پوشش دربهاي انبار (حتي اگر با مقرره‌هاي 16 يا (4) 19مطابقت داشته باشد) بسته شوند، و مي‌تواند آن روزنه‌هايي را كه توسط درپوش‌هاي روزنه عبور نفر و دريچه‌هاي تخت (كه با مقرره 18 مطابقت دارند) و پوشش‌هاي درب انبار كالا از نوعي كه در مقررة (2) 27 شرح داده شده، دربهاي ضد نفوذ آب از نوع كشويي و سريع‌العمل‌و هبله‌هاي نوع غيرباز شونده (كه با مقرره 23 مطابقت دارند) را شامل نگردد. با اين همه درمورد دربهاي جداكننده فضاي موتورخانه اصلي از محفظه سكان كشتي، دربهاي ضدنفوذآب مي‌تواند از نوع لولايي و سريع بسته شونده باشد و تا هنگامي كه مورد استفاده قرارنمي‌گيرد بايد در دريا بسته نگهداشته شود، همچنين مشروط بر اينكه لبه پائيني چنين‌درب‌هايي بالاتر از خط آب بارگيري تابستاني باشد.
(ب) ـ اگر لوله‌ها، كانالها يا تونل‌ها در محدوده دامنه مفروض نفوذ خسارت آنطوري كه در بند (ب) (12) شرح داده شد قرار گرفته باشند، تشكيلاتي بايد فراهم شود كه آب گرفتگي پيش‌رونده نتواند از آن طريق به محفظه‌هايي به غير از آنهايي كه در محاسبه براي هر مورد خسارت آب گرفته مفروض شده است، توسعه يابد.
(ج) ـ زاويه خمش عرضي ناشي از آب گرفتگي نامتقارن از 15 درجه تجاوز نمي‌كند. اگر هيچ قسمت از عرشه زير آب نرود، زاويه خمش عرضي تا 17 درجه هم مي‌تواند قابل‌قبول باشد.
(د) ـ ارتفاع متناسب‌تر (نقطه ثبات) در شرايط آب گرفتگي، مثبت است.
(هـ) ـ هنگامي كه در يك شرايط خاص خسارت بخشي از عرشه، خارج از محفظه آبگرفتگي مفروض در زير آب قرار گيرد يا در هر موردي كه حد تعادل در شرايط آبگرفتگي مورد ترديد باشد، تعادل باقيمانده بايد مورد رسيدگي قرار گيرد. اگر منحني اهرم خودايستائي داراي حداقل محدوده 20 درجه فراتر از موقعيت تراز با حداكثر اهرم خود ايستائي حداقل 1/0 متر در اين محدوده باشد، ممكن است كافي درنظرگرفته شود. مساحت زير منحني اهرم خود ايستائي كشتي در اين محدوده نيز نبايد كمتر از 0175/0 متر بر راديان باشد. دستگاه اجرايي بايد به‌خطر بالقوه روزنه‌هاي حفاظت شده و حفاظت نشده كه ممكن است به‌طور موقت در محدوده تعادل باقيمانده زير آب رود، توجه نمايد.
(و) ـ دستگاه اجرائي مجاب شود كه تعادل در خلال مراحل مياني آب گرفتگي كافي مي‌باشد.
كشتي‌هاي بدون وسائل رانش
(14) ـ براي كشتي دوبه‌بر، دوبه و يا ديگر كشتي‌هاي بدون وسائل مستقل رانش بايد سطح بدنه آزاد مطابق با دستورالعمل‌هاي اين مقررات تخصيص داده شود. دوبه‌هايي كه با الزامات بندهاي (2) و (3) مطابقت دارند ممكن است سطوح بدنه آزادي مشابه با كشتي‌هاي نوع « الف» به آنها تخصيص داده شود :
(الف) ـ اصلح است دستگاه اجرايي تعادل دوبه‌هاي داراي كالا در عرشه اصلي را به‌طور ويژه بررسي نمايد. كالاي عرشه‌اي تنها مي‌تواند روي دوبه‌هايي حمل شود كه سطح بدنه آزاد آنها مانند سطح بدنه آزاد كشتي‌هاي معمولي نوع «ب» باشد.
(ب) ـ با اين همه، در مورد دوبه‌هاي بدون نفر، الزامات مقرره‌هاي 5، (2)26، (3)26 و 39 نبايد اعمال گردد.
(ج) ـ در چنين دوبه‌هاي بدون نفر كه روي عرشه اصلي تنها داراي روزنه‌هاي دسترسي كوچكي بوده كه با درپوش‌هاي واشردار ضدآب از جنس فلز يا مواد مشابه بسته مي‌شوند، سطح بدنه آزاد ممكن است بيست و پنج درصد (25%) كمتر از آنچه مطابق با اين مقررات محاسبه شده، تخصيص داده شود.
مقرره 37 ـ كاهش روسازيها و كانالهاي عبور
در پـاورقي مربوط به جداول كشتي‌هاي نوع « الف» و « ب» در بند (2) عبارت « و كانال عبور» پس از كلمه « روسازيها» درج مي‌شود.
مقرره 38 ـ انحناي عرشه
در شرح قسمت (ذ) بند (12)، عبارت «خط عمودي سينه و يا پاشنه» جايگزين عبارت « انتهاي انحناي عرشه» مي‌شود.
مقرره 40 ـ حداقل سطوح بدنه آزاد
در اولين جمله بند (4) عبارت « بند (3)» جايگزين عبارت « بند (1)» مي‌شود.
فصل 4 ـ الزامات ويژه براي تخصيص سطح بدنه آزاد جهت كشتي‌هاي حمل‌كننده الوار
مقرره 44 ـ بارچيني
متن ذيل جايگزين متن موجود مي‌شود:
كليات
(1) ـ دريچه‌هاي عرشه اصلي كه روي آن كالا بارچيني مي‌شود بايد به‌طور كامل بسته و تخته‌كوب شود.
هواكش‌ها و لوله‌هاي هوا نيز بايد به‌طور كامل محافظت شوند.
(2) ـ طول كالاهاي عرشه‌اي الواري بايد حداقل درتمام طول قابل دسترس كه كل طول فضا يا فضاهاي عرشه بين روسازيها است، امتداد يابد.
درجايي كه هيچگونه محدوديت روسازي در انتهاي عقبي وجود نداشته باشد، طول الوار مي‌تواند حداقل تا بعد از انتهاي عقبي آخرين درب انبار عقبي ادامه يابد.
كالاي عرشه‌اي الواري بايد درجهت عرض كشتي و تا حد امكان هرچه نزديكتر به‌طرفين كشتي گسترش يابد، فضاي خالي لازم و ايجاد شده براي موانعي مانند نرده‌هاي حـفاظ، ديواره‌هـاي بالاي عرشـه، سـازه‌هاي قـائم و محل دسترسي راهنمايان و غيره مشروط بر اين است كه هرگونه فاصله‌اي كه به طريق فوق در طرفين كشتي ايجاد مي‌شود از ميانگين چهاردرصد (4%) عرض تجاوز ننمايد. الوار بايد تا حدامكان ارتفاع استاندارد روسازي به‌غير از عرشه بالا آمده پاشنه، به‌طور محكم چيده شود.
(3) ـ در كشتي‌هايي كه در زمستان در ناحيه فصلي زمستاني فعاليت مي‌نمايند، بلندي بار عرشه روي عرشه اصلي نبايد از يك سوم حداكثر عرض كشتي تجاوز نمايد.
(4) ـ كالاي عرشه‌اي الواري بايد به‌صورت فشرده بارچيني و طناب‌بندي شده و به‌طور ايمن نگهداري گردد. اين عمل نبايد به هر عنوان تداخلي با امور ضروري كشتي و دريانوردي داشته باشد.
سازه‌هاي قائم
(5) ـ سازه‌هاي قائم زماني كه با توجه به طبيعت الوار موردنياز است، بايد با توجه به‌عرض كشتي از استحكام كامل برخوردار باشد؛ استحكام سازه‌هاي قائم نبايد بيشتر از استحكام ديواره‌هاي بالاي عرشه بوده و فاصله آنها بايد باتوجه به طول خصوصيات الوار حمل شده مناسب باشد، اما نبايد از سه متر تجاوز نمايد. سه گوشه‌هاي قوي يا نگهدارنده‌هاي فلزي يا وسايل مؤثر مشابه بايد براي حفاظت از سازه‌هاي قائم تهيه شود.
بستن بار
(6) ـ كالاي عرشه‌اي الواري بايد به‌طور مؤثر در سراسر طول الوار به وسيله سيستم‌هاي بستن بار مورد قبول دستگاه اجرايي براي نوع الواري كه حمل مي‌شود، حفاظت شود. (1)
تعادل
(7) ـ در تمام مراحل سفر چه درموارد اضافه شدن وزن مانند موارد ناشي از جذب آب يا يخ‌زدگي، چنانچه عملي باشد و چه در شرايط كم شدن وزن ناشي از مصرف سوخت و انبار ملزومات بايد پيش‌بيني يك حاشيه ايمن تعادل در نظر گرفته شود.
حفاظت از خدمه، دسترسي به فضاي ماشين‌آلات و غيره
(8) ـ علاوه بر الزامات مقررة (5) 25، نرده‌هاي حفاظ و يا طنابهاي حفاظ جان افراد نبايد بيش از 350 ميليمتر از هم به‌طور عمودي فاصله داشته باشند و بايد در طرفين عرشه بار تا ارتفاع حداقل يك متر بالاتر از كالا قرار گرفته باشد.
علاوه بر طنابهاي حفاظ جان افراد، ترجيحاً بايد طنابهاي سيمي به‌صورت كشيده همراه با خفت‌هاي كششي هر چه نزديكتر به خط مركزي كشتي، وجود داشته باشد. پايه‌هاي حمايت از نرده‌هاي حفاظ و طنابهاي حفاظ جان افراد بايد به فاصله‌اي از هم قرار گرفته باشند كه بتواند از نشست بي‌مورد آنها جلوگيري نمايد. هنگامي كه بارها ناهموار هستند يك سطح ايمن براي رفت و آمد كه عرض آن نبايد از 600 ميليمتر كمتر باشد بايد روي كالا قرار بگيرد و از زير يا مجاور طناب حفاظ جان افراد به طور مؤثري محكم شود.
(9) ـ چنانچه الزامات مقرر شده در بند (8) عملي نباشد، ترتيبات ديگري كه مورد قبول دستگاه اجرائي باشد بايد مورد استفاده قرار گيرد.
تشكيلات هدايت كشتي
(10) ـ تشكيلات هدايت كشتي بايد به نحو مؤثري از خسارت ناشي از كالا محفوظ بوده و تا حد امكان در دسترس باشد. پيش‌بيني مؤثر در زماني كه تشكيلات اصلي هدايت كشتي از كار مي‌افتد بايد فراهم شود.
مقررة 45 ـ محاسبه سطح بدنه آزاد
در بند (5) عبارت «يا با مقرره (8) 40 براساس آبخور الوار تابستاني كه از بالاي تيرحمال تا خط بار الوار تابستاني محاسبه شده» بعد از كلمه «خط آب» اضافه مي‌شود.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1ـ عطف به آيين‌نامه انجام ايمن امور كشتي‌هاي حامل كالاي عرشه‌اي الواري مصوب سازمان در قطعنامه (8) 287A و اصلاح‌شده آن توسط كميته ايمني دريانوردي در اجلاس سي و نهم.