سنـد ملي توسعه استان كردستان

الف ـ اصلي‌ترين قابليت‌هاي توسعه
1ـ وجود منابع آب فراوان و قرار گرفتن بر سرشاخه‌هاي پنج حوزه آبخيز مهم كشور.
2 ـ وجود منابع غني جنگل و مرتع و قابليت توسعه‌پذيري اين منابع.
3ـ آب و هواي مناسب براي كشت انواع محصولات كشاورزي و فعاليت‌هاي پرورش دام و طيور، آبزيان، زنبورداري و برخورداري از ذخاير ارزشمند ژنتيكي دام.
4 ـ قابليت توسعه باغداري در سطح استان.
5 ـ قابليت توسعه اراضي زير كشت آبي در دشت‌ها و نقاط مستعد استان.
6 ـ وجود ذخاير غني و متنوع معدني فلزي و غيرفلزي خصوصاً طلا، سنگ‌هاي ساختماني و ... .
7ـ موقعيت مناسب جغرافيايي ناشي از استقرار بر محور شمال‌غربي ـ جنوب‌غربي كشور و هم‌ مرزي با كشور عراق و امكان توسعه مبادلات با اين كشور و نيز توان تبادل انرژي برق با اين كشور.
8 ـ برخورداري از عرصه‌ها و چشم‌اندازهاي طبيعي و جاذبه‌هاي فرهنگي، تاريخي و گردشگري.
9ـ توليد قابل‌ ملاحظه گياهان دارويي و صنعتي و ميوه‌هاي نسبتاً منحصر بفرد (توت فرنگي و انگور ديم).
10ـ قابليت احداث نيروگاههاي آبي كوچك با توجه به منابع آبهاي سطحي و توپوگرافي استان.
11ـ ظرفيت‌هاي مناسب فرهنگي، اجتماعي و نيروي انساني سازگار با نوآوري و توسعه.
12ـ دارا بودن سابقه و تجربه در توليد صنايع دستي (فرش، نازك‌كاري) و صنايع چوب.
13ـ شرايط بسيار مناسب براي ايجاد منطقه آزاد تجاري.
14ـ وجود نيروي انساني جوان، كارآمد، مستعد و علاقمند به فناوري‌هاي نوين.
15ـ وجود زمينه‌هاي قانوني براي توسعه ورزش، ‌نگرش مثبت جامعه به‌فعاليت‌هاي ورزشي،‌گرايش بخش خصوصي و تشكل‌هاي داوطلب غيردولتي (NGO) به‌سرمايه‌گذاري و خدمات‌رساني در توسعه ورزش.
ب ـ عمده‌ترين تنگناها و محدوديت‌هاي توسعه
1ـ‌ فقدان تاسيسات مهار، ذخيره و انتقال آب.
2ـ عدم تطابق منابع آب و خاك، نيمه مكانيزه بودن كشاورزي، شيب زياد، كوچكي و پراكندگي اراضي در مناطق غربي استان و عدم بهره‌برداري صحيح از منابع پايه.
3ـ توسعه ‌نيافتگي بخش صنعت و معدن متناسب با قابليت‌هاي استان.
4ـ كمبود تاسيسات و خدمات بازرگاني و گمركي.
5 ـ‌كمبود امكانات و تاسيسات اقامتي و گردشگري.
6 ـ وجود شبكه‌هاي فرسوده آب شهري و روستائي.
7 ـ فقدان شبكه‌هاي جمع‌آوري فاضلاب در روستاها و ضعف آن در شهرها.
8 ـ ضعف شبكه‌هاي انتقال و توزيع برق.
9 ـ فقدان شبكه سوخت‌رساني مطمئن در بخشهاي وسيعي از استان.
10ـ بالا بودن نرخ رشد جمعيت استان نسبت به نرخ ميانگين كشور.
11 ـ كاهش بارش‌هاي جامد و فصلي شدن بسياري از رودخانه‌هاي جوان استان.
12ـ بروز پديده تغيير اقليم و كاهش بارندگي خصوصاً در نيمه شرقي استان و وقوع خشكسالي‌هاي مكرر.
13ـ پايين بودن سطح مهارت و سواد بيكاران و كمبود نيروي انساني متخصص.
14ـ ضعف شبكه ارتباطات جاده‌اي، ناوگان هوايي و نبود ارتباطات ريلي.
15ـ پرهزينه بودن احداث راههاي زميني باتوجه به‌كوهستاني و صعب‌العبور بودن آنها.
16ـ ضعف زيرساختهاي مخابراتي و خدمات كاربردي.
17ـ وابستگي شديد منابع مالي بخش ورزش به درآمدهاي عمومي.
ج ـ مسايل اساسي استان
1ـ بيكاري شديد و مهاجرفرستي مزمن.
2ـ بالا بودن بار تكفـل و پايين بودن درآمد سرانه (استـان در رده 27ام كشـور قرار دارد).
3ـ عدم توجه كافي به حقوق سرآب استان در پنج حوزه آبي (قزل اوزن، زرينه رود، سيروان، زاب و كرخه) و روبرو شدن با بي‌توجهي به درخواستهاي تخصيص آب و نپذيرفتن مطالعه، يا تصويب طرحها.
4ـ بي‌بهره ماندن از سرمايه‌گذاريهاي كلان دولتي و خصوصي و حاشيه‌اي شدن استان در فرايند توسعه.
5 ـ عدم سرمايه‌گذاري دولت در صنايع مادر و واسطه‌اي و ضعف سياستهاي حمايتي از سرمايه‌گذاران بخش خصوصي.
6 ـ تخريب منابع طبيعي و محيط زيست.
7ـ رشد ناهماهنگ و برنامه‌ريزي نشده شهرهاي سنندج و سقز و وجود پديده حاشيه‌نشيني پيرامون اين شهرها و ديگر شهرهاي استان.
8 ـ كمبود تاسيسات و امكانات فرهنگي، ورزشي و تفريحي براي گذران اوقات فراغت.
9ـ عدم بهره‌برداري مناسب و كافي از منابع آب، كمبود آب و بروز مشكلات كيفي در نيمه شرقي استان.
10 ـ عدم توسعه مناسب در زمينه‌هاي مرتبط با سلامت بخصوص كمبود امكانات درماني.
11 ـ وجود پديده اعتياد به مواد مخدر در سطح جامعه و روند فزاينده آن.
12ـ پايين بودن سطح فناوريهاي ICT در مقايسه با ميانگين كشور.
13 ـ پايين بودن جمعيت تحت پوشش تأمين اجتماعي.
14ـ كمبود فضاي آموزشي (كلاس درس) بويژه در مناطق روستايي و بخشهاي فني ‌و حرفه‌اي.
15ـ فقدان نظام شناسايي استعدادهاي ورزشي.
د ـ هدف‌هاي بلندمدت
با توجه به قابليت‌ها، تنگناها و مسايل موجود، توسعه استان بر پايه رشد و توسعه بخش‌هاي كشاورزي، صنعت و معدن و گردشگري استوار خواهد بود؛ بدين ترتيب اهداف بلندمدت توسعه استان عبارتند از:
1ـ توسعه هماهنگ شهرهاي متوسط و كوچك استان و جلوگيري از قطبي شدن نظام شهري.
2ـ توسعه و بهره‌برداري از منابع آبهاي سطحي و حفاظت از حوزه‌هاي آبخيز استان.
3ـ توسعه و نوسازي زيرساخت‌هاي كشاورزي و دامپروري استان متناسب با ظرفيت آب در استان و برنامه‌هاي مديريت منابع آب حوضه آبريز.
4ـ حفاظت، احياء، توسعه و بهره‌برداري اصولي از منابع طبيعي (جنگل و مرتع) و مزيت‌هاي محيطي استان در راستاي نيل به توسعه پايدار.
5 ـ توسعه بخش صنعت ودادن نقشي‌مناسب باپتانسيل‌هاي استان در تقسيم‌كار ملي.
6 ـ توسعه و گسترش خدمات بازرگاني.
7 ـ فراهم نمودن بسترهاي لازم جهت استفاده از قابليت‌هاي گردشگري استان.
8 ـ تقويت شبكه‌هاي زيربنائي (ارتباط زميني و هوايي، انرژي، ارتباطات) و حمايت از توليد پراكنده برق در قالب نيروگاه‌هاي برق ـ آبي كوچك.
9 ـ مهار آبهاي سطحي استان با احداث سدهاي ذخيره‌اي و تنظيمي بزرگ و كوچك و ساير تاسيسات لازم زيربنايي در بخش آب.
10ـ ارتقاء سطح مناطق حفاظت شده استان تا سطح ميانگين كشوري به منظور حفظ ذخاير ژنتيك و گونه‌هاي با ارزش گياهي و جانوري.
11ـ جذب و نگهداري منابع انساني و شناسايي نيروهاي كارآفرين استان و افزايش مشاركت نيروهاي محلي در مديريت توسعه استان.
12ـ ارتقاء شاخص‌هاي توسعه انساني.
13ـ افزايش ظرفيت‌هاي آموزش عالي با اولويت دادن به نيازهاي استان.
14ـ ارتقاء سطح پوشش تحصيلي دوره راهنمائي و متوسطه تا سطح ميانگين كشوري.
15ـ افزايش ضريب نفوذ تلفن ثابت، همراه و كاربري اينترنت تا سطح ميانگين كشور و توسعه ديتا در شهرها و روستاهاي بالاي 20 خانوار.
16ـ توسعه، گسترش فعاليت‌هاي اكتشافي و استخراج معادن با تسهيل شرايط سرمايه‌گذاري و ايجاد انگيزه براي سرمايه‌گذاران.
17ـ اعتلاي معرفت ديني، ارزشهاي فرهنگي و ويژگي‌هاي هويتي استان.
18ـ بهره‌گيري از قابليت مبادلات مرزي با كشور همسايه.
19ـ نهادينه‌سازي بهره‌وري و افزايش آن در بخش‌هاي اقتصادي و عوامل توليد.
20ـ ارتقاي نقش ورزش در تأمين سلامت جسمي و روحي و تقويت توانمنديهاي افراد و گروههاي اجتماعي.
21ـ دست‌يابي به هدف‌هاي توسعه هزاره (M.D.G) در استان.
22ـ توانمندسازي بخش تعاوني براي ايفاي فعاليت‌هاي گسترده و اداره بنگاه‌هاي اقتصادي بزرگ.
23ـ توسعه نقش و جايگاه زنان در سطوح تصميم سازي و تصميم‌گيري استان.
هـ ـ راهبردهاي بلندمدت
1 ـ نوسازي مراكز زيست و فعاليت در دشت‌هاي استان با رويكرد توسعه يكپارچه فعاليت‌ها.
2ـ محدود نمودن كشت ديم در مراتع و اراضي شيب‌دار و توسعه و حفاظت از عرصه‌هاي جنگلي و مرتعي.
3ـ حمايت از كشت‌هاي تخصصي و داراي مزيت استان و ارتقاء كمي و كيفي محصولات كشاورزي برابر با استانداردهاي ملي و جهاني.
4ـ توسعه دامپروري صنعتي و بهبود دامداري‌هاي سنتي.
5 ـ تشويق، حمايت فني، تخصصي و سرمايه‌اي از نوآوران و كارآفرينان.
6 ـ مطالعه و اجراي كامل و اصولي طرحهاي مهندسي رودخانه به منظور حفاظت ساختمان رودخانه، پيشگيري از فرسايش و استفاده‌هاي گردشگري و ورزشي.
7 ـ ايجاد رشته‌هاي علمي ـ تخصصي (تحصيلات تكميلي) در مراكز آموزش عالي متناسب با اولويت‌هاي توسعه استان.
8 ـ ايجاد مراكز تحقيق و توسعه به منظور نوآوري و بهبود محصولات در واحدهاي توليدي.
9 ـ توسعه و تجهيز شبكه‌هاي زيربنايي متناسب با اولويت‌هاي استان.
10 ـ اصلاح شيوه‌هاي توليد و بازاريابي صنايع دستي با تاكيد بر بهبود كيفيت.
11ـ گسترش صنايع استان با اولويت صنايع ‌كاني فلزي و غيرفلزي به ويژه سنگهاي تزئيني و صنايع ‌تبديلي كشاورزي و دامي، ‌غذايي، ‌نساجي و پوشاك، ‌توليد چرم و محصولات چرمي، شيميايي.
12ـ توسعه زيربناها، تاسيسات و امكانات گردشگري و سياحتي و ايجاد قطب‌هاي گردشگري با توجه به جاذبه‌هاي استان و حفظ و احياء آثار فرهنگي و تاريخي استان.
13ـ ارتقاء كيفيت زندگي در شهرهاي استان.
14ـ تجهيز و تقويت شبكه‌هاي خدمات بازرگاني استان.
15 ـ مهار، ذخيره‌سازي، انتقال و پمپاژ آبهاي سطحي به دشت‌هاي مستعد استان.
16ـ توجه به توسعه آبزي‌پروري در مطالعات و طرحهاي اجرايي بخش منابع آب.
17ـ ايجاد صنايع سرمايه‌اي توسط دولت به منظور تحقق اصل توازن منطقه‌اي در سطح ملي.
18ـ بسترسازي مناسب جهت جذب سرمايه‌هاي خارجي و داخلي.
19ـ ارتقاء سطح خدمات برتر در شهر سنندج تا سطح (2) ملي، در راستاي تقويت نقش ملي ـ منطقه‌اي جهت تأمين نيازهاي توسعه استان.
20ـ تقويت شهر سنندج به منظور ايفاي نقش مركزيتي در استان و جلوگيري از افزايش جمعيت آن از طريق تقويت شهرهاي اقماري.
21ـ گسترش فعـاليت‌هـاي فرهنگـي و تقـويت تشـكل‌‌هـاي غيردولتـي و جـذب سرمايه‌هاي خصوصي و تعاوني در فعاليتهاي فرهنگي و هنري.
22ـ ايجاد ساز وكارهاي لازم و حمايت از افزايش بهره‌وري در بخش‌هاي اقتصادي و عوامل توليد.
23ـ گسترش ورزش‌هاي پرورشي، همگاني، تفريحي، قهرماني و حرفه‌اي در استان.
24ـ ريشه‌كني فقر شديد و گرسنگي و بهره‌مندي همگاني از مواهب توسعه اقتصادي و اجتماعي.
25ـ دستـيابي همـگاني به آمـوزش ابتـدايي و تـرويج بهبـود برابري جنسيتي و توانمندسازي زنان.
26ـ كاهش مرگ و مير مادران و كودكان.
27 ـ مبارزه با بيماري‌هاي عمده (ايدز / H.I.V، سل، ‌مالاريا و ...).
28ـ حمايت مؤثر از تشكيل و توسعه تعاوني‌ها و ايجاد و گسترش شهرك‌ها و مجتمع‌هاي تعاوني.
29ـ بسترسازي براي افزايش مشاركت اجتماعي، ‌اقتصادي، فرهنگي و سياسي زنان در روند توسعه استان.
30ـ نهادينه‌كردن ‌رويكرد مديريت ‌عرضه ‌و تقاضا و افزايش سطح آگاهي عمومي درمديريت بهينه مصرف آب.
31ـ ايجاد زمينه‌هاي لازم براي جلب مشاركت مردمي و بخش خصوصي در بهره‌برداري و مديريت آب.
32ـ گسترش پوشش بيمه‌هاي اجتماعي و كاهش تلفات انساني در اثر حوادث.
شاخص‌هاي هدف كمّي در برنامه چهارم