نظريه مشورتي اداره كل حقوقي قوه قضائيه شماره 873/94/7 ـ 1394/4/8

شماره پرونده 1351 ـ 1/3 ـ 93
سؤال
1ـ در صورتيکه در راي بدوي خوانده محکوم شده باشد و خوانده نسبت به اين راي تجديدنظرخواهي کند اما در مرحله تجديدنظر، خواهان (تجديدنظر خوانده) از دعوي خود صرفنظر و گذشت کند تصميم دادگاه چه خواهد بود؟
2ـ در صورتيکه راي بر بطلان دعواي خواهان صادر شده باشد و خواهان به رأي اعتراض کند و در مرحله تجديدنظر، خواهان (تجديدنظرخواه) از دعواي خود (نه تجديدنظرخواهي) صرفنظر و اعلام گذشت کند، تصميم دادگاه و مستند قانوني آن چيست؟ توضيح اينکه چنانچه گذشت و انصراف خواهان ابراء تلقي شود، تکليف معلوم است اما در صورتيکه آن را به منزله استرداد دعوي بدوي تلقي کنيم تکليف چيست؟
3ـ در صورتيکه خوانده تجديدنظرخواه باشد و در مرحله تجديدنظر، تجديدنظرخواه (خوانده) دعواي تجديدنظرخواهي را مسترد کند، خواهان بدوي نيز دعواي بدوي را مسترد کند، تکليف دادگاه چيست؟
نظريه شماره 873/94/7 ـ 1394/4/8
نظريه مشورتي اداره كل حقوقي قوه قضائيه
1ـ اگر چه انصراف از حق مورد ادعا، در هر مرحله و حتي پس از رسيدگي و صدور رأي قطعي امکان‌پذير است؛ اما با عنايت به اين که پس از صدور رأي در مرحله بدوي، نسبت به دعواي طرح شده تعيين تکليف شده است و دادگاه تجديدنظر، به دعواي تجديدنظرخواهي خوانده نسبت به رأي صادره رسيدگي ميکند و نه مستقيماً به دعواي طرح شده توسط خواهان اوليه (تجديدنظرخواه) و ابتکار عمل و سلطه نسبت به دعواي تجديدنظرخواهي، با تجديدنظرخواه است نه تجديدنظرخوانده و با عنـايت به اين که صدور قرار سقوط دعوا به استناد بند ج ماده 107 قانون آئين دادرسي دادگاههاي عمومي و انقلاب در امور مدني مصوب 1371 در مرحله تجديدنظر، مستلزم فسخ رأي بدوي است که نيازمند تجويز قانون است و در اين مورد مفقود ميباشد، بنابراين، فسخ رأي اوليه به صرف انصراف تجديدنظرخوانده از دعواي اوليه و صدور قرار سقوط دعوا، فاقد وجاهت قانوني است.
2ـ در فرض بند 2 استعلام که خواهان بدوي تجديدنظرخواهي نموده، اين بدان معنا است که دعواي وي در مرحله بدوي شکلاً يا ماهيتاً رد شده است و استرداد دعواي مردود غيرممکن است، از اين رو در مرحله تجديدنظر به استناد ماده 363 قانون آئين دادرسي در امور مدني، تجديدنظرخواه ميتواند دادخواست تجديدنظرخواهي خود را مسترد سازد.
3ـ با عنايت به پاسخ‌هاي بندهاي 2 و 1، چون دادگاه اولاً تکليفي نسبت به استرداد دعواي اوليه از سوي تجديدنظرخوانده (خواهان اوليه) ندارد و ثانياً چون مجوز رسيدگي دادگاه تجديدنظر، دادخواست تجديدنظرخواهي است، هرگاه اين دادخواست استرداد شود، دادگاه تجديدنظر تکليفي جز صدور قرار رد دادخواست تجديدنظرخواهي در اجراي ماده 363 قانون آئين دادرسي دادگاههاي عمومي و انقلاب در امور مدني مصوب 1379 ندارد.