فصل سوم: راه هاي معدن

الف) الزامات عمومي
ماده21: در معادن زيرزميني (به استثناي جبهه كارهاي در حال حفاري و سينه كارهاي در حال پيشروي) بايد حداقل از طريق دو راه با شرايط ذيل به سطح زمين ارتباط داشته باشد:
الف) راه‌هاي مذكور در داخل معدن به هم ارتباط داشته باشند.
ب) عبور افراد يا حمل مجروح از هر يك از آنها ميسر باشد.
ج) دهانه آنها مجزا بوده و مدخل آنها در نقاط سيل¬گير و يا بهمن¬گير و مانند آن نباشد.
د) در معادني که از چاه معدني (شفت) براي حمل و نقل افراد استفاده مي¬شود بايد تمهيدات و ادوات لازم به نحوي پيش¬بيني و در شرايط مناسب نگهداري شوند تا همواره راه خروجي مذكور باز نگه داشته شود.
ماده22: در صورت توقف وسيله بارگيري يا باربري در مکان¬هايي غير از محل پارکينگ، محوطه توقف وسيله بايد با علايم هشدار دهنده مانند شبرنگ، چراغ و حفاظ مشخص شود.
ماده23: حداکثر شيب طولي براي مسيرهاي باربري ريلي با لوكوموتيو 2 درصد و در مسيرهاي باربري با تجهيزات چرخ لاستيکي 12 درصد است.
ماده24: شيب، عرض و قوس¬هاي هر قسمت از مسير باربري بايد به شکلي باشد که راننده ماشين باربري بتواند به شکل ايمن ماشين را هدايت کند.
ماده25: کليه مسيرهاي باربري و تردد افراد که در معرض آب گرفتگي هستند بايد به شکل مناسب آبکشي شوند.
ماده26: سطح مسير باربري با کاميون در صورت يخ‌زدگي بايد به شکل مناسب نمک و شن پاشي شود.
ماده27: براي جابه‌جايي افراد در معدن بايد از وسايل نقليه مناسب که داراي صندلي براي نشستن هستند استفاده شود و بکارگيري وسايل باربري مانند کاميون براي حمل افراد ممنوع است.
ماده28: کارگراني که در راه¬هاي شيب¬دار با شيب بيش از 45 درجه کار مي¬کنند در زمان کار بايد بر روي جايگاه متناسب با نوع کار مستقر شوند يا از تجهيزات حفاظت فردي کار در ارتفاع استفاده کنند.
ماده29: نحـوه طراحي و نصب بونکـرها، ناوها و نقاله¬هاي هوايي و زميني بايد به گونه¬اي باشد که خطر سقوط سنگ يا ديگر اشياء بر روي افراد وجود نداشته باشد.
ماده30: ورود به بونکر فقط با حضور و کمک شخص ديگري و از بالاي آن و با استفاده از حمايل¬بند کامل بدن، طناب نجات و ساير وسايل حفاظت فردي و رعايت اصول ايمني بايد صورت پذيرد.
ب) راه¬ها در معادن سطحي
ماده31: حداکثر سرعت باربري و تردد در مناطق مختلف راه¬هاي معدني بايد با توجه به مشخصات فني راه، وضعيت ماشين¬آلات و شرايط آّب و هوايي توسط مسئول فني معدن تعيين و با نصب تابلوهاي مناسب در مسيرهاي تردد مشخص شود.
ماده32: راه¬هاي معدني در مناطق مشرف به پرتگاه¬ها بايد با ديواره اطمينان متناسب با ظرفيت ماشين و سرعت باربري تجهيز شوند به نحوي که حداقل ارتفاع آنها معادل نصف ارتفاع محور چرخ بزرگترين وسيله باربري باشد.
ماده33: عرض¬ مفيد راه¬هاي دو طرفه معدن بايد حداقل معادل دو و نيم برابر عريض¬ترين ماشين باربري معدن باشد.
ماده34: جهت مجاز تردد وسايل نقليه در جاده¬هاي دو طرفه بايد از طريق نصب علايم استاندارد مشخص شود.
ماده35: از جاده¬هاي يك بانده كه عرض آن فقط براي عبور يك وسيله باربر، كافي است فقط هنگامي مي¬توان به عنوان جاده دو طرفه استفاده کرد كه در طول مسير آن در فواصل هر 300 متر توقفگاه كناري مناسب ايجاد شده باشد و از يک سامانه براي مديريت باربري در پيچ¬ها و يا ساير مناطق خطرناک استفاده شود.
ماده36: در مواردي که به علت شرايط آب و هوايي يا هر علت ديگري ميدان ديد رانندگان از سه برابر طول ماشين کمتر است باربري بايد متوقف شود.
ج) راه¬ها در معادن زيرزميني
ماده37: راه عبور افراد در تونل‌هاي افقي و شيب¬دار که باربري ريلي دارند يا مجهز به نوار نقاله هستند بايد حداقل 70 سانتيمتر عرض و 180 سانتيمتر ارتفاع از کف تونل داشته باشد و محل عبور افراد در تمام مسير در يك سمت باشد.
ماده38: حفريات شيب¬داري كه براي عبور و مرور افراد اختصاص داده مي‌شود بايد در شيب‌هاي مختلف با وسايل ذيل تجهيز گردند:
الف) در شيب¬هاي 15 ـ 7 درجه: دستگيره سرتاسري.
ب) در شيب¬هاي 30 ـ 15 درجه: پله‌هاي وسيع شيب¬دار و دستگيره.
ج) در شيب¬هاي 45 ـ30 درجه: اسکوب يا پله‌هاي افقي و دستگيره.
د) در شيب 45 درجه و بيشتر از آن: اسکوب.
ماده39: فاصله پاگردها در حفريات با شيب تند مجهز به اسکوب نبايد از 10 متر بيشتر باشد.
ماده40: درتونل‌هاي شيب¬دار و چاه‌هاي مايل با باربري ريلي بايد در فاصله حداكثر هر 50 متر يك جان‎پناه احداث شود. همچنين در محل استقرار سوزنبان بايد جان-پناه ساخته شود.
د) شفت¬ها (چاه¬هاي معدني)
ماده41: ورودي به چاه¬هاي معدني بايد داراي شرايط ذيل باشد:
الف) داشتن روشنايي کافي در تمام ساعات.
ب) سفيدکاري شده باشد.
ج) داراي در فولادي و نرده حفاظتي براي جلوگيري از سقوط افراد يا ماشين‌آلات معدني يا ديگر تجهيزات به داخل چاه.
د) پيش‌بيني تسهيلات لازم براي عبور ايمن افراد از يک لبه شفت به لبه ديگر در جاهاي لازم.
ماده42: يخ تشکيل شده در مناطقي از چاه¬ معدني که به علت شرايط آب و هوايي به وجود آمده است بايد در اسرع وقت به طريق ايمن زدوده شود.
ماده43: تمامي آب¬هاي سطحي و تراوشي براي جلوگيري از ريزش به داخل شفت بايد زهکشي و جمع آوري شوند.
ماده44: کف چاه¬ها بايد از تجمع اشياء رها شده، مواد معدني و گل و لاي تميز نگه داشته شوند.
ماده45: همه افراد در حين بازسازي و تعمير و نگهداري چاه¬ها بايد از تجهيزات حفاظت فردي کار در ارتفاع استفاده کنند.
ماده46: کار کردن به تنهايي در چاه¬هاي معدني براي بازسازي و تعمير و نگهداري آنها ممنوع است.
ماده47: هنگام حفر چاه معدني، استفاده از سپر محافظ (سكو) در فاصله‌اي كمتر از ۳ متر از جبهه كار الزامي است. اين سكو بايد علاوه بر كابل فلزي (سيم بكسل) تعليق به كمك جك‌هاي مكانيكي افقي به ديواره چاه تثبيت شود.
تبصره: در سنگ¬هاي ريزشي اين فاصله نبايد از 2 متر تجاوز کند.
ماده48: هنگام حفر چاه معدني از زير سكوي كار تا جبهه كار مي‌توان از نردبان طنابي استفاده كرد مشروط بر آن كه طول آن از ۳ متر كمتر باشد