مقدمه:

بنا به تصريح قانون وظايف وزارت امور خارجه (مصوب 20 فروردين ماه 1364 مجلس شوراي اسلامي)، اين وزارتخانه «عهده‌دار اجراي سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران» بوده و «بررسي، برقراري، تنظيم، حفظ و توسعه روابط سياسي جمهوري اسلامي ايران با ساير دولتها و سازمانهاي سياسي بين‌المللي و نظارت و اشراف بر ساير روابط خارجي» و «توجه و مراقبت دائم و اقدامات لازم و به موقع نسبت به وقايع بين‌الملليبويژه وقايع ج-هان اسلام ...» را در حي-طه اخت-يارات و وظايف وزارت امور خارجه دانسته است.
در راستاي عمل به اين مهم، دستگاه ديپلماسي همواره سعي کرده با رويکرد «برنامه محوري» و در چهارچوب قوانين بالادستي کشور منجمله قانون اساسي، سند چشم‌انداز 1404 و سياستهاي کلي آن، برنامه‌هاي پنج ساله توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي کشور، رهنمودهاي مقام معظم رهبري (دامه ظله‌العالي) و رئيس محترم جمهوري، راهبردها، سياستهاي اجرايي و برنامه‌هاي عملياتي معطوف به چگونگي پيشبرد و تحقق اهداف سياست خارجي کشور و تنظيم و توسعه روابط خارجي با ساير کشورها را طراحي، تدوين و اجراء نمايد.
بنا بر قانون برنامه پنجم توسعه، وظايف و مأموريتهاي وزارت امور خارجه به دو دسته کلي: 1) اجراي سياست خارجي و تنظيم و توسعه روابط خارجي کشور با ساير کشورها (احکام ذيل ماده 210)؛ و 2) وظايف مرتبط با موضوعات غيرسياسي (مواد متعدد)؛ تفکيک شده است و اين وزارتخانه مکلف است طبق تبصره ماده 210 «سالانه گزارشي از ميزان اجراي احکام اين ماده به مجلس شوراي اسلامي تقديم نمايد».
لذا، طبق ماده 217 قانون برنامه پنجم توسعه که تصريح مي‌کند: «کليه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتي موظفند برنامه‌هاي اجرائي و عملياتي خود را در قالب بسته‌هاي اجرائي برنامه ظرف شش ماه از تاريخ تصويب اين قانون تهيه کنند. اين بسته‌ها که پس از تصويب هيأت وزيران جهت اطلاع به مجلس شوراي اسلامي ارائه مي‌شود، مبناي تنظيم و تصويب بودجه سنواتي دستگاه قرار مي‌گيرد».