فصل اول - تعاريف

آهنگري : فرايند شكل دادن فلزات براي رسيدن به شكل مطلوب با ايجاد ضربه يا فشار بوسيله ماشين‌هاي آهنگري مانند پتك‌ها، پرس‌ها، غلطك‌ها و ساير تجهيزات فرم‌دهي مي‌باشد. بعضي از فلزات در دماي پايين(COLD FORGING) قابل آهنگري بوده ولي بيشتر فلزات براي تغييرشكل نيازمند فرايند پيش گرم مي‌باشند.
پتك آهنگري: ماشيني است كه اساساً براي آهنگري با قالب‌هاي مسطح (قالبهاي باز) استفاده مي‌شود و بصورت يك ستونه و يا دو ستونه مي‌باشد. در ماشين‌هاي يك ستونه محل قرارگيري قالب معمولاً روي سندان مي‌باشد كه سندان از ساير قسمت‌هاي پتک مجزا بوده و بر روي فونداسيون جداگانه قرار مي‌گيرد. در نوع دو ستونه سندان با ستونها بصورت دروازهاي متصل مي‌باشد.
اين ماشينها به انواع مختلف به شرح زير تقسيم‌بندي مي‌گردند:
پتك بخار، هوا و يا هيدروليك : نوعي از پتک آهنگري بوده كه در آن كوبه (RAM) پتک براي هر ضربه توسط سيلندر بخار، هوا و يا هيدروليك به بالا برده مي‌شود و انرژي كوبش به قطعه كار توسط سرعت و وزن كوبه و فشار ناشي از سيستم هيدروليك, هوا و يا بخار اعمال مي‌شود .
پتك سقوط آزاد: يكي از انواع پتک‌هاي آهنگري مي‌باشد كه در آن انرژي آهنگري توسط جرم و سرعت سقوط آزاد كوبه و قالب بالايي اعمال مي‌شود. پتک‌هاي کلاچ تخته‌اي و تسمه‌اي سقوطي از اين نوع مي‌باشد.
پرس آهنگري: ماشيني است كه در آن شكل‌دهي فلز بين قالبها توسط فشار هيدروليكي يا مكانيكي اعمال شده و معمولاً عمل آهنگري تنها با يك كورس پرس براي هر قالب انجام مي‌پذيرد. پرس‌هاي پيچي نيز در اين دسته‌بندي قرار مي‌گيرند.
پرس دوربري (TRIMMING): ماشيني است كه توسط آن پليسه يا قسمت‌هاي اضافي قطعه آهنگري به طريق سرد يا گرم از آن جدا مي‌شود كه معمولا پرس‌هاي ضربه‌اي و هيدروليك در اين رده قابل استفاده مي باشند.
پرس آهنگري افقي: ماشيني است که در آن انرژي لازم براي شكل‌دهي فلز به صورت افقي به قطعه كار اعمال مي‌شود .
ماشين آهنگري با انرژي بالا: نوعي ازماشين‌هاي پرس آهنگري افقي است كه داراي سرعت بالاي کوبه (RAM) پرس و در نتيجه آن، سرعت بالاي سنبه است كه اين سرعت بالا از آزاد شدن ناگهاني گاز فشرده ايجاد مي‌شود و معمولاً براي چاق كردن يا افزايش حجم كله كار استفاده مي گردد.
پتك ضربه زن افقي: نوعي ماشين پتك است كه با استفاده از انرژي هوا كار مي‌كند. سنبه و ماتريس در اين پتك روبروي هم هستند و هر دو بطور همزمان به سمت هم حركت مي‌كنند و به قطعه كار كه توسط ابزاردستي ياماني پولاتور قابل برنامه‌ريزي جابجا مي‌شود, بصورت پي در پي ضربه مي‌زنند.
ماني پولاتور (MANIPULATOR): ماشيني است که مواد خام را براي تغذيه فرايند آهنگري دريافت, حمل و جابه‌جا مي‌نمايد و به انواع ريل‌دار و متحرک تقسيم مي‌شود
در نوع ريل‌دار ماشين روي ريل هدايت شده و بوسيله سيستم کنترل پرس آهنگري يا دستي کنترل مي‌شود.
در نوع متحرک ماشين داراي راننده بوده و مي‌تواند بصورت آزادانه حرکت کند.
غلطك آهنگري: ماشيني است كه در آن قطعه كار توسط غلطك‌هايي كه روي آنها قالب‌هايي به شكل منحني نصب شده، شكل داده مي‌شود و معمولاً براي پيش فرم قطعات آهنگري كاربرد دارد و توسط آن قطر بعضي از قسمت‌هاي قطعه, بزرگ يا كوچك مي‌شود ( مانند پيش فرم قطعه شاتون) .
غلطك توليد حلقه : ماشيني است كه براي توليد حلقه‌هاي بدون درز از صفحات سوراخ دار ديسك ها در فرايند آهنگري استفاده مي‌شود ( مانند چرخهاي واگن).
ماشين كله زني: ماشيني است از نوع پرس آهنگري افقي كه براي ساخت گل پيچ استفاده مي‌شود و قطعه كار توليد شده در آن معمولاً داراي ضخامت سه چهارم اينچ و يا كمتر مي‌باشد.
ماشين پرچ زني : ماشيني است مشابه ماشين‌هاي پرس آهنگري افقي و كله زني كه براي ساخت پرچ استفاده شده و قطر قطعه كار توليد شده در آن معمولاً يك اينچ يا كمتر مي‌باشد.
پدال كنترل حركت پرس : يك كنترل‌كننده است كه با فشاردادن آن مي توان حركت كوبه پرس را كنترل نمود.
توجه: تصاوير بعضي از ماشين‌آلات آهنگري در ضميمه پيوست مي‌باشد.