ماده1-

در اين آيين‌نامه اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به كار مي‌روند:
الف - سازمان: سازمان هواپيمايي كشوري.
ب - وسيله پرنده: وسيله‌اي است كه بتواند در نتيجه عكس‌العمل هوا به جز عكس‌العمل هوا در برابر سطح زمين، خود را در هوا نگاهدارد.
پ - سانحه: براي وسايل پرنده با سرنشين رويداد ناشي از عمليات وسايل پرنده در فاصله زماني ورود اولين فرد به وسيله پرنده به منظور پرواز تا پياده شدن آخرين فرد از آن و براي وسايل پرنده بدون سرنشين در فاصله زماني كه وسيله پرنده آماده حركت به قصد پرواز باشد تا زماني كه وسيله پرنده (در انتهاي پرواز) متوقف مي‌شود و س-يستم پيش‌رانش اصلي خام-وش مي‌گردد، مشروط به وقوع يك يا چن-د مورد از موارد زير:
1- فردي در هنگام حضور در وسيله پرنده يا در بيرون از آن در اثر برخورد مستقيم به هر قسمت از وسيله پرنده از جمله اجزاي جداشده از آن و يا در اثر قرارگرفتن در معرض مستقيم گاز خروجي موتور جت وسيله پرنده دچار آسيب منتهي به مرگ شده يا متحمل آسيب جدي بدني شود.
تبصره1- در صورتي كه آسيب منتهي به مرگ يا آسيب جدي بدني ناشي از علل طبيعي (مانند سكته قلبي)، خودكشي، كشته شدن فرد توسط فرد ديگري و يا صدماتي كه به مسافرين غيرمجازي كه خارج از منطقه‌اي كه بطور معمول مسافران و خدمه پرواز در آن جاي مي‌گيرند پنهان شده است، باشد از شمول تعريف سانحه مستثني مي‌باشد.
تبصره2- آسيب منتهي به مرگ آسيبي است كه در آن فرد آسيب ديده در فاصله زماني (30) روز پس از سانحه فوت نمايد.
2- وسيله پرنده متحمل صدمه شود يا دچار خرابي سازه‌اي گردد به گونه‌اي كه بر استحكام سازه، كارآيي و يا خصوصيات پروازي وسيله پرنده تأثير گذاشته و به طور معمول نياز به انجام تعميرات عمده (ضميمه «13» (major repair) ) و يا تعويض قطعات متأثر از رويداد بر روي وسيله پرنده داشته باشد.
تبصره - در صورتي كه خرابي و صدمه محدود به موتور، پوشش موتور و يا متعلقات آن باشد و يا صدمه محدود به ملخ‌ها، نوك بالها، آنتن‌ها، لاستيكها، ترمزها، سطوح پوششي موثر در كاهش نيروي پسا، فرورفتگي و يا سوراخ جزيي در پوسته وسيله پرنده باشد از شمول تعريف سانحه مستثني مي‌باشد.
3- وسيله پرنده ناپديد گردد و يا به طور كامل غيرقابل دسترسي گردد.
تبصره - زماني وسيله پرنده ناپديد شده محسوب مي‌شود كه عمليات جستجو خاتمه پيدا كرده اما هنوز لاشه وسيله پرنده پيدا نشده است.
ت - حادثه: وقوع هر نوع رويدادي به غير از سانحه در رابطه با عمليات وسايل پرنده كه در ايمني عمليات پرواز اثر داشته و يا بتواند اثر داشته باشد.
ث - حادثه شديد: حادثه‌اي كه وضعيت آن بيانگر يك سانحه قريب‌الوقوع مي‌باشد.
تبصره1- تشخيص سانحه با حادثه شديد صرفاً با توجه به نتيجه آنها توسط سازمان مشخص مي‌شود.

تبصره2- نمونه‌هاي حادثه شديد در ضميمه (13) پيمان ذكر گرديده است.
ج - بررسي س-انحه يا حادثه: فرآيندي كه به من-ظور پيشگيري از وقوع سوانح و حوادث انجام مي‌گي-رد و شامل جمع‌آوري و ت-جزيه و تحليل اطلاعات بدست آمده، نتي-جه‌گيري و تع-يين علل سان-حه و حادث-ه و در ص-ورت لزوم اراي-ه توصي-ه‌هاي ايمني مي‌شود.
چ - ن-ماينده رسمي ذيصلاح: شخصي كه از سوي يك كشور تعيين مي‌شود تا در فرآيند بررسي سانحه كه توسط كشور محل واقعه انجام مي‌شود شركت نمايد. اين شخص بر اساس صلاحي-تهاي لازم از سوي مرجع ذيصلاح بررسي سوانح انتخاب مي‌شود.
ح - مشاور: شخصي كه از سوي يك كشور تعيين مي‌شود تا به منظور كمك و همفكري در معيت نماينده رسمي ذيصلاح در فرآيند بررسي سانحه شركت نمايد. اي-ن شخص بر اساس صلاحيتهاي لازم از سوي مرجع ذيصلاح بررسي سوانح انتخاب مي‌شود.
خ - دستگاه ثبت و ضبط پروازي: هر نوع وسيله ثبت و يا ضبط‌كننده كه به منظور تكميل بررسي سوانح و حوادث در وسيله پرنده نصب مي‌شود.
د - مسئول بررسي: شخص يا كميته‌اي با انتخاب سازمان كه مسئوليت سازماندهي، هدايت و كنترل بررسي سانحه يا حادثه به عهده او گذارده مي‌شود.
ذ - حداكثر جرم: حداكثر جرم گواهي شده برخاست وسيله پرنده.
ر- بهره‌بردار: شخص حقيقي يا حقوقي كه با واسطه يا بي‌واسطه امور مربوط به‌عمليات پرواز وسيله پرنده را به عهده دارد.
ز- گزارش مقدماتي: گزارشي كه توسط مسئول بررسي به منظور ابلاغ و انتشار فوري اطلاعات بدست آمده در مراحل اوليه بررسي سانحه تهيه مي‌شود.
ژ- گزارش تكميلي: گزارشي كه براساس الزامات فصل هفتم ضميمه (13) پيمان شيكاگو و مطابق با الگوي ايكائو، توسط سازمان تهيه و به ايكائو ارسال مي‌شود.
س - گزارش نهايي: گزارشي كه پس از اتمام مراحل بررسي سانحه توسط سازمان براساس استانداردهاي فصل (6) ضميمه (13) پيمان شيكاگو تهيه مي‌شود.
ش ‌- توصيه ايمني: پيشنهادي كه از طرف مقام ذيصلاح كشور عهده‌دار بررسي سوانح و براساس اطلاعات بدست آمده از بررسي‌هاي انجام شده، به منظور پيشگيري از بروز سوانح و حوادث ارايه مي‌گردد.
ص - آسيب جدي بدني: جراحتي كه به شخصي بر اثر سانحه وارد شده و موجب وقوع يك يا چند مورد از موارد زير مي‌گردد:
1- بستري شدن شخص به مدت بيش از چهل وهشت ساعت در فاصله زماني هفت روز اول بعد از ورود جراحت.
2- شكستگي استخوان (به جز شكستگي انگشتان دست و پا و يا استخوان بيني).
3- خونريزي شديد، آسيب به عصب، عضله و يا زردپي.
4- آسيب ديدن اعضاي داخلي بدن.
5 - سوختگي بدن از نوع دو و سه و يا هر نوع سوختگي بيش از پنج درصد.
6 - ورود صدمات ناشي از آلوده شدن به مواد عفوني و تشعشعات راديواكتيو.
ض - كشورطراح: كشوري كه داراي صلاحيت قانوني نسبت به سازمان مسئول طراحي نوع وسيله پرنده مي‌باشد.
ط - كشور سازنده: كشوري كه داراي صلاحيت قانوني نسبت به سازمان مسئول مونتاژ نهايي وسيله پرنده مي‌باشد.
ظ ‌‌- كشور محل واقعه: كشوري كه در قلمرو تحت حاكميت آن سانحه و يا حادثه به‌وقوع مي‌پيوندد.
ع - كشور به-ره‌بردار: كشوري كه محل اصلي فعاليت تجاري بهره‌بردار در آن واقع شده و يا اگر چن-ين محلي وجود ندارد، محل سكونت دايمي بهره‌بردار در آن واقع شده باشد.
غ - كشور محل ثبت: كشوري كه وسيله پرنده در آنجا به ثبت رسيده باشد.
ف - برنامه جامع ايمني هوانوردي كشوري: مجموعه ضوابط و فعاليت‌هايي كه به‌منظور ارتقاي ايمني هوانوردي كشور توسط سازمان تهيه، ابلاغ و اجراء خواهد شد.