وظايف حوزه مركزي وزارت آموزش و پرورش شامل امور راهبردي (سياستگذاري، برنامهريزي و نظارت):
1-تشكيل شوراي عالي آموزش و پرورش بر اساس قانون مصوب
1358/11/27 و اصلاحيههاي آن.
2-تهيه نظام آموزش و پرورش كشور و اصلاحات آن و ارائه براي تصويب در مراجع قانوني.
3-تهيه و تدوين مقررات و تنظيم لوايح مربوط به وظايف محوله.
4-تهيه و پيشنهاد برنامههاي ميانمدت و بلندمدت در جهت تأمين اهداف آموزش و پرورش.
5-همكاري با وزارتين فرهنگ و آموزش عالي و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و ساير دستگاههايي كه به نحوي در امر آموزش دخالت دارند جهت هماهنگنمودن آموزشها در چارچوب نظام آموزشي كشور.
6-تأليف و طبع و توزيع كُتُب درسي و نشريات كمك آموزشي و تجهيزات مورد نياز متناسب با نياز روز مدارس و فنآوري جديد بر اساس برنامهريزيهاي زمانبنديشده در چارچوب نظام آموزشي با رعايت اصل 15 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و با رعايت بافت متناسب زندگي روستايي عشايري و شهري و به كارگيري تواناييهاي بخش غيردولتي.
7-برنامهريزي براي زير پوشش قراردادن كليه كودكان لازمالتعليم و كاهش بيسوادي.
8-برنامهريزي و تدوين استانداردهاي لازم آموزش مستمر مديران، معلمان و كاركنان وزارت به منظور ارتقاء سطح توانايي شغلي آنان.
9-برنامهريزي براي تأمين نيروي انساني مورد نياز آموزشي و پرورشي و اتخاذ تصميم در مورد تأسيس و اداره دانشسراها و مراكز تربيت معلم و آموزشكدههاي فني و حرفهاي و تصويب برنامههاي آموزشي آنها و دورههاي آموزشي كوتاهمدت.
10-برنامهريزي، توسعه و تعميم تربيتبدني در سطح مدارس و مراكز آموزشي وابسته به وزارت و استفاده از امكانات دستگاههاي ذيربط.
11-انجام اقدامات لازم به منظور تأمين، حفظ و ارتقاء سلامت جسمي، رواني و اجتماعي دانشآموزان كشور با مشاركت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي.
12-تعيين هزينه سرانه مقاطع مختلف تحصيلي متناسب با مناطق جغرافيايي.
13-برنامهريزي و انجام تحقيقات بنيادي و كاربردي مربوط به حوزه تعليم و تربيت.
14-برنامهريزي براي توسعه مشاركت مردم و توسعه مدارس غيردولتي و آموزشگاههاي علمي آزاد.
15-برنامهريزي براي حمايت از استعدادهاي درخشان و فراهمكردن امكانات مناسب براي رشد آنان.
16-برنامهريزي براي جلب مشاركت اولياء دانشآموزان و تشكيل انجمنهاي اولياء و مربيان و نيز برنامهريزي براي آموزش اولياء به گونهاي كه بتوانند به تحقق هدفهاي آموزشي تربيتي وزارت كمك كنند.
17-ساير وظايف قانوني مربوط كه به عهده وزارتخانه است.
وظايف واحدهاي استاني وزارت آموزش و پرورش:
1-تأمين و تدارك نيازمنديهاي آموزشي و پرورشي امكان، تجهيزات، امكانات ديگر آموزشي و كمك آموزشي.
2-جذب و انتخاب افراد صالح براي تعليم و تربيت از طريق گزينش
3-نظارت بر اداره امور آموزشگاههاي تحت پوشش در دورههاي مختلف تحصيلي (كودكستان، ابتدايي، راهنمايي تحصيلي، متوسطه و فني و حرفهاي و كشاورزي و دورههاي عمومي و تكميلي بزرگسالان)
4-تأسيس و تجهيز و اداره واحدهاي آموزشي تحت پوشش
5-نظارت بر تنظيم و اجراي برنامههاي آموزشي در قالب برنامههاي مصوب و تأييد برنامههاي شهرستانها و مناطق تابعه
6-كوشش در تعميم آموزشهاي فني و حرفهاي با توجه به نيازهاي خاص منطقه در قالب برنامههاي مصوب وزارت آموزش و پرورش و جلب همكاري مؤسسات مربوطه در اين زمينه
7-نظارت بر اجراي برنامههاي تربيتي و ورزشي و فعاليتهاي فوق برنامه در سطح واحدهاي آموزشي تحت پوشش در استان
8-نظارت بر انجام فعاليتهاي مراكز تربيتمعلم در سطح استان طبق برنامههاي مصوب
9-نظارت بر انجام فعاليتهاي آموزشي ضمن خدمت كاركنان آموزشي و اداري در سطح استان و انجام امور مربوط به دانشجويان متعهد دبيري
10-همكاري لازم با هسته گزينش استان در جهت اجراي برنامههاي مربوط و فراهمنمودن امكانات و تسهيلات لازم به منظور گزينش افراد مورد نياز با همكاري هيأت مركزي گزينش وزارت آموزش و پرورش
11-انجام كليه امور حقوقي و دفاع از منافع ادارهكل آموزش و پرورش در سطح استان در دادگاهها و مراجع ذيربط
12-اهتمام در مكانيزهنمودن سيستمهاي اداري و آموزشي در سطح استان و جمعآوري اطلاعات مورد نياز واحدهاي برنامهريزي و نظارت بر فعاليتهاي واحد مربوط در اين زمينه
13-فراهمنمودن تسهيلات لازم در جهت ارتباط بيشتر اولياء با مدارس و همچنين جلب ارگانها و مؤسسات ذيربط به منظور پيشبرد برنامههاي آموزش و پرورش
14-نظارت بر اداره امور آموزشگاهها و مدارس غيرانتفاعي و فراهمنمودن تسهيلات لازم در اين زمينه طبق مقررات و قوانين مربوط
15-تشكيل هيأت رسيدگي به تخلفات اداري كاركنان در سطح استان طبق ضوابط مربوط
16-همكاري با سازمان جوانان هلال احمر، انجمن اولياء و مربيان در جهت پيشبرد برنامه آموزشي و تربيتي مربوط
17-فراهمنمودن تسهيلات لازم در جهت ادامه فعاليتهاي مدارس شاهد و نمونه و مردمي ايثارگران و آزادگان
18-بررسي و تأييد بودجه پيشنهادي نواحي شهرستانها و مناطق تابعه و ارسال آن به واحدهاي ذيربط طبق مقررات و ضوابط مربوط
19-انجام راهنماييهاي فني در كليه امور آموزشي و اداري و مالي به واحدهاي تابعه شهرستانها و مناطق و نواحي و نظارت بر فعاليتهاي آنها در اين زمينه
20-نظارت بر حـُسن اجراي دستورالعملها و بخشنامههاي صادره از طرف وزارت آموزش و پرورش در كليه امور آموزشي، پرورشي، اداري و مالي
21-همكاري با ادارات كل و ارگانها و مؤسسات در سطح استان در موارد مرتبط و مشترك
22-نظارت بر انجام كليه فعاليتهاي تحقيقاتي در سطح استان و ارائه پيشنهادات لازم در اين زمينه به واحدهاي برنامهريزي در وزارت آموزش و پرورش به منظور پيشبرد برنامههاي آموزش و پرورش
23-صدور موافقت اصولي تأسيس مدارس غيرانتفاعي، آموزشگاههاي علمي آزاد و دستورالعمل ثبتنام و تعيين شهريه مدارس غيرانتفاعي و آموزشگاههاي علمي آزاد
24-برگزاري دورههاي آموزش ضمن خدمت و آموزشگاههاي علمي ـ فرهنگي
25-امضاء صدور گواهينامههاي فارغالتحصيلان مراكز ضمن خدمت فرهنگيان اعم از كارداني و كارشناسي (توضيحاً از جانب مقام عالي وزارت، رئيس سازمان آموزش و پرورش و از طرف سازمان مديريت و برنامهريزي كشور، رئيس سازمان مربوطه امضاء نمايند.)
26-انجام نيازسنجي، طراحي دوره، ثبتنام و اجراي برنامه ادامه تحصيل معلمان ديپلمه در دوره كارداني و كارشناسي بر اساس توان و ظرفيتها و پتانسيلهاي استاني
27-اتخدام آزاد از طريق آزمون برحسب نياز نواحي و مناطق به صورت موردي
28-تهيه شيوهنامههاي سازماندهي، در ردههاي تابستاني، تقويم اجرايي و دستورالعملهاي ثبتنام
29-اجراي دورههاي ضمن خدمت مربيان كار و دانش
30-تأسيس مراكز پيشدانشگاهي هنر
31-صدور احكام استخدامي ـ حقوقي ـ انتصاب ـ ارتقاء ـ مرخصي ـ تشويقي ـ محكوميت ـ انتقال ـ همترازي ـ مأموريت ـ استعفا ـ بازخريدي ـ بازنشستگي كاركنان
32-توسعه رشته و تأسيس مراكز فني و حرفهاي و كار و دانش و انحلال و جابجايي رشتههاي مراكز فني و حرفهاي كار و دانش
33-توزيع هزينه سرانه بين واحدهاي آموزشي در سطح استان
34-توسعه و جلب مشاركت بخش غيردولتي بر اساس ماده 88 قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت با پرداخت هزينه سرانه
35-واگذاري واحدهاي آموزشي موجود به بخش غيردولتي بر اساس ماده 88 قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت با پرداخت يارانه