ماده 29
شكايات
§ 1ـ حق اقامه شکايت بر مبناي قرارداد حمل متعلق به فرستنده و گيرنده مي‌باشد.
§ 2ـ شكايات بايستي بصورت مكتوب و مستدل و با ذكر مبلغ غرامت توسط فرستنده به راه‌آهن مبداء و توسط گيرنده به راه‌آهن مقصد ارائه شوند. شكايات براي هر محموله بطور جداگانه ارائه مي‌شوند، بغير از:
1) شكايات مربوط به استرداد اضافه دريافت كرايه حمل. چنين شكاياتي مي‌توانند براي چند محموله ارائه شوند؛
2) درموارديكه براي چند محموله تنها يك صورتمجلس بازرگاني تنظيم شده باشد. در چنين حالتي شكايت براي‌كليه محموله‌هائي‌كه در صورتمجلس بازرگاني نامبرده شده است، ارائه مي‌شود.
§ 3ـ شكايات مربوط به استرداد مبالغ پرداخت شده بابت قرارداد حمل، مي‌توانند توسط همان شخص پرداخت‌كننده و تنها به همان راه‌آهني كه آن مبالغ را دريافت كرده است ارائه شوند.
§ 4ـ شكايات در مورد يك بارنامه، به استتثناي شكايات مربوط به عدم حفاظت حمل بارهاي متعلق به افراد خصوصي، كه در ارتباط با مفقود شدن كامل ياجزئي بار، کسري وزن، آسيب‌ديدگي، فاسد شدن يا افت كيفيت بنا به هر دليل ارائه مي‌گردد و ميزان آن كمتر از 23 فرانك سوئيس باشد قابل پرداخت و مطالبه نمي‌باشند. اگر اين چنين شكايتي براي مبلغ بيش از 23 فرانك سوئيس اقامه شود و بعد از بررسي معلوم گردد كه ميزان غرامت متعلقه كمتر از 23 فرانك مي‌باشد، آن مبلغ به مطالبه‌کننده پرداخت نمي‌گردد.
شكايات مربوط به يك بارنامه كه در ارتباط با مفقود شدن كامل يا جزئي بار، كسري وزن، آسيب‌ديدگي، فاسد شدن يا افت كيفيت بار بنا به هر دليل که متعلق به افراد خصوصي باشد، مبلغ تا 5 فرانك سوئيس قابل مطالبه و پرداخت نمي‌باشد. اگر اين چنين شكايتي براي مبلغ بيش از 5 فرانك سوئيس اقامه شود و بعد از بررسي معلوم شود كه ميزان غرامت متعلقه كمتر از 5 فرانك سوئيس است، اين مبلغ به مطالبه‌کننده پرداخت نمي‌شود.
شكايات مربوط به يك بارنامه كه در ارتباط با تاخير در تحويل بار يا اضافه پرداختي كرايه حمل به مبلغ كمتر از 5 فرانك سوئيس باشد، قابل پرداخت و مطالبه نمي‌باشد. اگر شكايت ارائه شده براي بيش از 5 فرانك سوئيس باشد و بعد از بررسي معلوم شود كه ميزان متعلقه كمتر از 5 فرانك سوئيس است، اين مبلغ به مطالبه‌کننده پرداخت نمي‌شود.
§ 5 ـ در موارديكه فردي تام‌الاختيار شكايت فرستنده يا گيرنده را ارائه مي‌دهد، بايد وكالت‌نامه‌اي از طرف فرستنده يا گيرنده بار در اين خصوص داشته باشد. اين وكالت نامه بايستي مطابق مقررات و قوانين داخلي كشوري كه شكايت به راه‌آهنهاي آن ارائه گرديده، باشد. وكالت‌نامه در راه‌آهن دريافت‌كننده شكايت باقي مي‌ماند.
§ 6 ـ شكايت براي بررسي، به ارگانهاي صلاحتيدار راه‌آهنها که در ضميمه 19 ذکر شده‌اند ارسال مي‌شود.
اطلاعيه مربوط به تغييرات و اضافات اين ضميمه، به كميته OSJD و راه‌آهنهاي عضو اين موافقتنامه با ذكر تاريخ تغييرات و اضافات با اين شرط كه حداقل 45 روز قبل از اعمال آنها به كميته OSJD و كليه راه‌آهنهاي عضو موافقتنامه حاضر واصل شده باشد ارسال مي‌گردد. در اين خصوص مفاد ماده 37 اعمال نمي‌شود.
راه‌آهنها تغييرات و اضافات را براساس مقررات داخلي خود چاپ و منتشر مي‌كند.
§ 7 ـ اقامه شکايت عليه راه‌آهنها توسط افراد ذيل صورت مي‌گيرد:
1) درصورت مفقود شدن كامل بار
ـ توسط فرستنده مشروط بر ارائه نسخه دوم بارنامه (برگ 3 بارنامه)؛
ـ توسط گيرنده مشروط بر ارائه نسخه دوم بارنامه (برگ 3 بارنامه) يا اصل بارنامه و برگ اعلام ورود بار (برگهاي 1 و 5 بارنامه). ضمناً در نسخه دوم بارنامه يا در اصل بارنامه و در برگ اعلام ورود بار بايستي طبق § 6 ماده 17 در مورد عدم ورود بار مراتب درج و با مهر تاريخدار ايستگاه مقصد تائيد شده باشد؛
2) درصورت مفقود شدن جزئي، آسيب‌ديدگي، فاسد شدن و افت كيفيت بار بنا به هردليل
ـ توسط فرستنده يا
ـ توسط گيرنده
مشروط بر ارائه اصل بارنامه و برگ اعلام ورود بار (برگهاي 1 و 5 بارنامه) و صورتمجلس بازرگاني كه راه‌آهن در ايستگاه مقصد براي گيرنده صادر نموده است؛
3 ) درصورت تاخير در تحويل بار
ـ توسط‌گيرنده مشروط بر ارائه اصل بارنامه و برگ اعلام ورود بار (برگهاي 1 و 5 بارنامه) و نيز برگ شكايت در مورد تاخير در تحويل بار طبق فرم ضميمه 20 در دو نسخه؛
4) درصورت پرداخت كرايه اضافي
ـ توسط فرستنده برمبناي‌كرايه پرداختي بابت حمل، مشروط بر ارائه نسخه دوم بارنامه (برگ 3 بارنامه) يا اسناد ديگر براساس مقررات داخلي جاري راه‌آهن مبداء؛
ـ توسط گيرنده بار برمبناي كرايه پرداختي بابت حمل، مشرط بر ارائه اصل بارنامه و برگ اعلام ورود بار (برگهاي 1 و 5 بارنامه).
مدارك قيد شده در بندهاي 4ـ1 اين پاراگراف كه توسط راه‌آهن براي فرستنده يا گيرنده صادر شده است، مي‌تواند توسط مدعيان تنها در نسخه‌هاي اصل و نه در كپي به راه‌آهن ارائه شود.
اگر به جاي مدارك قيد شده در بندهاي 4ـ1 اين پاراگراف که در حين حمل مفقود شده‌اند، اسناد جايگزين اين مدارك همراه با صورتمجلس بازرگاني که طبق بند 3 از § 1 ماده 18 تنظيم شده به گيرنده ارائه شود، درآنصورت شكايت مي‌تواند برمبناي اين مدارك جايگزين شده و صورتمجلس بازرگاني مربوط به آن انجام گيرد.
به شكاياتي که براساس بندهاي 1 و2 پاراگراف حاضر ارائه مي‌گردد، به غير از مدارك فوقالذكر بايد صورتحساب تحويل‌دهنده خارجي يا ديگر مدارك پيش‌بيني شده در ماده‌هاي 25 و 26 كه تائيدكننده قيمت بار يا كاهش قيمت آن است، ضميمه گردد و درصورت لزوم ساير مداركي كه شكايت را مستدل مي‌كند نيز ضميمه گردد (مشخصات مندرجات محموله يا بخشي از آن كه براي آن شكايت تنظيم گرديده، ليست‌هاي بسته‌بندي، صورتمجلس كارشناسي و غيره).
به شكاياتي كه براساس بندهاي 4ـ1 پاراگراف حاضر از سوي فرستنده يا گيرنده بار توسط فرد تام‌الاختيار انجام گرفته باشد، لازم است وكالت نامه فرستنده يا گيرنده طبق § 5 اين ماده ضميمه شود.
چنانچه كليه مدارك موردنياز فوقالذكر يا مداركي‌كه در بندهاي 4ـ1 پاراگراف حاضر نامبرده شده، به شكايت ضميمه نشده باشد و يا كپي مدارك ضميمه گرديده باشد، در آنصورت چنين شكايتي که ناقص يا اشتباه است حداكثر ظرف 15 روز پس از تسليم شكايت طبق ضميمه 19 اين موافقتنامه به ارگان راه‌آهن، با درج اينكه چه مدارك و اسنادي كسر يا كپي هستند به مدعي عودت داده مي‌شود. در چنين حالتي تعويق مرور زمان پيش‌بيني شده در § 3 ماده 31 شروع نمي‌شود. اگر راه‌آهن چنين شكايت ناقص يا اشتباهي را بعد از 15روز به مدعي عودت دهد، جريان مرور زمان از روز بعد از انقضاء اين موعد تا روز دريافت شكايت ناقص يا اشتباه از مدعيان به تعويق مي‌افتد. برگرداندن شكايت توسط راه‌آهن به مدعي به معني رد شکايت طبق § 2 ماده 30 نمي‌باشد و به مدعي اين حق را نمي‌دهد كه عليه راه‌آهن در دادگاه اقامه دعوي نمايد.
§ 8 ـ راه‌آهن موظف است ظرف مدت 180 روز از زمان ارائه شكايتي كه با مهر اداره پست مبداء يا يادداشت راه‌آهن مبني‌بر دريافت مستقيم شكايت تاييد شده، موضوع را بررسي و پاسخ آن را بدهد و درصورت قبول كل يا قسمتي از شکايت، مبلغ متعلقه را پرداخت کند.
§ 9ـ در صورت تحويل بارهائي كه از لحاظ نام و كيفيت يكسان هستند و در ايستگاه مرزي واگن به واگن مي‌شوند از يك فرستنده به آدرس يك گيرنده، چنانچه در يك سري از واگنها كسري بار و در سري ديگر واگنها اضافي بار مشاهده شود، به هنگام بررسي شكايت اضافي بار را براي مورد كسري بار محاسبه و درنظر مي‌گيرند.
§ 10ـ هنگام حمل بار طبق مقررات مندرج در § 2 ماده 2 به مقصد كشورهائي كه راه‌آهنهاي آنها عضو موافقتنامه حاضر نمي‌باشند، از كشورهائي كه راه‌آهنهاي آنها عضو موافقتنامه حاضر مي‌باشند، ولي عضو موافقتنامه بين‌المللي راه‌آهنها با آن كشورهايي که بار به آنجا ارسال مي‌شود نيستند، شكايت توسط گيرنده بار مستقيماً به ايستگاه مقصد يا به ساير راه‌آهنهايي كه عضو موافقتنامه حاضر نيستند ولي اشكال در حمل در اين راه‌آهنها بوجود آمده است تسليم مي‌شود.
شكايات مربوط به حمل بار به كشورهائي كه راه‌آهنهاي آن كشورها عضو موافقتنامه مي‌باشند، از كشورهائي كه راه‌آهنهاي آنها عضو موافقتنامه نيستند و حمل طبق مقررات § 2 ماده 2 انجام مي‌گيرد، توسط گيرنده بار مستقيماً به راه‌آهن مقصد تسليم مي‌گردد. راه‌آهن پس از بررسي شكايت مربوط به مسؤوليت راه‌آهنهاي عضو موافقتنامه، نتيجه را به اطلاع ارائه‌دهنده شكايت مي‌رساند. اگر در حين بررسي معلوم شود كه بخشي از شكايت يا تمام آن مربوط مي‌شود به مسؤوليت راه‌آهني‌كه عضو موافقتنامه حاضر نمي‌باشد، آن شكايت بطوركامل يا بخشي از آن رد مي‌شود. كليه مداركي که به هنگام ارائه شکايت، منجمله مدارکي که طبق قرارداد حمل ساير حقوق حمل و نقلي ارائه شده‌اند به درخواست‌کننده عودت داده مي‌شوند تا مستقيماً به فرستنده مذکور در بارنامه SMGS مراجعه نمايد تا فرستنده در ادامه، موضوع شکايت را با راه‌آهنهاي عضو ساير حقوق حمل و نقل حل و فصل نمايد.
§ 11ـ راه‌آهن ضمن اعلام رد كامل يا بخشي از شكايت به مدعي، موظف است دلايل رد شكايت را نيز اعلام نموده، همزمان اسناد و مدارك پيوست به شكايت را نيز عودت دهد.
§ 12ـ اگر راه‌آهن شكايتي را بپذيرد و بطور کامل قابل جبران باشد، راه‌آهن حل و فصل‌کننده با اسناد و مدارك همراه شكايت طبق مقررات داخلي جاري اين راه‌آهن عمل مي‌كند.
