ماده 15

پرداخت كرايه حمل
§ 1ـ كرايه حمل بار كه بر اساس ماده13 محاسبه شده بصورت زير دريافت مي‌شود:
1) بابت حمل در راه‌آهن‌هاي مبداء ـ از فرستنده در ايستگاه مبداء يا براساس مقررات داخلي جاري در راه‌آهن مبداء.
2) بابت حمل در راه‌آهن‌هاي مقصد ـ از گيرنده در ايستگاه مقصد يا بر اساس مقررات داخلي در راه‌آهن مقصد.
3) بابت حمل در راه‌آهنهاي ترانزيتي ـ از فرستنده در ايستگاه مبداء يا از گيرنده در ايستگاه مقصد. در صورت حمل از طريق چند راه‌آهن ترانزيتي، پرداخت كرايه حمل يك يا چند راه‌آهن ترانزيتي توسط فرستنده و پرداخت بابت ساير راه‌آهنها توسط گيرنده مجاز است.
ترتيب ذکر شده براي پرداخت کرايه حمل درصورت وجود قراردادهاي مربوطه بين راه‌آهنها امکانپذير است.
4) بابت حمل در راه‌آهنهاي ترانزيتي ـ از فرستنده يا گيرنده از طريق کارگزار (شرکت اکسپديتوري، نماينده حمل بار و غيره) که با هريک از راه‌آهنهاي ترانزيتي جهت پرداخت کرايه حمل قرارداد دارد.
§ 2ـ اگر فرستنده پرداخت‌كرايه حمل در مسير راه‌آهنهاي ترانزيتي را بعهده‌گرفته‌باشد، بايد در ستون « پرداخت كرايه راه‌آهنهاي ترانزيتي توسط فرستنده تقبل شده است» نام اختصاري اين راه‌آهنها را مطابق با ضميمه 5 ـ 12 درج نمايد.
اگر فرستنده پرداخت كرايه حمل هيچيك از راه‌آهنهاي ترانزيتي را تقبل نكرده باشد، بايد در بارنامه در ستون « پرداخت‌كرايه راه‌آهنهاي ترانزيتي توسط فرستنده تقبل شده است» كلمه « خير» را درج نمايد. در صورتيكه فرستنده پرداخت كرايه حمل در راه‌آهنهاي ترانزيتي را برعهده نگيرد، اين بدان معناست كه كرايه حمل در مسيرهاي ترانزيتي بر عهده گيرنده بوده و ايستگاه مقصد آن را از وي دريافت مي‌دارد.
چنانچه فرستنده در بارنامه در ستون « پرداخت كرايه حمل در راه‌آهنهاي ترانزيتي توسط فرستنده تقبل شده است» كلمه « خير» را ننويسد، بدان معناست كه كرايه حمل در مسيرهاي ترانزيتي به گيرنده محول شده و بايستي در ايستگاه مقصد از او دريافت شود.
چنانچه بر اساس تعرفه ترانزيتي حمل و نقل بين‌المللي، كرايه حمل در راه‌آهنهاي ترانزيتي را بايد فرستنده پرداخت نمايد، حواله اين پرداختها به گيرنده مجاز نمي‌باشد. درصورتيكه براساس تعرفه ترانزيتي حمل و نقل بين‌المللي كرايه حمل در راه‌آهنهاي ترانزيتي بعهده گيرنده باشد، پرداخت اين كرايه‌ها توسط فرستنده مجاز نمي‌باشد.
در صورت پرداخت کرايه حمل در راه‌آهنهاي ترانزيتي از طريق کارگزار (شرکت اکسپديتوري، نماينده حمل بار و غيره) فرستنده بايستي در ستون پرداخت کرايه حمل در راه‌آهنهاي ترانزيتي توسط فرستنده تقبل شده است در بارنامه يادداشت حاوي نام اختصاري راه‌آهن ترانزيتي را که بابت آن پرداخت انجام مي‌شود، نام کارگزاري را که از طريق آن پرداخت حمل در راه‌آهن ترانزيتي موردنظر انجام مي‌شود و کد کارگزار را درج نمايد. اطلاعات قيد شده براي هر يک از راه‌آهنهاي ترانزيتي شرکت‌کننده در حمل آورده مي‌شود.
§ 3ـ بهنگام حمل بار بين دو كشور همجوار، هزينه‌هاي مربوط به واگن به واگن نمودن بار به واگنهاي با عرض خط ديگر يا تعويض بوژي واگنها به عرض خط ديگر در ايستگاه مرزي چه اجراي اين عمليات توسط راه‌آهن تحويل گيرنده (بند 1 از § 6 ماده 13) و يا توسـط راه‌آهن تحـويل‌دهنـده (بنـد 2 از § 6 ماده 13) صـورت پذيرد، از گيرنده اخذ مي‌گردد.
بهنگام حمل بار در راه‌آهنهاي ترانزيتي، هزينه‌هاي واگن به واگن نمودن بار به واگنهاي با عرض خط ديگر يا تعويض بوژي واگنها به بوژيهاي عرض خط ديگر در ايستگاههاي مرزي راه‌آهن مبداء و راه‌آهنهاي ترانزيتي، كه براساس بند 2 از § 6 ماده 13 محاسبه شده است، از فرستنده، گيرنده يا کارگزار (شرکت اکسپديتوري، نماينده حمل بار و غيره) با توجه به اينكه كدام يك از آنها كرايه حمل بار در راه‌آهنهاي ترانزيتي را پرداخت مي‌نمايد، اخذ مي‌شود.
هزينه‌هاي مربوط به عمليات واگن به واگن نمودن بار به واگنهاي با عرض خط ديگر يا تعويض بوژي واگنها به بوژيهاي عرض خط ديگر در ايستگاههاي مرزي راه‌آهن مقصد كه بر اساس بند 1 از § 6 ماده 13 محاسبه شده است، از گيرنده اخذ مي‌گردد.
§ 4ـ اگر گيرنده از پذيرش بار خودداري ورزد، كليه كرايه‌ها و جريمه‌هاي مربوط به حمل اين بار، توسط فرستنده پرداخت مي‌شود.
§ 5 ـ درصورت اعمال ناصحيح تعرفه‌ها يا اشتباه در محاسبه كرايه حمل و نيز در صورت عدم اخذ كرايه، كسري پرداخت بايستي پرداخت و اضافه دريافت بايد مسترد شود. محاسبه كسريها و اضافه پرداختي‌هاي مربوط به كرايه حمل براساس نرخهاي تعرفه‌هائي كه در لحظه انعقاد قرارداد حمل جاري بوده‌اند، انجام مي‌شود.
راه‌آهني كه با فرستنده يا گيرنده تسويه حساب مي‌كند، كسريها را اخذ يا اضافه پرداختيها را طبق مقررات داخلي جاري در اين راه‌آهن، مسترد مي‌کند.
اگر كسريها و اضافه پرداختيها تا 5 فرانك سوئيس باشد، احتياج به دريافت يا استرداد ندارد.
§ 6 ـ كرايه حمل و جريمه‌ها توسط راه‌آهنها و به ارز كشوري كه پرداخت در آن صورت مي‌پذيرد، اخذ مي‌گردد.
اگر كرايه حمل به ارز كشور اخذكننده قيد نشده باشد، اين كرايه حمل به ارز اين كشور طبق نرخ روز و محل پرداخت، تبديل مي‌شود.
§ 7 ـ در صورتيکه بين ايستگاههاي راه‌آهنهاي دو كشور همجوار تعرفه مستقيم مقرر شده باشد که ترتيب ديگري براي اخذ كرايه حمل پيش‌بيني کرده باشد شرايط اين ماده بكار برده نمي‌شود.