ماده 5
اشيائي كه حمل آنها با رعايت شرايط خاص ، مجاز است
§1ـ وسيله نقليه راه‌آهني (از جمله جرثقيلهاي راه‌آهني) براي حمل روي محورهاي خود مجاز است چنانچه راه‌آهن مبداء قابل استفاده بودن آن را جهت حركت مشخص نمايد، كه در اينصورت راه‌آهن بايستي با يادداشت خود در بارنامه در ستون « شرح بار» اين نكته را گواهي نمايد و همزمان حداكثر سرعت مجاز براي حركت و درصورت ضرورت ساير شرايط حمل را قيد كند.
چنانچه وسيله نقليه روي محورهاي خود بايستي در خطوط راهآهنهاي با عرض خط متفاوت حمل شود، در آن صورت اين وسيله نقليه تنها پس از هماهنگي قبلي با راه‌آهنهايي كه داراي عرض خط ديگر هستند، مي‌تواند جهت حمل پذيرفته شود. در اينصورت براي تعويض بوژي وسيله نقليه، فرستنده بايستي آن را مجهز به بوژيهاي يدكي عرض خط ديگر نمايد. چنانچه راه‌آهن داراي عرض خط ديگر، ترانزيتي باشد، در صورت هماهنگي براي حمل مي‌تواند قيد شود كه راه‌آهن ترانزيتي، بوژيهاي خود را جهت حمل در خطوط خود در اختيار مي‌گذارد.
هنگام حمل لوكوموتيوها، انبارهاي سوخت عقب لوكوموتيو، واگنهاي مترو، واگنهاي موتوردار و جرثقيلهاي راه‌آهني روي محورهاي خود، فرستنده موظف است مامور همراه آنها را براساس مقررات ضميمه 3 تامين نمايد.
§2 ـ حمل حيوانات تنها با حضور ماموران واگن انجام مي‌شود. حيوانات و پرندگان كوچك كه بصورت خرده‌بار در قفسها، جعبه‌ها، سبدها و... محكم قفل‌شده در حمل و نقل بدون واگن به واگن، حمل مي‌شوند، از اين قاعده مستثني هستند.
فرستنده موظف است موجبات همراهي را براي موجودات زنده براساس مقررات ضميمه 3 فراهم آورد.
فرستنده ملزم است قوانين دامپزشكي ـ بهداشتي كشورهاي مبداء و مقصد بار و نيز كشورهاي ترانزيتي را رعايت كند.
§ 3ـ حمل كالاهاي سريع‌الفساد بر اساس مقررات ضميمه 4 مجاز مي‌باشد. حمل و نقل كالاهاي سريع‌الفساد به جمهوري سوسيالستي ويتنام يا ترانزيت آنها از طريق راهآهنهاي اين جمهوري بايستي با هماهنگي قبلي با راهآهنهاي جمهوري سوسيالستي ويتنام، صورت پذيرد.
§ 4ـ كالاهاي زير تنها پس از هماهنگي قبلي بين راهآهنهاي شركت‌كننده در حمل، مجاز به حمل مي‌باشند:
1)كالاهاي با وزن بيش از 60 تن در يك نگله، و در حمل و نقل واگن به واگن براي جمهوري سوسيالستي ويتنام با وزن بيش از 20 تن؛
2)كالاهاي با طول بيش از 18 متر و در صورت حمل به جمهوري سوسيالستي ويتنام با طول بيش از 12 متر.
به استثناي كالاهايي كه به جمهوري سوسيالستي ويتنام ارسال مي‌شوند، كالاهاي زير بدون هماهنگي قبلي مجاز به حمل مي‌باشند:
ـ كالاهاي با طول بيش از18 متر وتا 25 متر، چنانچه در يك واگن بارگيري شده‌اند و در حمل و نقل بدون واگن به واگن حمل مي‌شوند. درصورت استفاده از واگنهاي حائل، كالا نمي‌بايست به آنها تكيه داده شود؛
ـ ريلهاي راه‌آهني و ميل‌گرد براي بتون به طول تا 30 متر و براي راهآهنهاي اروپائي با عرض خط 1435 ميليمتر به طول تا 36 متر؛
3) كالاهاي خارج از گاباري بارگيري ذكرشده در ضميمه 5، حتي در يكي از راهآهنهاي شركت‌كننده در حمل (كالاهاي خارج از گاباري).
در حمل و نقل واگن به واگن بهنگام محاسبه غيرگاباري بودن بار، بنابراين گذاشته مي‌شود كه ارتفاع كف واگن از كلاهک ريل 1300 ميليمتر و براي راهآهنهاي جمهوري سوسياليستي ويتنام 1100 ميليمتر است. ضمناً بايستي در نظر داشت كه واگن در قطعه مستقيم افقي از خط قرار گرفته و محور طولي واگن با محور خط منطبق باشد؛
4)كالاهايي‌كه حمل آنها در حمل و نقل واگن به واگن با واگنهاي کمرشکن انجام مي‌شود؛
5) كالاهاي شيميائي كه در حمل و نقل واگن به واگن در مخازن مخصوص حمل مي‌شوند؛
6) كليه كالاهاي مايع در مخازن به هنگام حمل به جمهوري سوسياليستي ويتنام.
جهت هماهنگي شرايط حمل براي چنين كالاهائي، فرستنده موظف است حداقل از يك ماه قبل براي حمل و نقل بدون واگن به واگن و از دو ماه قبل براي حمل و نقل واگن به واگن قبل از تحويل كالا جهت حمل، اطلاعات مربوط به جنس ظرف يا بسته‌بندي و وزن عدلهاي جداگانه و براي كالاهائي كه در بندهاي 1 ، 2 و 3 اين پاراگراف نام برده شده‌اند، علاوه بر موارد فوق، اطلاعات مربوط به اندازه‌هاي كالاها و در صورت نياز، نقشه بارگيري آنها را نيز به ايستگاه مبداء ارائه نمايد. براي بارهاي غيرگاباري، فرستنده موظف است نقشه بارگيري بار را در کليه موارد ارائه نمايد.
هنگام حمل كالاهاي غيرگاباري در راهآهنهاي ترانزيتي در خطوط غيرمستقيم (کمربندي)، فرسـتنده بايـستي در بارنـامه در ستون « درخواستهاي ويژه فرستنده» اين خطوط غيرمستقيم را قيد كند.
§ 5 ـ در بارهاي غيرگاباري نامتقارن، در بارهاي با وزن ناخالص بيش از 3 تن در هر عدل، در تجهيزات و ماشين‌آلات و نيز در اينگونه بارها در بسته‌بندي جعبه‌اي كه ارتفاع آنها از يك متر تجاوز مي‌كند، فرستنده موظف است در روي هر عدل بار در خطوط طولي و عرضي از هر دو طرف، مركز ثقل را با رنگ ثابت با نشانه علامت‌گذاري « مركز ثقل» طبق ضميمه 6 و وزن ناخالص هر عدل را قيد نمايد.
فرستنده بايستي روي بار غيرگاباري در هر دو طرف در خط طولي نوشته‌اي يا تابلويي (كه با رنگ مشخص مي‌شود) عبارتي بدين مضمون « توجه! بار غيرگاباري به مقصد... (نام اختصاري راه‌آهنها) حمل مي‌شود » نصب كند.
اين نوشته بايستي به زبان كشور مبداء كالا با ترجمه به يكي از زبانهاي كاري OSJD (چيني و روسي) باشد، به ويژه:
ـ به هنگام حمل به جمهوري آذربايجان، جمهوري بلاروس، جمهوري بلغارستان، گرجستان، جمهوري‌اسلامي‌ايران، جمهوري قزاقستان، جمهوري قرقيزستان، جمهوري لتوني، جمهوري ليتواني، جمهوري مولداوي، جمهوري لهستان، فدراسيون روسيه، جمهوري تاجيكستان، تركمنستان، جمهوري ازبكستان، اوكراين، جمهوري استوني ـ به زبان روسي؛
ـ به هنگام حمل به جمهوري سوسياليستي ويتنام، جمهوري خلق چين و جمهوري دموكراتيك خلق كره ـ به زبان چيني يا روسي؛
ـ به هنگام حمل يا ترانزيت از طريق مغولستان ـ به زبان روسي.
§ 6 ـ ماشين‌ها و تراکتورها تنها در صورت رعايت مقررات مندرج در ضميمه 7 مجاز به حمل مي‌باشند.
§ 7 ـ كالاهاي خطرناك تنها بشرط رعايت مندرج در ضميمه 2 مجاز به حمل مي‌باشند.
§ 8 ـ حمل جنازه با رعايت شرايط زير انجام مي‌پذيرد:
1) هر جنازه فقط در تابوت محكم، نفوذناپذير پوشيده شده فلزي يا چوبي پوشيده شده با ورق سفيد، جهت حمل قبول مي‌شود. تابوت بايستي در صندوق چوبي قرار گرفته و محكم شود؛
2) فرستنده موظف است گواهي پزشكي صادره از طرف ارگانهاي بهداشتي مبني بر عدم مخالفت با حمل را به بارنامه ضميمه نمايد؛
3) جنازه‌ها فقط با واگن دربستي و با سرعت زياد براي حمل قبول مي‌شوند،
4) اشياء مربوط به جنازه با وزن كل تا500 كيلوگرم مي‌توانند در واگني‌كه تابوت حامل جنازه درآن قرار دارد، بارگيري شوند. اين اشياء بطور رايگان حمل مي‌گردند و راه‌آهنها در قبال آنها مسؤوليتي بر عهده ندارند؛
5) جنازه‌ها فقط با حضور مأموران فرستنده بر اساس مقررات ضميمه3 حمل مي‌شوند. بنا بر درخواست فرستنده و در صورت موافقت كليه راهآهنهاي شركت‌كننده در حمل، جنازه‌ها مي‌توانند بدون مامور حمل شوند.
§ 9ـ چنانچه در زمان اجراي قرارداد حمل، مشاهده شود كه كالاهاي قيد شده در § 1 تا § 8 اين ماده كه با رعايت شرايط خاص قابل حمل مي‌باشند، بدون رعايت اين شرايط جهت حمل پذيرفته شده‌اند، در آنصـورت اين كالاها توقيف و طبق مقررات ماده 21 با آنها رفتار خواهد شد. اگر وضعيت ظرف يا بسته‌بندي بارهاي خطرناک اجازه ادامه حركت را ندهد، در آنصورت چنين كالاهائي توقيف و با آنها براساس قوانين و مقررات داخلي كشوري كه كالا در آن توقيف شده است، رفتار مي‌شود.
§ 10ـ در موارد استثنائي، زمانيکه براثر شرايط خاص، حمل برخي بارها براساس مقررات S.M.G.S ممکن نباشد، فرستندگان و گيرندگان مي‌توانند متفقاً ترتيبي جهت حمل بار مزبور در شرايط ويژه طبق توافق بين راهآهنهاي شرکت‌کننده در حمل، مقرر نمايند.
