ضميمه شماره 6
قوانين مربوط به حمل ازطريق حمل و نقل جاده‌اي
بخش اول ـ سازمان حمل و نقل بين‌المللي كالا
ماده 1 ـ حمل و نقل بين‌المللي كالا
حمل و نقل بين‌المللي كالا ازطريق جاده در ميان طرفهاي متعاهد موافقتنامه چارچوب حمل و نقل ترانزيت مي‌بايد مطابق با كنوانسيون قرارداد حمل و نقل بين‌المللي كالا ازطريق جاده (CMR) مصوب نوزدهم مي 1956 ميلادي برابر با بيست و نهم ارديبهشت 1335 هجري شمسي و پروتكل آن (ژنو، پنجم ژوئيه 1978 ميلادي برابر با چهاردهم تير 1357 هجري شمسي) به اجرا گذاشته شود.
كشورهايي‌كه امضاءكننده كنوانسيون مذكور نيستند، در مقام دادن تسهيلات و امكانات مناسب به حمل‌كنندگان طرفهاي متعاهد موافقتنامه چارچوب حمل ونقل ترانزيت (TTFA ) نمي‌باشند.
بخش دوم ـ سازمان حمل و نقل بين‌المللي مسافران
ماده2 ـ بليط مسافري
1ـ براساس حقوق بين‌الملل، بليط مسافري، قرارداد حمل محسوب مي‌شود.
2ـ درصورت حمل مسافر، متصدي حمل، بليط فردي يا جمعي صادر خواهد نمود.
3ـ بليط مذكور بايد نام متصدي حمل را نشان دهد و بدون هيچ‌گونه قيد و شرطي به اين نكته اشاره كند كه قرارداد حمل مشمول مفاد اين قوانين مي‌باشد. همچنين بايد نام و هويت مسافر را نيز نشان دهد.
4ـ فقدان، تخلف يا نقص در بليط نبايد موجوديت يا اعتبار قرارداد حمل را كه مطابق با مفاد اين قوانين بايد بدون نقص باقي بماند، تحت‌الشعاع قرار دهد. درصورت فقدان، تخلف يا نقص بليط، مسافر بايد هويت خود را به طرف صادركننده بليط به منظور باقي ماندن در قرارداد حمل ارايه و اثبات نمايد.
ماده3 ـ ثبت توشه
هرگاه مسافر مايل باشد توشه خود را ثبت كند و حمل‌كننده نيز بپذيرد، متصدي حمل مي‌تواند و بنا به درخواست مسافر بايد درحدامكان همراه بليط، سند ثبت توشه و يا هرگونه مدرك مشابه ديگري‌كه نشانگر تعداد و نوع توشه تحويلي به وي و ارزش اظهارشده آن مي‌باشد را صادر نمايد.
ماده4 ـ مسؤوليت درقبال صدمه بدني مسافران
1ـ درصورتي كه سانحه‌اي كه منجر به فوت يا نقص عضو مسافر شده باشد، مرتبط با وسيله نقليه بوده و هنگامي به وقوع بپيوندد كه مسافر سوار بر وسيله حمل و يا درحال سوار و يا پياده شدن از آن باشد و يا درحال بارگيري يا جابجايي توشه باشد و ناشي از غفلت يا سهل‌انگاري متصدي حمل و يا ساير اشخاصي كه متصدي حمل مسؤول آنها است نظير كارگزاران و خدمه و يا هر شخصي كه به استناد قرارداد حمل، متصدي حمل براي انجام تعهداتش از آنها استفاده مي‌كند، باشد، يا چنانچه كارگزاران، خدمه و ساير اشخاص در حيطه شغل خود عمل كنند اگر چه چنين اعمال يا سهل‌انگاري‌ها از جانب خود آنها باشد متصدي حمل در قبال زيان يا خسارت ناشي از مرگ و يا صدمه بدني يا قطع كامل اعضاء و يا ناتواني كامل و دائم و يا صدمه مغزي مسافر مسؤول خواهد بود.
اگر مرگ يا صدمه بدني و يا قطع كامل اعضاء و يا ناتواني دايمي و يا صدمه مغزي مسافر ناشي از تصادف، انفجار و يا آتش‌سوزي باشد، درصورت فقدان ادله مبني بر برائت از آن، چنين غفلت و سهل‌انگاري مدنظر قرار خواهد گرفت.
2ـ مطابق با بند (1)، متصدي حمل مسؤول ضرر و زيان وارده به مسافر خواهد بود، درصورتي كه اين ضرر و زيان:
الف ـ به علت بروز نقص در وسايل حمل و نقل يا عدم‌كارآيي مناسب تجهيزات آن و يا
ب ـ به علت اشتباه يا غفلت از طرف فردي كه متصدي حمل، وسايل حمل و نقل را از وي اجاره نموده يا اشتباه و غفلت از طرف اشخاصي كه درقبال آنها فرد، درصورتي كه خودش حمل‌كننده باشد، مطابق بند (1) مسؤوليت آنها را برعهده داشته است.
3ـ به منظور اجراي مفاد بندهاي (1) و (2) فوق، متصدي حمل و نقل متعهد مي‌گردد تا پوشش بيمه‌اي را براي مسافرين فراهم آورد.
ماده 5 ـ مسؤوليت درقبال فقدان يا زيان وارده به توشه
1ـ مسافر در زمان تحويل توشه خود به حمل‌كننده، بايد ارزش كالاي خود را اظهار نمايد. براساس اين اظهارنامه، درموقع فقدان يا زيان وارده كلي يا جزئي به توشه، درصورتي كه فقدان يا زيان وارده به توشه مسافر در حين حمل و يا به‌علت اشتباه يا سهل‌انگاري متصدي حمل و يا افرادي‌كه مسؤول اين كار هستند صورت پذيرد، حمل‌كننده پاسخگو خواهد بود. درصورت عدم وجود ادله كافي در نفي آن، چنين اشتباه و سهل‌انگاري مسلم فرض خواهدشد اگر:
الف ـ فقدان يا زيان وارده به توشه ناشي و مرتبط با تصادف، انفجار يا آتش‌سوزي باشد و يا
ب ـ جايي كه توشه به متصدي حمل و نقل تحويل داده شده است، از زماني كه او مسؤوليت آن را برعهده گرفته تا زمان دريافت آن توسط فردي كه ذي‌حق است يا طبق مفاد قرارداد توشه به امانت نزد او گذاشته شود.
2ـ جزء (ب) بند(1) اين ماده شامل وسايط نقليه موتوري حامل وسايل حمل و نقلي يا لوازم همراه اين‌گونه وسايل نقليه نخواهد بود.
3 ـ متصدي حمل و نقل زماني مسؤول فقدان يا زيان وارده به توشه كه در بند (1) به آن اشاره شده است خواهد بود كه:
الف ـ فقدان يا زيان وارده ناشي از نقص فني وسيله نقليه يا عدم كارآيي درست تجهيزات آن باشد يا
ب ـ فقدان يا زيان وارده ناشي از اشتباه يا سهل‌انگاري از طرف فردي باشد كه متصدي حمل از او وسيله نقليه را كرايه كرده است يا ازطرف كساني باشد كه آن شخص، اگر خود او متصدي حمل و نقل بوده باشد، طبق بند (1) مسؤوليت آنها را برعهده داشته است.
ماده6 ـ ميزان غرامت براي صدمه بدني مسافران
ميزان كل غرامت كه متصدي حمل براي صدمه بدني يا فوت مسافرين ملزم به پرداخت آن است بر طبق قوانين طرفهاي متعاهد مشخص مي‌گردد مشروط بر اين كه مفاد قرارداد حمل في‌مابين طرفها، موارد ديگري را مقرر ننمايد.
ماده7 ـ ميزان غرامت براي فقدان يا زيان وارده به توشه
براساس اين قواعد هنگامي كه متصدي حمل و نقل مسؤول پرداخت غرامت فقدان يا زيان جزيي يا كلي وارده بر توشه باشد، چنين غرامتي معادل مبلغ فقدان يا زيان وارده به توشه كه از ارزش اعلام شده اوليه توسط هر مسافر تجاوز نخواهد كرد، مطالبه خواهد شد. درصورتي كه ارزش توشه از قبل اظهار نشده باشد، مبلغ غرامت مطابق با قوانين ملي كشوري كه مسؤوليت متصدي حمل و نقل در آنجـا شروع مي‌شود، حداقل معـادل پنج دلار آمريكا به ازاي هر كيلوگرم از توشه گم شده يا آسيب‌ديده محاسبه خواهد شد.
ماده8 ـ غرامت هزينه‌هاي قانوني و ساير هزينه‌ها
هزينه‌هاي قانوني و ساير هزينه‌هايي كه توسط طرفهاي متعاهد در دفاع از حقوق خود مطالبـه مي‌شـود و يا هزينـه‌هـايي كه مي‌بايد توسط متصدي حمل پرداخت گردد و سود محاسبه شده مطابق با قانون لازم‌الاجراء توسط دادگاه يا محكمه‌اي كه رسيدگي به‌دعوي مزبور را در اختيار دارد، به مبالغ مورد اشاره در مواد (6) و (7) اين قوانين اضافه خواهد شد.
