ماده 4ـ

شهرداري شهرهاي موضوع ماده (2) اين آيين‌نامه موظفند تدابير زير را انجام و گزارش آن را هر سه ماه يكبار به همتا، شورايعالي و سازمان مديريت و برنامه‌ريزي استان ارايه نمايند و شورايعالي گزارش جمع‌بندي عملكرد استانها را به وزارت كشور و سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور ارايه نمايد.
الف ـ تدابير موردنظر براي شهر گروه الف:
1ـ تكميل مطالعات طرح جامع حمل و نقل و ترافيك و تدوين نظام و سياستهاي حمل و نقل درون‌شهري و اخذ تأييد شوراي عالي.
2ـ مطالعه و تهيه طرح محدوده زماني و مكاني تردد و اجراي آن پس از اخذ تأييد شوراي عالي و ابلاغ وزير كشور.
3ـ توسعه توقفگاههاي طبقاني در محلها و مكانهاي همجوار با محدوده طرح ترافيك و ايستگاههاي مترو همراه با ممنوعيت توقف‌حاشيه‌اي در حوزه نفوذ اين توقفگاهها.
4ـ گسترش ممنوعيت توقف‌حاشيه‌اي در خيابانهاي داراي خط اتوبوسراني در منطقه اضطرار آلودگي هوا متناسب با رشد حمل و نقل عمومي.
5 ـ تعيين نرخ توقف در توقفگاههاي خصوصي با همكاري وزارت بازرگاني و شواريعالي تا يك ماه پس از ابـلاغ ايـن آيين‌نامه به منظـور تشـويق بخش تعاوني و خصـوصي به‌سرمايه‌گذاري، احداث و بهره‌برداري از توقفگاهها.
6 ـ ممنوعيت مؤكد صدور پروانه ساختماني براي احداث ساختمانهاي‌ مسكوني، تجاري و اداري فاقد توقفگاه لازم.
7ـ تأمين اعتبار سهم مقرر شهرداري در توسعه حمل و نقل عمومي.
8 ـ مطالعات معماري، ايجاد، يكـپارچه‌سازي و توسعه سامانه پايش هوشمـند حمل و نقل.
9ـ ايجاد و تكميل سامانه‌هاي الكترونيكي ارايه كليه خدمات دولتي نظير سامانه دبيرخانه الكترونيكي تحت وب و سامانه اخذ الكترونيكي عوارض و قبوض جهت تحقق دولت الكترونيك و كاهش مراجعه حضوري مردم به ادارات.
10ـ اولويت احداث خطوط سامانه ريلي شهري در محدوده اضطرار آلودگي هوا.
11ـ باز تنظيم خطوط اتوبوسراني، ميني‌بوسراني و تاكسيراني خطي با محوريت خطوط مترو و خطوط اتوبوس ويژه و سريع.
12ـ توسعه سامانه اتوبوس و مدي‌بوسراني و ريلي سريع و خطوط پرظرفيت و اجراي آن پس از تأييد شوراي عالي.
13ـ مطالعه و بهره‌برداري از سامانه موقعيت مكاني و هدايت روي اتوبوسها و روشهايي نوين بهره‌برداري.
14ـ افزايش مطلوبيت استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومي با روشهايي مانند بهبود شرايط داخلي، ظاهري و تهويه ناوگان، كاهش تأخير، كاهش سر فاصله زماني، افزايش سرعت و نظم حركت، ايجاد خطوط ويژه و افزايش حداقل بيست درصد (20%) ظرفيت حمل مسافر در روز با هر اتوبوس و مدي‌بوس با اتخاذ شيوه‌هاي مديريت نوين.
15ـ مطالعه و اجراي سامانه اخذ بليت مشترك اتوبوس و مترو.
16ـ افزايش ساعت‌كار خطوط اتوبوسراني (از ساعات 5:30 صبح 23:30)، ضمن توسعه خطوط شبـانه در خارج از بازه زماني مزبور و اختصـاص يارانه بهره‌برداري نسبت به عملكرد در افزايش خدمت‌رساني حمل و نقل همگاني.
17ـ واگذاري حداقل سي درصد (30%) خطوط و اتوبوسهاي موجود و به ويژه جديد اتوبوسراني شهري به بخشهاي تعاوني و خصوصي.
18ـ ايجاد شركتهاي تعاوني و خصوصي اتوبوسراني و مدي‌بوسراني، ميني‌بوسراني، تاكسي ون و تاكسيراني شهري با واگذاري ناوگان جديد گازسوز به آنها.
19ـ اعطـاي مجـوز جديد به ايجـاد شركتهـاي تاكسي‌ون و تاكسي‌ران خصـوصي و تعاوني براي ارايه خدمات همپيمايي و سفرگروهي درون‌شهري برنامه‌ريزي شده بين مبادي و مقاصد.
20ـ استفاده از تاكسي‌ون در خطوط ثابت پرمسافر به جاي تاكسي‌سواري و راهي (مسافربر).
21ـ ساماندهي حمل و نقل كالاي درون شهري.
22 ـ ساماندهي تردد وسايل نقليه دوچرخ و ايجاد مسيرهاي ويژه موتورسيكلت.
23ـ ايجاد مسيرهاي ويژه دوچرخه و ايمن‌سازي مسيرهاي مختلط موجود و اصلاح ناهمواريها و دريچه‌ تأسيسات شهري.
24ـ ايجاد توقفگاه دوچرخه در اماكن اداري، تجاري، مراكز مراجعه و تجمع و به‌ويژه مراكز آموزشي و ايستگاههاي مترو و اتوبوس براي پاسخ به تقاضاي سفر شهري با دوچرخه به ويژه در مركز شهر.
25ـ ترويج دوچرخه شهري ارزان (و وسايل نقليه دوچرخ برقي در مناطق شيبدار) و دوچرخه‌بر قابل نصب برروي صندوق ‌عقب سواريها و سكوي دوچرخه‌بر در جلو اتوبوسها براي ايجاد امكان حمل دوچرخه با اتوبوس.
26ـ ساماندهي معابر براي تردد عابر پياده و افراد كم توان به ويژه معلولان.
27ـ همكاري با سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و وزارتخانه‌هاي آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامي و علوم، تحقيقات و فناوري براي توليد و پخش برنامه‌هاي آموزشي و راديو و تلويزيوني راجع‌به فرهنگ تردد.
28ـ هماهنگ‌سازي كاربري زمين و طرحهاي جامع و تفصيلي شهري با سياستهاي حمل و نقل شهري.
29ـ مكان‌يابي مراكز جديد جذب سفر براساس سياستهاي حمل و نقل شهري.
30ـ طراحي و احداث پارك آموزش تردد و فرهنگسازي تردد.
31ـ طراحي و نصب علايم افقي و عمودي راهنمايي و رانندگي در معابر براساس آيين‌نامه‌هاي مصوب.
32ـ طراحي آرام‌سازي و ايمن‌سازي معابر براي كاهش سرعت و تصادفات براساس آيين‌نامه‌هاي مصوب.
33ـ مطالعات ساماندهي و ايجاد پايانه‌هاي مسافر و بار و اجراي آن پس از تصويب شوراي شهر و تأييد شوراي عالي.
34ـ تشويق كاربران سامانه‌هاي حمل و نقل به همپيمايي و انجام سفرهاي شهري با دوچرخه و پياده‌روي.
35ـ تأمين و اختصاص زمين مناسب براي ايجاد جايگاه عرضه گاز طبيعي فشرده براساس آيين‌نامه اجرايي جزء 2ـ5 بند «الف» تبصره (13) قانون بودجه سال 1385 كل كشور، موضوع تصويب‌نامه شماره 9395/ت34928هـ مورخ 1385/2/5 و احداث و بهره‌برداري از جايگاهها با استفاده از تسهيلات موضوع آيين‌نامه ياد شده با هماهنگي سازمان بهينه‌سازي مصرف سوخت.
ب ـ تدابير مورد نظر براي شهرهاي گروه (ب):
1ـ تكميل و بهنگام‌‌سازي مطالعات جامع حمل و نقل و ترافيك و تدوين نظام و سياستهاي حمل و نقل درون‌شهري و ارايه جهت تصويب به همتا و اخذ تأييد شوراي عالي.
2ـ مطالعه و تهيه طرح محدوده زماني و مكاني تردد در ساعات يا روزهاي اوج تردد و ارايه جهت تصويب شوراي شهر و تأييد همتا و شوراي عالي و اجراي آن پس از ابلاغ وزير كشور.
3ـ توسعه توقفگاههاي طبقاتي در منطقه مركزي شهر، همراه با ممنوعيت توقف حاشيه‌اي در حوزه توقفگاهها.
4ـ ممنوعيت توقف حاشيه‌اي در خيابانهاي داراي خط ويژه اتوبوسراني و گسترش ممنوعيت در مناطق مركزي شهر متناسب با رشد حمل و نقل عمومي.
5 ـ تعيين نرخ توقف و در توقفگاههاي خصوصي با همكاري وزارت بازرگاني و شوراي عالي تا يك ماه پس از ابلاغ اين آيين‌نامه به منظور تشويق بخش تعاوني و خصوصي به سرمايه‌گذاري، احداث و بهره‌برداري از توقفگاهها.
6 ـ ممنوعيت مؤكد صدور پروانه ساختماني براي احداث ساختمانهاي مسكوني، تجاري و اداري فاقد توقفگاه لازم.
7ـ تأمين سهم مقرر اعتبار شهرداري در توسعه حمل و نقل عمومي.
8 ـ مطالعه ايجاد، پياده‌سازي يكپارچه و معماري سامانه‌هاي پايش هوشمند حمل‌و‌نقل و ايجاد مركز پايش تردد، پس از تصويب همتا و اخذ تأييد شوراي عالي.
9ـ تكميل سامانه‌هاي الكترونيكي ارايه كليه خدمات دولتي نظير سامانه دبيرخانه الكترونيكي تحت وب و سامانه اخذ الكترونيكي عوارض و قبوض جهت تحقق دولت الكترونيك و كاهش مراجعه حضوري مردم به ادارات.
10ـ احداث و تكميل خطوط سامانه ريلي شهري.
11ـ مطالعه سامانه اتوبوسراني سريع و خطوط پرظرفيت و اجرا تا بيست درصد (20%) آن پس از تصويب همتا و اخذ تأييد شوراي عالي.
12ـ مطالعه و زمينه‌سازي اجراي سامانه اخذ بليت مشترك اتوبوس و سامانه ريلي شهري.
13ـ باز تنظيم خطوط اتوبوسراني، ميني‌بوسراني و تاكسيراني خطي با محوريت خطوط سامانه ريلي شهري و خطوط ويژه و سريـع اتوبوسراني و افزايش بهره‌وري حداقل به ميزان بيست درصد (20%) بر اساس ميانگين تعداد مسافر هر وسيله در روز.
14ـ مطـالعـه و بهره‌برداري از سـامـانه مـوقعيت مكاني و هـدايت روي اتوبوسهـا و روشهاي نوين بهره‌برداري.
15ـ افزايش مطلوبيت استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومي با روشهايي مانند بهبود شرايط داخلي، ظاهري و تهويه ناوگان، كاهش تأخير، كاهش سرفاصله زماني، افزايش سرعت و نظم حركت، ايجاد خطوط ويژه و افزايش حداقل بيست درصد (20%) ظرفيت حمل مسافر در روز با هر اتوبوس و مدي‌بوس با اتخاذ شيوه‌هاي مديريت نوين.
16ـ واگذاري حداقل سي‌درصد (30%) خطوط و حداقل پنجاه‌درصد (50%) اتوبوسهاي موجود و به ويژه جديد اتوبوسراني به بخشهاي تعاوني و خصوصي.
17ـ ايجاد شركتهاي تعاوني و خصوصي اتوبوسراني و مدي‌بوسراني، ميني‌بوسراني، تاكسي‌ون، تاكسيراني شهري با واگذاري ناوگان جديد گازسوز به ‌آنها.
18ـ توسعه خطوط شبانه اتوبوسراني و مدي‌بوسراني در مسيرهاي پرتردد.
19ـ اعطاي مجوز جديد به ايجاد شركتهاي تاكسي‌ون و تاكسي‌راني خصوصي و تعاوني براي ارايه خدمات همپيمايي و سفرگروهي درون‌شهري برنامه‌ريزي شده بين‌ مبادي و مقاصد با تاكسيهاي جديد.
20ـ استفاده از تاكسي‌ون در خطوط ثابت پرمسافر به جاي تاكسي سواري و راهي (مسافربر).
21ـ هماهنگ‌سازي كاربري زمين و طرحهاي جامع و تفصيلي شهري با سياستهاي حمل و نقل شهري.
22ـ مكان‌يابي مراكز جذب سفر براساس سياستهاي حمل و نقل شهري.
23ـ ساماندهي حمل و نقل كالاي درون‌شهري.
24ـ ساماندهي تردد وسايل نقليه دوچرخ و ايجاد مسيرهاي ويژه موتورسيكلت.
25ـ ايجاد مسيرهاي ويژه دوچرخه‌ و ايمن‌سازي مسيرهاي مختلط موجود و اصلاح ناهمواريها و دريچه‌ تأسيسات شهري.
26ـ ساماندهي تردد وسايل نقليه دوچرخ و ايجاد مسيرهاي ويژه دوچرخه و ايمن‌سازي مسيرهاي مختلط موجود.
27ـ ايجاد توقفگاه دوچرخه در اماكن اداري، تجاري، مراكز مراجعه و تجمع و به‌ويژه مراكز آموزشي و ايستگاههاي قطار شهري و اتوبوس براي پاسخ به تقاضاي سفر شهري با دوچرخه به ويژه در مركز شهر.
28ـ ترويج دوچرخه شهري ارزان (و وسايل نقليه دوچرخ برقي در مناطق شيبدار) و دوچرخه‌بر قابل نصب روي صندوق عقب سواريها و سكوي دوچرخه‌بر در جلو اتوبوسها براي ايجاد امكان حمل دوچرخه با اتوبوس.
29ـ ساماندهي معابر براي تردد عابر پياده و افراد كم توان به ويژه معلولان.
30ـ همكاري با سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و وزارتخانه‌هاي آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامي و علوم، تحقيقات و فناوري براي توليد و پخش برنامه‌هاي آموزشي و راديو و تلويزيوني راجع‌به به فرهنگ تردد.
31ـ طراحي و احداث پارك آموزش تردد و فرهنگسازي تردد.
32ـ مطالعات ساماندهي و ايجاد پايانه‌هاي مسافر و بار و اجراي آن پس از تصويب شوراي شهر و همتا و تأييد شوراي عالي.
33ـ تشويق كاربران سامانه‌هاي حمل و نقل به همپيمايي، سفرهاي شهري با دوچرخه و پياده‌روي.
34ـ طراحي و نصب علايم افقي و عمودي راهنمايي و رانندگي در معابر براساس آيين‌نامه‌هاي مصوب.
35ـ طراحي آرام‌سازي و ايمن‌سازي معابر براي كاهش سرعت و تصادفات براساس آيين‌نامه‌هاي مصوب.
36ـ تأمين و اختصاص زمين مناسب براي ايجاد عرضه گاز طبيعي فشرده براساس آيين‌نامه اجرايي جزء 2ـ5 بند «الف» تبصره (13) قانون بودجه سال 1385 كل كشور، موضوع تصويب‌نامه شماره 9395/ت34928 هـ مورخ 1385/2/5 و احداث و بهره‌برداري از جايگاهها با استفاده از تسهيلات موضوع آيين‌نامـه يـاد شده با هماهنـگي سازمان بهينه‌سازي مصرف سوخت.
ج ـ تدابير موردنظر براي شهرهاي گروه (ج):
1ـ شروع و بهنگام‌سازي مطالعات طرح جامع حمل و نقل و ترافيك و تدوين نظام و سياستهاي حمل و نقل درون شهري و ارايه جهت تصويب به همتا و اخذ تأييد شوراي عالي.
2ـ مطالعه و تهيه طرح محدوده زماني و مكاني تردد در ساعات يا روزهاي اوج تردد و ارايه جهت تصويب شوراي شهر و تأييد همتا و شوراي عالي و اجراي آن پس از ابلاغ وزير كشور.
3ـ مطالعه احداث توقفگاه طبقاتي در منطقه مركز شهر، ضمن ممنوعيت توقف حاشيه‌اي در حوزه نفوذ توقفگاه.
4ـ ممنوعيت توقف حاشيه‌اي در خيابانهاي داراي خط ويژه اتوبوسراني و گسترش ممنوعيت توقف در مناطق مركزي شهر متناسب با رشد حمل و نقل عمومي.
5 ـ تعيين نرخ توقف در توقفگاههاي خصوصي با همكاري وزارت بازرگاني و شوراي‌عالي تا يك ماه پس از ابلاغ اين آيين‌نامه به منظور تشويق بخش تعاوني و خصوصي به سرمايه‌گذاري، احداث و بهره‌برداري از توقفگاهها.
6 ـ ممنوعيت مؤكد صدور پروانه ساختماني براي احداث ساختمانهاي مسكوني، تجاري و اداري فاقد توقفگاه لازم.
7ـ مطالعه پياده‌سازي يكپارچه و معماري سامانه‌هاي پايش هوشمند حمل و نقل و مركز پايش تردد، پس از تصويب همتا و تأييد شوراي عالي.
8 ـ ايجاد و تكميل سامانه‌هاي الكترونيكي ارايه كليه خدمات دولتي نظير سامانه دبيرخانه الكترونيكي تحت وب و سامانه اخذ الكترونيكي عوارض و قبوض جهت تحقق دولت الكترونيك و كاهش مراجعه حضوري مردم به ادارات.
9ـ تأمين اعتبار سهم مقرر شهرداري در توسعه حمل و نقل عمومي.
10ـ مطالعات احداث خطوط سامانه ريلي شهري و سامانه اتوبوسراني سريع و خطوط پرظرفيت در مسيرهاي پرتردد و اجراي آن پس از تصويب همتا و تأييد شوراي عالي.
11ـ مطالعه و بهره‌برداري از سامانه موقعيت مكاني و هدايت روي اتوبوسها و روشهاي نوين بهره‌برداري.
12ـ باز تنظيم خطوط اتوبوسراني، ميني‌بوسراني و تاكسيراني خطي با محوريت خطوط ويژه و سريع اتوبوسراني و افزايش بهره‌وري حداقل به ميزان بيست درصد (20%) براساس ميانگين تعداد مسافر هر وسيله در روز.
13ـ افزايش مطلوبيت استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومي با روشهايي مانند بهبود شرايط داخلي، ظاهري و تهويه ناوگان، كاهش تأخير، كاهش سرفاصله زماني، افزايش سرعت و نظم حركت، ايجاد خطوط ويژه و افزايش حداقل بيست درصد (20%) ظرفيت حمل مسافر در روز با هر اتوبوس با اتخاذ شيوه‌هاي مديريت نوين.
14ـ واگذاري حداقل سي درصد (30%) خطوط و حداقل شصت درصد (60%) اتوبوسهاي موجود و به ويژه جديد اتوبوسراني شهري به بخشهاي تعاوني و خصوصي.
15ـ ايجاد شركتهاي تعاوني و خصوصي اتوبوس و مدي بوسراني، ميني بوسراني، تاكسي ون، تاكسيراني شهري با واگذاري ناوگان جديد گازسوز به آنها.
16ـ اعطاي مجوز جديد به ايجاد شركتهاي تاكسي‌ون و تاكسي‌راني خصوصي و تعاوني براي ارايه خدمات همپيمايي و سفر گروهي درون شهري برنامه‌ريزي شده بين مبادي و مقاصد.
17ـ استفاده از تاكسي‌ون در خطوط ثابت پرمسافر به جاي تاكسي سواري و راهي (مسافربر).
18ـ ساماندهي حمل و نقل كالاي درون شهري.
19ـ ساماندهي تردد وسايل نقليه دوچرخ و ايجاد مسيرهاي ويژه موتورسيكلت.
20ـ ايجاد مسيرهاي ويژه دوچرخه و ايمن‌سازي مسيرهاي مختلط موجود و اصلاح ناهمواريها و دريچه تأسيسات شهري.
21ـ ايجاد توقفگاه دوچرخـه در اماكـن اداري، تجـاري، مراكز مراجعـه و تجمـع و به ويژه مراكز آموزشي و ايستگاههاي اصلي اتوبوس براي پاسخ به تقاضاي سفر شهري با دوچرخه به ويژه در مركز شهر.
22ـ ترويج دوچرخه شهري ارزان (و وسايل نقليه دوچرخه برقي در مناطق شيبدار) و دوچرخه بر قابل نصب بر روي صندوق عقب سواريها و سكوي دوچرخه بر در جلو اتوبوسها براي ايجاد امكان حمل دوچرخه با اتوبوس.
23ـ ساماندهي معابر براي تردد عابر پياده و افراد كم‌توان به ويژه معلولان.
24ـ طراحي و احداث پارك آموزش تردد و فعاليتهاي مقدماتي براي فرهنگسازي تردد.
25ـ همكاري با سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و وزارتخانه‌هاي آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامي و علوم، تحقيقات و فناوري براي توليد و پخش برنامه‌هاي آموزشي و راديو و تلويزيوني راجع به فرهنگ تردد.
26ـ طراحي و نصب علايم افقي و عمودي راهنمايي و رانندگي در معابر براساس آيين‌نامه‌هاي مصوب.
27ـ طراحي آرام‌سازي و ايمن‌سازي معابر براي كاهش سرعت و تصادفات براساس آيين‌نامه‌هاي مصوب.
28ـ طراحي و احداث پارك آموزش تردد و فرهنگسازي تردد.
29ـ مطالعات ساماندهي و ايجاد پايانه‌هاي مسافر و بار و اجراي آن پس از تصويب شوراي شهر و همتا و تأييد شوراي‌عالي.
30ـ تشويق كاربران سامانه‌هاي حمل و نقل به همپيمايي و انجام سفرهاي شهري با دوچرخه و پياده‌روي.
31ـ هماهنگ‌سازي كاربري زمين و طرحهاي جامع و تفصيلي شهري با سياستهاي حمل و نقل شهري.
32ـ مكان‌يابي مراكز جديد جذب سفر براساس سياستهاي حمل و نقل شهري.
33ـ تأمين و اختصاص زمين مناسب براي ايجاد جايگاه عرضه گاز طبيعي فشرده براساس آيين‌نامه اجرايي جزء 2ـ5 بند «الف» تبصره (13) قانون بودجه سال 1385 كل كشور، موضوع تصويب‌نامه شماره 9395/ت34982 هـ مورخ 1385/2/5 و احداث و بهره‌برداري از جايگاهها با استفاده از تسهيلات موضوع آيين‌نامه يادشده با هماهنگي سازمان بهينه‌سازي مصرف سوخت.
د ـ تدابير موردنظر براي شهرهاي گروه (د):
1ـ شروع و تكميل مطالعات ساماندهي حمل و نقل و تدوين نظام و سياستهاي حمل و نقل درون شهري و ارايه جهت تصويب به همتا و اخذ تأييد شوراي‌عالي.
2ـ گسترش ممنوعيت توقف در مناطق مركزي شهر متناسب با رشد حمل و نقل عمومي.
3ـ تعيين نرخ توقف در توقفگاه خصوصي با همكاري وزارت بازرگاني و شوراي عالي تا يك ماه پس از ابـلاغ اين آيين‌نامه به منظـور تشـويـق بخش تعـاونـي و خصـوصـي به سرمايه‌گذاري، احداث و بهره‌برداري از توقفگاهها.
4ـ ممنوعيت صدور پروانه ساختماني براي احداث ساختمانهاي مسكوني، تجاري و اداري فاقد توقفگاه لازم.
5 ـ تأمين اعتبار سهم مقرر شهرداري در توسعه حمل و نقل عمومي.
6 ـ ساماندهي و ايجاد پايانه‌هاي مسافر و بار.
7ـ ايجاد سامانه‌هاي الكترونيكي ارايه كليه خدمات دولتي نظير سامانه دبيرخانه الكترونيكي تحت وب و سامانه اخذ الكترونيكي عوارض و قبوض جهت تحقق دولت الكترونيك و كاهش مراجعه حضوري مردم به ادارات.
8 ـ مطالعه و اجراي خطوط ويژه اتوبوسراني و ساير سامانه‌ها (حداقل يك خط) پس از تصويب همتا و تأييد شوراي‌عالي.
9ـ بازتنظيم خطوط اتوبوسراني، ميني‌بوسراني و تاكسيراني خطي با محوريت خط‌ويژه اتوبوسراني و افزايش بهره‌برداري حداقل به ميزان بيست درصد (20%) براساس ميانگين تعداد مسافر هر وسيله نقليه در روز.
10ـ افزايش مطلوبيت استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومي با روشهايي مانند بهبود شرايط داخلي، ظاهري و تهويه ناوگان، كاهش تأخير، كاهش سرفاصله زماني، افزايش سرعت و نظم حركت، ايجاد خطوط ويژه و افزايش حداقل بيست درصد (20%) ظرفيت حمل مسافر در روز با هر اتوبوس و مدي بوس با اتخاذ شيوه‌هاي مديريت نوين.
11ـ واگذاري حداقل سي درصد (30%) خطوط و حداقل شصت درصد (60%) اتوبوسهاي موجود به ويژه اتوبوس و مدي‌بوس جديد شهري به بخشهاي تعاوني و خصوصي.
12ـ ايجاد شركتهاي تعاوني و خصوصي اتوبوس و مدي بوسراني، ميني‌بوسراني، تاكسي‌ون، تاكسيراني شهري با اولويت واگذاري ناوگان جديد گاز سوز به آنها.
13ـ استفاده از تاكسي ون در خطوط ثابت پرمسافر.
14ـ اعطاي مجوز جديد به ايجاد شركتهاي تاكسي ون و تاكسيراني خصوصي و تعاوني براي ارايه خدمات همپيمايي و سفر گروهي درون شهري برنامه‌ريزي شده بين مبادي و مقاصد.
15ـ ساماندهي حمل و نقل كالاي درون شهري.
16ـ ساماندهي معابر براي تردد عابر پياده و افراد كم توان به ويژه معلولان.
17ـ ساماندهي تردد وسايل نقليه دوچرخ و ايجاد مسيرهاي ويژه موتورسيكلت.
18ـ ايجاد مسيرهاي ويژه دوچرخه و ايمن‌سازي مسيرهاي مختلط موجود و اصلاح ناهمواريها و دريچه تأسيسات شهري.
19ـ طراحي و احداث پارك آموزش تردد و فرهنگسازي تردد.
20ـ ايجاد توقفگاه دوچرخه در اماكن اداري، تجاري، مراكز مراجعه و تجمع و به‌ويژه مراكز آموزشي و ايستگاههاي اصلي اتوبوس و مدي‌بوس براي پاسخ به تقاضاي سفر شهري با دوچرخه به ويژه در مركز شهر.
21ـ ترويج دوچرخه شهري ارزان (و وسايل نقليه دوچرخ برقي در مناطق شيبدار) و دوچرخه‌بر قابل نصب روي صندوق عقب سواريها و سكوي دوچرخه‌بر در جلو اتوبوسها براي ايجاد امكان حمل دوچرخه با اتوبوس.
22ـ طراحي آرام‌سازي و ايمن‌سازي معابر براي كاهش سرعت و تصادفات براساس آيين‌نامه‌هاي مصوب.
23ـ طراحي و نصب علايم افقي و عمودي راهنمايي و رانندگي در معابر براساس آيين‌نامه‌هاي مصوب.
24ـ تشويق كاربران سامانه‌هاي حمل و نقل به همپيمايي، سفرهاي شهري با دوچرخه و پياده‌روي.
25ـ هماهنگ‌سازي كاربري زمين و طرحهاي جامع و تفصيلي شهري با سياستهاي حمل و نقل شهري.
26ـ تأمين و اختصاص زمين مناسب براي ايجاد جايگاه عرضه گاز طبيعي فشرده براساس آيين‌نامه اجرايي جزء 2ـ5 بند «الف» تبصره (13) قانون بودجه سال 1385 كل كشور، موضوع تصويب‌نامه شماره 9395/ت34982 هـ مورخ 1385/2/5 و احداث و بهره‌برداري از جايگاهها با استفاده از تسهيلات موضوع آيين‌نامه يادشده با هماهنگي سازمان بهينه‌سازي مصرف سوخت.
هـ ـ تدابير مورد نظر براي شهرهاي گروه (هـ):
1ـ شروع و تكميل مطالعات ساماندهي حمل و نقل و تدوين نظام و سياستهاي حمل و نقل درون شهري و ارايه جهت تصويب به همتا و اخذ تأييد شوراي‌عالي.
2ـ تعيين نرخ توقف در توقفگاههاي خصوصي با همكاري وزارت بازرگاني و شوراي‌عالي تا يك ماه پس از ابلاغ اين آيين‌نامه به منظور تشويق بخش تعاوني و خصوصي به سرمايه‌گذاري، احداث و بهره‌برداري از توقفگاهها.
3ـ مطالعه، بازتنظيم و توسعه خطوط ميني‌بوسراني و تاكسيراني و افزايش بهره‌وري (براساس ميانگين تعداد روزانه مسافر).
4ـ ممنوعيت صدور پروانه ساختماني براي احداث ساختمانهاي مسكوني، تجاري و اداري فاقد توقفگاه لازم.
5 ـ تأمين اعتبار سهم مقرر شهرداري در توسعه حمل و نقل عمومي.
6 ـ بسترسازي ايجاد سامانه‌هاي الكترونيكي ارايه كليه خدمات دولتي نظير سامانه دبيرخانه الكترونيكي تحت وب و سامانه اخذ الكترونيكي عوارض و قبوض جهت تحقق دولت الكترونيك و كاهش مراجعه حضوري مردم به ادارات.
7ـ افزايش مطلوبيت استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومي با روشهايي مانند بهبود شرايط داخلي، ظاهري و تهويه ناوگان، كاهش تأخير، افزايش سرعت و نظم حركت و افزايش حداقل بيست درصد (20%) ظرفيت حمل مسافر در روز با مديريت نوين.
8 ـ ايجاد شركتهاي تعاوني و خصوصي ميني بوسراني و تاكسيراني شهري با اولويت واگذاري ناوگان جديد گازسوز.
9ـ واگذاري خطوط و ناوگان موجود و به ويژه جديد عمومي به بخشهاي تعاوني و خصوصي.
10ـ ساماندهي تردد وسايل نقليه دوچرخ و ايمن‌سازي مسيرهاي عبور دوچرخه.
11ـ ايجاد توقفگاه دوچرخه در اماكن اداري، تجاري، مراكز مراجعه و تجمع و به ويژه مراكز آموزشي و مركز شهر.
12ـ ترويج دوچرخه شهري ارزان (و وسايل نقليه دوچرخ برقي در مناطق شيبدار).
13ـ ساماندهي معابر براي تردد معابر پياده و افراد كم توان به ويژه معلولان.
14ـ ساماندهي تردد وسايل نقليه دوچرخ و ايجاد مسيرهاي ويژه موتورسيكلت.
15ـ ايجاد مسيرهاي ويژه دوچرخه و ايمن‌سازي مسيرهاي مختلط موجود و اصلاح ناهمواريها و دريچه تأسيسات شهري.
16ـ طراحي و نصب علايم افقي و عمودي راهنمايي و رانندگي در معابر براساس آيين‌نامه‌هاي مصوب.
17ـ ساماندهي و ايجاد پايانه‌هاي كوچك مسافر و بار و ساماندهي حمل و نقل كالاي درون شهري.
18ـ طراحي آرام‌سازي و ايمن‌سازي معابر براي كاهش سرعت و تصادفات براساس آيين‌نامه‌هاي مصوب.
19ـ تشويق كاربران سامانه‌هاي حمل و نقل به پياده‌روي و سفرهاي شهري با دوچرخه.
20ـ هماهنگ‌سازي كاربري زمين و طرحهاي جامع و تفصيلي شهري با سياستهاي حمل و نقل شهري.
21ـ تأمين و اختصاص زمين مناسب براي ايجاد عرضه گاز طبيعي فشرده براساس آيين‌نامه اجرايي جزء 2ـ 5 بند « الف » تبصره (13) قانون بودجه سال 1385 كل كشور، موضوع تصويب‌نامه شماره 9395/ت34928 هـ مورخ 1385/2/5 و احداث و بهره‌برداري از جايگاهها با استفاده از تسهيلات موضوع آيين‌نامه يادشده با هماهنگي سازمان بهينه‌سازي مصرف سوخت.
وـ تدابير مورد نظر براي شهرهاي گروه (و):
1ـ شروع و تكميل مطالعات ساماندهي حمل و نقل و تدوين نظام و سياستهاي حمل و نقل درون شهري و ارايه جهت تصويب به همتا و اخذ تأييد شوراي عالي.
2ـ ممنوعيت صدور پروانه ساختماني براي احداث ساختمانهاي مسكوني، تجاري و اداري فاقد توقفگاه لازم.
3ـ ايجاد شركتهاي تعاوني و خصوصي تاكسيراني شهري با اولويت واگذاري ناوگان جديد گازسوز.
4ـ ساماندهي معابر براي تردد عابر پياده و افراد كم‌توان به ويژه معلولان.
5 ـ ايجاد پايانه‌هاي كوچك مسافر و بار.
6 ـ طراحي و نصب علايم افقي و عمودي راهنمايي و رانندگي در معابر براساس آيين‌نامه‌هاي مصوب.
7ـ طراحي آرام‌سازي و ايمن‌سازي معابر براي كاهش سرعت و تصادفات براساس آيين‌نامه‌هاي مصوب.
8 ـ تشويق كاربران سامانه‌هاي حمل و نقل به همپيمايي.
9ـ ساماندهي تردد وسايل نقليه دوچرخ و ايمن‌سازي مسيرهاي عبور دوچرخه.
10ـ ايجاد توقفگاه دوچرخه در اماكن اداري، تجاري، مراكز مراجعه و تجمع و به ويژه مراكز آموزشي.
11ـ ترويج دوچرخه شهري ارزان (و وسايل نقليه دو چرخ برقي در مناطق شيبدار).
12ـ تأمين اعتبار سهم مقرر شهرداري در توسعه حمل و نقل عمومي.
13ـ بسترسازي ايجاد سامانه‌هاي الكترونيكي ارايه كليه خدمات دولتي نظير سامانه دبيرخانه الكترونيكي تحت وب و سامانه اخذ الكترونيكي عوارض و قبوض جهت تحقق دولت الكترونيك و كاهش مراجعه حضوري مردم به ادارات.
14ـ هماهنگ‌سازي كاربري زمين و طرحهاي جامع و تفصيلي شهري با سياستهاي حمل و نقل شهري.
15ـ تأمين و اختصاص زمين مناسب براي ايجاد جايگاه عرضه گاز طبيعي فشرده براساس آيين‌نامه اجرايي جزء 2ـ5 بند « الف» تبصره (13) قانون بودجه سال 1385 كل كشور، موضوع تصويب‌نامه شماره 9395/ت34928 هـ مورخ 1385/5/2 و احداث و بهره‌برداري از جايگاهها با استفاده از تسهيلات موضوع آيين‌نامه‌ اجرايي يادشده با هماهنگي سازمان بهينه‌سازي مصرف سوخت.