عنـوان قانون شامل: باشد. و عنوان یا متن قانون شامل: باشد. و موضوعات آن شامل: باشد. بازه زمانی تصویب از تاریـخ: تا تاریـخ: تنظیم گردد.
  • یادداشت:در سال 1381 نام (سازمان جنگلها و مراتع به سازمان جنگلها و مراتع و آبخيزداري) تغيير يافته است.

‌ماده 1 ـ

تعريف اصطلاحاتي كه در قوانين جنگل و مرتع به كار رفته به شرح زير است:
1 ـ جنگل يا مرتع يا بيشه طبيعي عبارت از جنگل يا مرتع يا بيشه‌اي است كه به وسيله اشخاص ايجاد نشده باشد.
2 ـ بوته جنگلي: رستنيهاي خودروي خشبي است كه ساقه آنها به طور طبيعي كمي بالاتر از سطح خاك منشعب شده باشد و نوعاً در جنگلها يا ‌اراضي جنگلي يا بيشه‌ها مي‌رويد.
3 ـ بوته كويري: كليه نباتات خودروي چند ساله به جز درخت كه در كوير و بيابان مي‌رويد بوته كويري ناميده مي‌شود.
4 ـ كنده: آن قسمت از تنه درخت كه پس از قطع يا شكسته شدن يا سوختن در زمين باقي بماند كنده ناميده مي‌شود.
5 ـ نهال: درخت جواني است كه داراي ساقه مشخصي بوده و قطر بن آن كمتر از پنج سانتيمتر و در مورد شمشاد قطر بن كمتر از سه سانتيمتر‌ باشد.
6 ـ اراضي جنگلي:
‌الف ـ زمينهايي كه در آنها آثار و شواهد وجود جنگل از قبيل نهال يا پاجوش يا بوته يا كنده درختان جنگلي وجود داشته باشد مشروط بر آنكه در ‌تاريخ ملي شدن جنگلها (1341/10/27) تحت كشت يا آيش نبوده و تعداد كنده در هكتار از بيست و يا تعداد نهال يا بوته جنگلي در هر هكتار‌ جداگانه يا مجموعاً از يكصد عدد و يا مجموع تعداد نهال و بوته و كنده در هر هكتار از يكصد عدد متجاوز باشد.
ب ـ زمينهايي كه در آنها درختان خودروي جنگلي به طور پراكنده وجود داشته باشد و حجم درختان موجود در شمال از حوزه آستارا تا حوزه‌ گليداغي در هر هكتار كمتر از پنجاه متر مكعب و در ساير مناطق ايران كمتر از بيست متر مكعب باشد مشروط بر آنكه در تاريخ ملي شدن جنگلها تحت‌كشت يا آيش نبوده باشد.
‌تبصره ـ اگر در اراضي بند «ب» درختان شمشاد وجود داشته باشد و حجم آنها بيش از سي متر مكعب در هر هكتار باشد اين قبيل اراضي مشمول‌ اراضي جنگل نبوده و جنگلي شمشاد محسوب مي‌گردد.
7 ـ مراتع: اعم است از مشجر و غير مشجر.
8 ـ مرتع مشجر: اگر مرتع داراي درختان جنگلي خودرو باشد مرتع مشجر ناميده مي‌شود مشروط بر آنكه حجم درختان موجود در هكتار در ‌شمال از حوزه آستارا تا حوزه گليداغي بيش از پنجاه متر مكعب و در ساير مناطق ايران بيش از بيست متر مكعب باشد.
9 ـ مرتع غير مشجر: زميني است اعم از كوه و دامنه يا زمين مسطح كه در فصل چرا داراي پوششي از نباتات علوفه‌اي خودرو بوده و با توجه به ‌سابقه چرا عرفاً مرتع شناخته شود.
اراضي كه آيش زراعتند ولو آنكه داراي پوشش نباتات علوفه‌اي خودرو باشند مشمول تعريف مرتع نيستند.
‌تبصره ـ آن قسمت از اراضي ماسه‌اي ساحلي دريا تا حدود سيصد متر از حريم دريا مشروط بر آنكه از جاده ساحلي تجاوز نكند ولو آنكه واجد ‌شرايط فوق باشد مشمول تعريف اراضي جنگلي و مرتع (‌مشجر و يا غيرمشجر) نخواهد بود.
10 ـ توده جنگلي: قطعات مجزايي از جنگل يا مرتع مشجري است كه وسعت سطح آن كمتر از ده هكتار و حجم درختان جنگلي موجود بيش ‌از سيصد متر مكعب در هكتار باشد.
11 ـ باغ: در مناطق جنگلي باغ به محلي اطلاق مي‌شود كه داراي شرايط زير باشد:
‌الف ـ حدود آن به نحوي از انحاء مشخص و معين شده باشد.
ب ـ حجم درختان جنگلي خودروي آن از پنجاه متر مكعب در هكتار تجاوز نكند.
پ ـ حداقل در هر هكتار آن يكصد عدد درخت بارده يا مجموعاً دويست عدد درخت بارده و جوان دست كاشت ميوه‌اي و يا يك هزار بوته چاي‌ وجود داشته باشد.
ت ـ حداقل نه دهم سطح آن از كنده و ريشه درختان جنگلي پاك شده باشد.
12 ـ طرح جنگلداري: طرح جنگلداري طرحي است كه در آن مقدار و محل و موقع برداشت و مدت اجراء و نحوه بهره‌برداري و عمليات ‌احيائي و عمراني كه در داخل جنگل يا جنگلهاي مربوط بايد به عمل آيد درج شده و به تصويب سازمان جنگلباني ايران رسيده باشد.
13 ـ مصارف روستايي: مصارف روستايي عبارت از مصارف چوبي و سوختني است كه مورد نياز فردي يا دسته‌جمعي ساكنين دهكده‌هاي ‌مجاور جنگل و جنگل‌نشينان باشد از قبيل مصارف ساختمانهاي مسكوني، مساجد، درمانگاه‌ها، مدارس، انبار، اسطبل، سدهاي چوبي، پل، ‌آبدنگ، پادنگ، تلمبار، پايه براي محصور كردن مزارع و باغات و محوطه‌ها و امثال آنها.
14 ـ دهكده مجاور جنگل: دهكده‌اي است كه اراضي آن حداقل از يك طرف به جنگل متصل باشد.
15 ـ گرده‌بينه يا گردبينه: قسمتي از تنه درخت است كه تقريباً استوانه‌اي شكل بوده و از آن انواع چوب يا روكش تهيه مي‌شود.
16 ـ استر (Stere): مقدار هيزمي است كه يك متر مكعب فضا را اشغال نمايد و هر استر معادل شش دهم متر مكعب چوب محسوب مي‌شود.
17 ـ درختان جنگلي ايران از نظر اجراي اين قانون به شرح زير دسته‌بندي مي‌شود:
‌دسته اول: زربين، ارس، شمشاد سرخدار، گردو، آزاد.
‌دسته دوم: راش، بلوط، زبان گنجشك، ملچ، افرا، شيردار، الوكك، توسكا، نمدار.
‌دسته سوم: اوجا، سفيدپلت، كلهو، ممرز و ساير گونه‌ها.
18 ـ مناطق جنگلي: مناطقي است كه در آنها جنگل يا بيشه يا اراضي جنگلي يا بوته‌زارهاي جنگلي طبيعي به طور انبوه يا پراكنده وجود داشته‌ باشد.
19 ـ شاخه قطور: شاخه‌اي است كه قطر آن در محل انشعاب بيش از پنج سانتيمتر باشد.
20 ـ ضريب ـ بهره مالكانه: ميزان درصدي از بهاي متوسط عمده‌فروشي ساليانه يك متر مكعب چوب الواري به ابعاد مختلف در بازار تهران‌ ضريب بهره مالكانه يك متر مكعب درخت از همان جنس است.
21 (الحاقي 1348/1/20) ـ طرح مرتعداري: عبارت از طرحي است كه به منظور بهره‌برداري از مرتع مورد تصويب وزارت منابع طبيعي واقع شود.
22 (الحاقي 1348/1/20) ـ واحد دامي: عبارت از يك رأي گوسفند است. بز و ساير دامها هر كدام معادل چهار واحد دامي محسوب مي‌شود.
23 (الحاقي 1348/1/20) ـ ظرفيت چرا: عبارت از تعداد واحد دامي است كه طبق برآورد وزارت منابع طبيعي در يك فصل چرا، در يك هكتار مرتع موضوع پروانه چرا يا طرح مرتعداري مي‌تواند چرا نمايد.