آيين‏ نامه متحدالشكل شدن ثبت ازدواج و طلاق مصوب مرداد ماه 1311 وزارت عدليه

1ـ در هر حوزه‏اي كه از طرف وزارت عدليه برطبق ماده اول قانون ازدواج اعلام شده باشد كليه ازدواج و طلاق‌هايي كه در حوزه مزبور واقع بشود بايد در يكي از دفاتر به ثبت برسد ولو اين كه طرفين ازدواج ساكن آن محل نباشند.
2ـ براي تشخيص سن ورقه هويت صادره از سجل احوال مدرك بوده و دفاتر ملزم به خواستن تصديق ديگر نخواهند بود.
3ـ برطبق دستور نظامنامه نمره 23434 براي اين كه سند ازدواج و طلاق سند رسمي محسوب شود علاوه بر ساير شرائط مقرره در نظامنامه لااقل بايد شش امضاء را به طريق ذيل داشته باشد:
1ـ زن و شوهر در سند ازدواج، شوهر در طلاقنامه.
2ـ مجري يا مجريان صيغه ازدواج يا طلاق.
3ـ امضاء دو شاهد يا بيشتر به‏نحوي كه سند لااقل داراي (6) امضاء باشد. اگر مجري صيغه عقد ازدواج يك نفر باشد دراين صورت لااقل امضاء 3 نفر شاهد لازم است.
4ـ در مواردي كه اموال غيرمنقول مهر قرار داده مي‏شود براي اين كه سند ازدواج نسبت به ملك هم رسميت حاصل نمايد اگر ملك ثبت شده باشد و صاحب دفتر ازدواج داراي دفتر اسناد رسمي هم باشد بايستي ورقه ازدواج را در دفتر اسناد رسمي هم مطابق مقررات ثبت نموده و خلاصه آن را مطابق مقررات قانون و نظامنامه ثبت تهيه نموده و به دفتر املاك بفرستد و اگر ملك ثبت نشده باشد بايستي سند ازدواج را در دفتر اسناد رسمي ثبت كند.
در صورتي كه صاحب دفتر ازدواج داراي دفتر اسناد رسمي نباشد بايستي سند ازدواج را تحت مسؤوليت خود به يكي از دفاتر اسناد رسمي حوزه خود و اگر در آن حوزه دفتر اسنادرسمي نباشد به يكي از نزديكترين دفاتر اسناد رسمي حوزه مربوطه ارسال دارد تا مطابق مقررات به ثبت برسد.
البته در همه موارد حق‏الثبت قانوني ملك براي ثبت در دفتر اسناد رسمي اخذ خواهد شد.
5 ـ عقد ازدواج و طلاقي كه در خارج از حوزه مأموريت صاحب دفتر واقع شده و در محل وقوع عقد يا طلاق دفتر رسمي ازدواج و طلاق وجود نداشته و در صورتي كه متناكحين به آن عقد يا طلاق رسميت بدهند بايستي در يكي از دفاتر ازدواج و طلاق حاضر شده و برطبق مقررات قانون و نظامنامه تشريفات ثبت را در دفتر و ورقه ازدواج يا طلاق تكميل كنند.
6 ـ ملغي شده.[ ]
7ـ در مورد عقد انقطاع در صورتي كه زوج درحين مدت بخواهد از بقيه مدت صرف‏نظر كند بايستي در نزد صاحب دفتر حاضر شده و صاحب دفتر هم بذل بقيه مدت را در ستون ملاحظات دفتر و در ورقه عقدنامه قيد و به امضاء خود و زوج رسانيده و به‏علاوه سوادي از ورقه عقدنامه برداشته و بذل بقيه مدت را در آن قيد نموده و به امضاء خود و زوج رسانيده و آن سواد را به توسط اداره ثبت محل براي زوجه ارسال بدارد. در مورد طلاق و همچنين در مورد رجوع نيز به طريق فوق بايد رفتار شود.
8 ـ در مواردي كه هويت زوج يا زوجه نزد صاحب دفتر محرز نبوده و در بين شهود عقد اشخاصي باشند كه معرفي آنها براي احراز هويت نزد صاحب دفتر كافي باشد شهود مزبور مي‏توانند معرف واقع شوند و خواستن معرف علي‏حده الزامي نيست.
9ـ براي اين كه بين ورقه عقد ازدواج و يا طلاقنامه و ثبت آن در دفتر هيچ قسم اختلافي بروز نكند صاحبان دفاتر بايستي بدواً صورت عقدنامه يا طلاقنامه را درخارج تهيه و بعد در دفتر وارد و ثبت كرده سواد آن را برطبق دستور ماده (14) نظامنامه روي اوراق چاپي در دو نسخه نقل كنند.