فصل دوم - بيانيه ارزشها
گزارههاي ارزشي مندرج در بيانيهي ارزشها، بايدها و نبايدهايي اساسي است که لازم است تمام اجزا و مؤلفههاي نظام تعليم و تربيت رسمي عمومي هماهنگ با آنها بوده و همهي سياستگذاران و کارگزاران نظام ملتزم و پايبند به آنها باشند.
اين ارزشها بر اساس آموزههاي قرآن کريم و سنت پيامبر اکرم (ص) و حضرات اهل بيت (عليهمالسلام)، قانون اساسي جمهوري اسلاميايران، رهنمودهاي رهبر كبير انقلاب اسلامي حضرت امام خميني (ره) و مقام معظم رهبري و سند چشمانداز بيست ساله و نقشه جامع علمي کشور و سياستهاي كلي تحول نظام آموزشي تهيه و تدوين شده است و با مباني نظري سند تحول بنيادين آموزش و پرورش (شامل فلسفهي تعليم و تربيت، فلسفهي تعليم و تربيت رسمي عمومي و رهنامهي نظام تعليم و تربيت رسمي عمومي در جمهوري اسلامي ايران) سازگار و مستند به مضامين مندرج در آنها ميباشد.
گزارههاي ارزشي نظام تعليم و تربيت رسمي عمومي عبارتند از:
1- آموزههاي قرآن کريم، نقش معنوي، اسوهاي، هدايتي و تربيتي پيامبر اكرم (ص) و حضرت فاطمه زهرا (سلام الله عليها) و ائمه معصومين (عليهم السلام) به ويژه امام زمان (عج) و ولايتمداري در تمام ساحتها براي تحقق جامعه عدل جهاني (جامعه مهدوي)
تبصره - اقليتهاي مذهبي مصرح در قانون اساسي بر اساس قوانين موضوعه اقدام خواهند كرد.
2- آموزههاي بنيادين مهدويت و انتظار که رمز هويت اسلام ناب و عامل حيات و بقاي آن در عصر غيبت است، به عنوان مهمترين رسالت منتظران در عصر غيبت
3- ميراث نظري و عملي حضرت امام خميني (ره)، تعميق علاقه و پيوند با انقلاب اسلامي، قانون اساسي و ولايت فقيه
4- فرآيند تعليم و تربيت در تمام ساحتها شامل تعليم و تربيت اعتقادي، عبادي و اخلاقي، تعليم و تربيت اجتماعي و سياسي، تعليم و تربيت زيستي و بدني، تعليم و تربيت زيباشناختي و هنري، تعليم و تربيت اقتصادي و حرفهاي، تعليم و تربيت علمي و فناورانه منطبق بر نظام معيار اسلامي (مباني و ارزشهاي برگرفته از قرآن کريم، سنت حضرات معصومين (عليهم السلام) و عقل) كه تعليم و تربيت اعتقادي، عبادي و اخلاقي در آن محوريت دارد
5 - زمينهسازي کسب شايستگيهاي پايه - با تأكيد بر خصوصيات مشترك اسلامي-ايراني و انقلابي، در راستايتكوين و تعالي پيوسته هويت دانشآموزان در ابعاد فردي، خانوادگي و اجتماعي
6 - هويت شناخت مدار و واقعنمايي و معناي گسترده، جامع و منسجم معرفت (وحياني، عقلاني، نقلي و تجربي)
7- نقش معلم (مربي) به عنوان هدايتکننده و اسوهاي امين و بصير در فرآيند تعليم و تربيت ومؤثرترين عنصر در تحقق مأموريتهاي نظام تعليم و تربيت رسمي عمومي
8 - بصيرت و تعالي در زمينههاي گوناگون عبادي - اخلاقي، اعتقادي، سياسي اجتماعي فرهنگي.
9- كرامت ذاتي و اکتسابي انسان و کسب فضايل اخلاقي از جمله: ايمان،تقوا،تولي و تبري، عمل صالح، خودباوري، روحيه مجاهدت، ظلمستيزي، علم، حكمت، عفت، شجاعت، عدالت، صداقت، ايثاروفداکاري
10- سلامت جسماني، نشاط و تقويت اراده
11- تكوين و تعالي جنبههاي انساني هويت دانشآموزان براي تقويت روابط حق محور، عدالتگستر و مهرورزانه با همه انسانها در سراسر جهان
12- منزلت علم نافع، هدايت گر و توانمندساز و مقام و جايگاه عالم و معلم
13- پرورش، ارتقاء و تعميق انواع و مراتب عقلانيت در همه ساحتهاي تعليم وتربيت
14-ارتقاء جايگاه و نقش تربيتي خانواده و مشاركت اثربخش آن با نظام تعليم و تربيت رسمي عمومي
15- نقش تربيتي اماكن مذهبي، نهادهاي مردمي، اجتماعي ورسانهها
16- عدالت تربيتي در ابعاد كمي،همگاني و الزامي و عدالت كيفي با رعايت تفاوتهاي فردي، جنسيتي، فرهنگي و جغرافيايي
17- جايگاه و نقش تعليم و تربيتي نهاد رسانه و فناوريهاي ارتباطي و بهرهگيري هوشمندانه از آن و مواجهه فعال و آگاهانه جهت پيشگيري وکنترل آثار و پيامدهاي نامطلوب آن
18- توجه توأمان به منافع و مصالح فردي و اجتماعي در چارچوب منافع و مصالح ملي
19-صيانت از وحدت ملي و انسجام اجتماعي با محوريت هويت مشترک اسلامي - ايراني
20- وطن دوستي و افتخار به ارزشهاي اصيل و ماندگار اسلامي - ايراني و اهتمام به برپايي جامعه مهدوي
21- تقويت گرايش به زبان و ادبيات فارسي به عنوان زبان مشترک
22- استمرار فرهنگ اسلامي - ايراني از طريق ارزيابي آگاهانه آن وتعامل نقادانه با ساير فرهنگها بر اساس نظام معيار اسلامي
23- مسئوليتپذيري همهجانبه، مشارکت اجتماعي و داشتن روحيه جمعي و مهارت مورد نياز جامعه
24- روحيه كارآفريني ،كسب شايستگيهاي عام حرفهاي و مهارتي و هنري زمينهساز کار مولّد.
25- ارج نهادن به دستاوردهاي علمي و تجربههاي بشري در چارچوب نظام معيار اسلامي و بسترسازي براي دستيابي به مرجعيت علمي جهان
26- نظام تعليم و تربيت رسمي عمومي به عنوان عامل اثرگذار اجتماعي و مولد نيروي انساني و سرمايه فرهنگي و معنوي جهت رشد و تعالي همه جانبه و پايدار و اعتلاي فرهنگ عمومي مبتني بر نظام معيار اسلامي
27- مدرسه به عنوان کانون تعليم و تربيت رسمي عمومي و محل کسب تجربههاي تربيتي
28- تقويت شأن حاکميتي نظام تعليم و تربيت رسمي عمومي در ابعاد سياستگذاري، برنامهريزي، پشتيباني و نظارت و ارزيابي ضمن مشارکتپذيري و کاهش تصديگري غيرضرور در بعد اجرا با رعايت اصل عدالت
29- آينده پژوهي و پايش تحولات مؤثر بر تعليم و تربيت رسمي عمومي به منظور ايفاي نقش فعال در مواجهه با چالشهاي پيش رو در عرصههاي مختلف
30- جامعيت، يکپارچگي و توجه متوازن به ساحتهاي تعليم و تربيت