درخواست تخليه از ناحيه مالك در قبال دعوي تجويز انتقال منافع مورد اجاره به غير، مطروحه از ناحيه مستأجر، دعوي تقابل تلقي ميشود

نظريه شماره7/8588 مورخ1386/12/22 

سؤال: در صورتي كه مستأجر دعوي تجويز انتقال منافع مورد اجاره به غير مطرح نمايد و مالك هم دادخواست تخليه مورد اجاره به دادگاه تقديم نمايد، آيا دعوي تخليه، مصداق دعوي تقابل دارد يا خير و نحوة رسيدگي به اين دعاوي چگونه است؟

نظريه اداره كل حقوقي قوه قضائيه : درخواست تخليه از ناحيه مالك در قبال دعوي تجويز انتقال منافع مورد اجاره به غير، مط روحه از ناحيه مستأجر، دعوي تقابل تلقي مي شود كه حسب مقررات مواد ٢ و ١٤٢ و ١٤٣ قانون آيين دادرسي دادگاههاي عمومي و انقلاب در امور مدني بايد به موجب دادخواست مطرح گردد در غير اين صورت قابل رسيدگي نخواهد بود . با اين وصف چنانچه موجر دادخواست تخليه نداده باشد، اساساً دعوايي مطرح نشده تا قابل رسيدگي باشد و دادگاه صرفاً به دعوي مطروحه از ناحيه مستأجر رسيدگي كرده حكم مقتضي صادر خواهد كرد و چنانچه مالك دادخواست تخليه مورد اجاره داده باشد دو پرونده با هم توأم شده و دادگاه باارجاع امر به كارشناسي حق كسب يا پيشه يا تجارت مستأجر را تعيين و سپس حكم به تخليه مورد اجاره در قبال حق كسب و پيشه مستأجر صادر خواهد كرد . پس از قطعيت دادنامه چنانچه موجر حق كسب و پيشه را در مهلت قانوني پرداخت نمايد حكم تخليه اجراء خواهد شد در غير اين صورت رأي تخليه ملغي الاثر بوده و دادگاه حكم به تجويز انتقال مورد اجاره به غير صادر مينمايد. با وصف مراتب مذكور هيچگونه اشكالي براي صدور اجرائيه و اجراي دادنامه از ناحيه موجر يا مستأجر بوجود نخواهد آمد . اما اگر دادگاه بدون رعايت مقررات قانوني فوق حق كسب يا پيشه يا تجارت مستأجر را تعيين كرده باشد باز هم در جلسه صدور رأي، دادنامه بايد فقط در حدود خواسته دعوي در دادخواست كه تجويز انتقال منافع مورد اجاره به غير است، صادر شود.