چنانچه شعبه دادگاه خانواده تشكيل شده باشد، قضات ساير شعب را از رسيدگي به دعاوي مذكور ممنوع مي نمايد ولي اگر دادگاه خانواده تشكيل نشده باشد ساير شعب نيز ميتوانند به اين دعاوي غير از اصل طلاق و نكاح رسيدگي كنند

نظريه شماره7/6351 مورخ1383/8/25

سؤال: در بعضي از شهرستانها و بخش ها، ممكن است دادگاه خانواده تشكيل شده و در بعضي از شهرستانها و بخشهاي ديگر هنوز دادگاه خانواده تشكيل نشده باشد در اين صورت معمولاً دادرسي به امور خانواده رسيدگي مي نمايد، آيا ساير شعب نيز ميتوانند به دعاوي خانوادگي رسيدگي كنند؟

نظريه اداره كل حقوقي قوه قضائيه : اولاً: در مورد تصدي دادرس به دعاوي خانوادگي، با اختصاص شعبه يا شعبي از دادگاه عمومي جهت رسيدگي به دعاوي خانوادگي در يك حوزه قضائي از ناحيه رياست قوه قضائيه و در اجراي ماده ٤ قانون تشكيل دادگاههاي عمومي و انقلاب ساير شعب دادگاههاي عمومي صلاحيت رسيدگي به دعاوي خانوادگي مذكور در ماده واحده قانون اختصاص تعدادي از دادگاههاي موجود به دادگاههاي خانو اده را ندارند. اما اگر دادگاه خانواده تشكيل نشده باشد و صرفاً ابلاغي براي يكي از قضات صادر شده باشد كه به اين گونه دعاوي هم رسيدگي نمايد، چون صدور اين ابلاغ به منزله تشكيل دادگاه خانواده نيست، ارجاع دعاوي داخل در صلاحيت دادگاه خانواده(غيراز اصل نكاح و طلا ق) به ساير شعب منع قانوني ندارد . بنابراين، در صورتي كه شعبه حقوقي به عنوان دادگاه خانواده تشكيل شده باشد(زيرا طبق بند«ب» ماده ٤ آيين نامه اصلاحي قانون تشكيل دادگاههاي عمومي و انقلاب مصوب1381/11/9 دعاوي خانواده در زمره دعاوي حقوقي است) و متصدي شعبه مربوط با عنايت به شرايط مذكور در تبصره ١ ماده واحده قانون اختصاص تعدادي از دادگاههاي موجود به دادگاههاي خانواده منصوب شده باشد، صلاحيت رسيدگي به دعاوي خانواده را دارد و صدور ابلاغ ويژه ضرورت ندارد. در غير اين صورت بر اساس آنچه در صدر نظريه آمد، در مورد صلاحيت بايد اقدام شود.