3ـ ضوابط كلي

3ـ1ـ ضوابط مربوط به سيما و منظر
3ـ1ـ1ـ طرح و اجراي بناهاي واقع در مناطق تاريخي شهر بايد داراي مقياس انساني بوده و دانه‌بندي و ريخت‌شناسي مشابه بافت تاريخي شهر داشته باشد. در طراحي معماري بناهاي كلان مقياس، تقسيم بنا به احجام متناسب با دانه‌بندي بخش تاريخي شهر الزامي است.
3ـ1ـ2ـ در احداث ابنيه، انتخاب مصالح نماهاي ساختماني بايد به گونه‌اي باشد كه علاوه بر رعايت ضوابط و مقررات طرحهاي جامع و تفصيلي و ساير مصوبات شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران، موجب آلودگي محيط زيست نشود و قابل بازيافت و پاكسازي باشد. به شهرداري‌ها امكان داده مي‌شود تا طي برنامه‌اي 5 ساله نسبت به بهسازي مصالح نماي ساختمانهاي موجود در شهرها اقدام نمايند.
3ـ1ـ3ـ در پاكسازي مصالح ساختماني، رنگ و بافت و مصالح نما در بخش‌هاي تاريخي شهر همخواني داشته و ترجيحاً از مصالح بوم آورد (محلي) انتخاب شوند.
3ـ1ـ4ـ كليه تابلوهاي مربوط به فعاليتهاي شهري اعم از تجاري، درماني، خدماتي، اداري و.... در سطح شهرها بايد در انطباق با مبحث بيستم مقررات ملي ساختمان، به‌صورت هماهنگ براي صنوف مختلف تهيه شود. ابعاد، فرم، طرح و محل نصب تابلوها بايد توسط « كميته» تعيين و مالكين و بهره‌برداران ملزم به رعايت اين مقررات مي‌باشند.
3ـ1ـ 5 ـ تعدد تابلوهاي معرف كاربري در يك منظر شهري مجاز نمي‌باشد؛ و هر تصرف تنها مجاز به استفاده از يك تابلو در نما يا جداره هر يك از معابر شهري كه تصرف مذكور در حاشيه آن قرار دارد، است.
3ـ1ـ6 ـ به منظور ساماندهي و ايجاد هماهنگي ميان تابلوهاي تبليغاتي در مقياس شهري، به شهرداري‌ها اختيار داده مي‌شود تا نسبت به تهيه ضوابط و مقررات مربوط به محل و نحوه استقرار تابلوهاي شهري (بيلبوردها) نقاشي‌ها، جداره‌ها، استفاده از نمايشگرهاي بزرگ شهري، تابلوهاي تبليغاتي، تابلوهاي راهنماي شهري (نام خيابانها و ميادين و....) اقدام نمايد و به تصويب « كميته» برساند. رعايت تصميمات « كميته» در اين زمينه براي دستگاهها، سازمانها، نهادها و مؤسسات دولتي و عمومي در اولويت قرار دارد.
3ـ1ـ7ـ پيش آمدگي بدنه ساختمانها (نظير بالكن، تراس و...) در فضاهاي شهري ممنوع بوده و احداث فضاهاي نيمه‌باز با عقب‌نشيني ديوارهاي خارجي از حد زمين تأمين خواهدشد. اين فضاهاي نيمه‌باز جهت تقويت چشم‌اندازهاي مناسب شهري، كاهش اثر تابش شديد خورشيد، نگهداري گل و گياه و موارد مشابه بوده و بهره‌برداري از اين فضاها به عنوان انباري (محل نگهداري مواد غذايي، سوخت و...) و خشك نمودن البسه ممنوع است.
3ـ1ـ 8 ـ طراحان موظفند در طراحي ابنيه، فضاي مورد نياز جهت انباري و محل خشك نمودن البسه را در درون ابنيه پيش‌بيني نمايند. مساحت اين فضاها تا سقف 10% (ده درصد) كل مساحت زيربنا جزء مساحت مفيد محاسبه نمي‌شود.
3ـ1ـ 9ـ تمامي پيش‌آمدگي‌هاي موجود بدنه ساختمان‌ها‌ از حد زمين در هنگام تخريب و نوسازي ابنيه از نما يا جداره ساختمان حذف مي‌شوند.
3ـ1ـ10ـ از تاريخ ابلاغ اين مصوبه تا سقف 15% مساحت زيربناي هر يك از واحدهاي مسكوني به فضاهاي نيمه‌باز و پيش فضاي ورودي اختصاص خواهدداشت اين بخش جزء زيربنا محسوب نمي‌شود و مسدود نمودن و الحاق نمودن آنها به فضاهاي محدود ساختمانها به هر نحو ممنوع مي‌باشد.
3ـ1ـ11ـ طراحان و مجريان موظفند معماري بناهاي واقع در تقاطع معابر را به گونه‌اي طراحي و اجرا نمايند كه به ارتقاء كيفيت بصري و فضايي تقاطع‌ها منجر شود.
3ـ1ـ12ـ با توجه به اهميت معماري نبش، كنج، دروازه‌ها، طرح و نماي ساختمانهاي واقع در اين نقاط بايد به تأييد « كميته» برسد.
3ـ1ـ13ـ در شهرهايي كه پوشش نهايي غالب آنها از انواع پوششهاي شيبدار مي‌باشد « كميته» رنگ‌ها، جنس و حدود شيب مجاز آن را به گونه‌اي معين مي‌نمايد كه هماهنگي در سيما و منظر شهري فراهم آيد.
3ـ1ـ14ـ استفاده از پوشش‌هاي شيبدار، در شهرهايي كه استفاده از آن در سنت معماري محل نباشد، ممنوع خواهدبود.
3ـ1ـ 15ـ استفاده از فرمهاي نامتعارف (نظير كشتي، ميوه‌ها و...) در طراحي و احداث بناها، به تشخيص كميته ممنوع مي‌باشد رعايت اين مصوبه براي دستگاهها، نهادها و سازمانهاي دولتي در اولويت قرار دارد.
3ـ1ـ16ـ استفاده از نماهاي پرده‌اي (نماهاي آلومينيمي، شيشه‌اي، كامپوزيت، شيشه‌هاي جيوه‌اي و...) در جداره‌هاي بيروني و قابل مشاهده از عرصه‌هاي عمومي، ضمن رعايت مبحث چهارم مقررات ملي ساختمان، براي كليه بناهاي دولتي و عمومي ممنوع بوده و استفاده از اين مصالح صرفاً درون بناها مجاز است. به مالكين ابنيه موجود فرصت داده مي‌شود تا ظرف مدت 3 سال، با اولويت بناهاي دولتي و عمومي به اصلاح نماي اين ابنيه با مصالح جايگزيني كه توسط كميته تعيين مي‌شود، بازسازي نمايند.
3ـ1ـ17ـ در طراحي و اجراي ابنيه احداث تاسيسات (نظير چيلر، كولر و...) بصورت نمايان در منظر شهري ممنوع است و تاسيسات بايد با تمهيدات مناسب از معرض ديد عمومي حذف شوند در ابنيه موجود به مالكان فرصت داده مي‌شود تا مطابق برنامه‌اي كه از سوي « كميته» مشخص مي‌شود ظرف مدت 3 سال به اصلاح نما اقدام نمايند.
3ـ1ـ 18ـ از اين پس احداث ابنيه‌اي كه به دليل ارتفاع زياد و يا درشت دانگي و... حقوق همسايگان را در استفاده از نور، مناظر و مواهب طبيعي سلب نمايد ممنوع مي‌باشد. « كميته» سنجه‌هاي مورد نياز در اين خصوص (نظير حداقل فواصل و ارتفاع بناها در همسايگي واحدها تعيين خواهد نمود).
3ـ1ـ 19ـ استفاده از بامهاي سبز در محل‌هايي كه « كميته» تصويب نمايد مجاز خواهدبود.
3ـ2ـ ضوابط مربوط به ساماندهي كالبدي فضاهاي شهري
3ـ2ـ1ـ به مالكين ابنيه فرصت داده مي‌شود تا ظرف 5 سال از تاريخ ابلاغ اين مصوبه، كليه كانالهاي تاسيساتي نمايان در نماها و در جداره‌هاي شهري شامل كولرها (اسپيلت‌ها) كانالهاي كولر، ناودانها، سيمها و كابلهاي برق و تلفن، دودكش بخاري، لوله‌هاي تاسيساتي (به استثناء لوله‌هاي گاز شهري) و نظاير آن به تدريج از نماهاي شهري حذف و يا به گونه‌اي ساماندهي شوند كه در نما يا جداره شهري قابل مشاهده نباشد. لوله‌هاي گاز شهري نيز بايستي متناسب با رنگ نماي ساختمانها رنگ‌آميزي شود.
3ـ2ـ2ـ نصب تابلوهايي كه در معابر موجب اختلال در حركت عابرين شود، مطابق مبحث بيستم مقررات ملي ساختمان ممنوع است.
3ـ2ـ3ـ مكانيابي كابين‌ها، كيوسكها در معابر پياده (اعم از تلفن عمومي، روزنامه‌فروشي، صندوقهاي جمع‌آوري صدقات و...) بايد به گونه‌اي انجام شود كه مزاحم حركت عابرين پياده نباشد.
3ـ2ـ4ـ به شهرداري‌ها امكان داده مي‌شود تا مطابق برنامه‌هاي 3 ساله نسبت به ساماندهي كابين‌ها و كيوسك‌ها و اثاثه شهري موجود اقدام نمايند.
3ـ2ـ 5 ـ ايجاد هرگونه اختلاف سطح (لبه، پله، سكو و...) در مسير عبور در معابر پياده ممنوع است و تغييرات سطوح بايستي بوسيله شيب راهه و رمپ انجام شود.
3ـ2ـ6 ـ كفسازي معابر پياده بايستي به گونه‌اي انتخاب شود كه امكان سُرخوردن عابرين به حداقل كاهش يافته، امكان پاكسازي داشته و از مصالح بوم‌آورد انتخاب شده‌باشد.
3ـ2ـ7ـ كفسازي معابر بايد با همكاري و مشاركت عمومي مالكين بناهاي حاشيه معبر و شهرداري، نگهداري و مرمت شود.
3ـ2ـ 8 ـ اثاثه شهري بكار رفته در فضاهاي شهري از نظر فرم، اندازه، رنگ و مصالح بايستي مطابق با طرح اثاثه شهري و متناسب با بافت و احجام معماري اطراف اين فضاها طراحي و اجرا شوند.
3ـ2ـ 9ـ حفظ و توسعه فضاي سبز شهري بايد حتي‌الامكان با گونه‌هاي گياهي بومي صورت گيرد. « كميته» گونه‌هاي گياهي بومي را متناسب با ويژگيهاي طبيعي، تاريخي و فرهنگي هر شهر مشخص نموده و اعلام مي‌نمايد.
3ـ3ـ ضوابط مربوط به ساماندهي زيرساخت‌هاي شهري
3ـ3ـ1ـ تعبيه تاسيسات گرمايشي و سرمايشي و كانالهاي مورد نياز در فضاهاي داخلي ساختمان الزامي است.
3ـ3ـ2ـ كليه مسيرها و كانال‌هاي تاسيساتي موجود در معابر (پياده‌روها و پياده‌راهها) بايد بوسيله كفسازي مشخص شود. كانال‌ها بايد به گونه‌اي احداث شوند كه دسترسي به آنها براي تعمير به سهولت فراهم آيد.
3ـ3ـ3ـ كميته موظف است تا زمينه شكل‌گيري ايجاد كانال مشترك انرژي در معابر را با همكاري شهرداري، وزارت كشور و سازمانها و دستگاههاي ذيربط پيگيري نمايد.
3ـ4ـ ضوابط مربوط به ساماندهي كاركردي فضاهاي شهري
3ـ4ـ1ـ به منظـور استفاده بهينه از فـضاهاي شهري و ايجاد سرزندگي در آنها، به شهرداري‌ها اختيار داده مي‌شود تا با هماهنگي كميته‌ها در شهرها و ساكنان مجاور، در معابري كه عرض بخشي از پياده‌رو آنها بيش از سه متر باشد، در ايام تعطيل و ساعات شبانگاهي به كاربري‌هائي چون اغذيه‌فروشي و عرضه‌كنندگان آبميوه و نوشيدني‌هاي سرد و گرم اجازه دهند تا بخشي از معبر را با مبلمان مناسب تجهيز و از مراجعين پذيرايي نمايند لكن احداث نرده و يا ايجاد مانع ثابت در مسير عابرين در آن ممنوع است.
3ـ 5 ـ ضوابط مربوط به نظارت بر اجراي مقررات
3ـ 5 ـ1ـ تحويل نقشه حجمي ابنيه و راندوي مصالح بكار گرفته شده در طراحي ابنيه جديد و ابنيه مجاور (همسايگي) براي اخذ پروانه ساختماني به مراكز بررسي و كنترل نقشه و مراجع صدور پروانه ساختماني از سوي متقاضيان الزامي است. در اين نقشه‌ها ايجاد هماهنگي ميان احجام از نظر فرم، جنس و رنگ مصالح، دانه‌بندي و ريخت در واحدهاي همسايگي الزامي است. دستورالعملها و راهنماهاي مورد نياز در اين خصوص از سوي كميته تدوين و ابلاغ خواهدشد.
3ـ 5 ـ2ـ صدور پايانكار و گواهي عدم خلاف براي ابنيه جديدالاحداث منوط به اجراي نقشه‌هاي ارائه شده جهت اخذ پروانه ساختماني است. مهندسين ناظر مسئول اجراي دقيق نقشه‌هاي مصوب (بويژه نما و حجم) خواهندبود.