‌رأي در مورد پرداخت بهاي املاك متصرفي از طرف دولت ‌صفحه 1032)

‌شماره ه75.69. 1369.11.1
‌تاريخ 69.9.13 شماره دادنامه 204 كلاسه پرونده 75.69
‌مرجع رسيدگي: هيأت عمومي ديوان عدالت اداري
‌شاكي: وزارت راه و ترابري
‌موضوع شكايت و خواسته: اعلام تعارض رأي صادر از شعبه پنجم و هفدهم ديوان عدالت اداري
‌مقدمه ـ الف ـ شعبه هفدهم ديوان عدالت اداري در پرونده كلاسه شماره 517.68 موضوع شكايت خانم بهيه باقري به طرفيت وزارت راه و اداره راه‌استان به خواسته اعتراض به اقدام اداره راه در تصرف پلاك 6.80 بخش 12 تهران به شرح دادنامه شماره 506 مورخ 68.12.14 چنين رأي صادر نموده‌مستنداً به بند 9 ماده 50 قانون برنامه و بودجه مصوب سال 1351 كه مقرر داشته اراضي واقع در خارج از محدوده شهرها كه در مسير راه‌هاي اصلي يا‌فرعي قرار مي‌گيرد از طرف دولت مورد استفاده قرار مي‌گيرد و از بابت اين حق ارتفاق وجهي پرداخت نخواهد شد و توجهاً به اين كه تصرف پلاك مورد‌شكايت در سال 54 بوده است اقدامات انجام شده مشتكي‌عنه در حاكميت قانون فوق‌الاشعار بوده و به لحاظ عدم تخلف از مقررات و قانون حاكم‌حكم به رد شكايت شاكيه صادر و اعلام مي‌گردد اين حكم قطعي است.
ب ـ شعبه پنجم ديوان عدالت اداري در پرونده كلاسه 666.63 موضوع شكايت آقاي يدالله گائيني به طرفيت راه و ترابري به خواسته مطالبه قيمت‌زمين پلاك 84 فرعي از 2736 يا واگذاري زمين ديگري به شرح دادنامه شماره 23 مورخ 66.2.5 چنين رأي صادر نموده قطع نظر از اين كه زمين در‌محدوده شهر بوده و يا خارج از آن اصولاً اقدام به تصرف زمين بدون پرداخت وجه مستنداً به بند 9 ماده 50 قانون برنامه و بودجه فاقد وجاهت قانوني‌است زيرا در متن ماده 50 قانون مارالذكر چنين آمده است هر گاه براي اجراي طرحهاي عمراني احتياج به خريد اراضي اعم از دائر و باير و اعياني و‌تأسيسات متعلق به افراد يا مؤسسات خصوصي باشد به طريق زير عمل خواهد شد و اين متن صراحت دارد در اين كه دولت موظف است زمينها را‌خريداري نمايد و با عنايت به اين كه بند 9 فوق‌الذكر در مورد حق ارتفاق دولت است و حق ارتفاق طبق ماده 93 قانون مدني حقي است براي اشخاص‌نسبت به املاك مجاور ملك خود اما تملك املاك ديگران ولو در مجاورت زمين مالك باشد خارج از موضوع اين ماده است لذا بند 9 نمي‌تواند به‌نحوي كه طرف شكايت اظهار نموده مخصوص ماده 50 باشد بناء عليهذا شكايت وارد است و رأي بر الزام اداره خوانده به پرداخت بهاء زمين شاكي‌صادر مي‌گردد و نظر به غير قطعيت رأي مذكور اداره خوانده تقاضاي تجديد نظر نموده و هيأت تجديد نظر در پرونده كلاسه 101.66 به شرح دادنامه237 مورخ 69.5.2 دادنامه بدوي معترض‌عنه را تأييد نموده.