آيين نامه اجرايي مدارس
مقدمه: اهميت و نقش آموزش و پرورش در بهسازي و توسعه زندگي فردي و اجتماعي موجب شده است كه جامعه و اولياي دانش آموزان انتظار داشته باشند كه مدرسه محيطي رشد دهنده، پويا و زمينه ساز پرورش استعدادهاي بالقوه و خداداد فرزندان آنان باشد. تحقق اهداف متعالي آموزش و پرورش و لزوم توجه به روحيات و ويژگيهاي نسل جوان، تفاوتهاي ناشي از شرايط جغرافيايي و محيطي و محدوديت منابع و امكانات، ايجاب مي كند كه اداره امور مدارس مبتني بر افزايش قدرت تصميم گيري، استقلال نسبي، انعطاف پذيري و روشهاي غير متمركز و مشاركت جويانه باشد تا بتواندفضاي عمومي مدرسه را پويا، پرنشاط و فعال نموده و توانمندي ها و خلاقيت هاي مديران، معلمان و دانش آموزان را به خوبي شكوفا و متجلي سازد. بدين جهت لازم ديده شد آيين نامه اجرايي مدارس با توجه به سياست ها و راهبردهاي اساسي آموزش و پرورش از جمله تمركز زدايي، مدرسه محوري و توسعه مشاركت همه بعدي تنظيم گردد و با تفويض اختيارات لازم به مدارس، زمينه مناسب تري براي تحقق اهداف تعليم و تربيت فراهم شود.
فصل اول ـ كليات
ماده 1 ـ مدرسه از مهمترين نهادهاي اجتماعي، تربيتي و آموزشي و اصلي ترين ركن تعليم و تربيت است كه به منظور تربيت صحيح دانش آموزان در ابعاد ديني، اخلاقي، علمي، آموزشي، اجتماعي و كشف استعدادها و هدايت و رشد متوازن روحي و معنوي و جسماني آنان براساس اهداف مصوب دوره هاي تحصيلي، برابر ضوابط و دستورالعملهاي وزارت آموزش و پرورش تأسيس و اداره مي شود.
ماده 2 ـ مدرسه با همكاري كليه كاركنان و با مشاركت دانش آموزان و اولياي آنان زير نظر مدير مدرسه اداره مي شود. تعداد كاركنان مدرسه و شرح وظايف هر يك از آنان توسط وزارت آموزش و پرورش ابلاغ مي شود.
فصل دوم ـ اركان و شوراهاي مدرسه
ماده 3 ـ اركان و شوراهاي مدرسه عبارتند از: 1 ـ مدير مدرسه. 2 ـ شوراي مدرسه 3 ـ انجمن اولياء و مربيان. 4 ـ شوراي معلمان. 5 ـ شوراي دانش آموزان.
1 ـ مدير مدرسه
ماده 4 ـ مدير مدرسه به عنوان نماينده آموزش و پرورش منطقه مسئول حسن اجراي فعاليت هاي آموزشي، پرورشي، مالي و اداري مدرسه مي باشد و در كليه امور مدرسه مسئوليت دارد و موظف است بر اساس مقررات با برنامه ريزي هاي مناسب و استفاده از مشاركت كاركنان، دانش آموزان و اولياي آنها و با بهره گيري از امكانات و ظرفيت هاي داخل و خارج از مدرسه، جهت تحقق اهداف مصوب دوره هاي تحصيلي تلاش كند، به گونه اي كه ارزيابي عملكرد سال تحصيلي بيانگر ارتقاء و رشد كيفي و مطلوب دانش آموزان در ابعاد مختلف باشد.
ماده 5 ـ مدير مدرسه موظف است با مشاركت كاركنان مدرسه و اولياي دانش آموزان برنامه سالانة خود را در ابعاد مختلف با رعايت ضوابط آموزش و پرورش تنظيم و به تصويب شوراي مدرسه برساند.
ماده 6 ـ مدير مدرسه موظف است با استفاده بهينه از منابع مالي دولتي و با بهره گيري از مشاركت هاي اختياري مردمي و كمكهاي خيرين و تقويت منابع اعتباري مدرسه شرايط لازم را براي اجراي مناسب برنامه مدرسه فراهم كند.
ماده 7 ـ مدير مدرسه بايد با وظايف و مسؤوليتهاي خود و با شرح وظايف همكاران كه از سوي آموزش و پرورش ابلاغ مي شود بخوبي آشنا باشد. مدير مدرسه موظف است شرح وظايف مصوب هر يك از كاركنان مربوط را به آنان ابلاغ نمايد و بر اجراي صحيح آن نظارت كند.
ماده 8 ـ مدير موظف است بطور منظم و برنامه ريزي شده شوراي مدرسه، انجمن اولياء و مربيان، شوراي معلمان و شوراي دانش آموزان را تشكيل دهد و بر اجراي مصوبات و چگونگي ثبت و نگهداري سوابق و صورت جلسات مربوط نظارت كند. مدت فعاليت شوراها و انجمن اولياء و مربيان تا تشكيل شوراها و انجمن سال تحصيلي بعد خواهد بود.
ماده 9 ـ انتصاب مديران مدارس با رعايت اصل شايسته سالاري برابر آيين نامه انتصاب مديران مصوب شوراي عالي آموزش و پرورش خواهد بود.
2 ـ شوراي مدرسه:
ماده 10 ـ در راستاي سياست مدرسه محوري و تفويض اختيارات به مدارس و به منظور توسعه مشاركت، همكاري و استفاده از تجارب معلمان، مربيان و اولياي دانش آموزان در اداره مدرسه، بهبود فرايند تصميم گيري، ارتقاي كيفي فعاليتهاي آموزشي و پرورشي و اداري، تدوين برنامه هاي سالانه مدرسه و هماهنگي امور و نظارت بر فعاليتهاي مربوط، در هر يك از مدارس شورايي به نام شوراي مدرسه تشكيل مي گردد. تركيب اعضاء و شرح وظايف شوراي مدرسه تشكيل مي گردد. تركيب اعضاء و شرح وظايف شوراي مدرسه به شرح زير است:
الف ـ تركيب اعضاء: 1 ـ مدير مدرسه. 2 ـ معاونين مدرسه. 3 ـ يك نفر از مربيان امور تربيتي يا مشاوران به انتخاب مربيان و مشاوران مدرسه. 4 ـ نماينده شوراي معلمان. 5 ـ نماينده انجمن اولياء و مربيان به انتخاب انجمن. تبصره ـ در صورت لزوم و به ويژه در مواقعي كه پيشنهادهاي شوراي دانش آموزان مطرح است مدير مدرسه از نماينده شوراي دانش آموزان و بر حسب مورد از افراد ذيربط و صاحب نظر براي شركت در جلسات شوراي مدرسه دعوت مي كند.
ب ـ شرح وظايف: 1 ـ مراقبت و نظارت بر فعاليتهاي مدرسه در چارچوب اهداف مصوب دوره تحصيلي و مفاد اين آيين نامه. 2 ـ نظارت بر حسن اجراي مصوبات شوراي عالي آموزش و پرورش و دستورالعملهاي مربوط و بخشنامه هاي ابلاغي از سوي وزارت آموزش و پرورش و برنامه ريزي براي توجيه و آموزش عوامل ذيربط. 3 ـ بررسي و تأييد برنامه هاي پيشنهادي سالانه مدرسه كه از سوي مدير، در چارچوب مقررات و ضوابط مربوط، به شورا ارائه مي شود. 4 ـ بررسي و اتخاذ تصميم در مورد پيشنهادهاي ارائه شده از سوي شوراي معلمان، انجمن اولياء و مربيان و شوراي دانش آموزان. 5 ـ بررسي و تأييد برنامه هاي مربوط به بزرگداشت ايام الله و مناسبت هاي مختلف ديني و انقلابي و ملي. 6 ـ بررسي و تأييد برنامه هاي مربوط به مسابقات علمي، ورزشي، فرهنگي و هنري در سطح مدرسه. 7 ـ بررسي و تأييد برنامه اردوها و بازديدهاي دانش آموزان از مراكز علمي، فرهنگي، حرفه اي با رعايت ماده 107 اين آيين نامه. 8 ـ بحث و اتخاذ تصميم در مورد چگونگي برگزاري امتحانات با رعايت مقررات و دستورالعملهاي مربوط. 9 ـ تصميم گيري در مورد تشويق و تنبيه دانش آموزان برابر مندرجات بندهاي «2و3» فصل ششم اين آيين نامه. 10 ـ برنامه ريزي براي تقدير از كاركنان و دانش آموزان نمونه به منظور ارائه الگوهاي شايسته با همكاري انجمن اولياء و مربيان. 11 ـ تصميم گيري در مورد تخلفات امتحانات داخلي دانش آموزان برابر آيين نامه رسيدگي به تخلفات امتحاني. 12 ـ تصميم گيري در مورد لباس و پوشش دانش آموزان، در چارچوب مباني و ضوابط مندرج در فصل پنجم اين آيين نامه. 13 ـ نظارت بر فرآيند بودجه بندي برنامه درسي ارائه شده از سوي شوراي معلمان و تأييد آن براي اجراء. 14 ـ بررسي مشكلات موردي دانش آموزاني كه با مسائل خاصي از نظر آموزشي و پرورشي مواجهند و ارائه پيشنهاد به كميسيون خاص ادارات آموزش و پرورش مربوط با توجه به اختيارات كميسيون مذكور. 15 ـ صدور مجوز اخذ امتحان از دانش آموزي كه در امتحان پاياني(1) داخلي و امتحان جهش تحصيلي و تغيير رشته غيبت موجه داشته است داشته است تا دو هفته پس از پايان ايام امتحانات. 16 ـ بررسي و تصويب پيشنهاد شوراي معلمان در مورد تعيين پايه تحصيلي دانش آموزان دوره ابتدايي مشمول ماده 43 اين آيين نامه. 17 ـ برنامه ريزي براي كمك به دانش آموزاني كه شرايط استفاده از ماده 54 اين آيين نامه را دارا مي باشند. 18 ـ تصميم گيري در مورد داير بودن مدرسه در ايام تعطيل رسمي و اوقات فراغت، براي فعاليتهاي فوق برنامه آموزشي و پرورشي، با مسئوليت مستقيم مدير مدرسه. 19 ـ برنامه ريزي براي ارتقاي هر چه بيشتر دانش معلمان و كاركنان مدرسه. 20 ـ ترويج و گسترش فعاليتهاي آموزشي، پرورشي و تقويت اعتقادات ديني، قرآني و نماز و مكارم اخلاقي و فراهم آوردن امكانات و زمينه هاي برگزاري شايسته مراسم گوناگون عبادي ـ سياسي. 21 ـ بررسي و اتخاذ تصميم در مورد چگونگي ارتقاء مهارت هاي زندگي و اجتماعي مورد نياز دانش آموزان. 22 ـ برنامه ريزي مناسب به منظور توسعه تربيت بدني، بهبود وضع امكانات ورزشي، حفظ و توسعه نمودهاي عيني اخلاق و آداب اسلامي، ارتقاي سطح بهداشت، بهبود وضعيت فضا و تجهيزات كارگاهي، آزمايشگاهي و نماز خانه و حفظ محيط زيست. 23 ـ بررسي و اتخاذ تصميم در مورد نحوه مشاركت مؤسسات و دستگاههاي آموزشي خارج از مدرسه در آموزشهاي علمي و عملي دانش آموزان بر اساس آيين نامه هاي مربوط. 24 ـ بررسي و اتخاذ تصميم در مورد عرضه توليدات و ارائه خدمات حاصل از فعاليتهاي آموزشي (عملي ـ كارگاهي) دانش آموزان به متقاضيان بر اساس آيين نامه مربوط. 25 ـ برنامه ريزي مناسب براي برقراري ارتباط و تعامل بين مدرسه و جامعه محلي به منظور بهره مندي از امكانات و ظرفيت هاي پيرامون مدرسه در ارتقاء امور كمي و كيفي مدرسه. 26 ـ تعيين پايه تحصيلي دانش آموزي كه در نظام آموزشي خارجي تحصيل كرده و متقاضي ادامه تحصيل در مدرسه ايراني خارج از كشور است، با رعايت مفاد آيين نامه ارزشيابي مدارك تحصيلي خارجي. 27 ـ تغيير رشته تحصيلي دانش آموزاني كه در رشته تحصيلي آنان در كشور محل انتقال موجود نمي باشد (چنانچه دانش آموز بايد در امتحان برخي از دروس به عنوان تغيير رشته شركت كند مي تواند ضمن ثبت نام و ادامه تحصيل در رشته مورد نظر، دروس مربوط را تا پايان سال تحصيلي امتحان دهد). 28 ـ انتخاب دانش آموز جهت تحصيل در مدرسه شبانه روزي با رعايت اساسنامه مدارس شبانه روزي. 29 ـ بررسي و اتخاذ تصميم در مورد در مورددانش آموزاني كه با مشكلات اخلاقي و رفتاري خاص مواجهند با حفظ و رعايت شأن و كرامت انساني آنان و تصميم گيري در مورد دانش آموزان مشمول ماده 84 اين آيين نامه. در چنين مواردي موضوع با حضور مدير، يكي از معاونين به انتخاب مدير، يك نفر از مربيان امور تربيتي به انتخاب مربيان و مشاور مدرسه (در صورت وجود مشاور در مدرسه) بررسي و تصميم لازم اتخاذ مي شود.
ماده 11 ـ رياست شوراي مدرسه با مدير است و دستور جلسات شوراي مدرسه با نظر اعضاي شوراي مذكور توسط مدير مدرسه تعيين مي شود. مسئوليت اجراي تصميم هاي شوراي مدرسه نيز با مدير خواهد بود. همه كاركنان مدرسه موظفند براي اجراي مطلوب مصوبات شورا همكاري نمايند. تبصره ـ دبير شوراي مدرسه در اولين جلسه از بين اعضاء تعيين مي شود. دبير شورا موظف است خلاصه اي از مذاكرات يا تصميمات متخذه هر جلسه را ثبت نموده و به امضاي شورا برساند.
ماده 12 ـ در هر سال تحصيلي مدير بايد در اولين فرصت و حداكثر يك ماه پس از بازگشايي مدارس نسبت به تشكيل شوراي مدرسه اقدام كند. شوراي مدرسه حداقل هر دو هفته يكبار تشكيل جلسه خواهد داد.
ماده 13 ـ شوراي مدرسه با حضور 3/2 اعضاء رسميت مي يابد و مصوبات آن با رأي اكثريت حاضرين جلسه قابل اجرا مي باشد. مصوبات شورا نبايد با ايين نامه ها و مقررات عمومي كشور و ضوابط وزارت آموزش و پرورش مغايرت داشته باشد. تبصره ـ در مدارسي كه به علت كم بودن تعداد دانش آموز و عدم حضور برخي از افراد موضوع بند الف ماده 10 تعداد اعضاء كمتر از 3 نفر باشد شورا تشكيل نمي شود وظايف آن به مدير واگذار مي گردد.
3 ـ انجمن اولياء و مربيان
ماده 14 ـ به منظور تقويت همكاري و مشاركت اولياي دانش آموزان براي كمك به ارتقاي كيفيت فعاليتهاي آموزشي و پرورشي و گسترش ارتباط دو كانون مقدس خانه و مدرسه، انجمن اولياء و مربيان تشكيل مي شود. تركيب اعضاء و وظايف انجمن اولياء و مربيان مدارس به شرح زير است:
الف ـ تركيب اعضاء 1 ـ مدير مدرسه. 2 ـ يكي از معاونين به انتخاب مدير. 3 ـ نماينده شوراي معلمان. 4 ـ معاون پرورشي يا يكي از مربيان امور تربيتي و در صورت نبودن مربي، يكي از معلمان آگاه به مسائل تربيتي به انتخاب مدير. 5 ـ منتخبين اولياي دانش آموزان. تبصره 1 ـ تعداد اولياي دانش آموزان و نحوه انتخاب آنان جهت عضويت در انجمن و چگونگي و زمان تشكيل جلسات برابر ايين نامه انجمن مركزي اولياء و مربيان خواهد بود. تبصره 2 ـ در صورت لزوم مدير مدرسه مي تواند از نماينده شوراي دانش آموزان و بر حسب مورد از افراد ذيربط و صاحب نظر براي شركت در جلسات انجمن دعوت كند.
ب ـ شرح وظايف: 1 ـ تأمين مشاركت فكري، فرهنگي، عاطفي و آموزشي اولياء و تقويت هماهنگي و همسويي تربيتي و آموزشي خانه و مدرسه. 2 ـ برنامه ريزي و تشكيل جلسات عمومي اولياي دانش آموزان. 3 ـ برنامه ريزي و تصميم گيري جهت تشكيل جلسات آموزش خانواده. 4 ـ همكاري و مشاركت با شوراي معلمان در برگزاري كلاسهاي فوق برنامه. 5 ـ مشاركت در اجراي برنامه هاي كار آموزي هنر جويان در هنرستانها. 6 ـ همكاري و مشاركت با مدير مدرسه در اجراي فعاليتهاي پرورشي، برگزاري اردوهاي دانش آموزي و بازديد از مراكز علمي، آموزشي و فرهنگي. 7 ـ همكاري و مشاركت درباره چگونگي قدرداني از كاركنان، اولياء و دانش آموزان و اعضاي شوراهاي مدرسه با رعايت ضوابط و مقررات مربوط. 8 ـ جلب همكاري اولياي دانش آموزان جهت مشاركت و كمك به ارتقاء كيفيت فعاليتهاي مربوط و ارائه پيشنهادهاي لازم به مدير مدرسه. 9 ـ تلاش و همكاري براي جلب مشاركت اولياي دانش آموزان، صاحبان حرف، افراد خير و مؤسسات خيريه در تأمين امكانات مورد نياز و بهبود اداره امور مدرسه. 10 ـ نظارت بر چگونگي اخذ كمكهاي مردمي با رعايت قوانين و مقررات مربوط. 11 ـ تشكيل شوراي مالي مدرسه با عضويت مدير مدرسه، رئيس انجمن و نماينده شوراي معلمان در اولين جلسه انجمن. 12 ـ نظارت بر نحوه هزينة وجوه حاصل از كمكهاي مردمي، خدمات فوق برنامه، سرانه دانش آموزان و كمكهاي شوراهاي آموزش و پرورش از طريق شوراي مالي و مطابقت موارد هزينه با برنامه هاي مصوب شوراي مدرسه. 13 ـ بررسي و اتخاذ تصميم نسبت به سرويس رفت و آمد دانش آموزان. 14 ـ انتخاب نماينده براي شركت در شوراي مدرسه. 15 ـ انجام اموري كه بر اساس بخشنامه هاي انجمن مركزي اولياء و مربيان به عهده انجمن مدرسه محول مي گردد. تبصره 1 ـ در مدارس بزرگسالان و مدارس كم جمعيتي كه برابر آيين نامه انجمن مركزي اولياء و مربيان، امكان تشكيل انجمن نمي باشد، وظايف انجمن به مدير مدرسه واگذار مي شود. تبصره 2 ـ مدارس ضميمه و مدارسي كه به صورت مجتمع (ابتدائي، راهنمايي تحصيلي و متوسطه) توسط يك مدير اداره مي شوند مي توانند در صورت تمايل مدير، انجمن اولياء و مربيان را به صورت مشترك تشكيل دهند.
4 ـ شوراي معلمان
ماده 15 ـ به منظور بحث و تبادل نظر و هماهنگي در امور آموزشي، پرورشي و اداري مدرسه و تأمين مشاركت معلمان در حسن جريان آموزشي و پرورشي و اداري مدرسه، شورايي به نام شوراي معلمان با شركت همه معلمان، مربيان و مشاوران مدرسه تشكيل مي گردد. وظايف شوراي معلمان به شرح زير است: 1 ـ نظارت بر همسويي برنامه ها و روشهاي كاري در چارچوب اهداف مصوب دوره تحصيلي و مفاد اين آيين نامه. 2 ـ مشاركت مؤثر و كار آمد در تهيه برنامه ها و فعاليتهاي آموزشي و پرورشي مدرسه و همكاري در اجراي آن پس از تأييد شوراي مدرسه. 3 ـ بودجه بندي برنامه درسي با رعايت مقررات مربوط و ارائه آن به شوراي مدرسه جهت تأييد. 4 ـ بررسي و تبادل نظر پيرامون چگونگي افزايش اثر بخشي روشهاي تدريس. 5 ـ چاره انديشي براي تأمين مشاركت فعال دانش آموزان در فرايند آموزش و پرورش. 6 ـ تلاش در ارتقاي كيفيت برنامه هاي آموزشي و پرورشي و بررسي علل افت تحصيلي دانش آموزان و برنامه ريزي براي كاهش آن. 7 ـ مشاركت در تنظيم برنامه هاي پرورشي، تقويت اعتقادات ديني و اخلاقي و آداب اسلامي در دانش آموزان. 8 ـ بررسي و تبادل نظر به منظور هماهنگ كردن نحوه تشويق و تنبيه دانش آموزان. 9 ـ بحث و تبادل نظر به منظور هماهنگ كردن نحوه تشويق و تنبيه دانش آموزان. 10 ـ بحث و تبادل نظر درباره محتواي كتابهاي درسي و انعكاس آن به مسئولين ذيربط از طريق مدير مدرسه. 11 ـ تبادل نظر و هماهنگي در مورد نحوه استفاده از وسايل آموزشي، كمك آموزشي و كارگاهي. 12 ـ ارائه راهكارهاي مناسب براي ترغيب دانش آموزان به منظور انجام مطالعات درسي و غير درسي. 13 ـ ايجاد هماهنگي در ارتباط با نحوه و ميزان به منظور انجام مطالعات درسي و غير درسي. 14 ـ همكاري، برنامه ريزي و تصميم گيري در خصوص چگونگي تشكيل كلاسهاي فوق برنامه با مشاركت انجمن اولياء و مربيان و رعايت ضوابط مربوط. 15 ـ بررسي منابع آموزشي، كمك آموزشي و پرورشي و انتخاب و معرفي كتب، نشريات، نوارهاي صوتي و تصويري جهت استفاده در مدرسه با رعايت ساير مقررات. 16 ـ انتخاب نماينده يا نمايندگان شوراي معلمان براي شركت در شوراي مدرسه و انجمن اولياء و مربيان در اولين جلسه شوراي معلمان. 17 ـ تعيين پايه تحصيلي دانش آموزان مشمول ماده 43 اين آيين نامه و ارائه پيشنهاد به شوراي مدرسه.
ماده 16 ـ رياست شوراي معلمان به عهده مدير و در غياب مدير بر عهده نايب رئيس است كه توسط شوراي معلمان تعيين مي شود. مدير مدرسه مسئول تعيين دستور جلسات و پيگير اجراي تصميماتي است كه توسط اكثريت اعضاي شوراي معلمان اتخاذ مي شود. تبصره 1 ـ مدير مدرسه مي تواند در صورت لزوم از متخصصين تعليم و تربيت، معلمان بازنشسته، كارشناسان و مسئولين آموزش و پرورش و اولياي دانش آموزان جهت شركت در شوراي معلمان و تبادل نظر در زمينه هاي مربوط دعوت كند. تبصره 2 ـ دبير شوراي معلمان در اولين جلسه توسط اعضاي شورا تعيين مي شود و موظف است خلاصه اي از مذاكرات يا تصميمات متخذة هر جلسه را ثبت نموده و به امضاي اعضاي شورا برساند. تبصره 3 ـ شوراي معلمان مي تواند به منظور انجام بهتر وظايف خود نسبت به تشكيل گروههاي درسي و آموزشي اقدام نمايد.
ماده 17 ـ مديران مدارس موظفند اولين جلسه شوراي معلمان را حتي الامكان قبل از بازگشايي مدارس و حداكثر تا ده روز پس از آن تشكيل دهند. جلسات شوراي معلمان حداقل هر ماه يك بار تشكيل مي شود.
5 ـ شوراي دانش آموزان:
ماده 18 ـ به منظور مشاركت دانش آموزان در امور مربوط به مسائل آموزشي، پرورشي، انضباطي، ورزشي و فوق برنامه و ايجاد ارتباط صحيح و مستقيم دو سويه بين دانش آموزان و اولياي مدرسه و ارج نهادن به شخصيت و كرامت آنان و تقويت اعتماد به نفس و خود باوري و مسئوليت پذيري و مشاركت جويي در آنان، شوراي دانش آموزان در سطح مدارس تشكيل مي شود. تركيب اعضاء و شرح وظايف شوراي دانش آموزان به شرح زير است:
الف ـ تركيب اعضاء: اعضاء شوراي دانش آموزان، از ميان دانش آموزان شاغل به تحصيل همان مدرسه خواهند بود، تعداد و نحوه انتخاب اعضاء برابر دستورالعملي خواهد بود كه توسط وزارت آموزش و پرورش تنظيم و ابلاغ مي گردد.
ب ـ شرح وظايف: 1 ـ مراقبت بر همسويي فعاليت هاي شوراي دانش آموزان با مفاد اين آيين نامه. 2 ـ بررسي پيرامون چگونگي مشاركت دانش آموزان در بخشي از فعاليت هاي آموزشي و پرورشي و اجرائي مدرسه و ارائه پيشنهاد به مدير مدرسه. 3 ـ همكاري در برنامه ريزي و اجراي مناسبتهاي مذهبي، انقلابي و ملي در مدارس. 4 ـ اداره نشريه ديواري و همكاري در اداره امور كتابخانه مدارس. 5 ـ همكاري در برگزاري مسابقات فرهنگي، هنري، علمي و ورزشي دانش آموزان. 6 ـ همكاري در برگزاري بازديد هاي علمي و اردوهاي تفريحي و مذهبي. 7 ـ همكاري در برگزاري نماز جماعت و اداره نماز خانه مدارس. 8 ـ همكاري در تشكيل و اداره تعاوني دانش آموزان در مدارس. 9 ـ همكاري در امور انتظامي و بهداشتي مدرسه. 10 ـ همكاري در تنظيم برنامه امتحانات داخلي مدرسه. 11 ـ انتخاب نماينده براي شركت موردي در شوراي مدرسه و انجمن اولياء و مربيان. 12 ـ ارائه پيشنهاد به مدير مدرسه جهت تشويق دانش آموزاني كه مشاركت فعال در امور اجرايي مدرسه داشته اند.
ماده 19 ـ شوراي دانش آموزان يك شوراي درون مدرسه اي است و فاقد شعبه و تشكيلات خارج از مدرسه خواهد بود. شوراي دانش آموزان مجاز به ايجاد رقابت هاي ناسالم سياسي و فعاليت جناحي و حزبي در داخل يا خارج از مدرسه نمي باشد و نمي تواند در انتخابات له يا عليه كانديداها فعاليت نمايد.
ماده 20 ـ مدير مدرسه موظف است نسبت به تشكيل شوراي دانش آموزان برابر شيوه نامه ابلاغي در هر سال اقدام نمايد. جلسات شوراي دانش آموزان حداقل هر ماه يكبار تشكيل مي شود. تبصره 1 ـ براي اثر بخشي بيشتر شوراي دانش آموزان، يكي از معاونان يا مربيان امور تربيتي و در غياب آنها يكي از معلمان مدرسه به انتخاب مدير، ضمن هدايت جلسات شوراي دانش آموزان، مشكلات آنان را پيگيري مي نمايد. تبصره 2 ـ شوراي دانش آموزان مي تواند با موافقت شوراي مدرسه نسبت به تشكيل انجمن هاي ديني، فرهنگي، هنري، ورزشي و علمي اقدام كند.
ماده 21 ـ شوراي دانش آموزان در مدارس نقش مشورتي و مشاركت در امور اجرايي دارد و تصميم هاي آن با رأي اكثريت و پس از تأييد مدير با رعايت مفاد اين آيين نامه قابل اجرا خواهد بود. مدير مدرسه همكاري لازم را براي رفع مشكلات شوراي دانش آموزان در حد امكانات و توان بعمل خواهد آورد.
نكات ضروري در مورد انجمن اولياء و مربيان و شوراهاي مدرسه
ماده 22 ـ تشكيل هر گونه انجمن يا شورايي در مدرسه به غير از موارد مندرج در اين آيين نامه، قبل از تصويب شوراي عالي آموزش و پرورش مجاز نيست. تبصره ـ انجمن ها و شوراهايي كه بر اساس مقررات عمومي كشور مانند مصوبات مجلس شوراي اسلامي، شوراي عالي انقلاب فرهنگي و هيأت دولت تشكيل مي شوند تابع مقررات خاص خود خواهند بود.
ماده 23 ـ مكاتبات يا هر نوع ارتباط اشخاص حقيقي يا حقوقي با انجمن اولياء و مربيان يا هر يك از شوراهاي مدرسه فقط از طريق مدير مدرسه انجام مي گيرد.
ماده 24 ـ شوراهاي مندرج در اين آيين نامه در سطح مدرسه فعاليت مي كنند و تشكيل آنها در سطح مدرسه فعاليت مي كنند و تشكيل آنها در سطح منطقه يا بالاتر بدون تصويب شوراي عالي آموزش و پرورش مجاز نخواهد بود.
ماده 25 ـ در موارديكه تصميم هاي اتخاذ شده در انجمن اولياء و مربيان يا هر يك از شوراهاي مدرسه، با نظر مدير مغاير باشد، مدير موضوع را به اداره آموزش و پرورش مربوط منعكس كرده و رأي و نظر رييس اداره متبوع لازم الاجراء مي باشد.
ماده 26 ـ مدير مدرسه موظف است هر سه ماه يكبار گزارشي از نحوه فعاليت شوراها و انجمن اولياء و مربيان شامل تعداد جلسات و اهم تصميم گيري هاي شوراي مدرسه به اداره آموزش و پرورش محل ارسال نمايد. تبصره ـ ادارات آموزش و پرورش انجمن اولياء و مربيان و شوراهاي فعال مدارس را مورد تشويق قرار خواهند داد.
فصل سوم ـ شرايط ثبت نام و ادامه تحصيل دانش آموزان
ماده 27 ـ ثبت نام دانش آموزان براي ورود به هر يك از دوره هاي تحصيلي در مدارس داخل كشور با اصل شناسنامه و در مدارس خارج از كشور با اصل شناسنامه يا گذرنامه صورت مي گيرد.
ماده 28 ـ هنگام ثبت نام دانش آموز در پايه اول دبستان و انتقال دانش آموز پايه مذكور از يك مدرسه به مدرسه ديگر، مدير مدرسه بايد پس از رؤيت شناسنامه، صحت شرط سني دانش آموز را با قيد تاريخ مطابقت در ظهر تصوير (فتوكپي) شناسنامه، گواهي و امضاء نمايد. گواهي مذكور بايد در پرونده تحصيلي دانش آموز ضبط و نگهداري شود.
ماده 29 ـ مديران مدارس بايد هنگام ثبت نام دانش آموز در پايه اول ابتدايي، كارت بهداشتي تنظيم شده از سوي مراكز بهداشتي را مطالبه و در پرونده تحصيلي دانش آموز ضبط و نگهداري نمايند.
ماده 30 ـ برگزاري ازمون ورودي، مصاحبه و تعيين شرط معدل براي ثبت نام دانش آموزان و دريافت هرگونه وجه (به جز وجوه مربوط به بيمه حوادث و كتابهاي درسي) در زمان ثبت نام مجاز نيست و نبايد دانش آموزي به دلايل مذكور از ثبت نام محروم شود. تبصره ـ مدارسي كه داراي قانون و ضوابط خاص مي باشند از حيت ثبت نام تابع قوانين و مقررات مربوط به خود خواهند بود.
ماده 31 ـ ثبت نام دانش آموزاني كه محل سكونت آنان به مدرسه نزديك تر است، در اولويت خواهند بود و ثبت نام از دانش آموزاني كه والدين آنان هر دو شاغل هستند در مدرسه نزديك به محل كار پدر يا مادر بلامانع است.
ماده 32 ـ در مدرسه براي هر دانش آموز پرونده تحصيلي تشكيل مي شود. پرونده تحصيلي در هر دوره نشان دهنده وضعيت تحصيلي دانش آموز در آن دوره خواهد بود و بايد علاوه بر مدارك مندرج در شيوه نامه ثبت نام، شامل كارنامه هاي سنوات قبل همان دوره تحصيلي نيز باشد. براي دانش آموزان دوره راهنمايي تحصيلي وجود كارنامه تحصيلي پايه پنجم ابتدايي و براي دانش آموزان دوره متوسطه، وجود گواهينامه دايم يا موقت پايه سوم راهنمايي تحصيلي در پرونده تحصيلي ضرورت دارد. تبصره ـ افرادي كه با استفاده از ارزشيابي مدارك تحصيلي خارجي يا برابر مقررات با شركت در امتحان ورودي موفق به ادامه تحصيل مي شوند، نياز به كارنامه تحصيلي سنوات قبل ندارند.
ماده 33 ـ مدير مدرسه مي تواند در موارد استثنايي با اخذ تعهد كتبي از ولي دانش آموزي كه فاقد شناسنامه و مدارك تحصيلي است از وي بصورت مشروط حداكثر براي مدت يك ماه ثبت نام نمايد. ادامه تحصيل اين قبيل دانش آموزان در صورت عدم ارائه مدارك هويتي و تحصيلي منوط به موافقت كميسيون خاص اداره آموزش و پرورش خواهد بود و در صورت دانش آموز موظف است براي ثبت نام قطعي و درج مشخصات وي در دفتر آمار تا قبل از اولين نوبت امتحاني مدارك هويتي و تحصيلي خود را به مدرسه تسليم كند. تبصره ـ ثبت نام و ادامه تحصيل دانش آموزي كه مدارك تحصيلي خارجي وي جهت ارزشيابي ناقص مي باشد، با تأييد كميسيون ارزشيابي مدارك تحصيلي خارجي و اخذ معرفي نامه از اداره كل آموزش و پرورش مدارس خارج از كشور تا قبل از شروع امتحانات پاياني بلامانع است. چنانچه تا پايان امتحانات خرداد ماه پايه تحصيلي قطعي دانش آموز توسط اداره كل آموزش و پرورش مدارس خارج از كشور با رعايت ساير مقررات مشخص نشود، امتحانات خرداد و شهريور وي به عنوان امتحان تعيين پايه محسوب خواهد شد و چنانچه دانش آموز در امتحانات شهريور ماه قبول نشود مي تواند جهت تعيين پايه در امتحان دروس پايه پايين تر به صورت يك نوبتي شركت كند.
ماده 34 ـ پذيرفتن دانش آموز بصورت مستمع آزاد ممنوع است. تبصره ـ دانش آموزي كه به ضرورت در محلي غير از محل ثبت نام خود بسر مي برد مي تواند با ارائه كارت شناسايي مدرسه يا گواهي تحصيلي و با اخذ معرفي نامه از اداره آموزش و پرورش (مقصد)، از كلاسهاي درس يكي از مئدارس در محل جديد بصورت موقت استفاده كند.
ماده 35 ـ دارندگان مدارك تحصيلي نهضت سواد آموزي با رعايت شرايط سني مي توانند به شرح ذيل ادامه تحصيل دهند: الف ـ با مدرك تحصيلي دوره مقدماتي در پايه دوم ابتدايي ثبت نام و ادامه تحصيل دهنده و يا در امتحان پايه دوم ابتدايي (به عنوان ورود به پايه سوم) شركت كرده و در صورت احراز شرايط قبولي در پايه سوم ابتدايي ثبت نام كنند. ب ـ با مدرك تحصيلي دوره تكميلي در پايه چهارم ابتدايي ثبت نام نمايند. ج ـ با مدرك تحصيلي دوره پاياني در پايه پنجم ابتدايي ثبت نام نمايند.
ماده 36 ـ شرايط سني ثبت نام در مدارس روزانه بشرح زير خواهد بود:
الف ـ دوره ابتدايي
1 ـ حداقل سن ثبت نام در پايه اول دبستان 6 سال تمام و حداكثر آن در مناطق شهري 9 سال تمام و در مناطق روستايي و عشايري 11 سال تمام خواهد بود.
2 ـ حداكثر سن ثبت نام در دوره ابتدايي در مناطق شهري 14 سال تمام و در مناطق روستايي و عشايري 16 سال تمام خواهد بود.
ب ـ دوره راهنمايي تحصيلي حداكثر سن ثبت نام در پايه هاي اول، دوم و سوم راهنمايي تحصيلي در مناطق شهري به ترتيب 15، 16، 17 سال تمام و در مناطق روستايي و عشايري به ترتيب 17، 18، 19 سال تمام است.
ج ـ دوره متوسطه حداكثر سن ثبت نام در پايه هاي اول، دوم و سوم متوسطه و دوره پيش دانشگاهي در مناطق شهري، روستايي و عشايري به ترتيب 18، 19، 20، 21 سال تمام است. تبصره 1 ـ در هر دوره تحصيلي دو سال به حداكثر سقف سني دانش آموزان معلول جسمي كه در مراكز آموزشي خاص به تحصيل اشتغال دارند اضافه مي شود. تبصره 2 ـ ملاك محاسبه سن دانش آموز جهت ثبت نام، اول مهرماه خواهد بود. تبصره 3 ـ ملاك تعيين شهر و روستا براي رعايت حداكثر سن مجاز ثبت نام، تقسيمات كشوري خواهد بود. چنانچه برخي روستاها در طول سال تحصيلي به محدودة شهري منضم شوند ادامه تحصيل دانش آموزان آن مناطق، تا پايان آن دوره تحصيلي مطابق شرايط سني روستا خواهد بود. تبصره 4 ـ ثبت نام مجدد دانش آموزان غير مشمول نظام وظيفه كه ترك تحصيل كرده اند، با رعايت شرايط سني در پايه تحصيلي مربوط بلامانع است.
ماده 37 ـ ثبت نام مجدد دانش آموزان در همان پايه(1) كه قبول شده است با رعايت ساير شرايط صرفاً در مدارس غير انتفاعي يا بصورت متفرقه مجاز است.
ماده 38 ـ ثبت نام دانش آموزان پسري كه به سن مشموليت مقرر در قانون خدمت وظيفه عمومي مي رسند، تابع مقررات و شيوه نامه هايي است كه با هماهنگي نظام وظيفه از طريق وزارت آموزش و پرورش ابلاغ مي شود.
ماده 39 ـ غيبت غير موجه سه ماه متوالي و بيشتر دانش آموزان مشمول از نظر مقررات نظام وظيفه ترك تحصيل تلقي مي شود. تبصره ـ وقفه تحصيلي و غيبت موجه ترك تحصيل محسوب نمي شود.
ماده 40 ـ حداكثر تعداد سالهاي مردودي مجاز در هر پايه تحصيلي در دوره هاي ابتدايي و راهنمايي تحصيلي دو سال خواهد بود و دانش آموز با رعايت شرايط سني مي تواند براي سومين سال در همان پايه ثبت نام كند. تبصره ـ دانش آموزان معلول جسمي كه در مراكز آموزشي خاص به تحصيل اشتغال دارند مجاز خواهند بود به مدت يكسال بيشتر از دانش آموزان عادي تكرار پايه كنند.
ماده 41 ـ دانش آموزي كه به دلايل موجه قبل از شروع سال يا نيمسال تحصيلي موفق به ثبت نام نشده است مي تواند صرفاً با اخذ مجوز از كميسيون خاص اداره آموزش و پرورش محل، ثبت نام كرده و ادامه تحصيل دهد. در اينگونه موارد در ستون ملاحظات دفتر آمار به شماره نامه و رأي كميسيون خاص استناد مي شود. تبصره ـ دانش آموزي كه پس از ارزشيابي مدارك تحصيلي خارجي از طريق اداره كل آموزش و پرورش مدارس خارج از كشور جهت ثبت نام معرفي مي شود نياز به اخذ موافقت از كميسيون خاص اداره آموزش و پرورش ندارد و ثبت نام وي در هر زمان از ارسال تحصيلي بلامانع خواهد بود.
ماده 43 ـ پايه تحصيلي دانش آموزي كه به عللي مانند عدم دسترسي به مدرسه، بيماري و يا اقامت در خارج از كشور نتوانسته به موقع وارد مدرسه شود يا مدارك تحصيلي وي در اثر حوادثي از قبيل سيل، زلزله و آتش سوزي از بين رفته و يا وقفه اي در ادامه تحصيل او ايجاد شده است و همچنين پايه تحصيلي دانش آموزي كه مدارك قابل قبولي جهت ارزشيابي ندارد، در دوره ابتدايي با رعايت حداقل سن متعارف ثبت نام و بررسي هاي انجام شده از سوي شوراي معلمان توسط شوراي مدرسه تعيين مي شود و در ستون ملاحظات دفتر آمار به رأي شوراي مدرسه استناد مي شود. در دوره هاي راهنمايي و متوسطه متقاضي ادامه تحصيل با توجه به حداقل سن متعارف و توانايي خود مي تواند با معرفي اداره آموزش و پرورش محل در امتحان ورودي پايه مورد نظر شركت نموده و در صورت احراز شرايط قبولي در پايه بالاتر ادامه تحصيل دهد. (سن متعارف در دوره ابتدايي براي پايه هاي اول تا پنجم به ترتيب 6 و 7 و8 و 9 و 10 سال تمام و براي پايه هاي اول تا سوم راهنمايي 11 و 12 و 13 سال تمام و براي پايه هاي اول تا سوم متوسطه 14 و 15 و 16 سال تمام مي باشد.)
ماده 44 ـ انتقال دانش آموزان در جريان سال تحصيلي از يك مدرسه به مدرسه ديگر در همان منطقه در صورت موافقت مدير مدرسه مقصد با رعايت ساير مقررات و از يك منطقه و ناحيه به ساير مناطق و نواحي آموزش و پرورش در صورت موافقت اداره آموزش و پرورش مقصد تا يك ماه قبل از شروع امتحانات پاياني بلامانع خواهد بود. تبصره 1 ـ منظور از امتحانات پاياني موضوع اين ماده، در نظام سالي امتحانات آخر سال و در نظام نيمسالي ـ واحدي امتحانات پايان نيمسال است. تبصره 2 ـ پرونده تحصيلي و نمره هاي امتحاني اين گونه دانش آموزان بايد حداكثر تا يك ماه پس از انتقال دانش آموز به مدرسه جديد ارسال شود. تبصره 3 ـ انتقال دانش آموزان و داوطلبان آزاد سال آخر متوسطه پس از امتحانات نهايي خرداد ماه از يك منطقه به منطقه ديگر مشروط بر داشتن عذر موجه با موافقت كميسيون خاص اداره آموزش و پرورش مبدأ بلامانع مي باشد.
ماده 45 ـ انتقال دانش آموزان مدارس بزرگسالان به ممدارس روزانه منوط به گذراندن كليه دروس يك پايه تحصيلي و داشتن شرايط سني و ساير ضوابط ثبت نام مدارس روزانه است. انتقال دانش آموزان مدارس روزانه به مدارس بزرگسالان تا يك ماه قبل از برگزاري امتحانات پاياني مدارس بزرگسالان بلامانع است. تبصره ـ دانش آموزان دوره متوسطه كه به علت از دست دادن شرايط تحصيل مدرسه روزانه به مدارس بزرگسالان منتقل مي شوند، اجازه بازگشت به مدارس روزانه را نخواهد داشت.
ماده 46 ـ شرايط سني ثبت نام در مدارس بزرگسالان (شبانه) و متفرقه به شرح زير خواهد بود.
1 ـ حداقل سن تحصيل در مدارس بزرگسالان در دوره هاي راهنمايي تحصيلي و متوسطه به ترتيب 14 و 16 سال تمام خواهد بود. تبصره 1 ـ در شرايط خاص با مجوز كميسيون خاص اداره آموزش و پرورش محل به صورت موردي مي توان از دانش آموزي كه حداقل شراط سني را ندارد، در مدرسه بزرگسالان ثبت نام نمود. تبصره 2 ـ دانش آموزي كه شرايط تحصيل در مدرسه روزانه را از دست مي دهد و دانش آموز مردود متوسطه با هر سني مي تواند در مدرسه بزرگسالان ثبت نام كند.
2 ـ برگزاري امتحان متفرقه در دوره ابتدايي به استثناء پايه پنجم در داخل كشور مجاز نيست. حداقل سن براي ثبت نام در امتحانات متفرقه پايه پنجم ابتدايي 10 سال تمام است و براي شركت در امتحانات مذكور نيازي به ارائه مدارك قبولي سنوات قبل نخواهد بود. در ساير پايه ها شرط سني وجود ندارد ولي ارائه كارنامه قبولي پايه قبل ضروري است.
3 ـ حداقل سن براي ثبت نام در امتحانات متفرقه دوره راهنمايي تحصيل (جامع) 18 سال تمام در اول مهر ماه است و دارندگان كارنامه قبولي پايه پنجم ابتدايي مي توانند بدون ارائه مدرك قبولي پايه هاي اول و دوم راهنمايي در امتحان نهايي دوره راهنمايي تحصيلي به صورت داوطلب آزاد شركت كنند. تبصره 1 ـ ثبت نام و شركت داوطلبان پسر مشمول نظام وظيفه در امتحانات متفرقه بلامانع است ليكن براي آنان معافيت تحصيلي صادر نخواهد شد. تبصره 2 ـ شركت در امتحانات متفرقه از نظر مقررات نظام وظيفه ترك تحصيل تلقي مي شود.
ماده 47 ـ مدير مدرسه موظف است حداكثر تا يك ماه پس از شروع سال تحصيلي، پرونده تحصيلي كليه دانش آموزان را بررسي نمايد و چنانچه از دانش اموزي بر خلاف مقررات ثبت نام شده باشد، نسبت به هدايت او به پايه استحقاقي اقدام كند. تبصره ـ اگر بعد از گذشت يك ماه از شروع سال تحصيلي مشخص شود دانش آموزي در همان سال يا سالهاي تحصيلي قبل بر خلاف مقررات ثبت نام شده است، مدير مدرسه بايد موضوع را به اداره اموزش و پرورش گزارش نمايد. در اين گونه موارد اداره آموزش و پرورش موظف است در اسرع وقت نسبت به تعيين سرنوشت تحصيلي دانش آموز و پيگيري موضوع از طريق مراجع ذيربط اقدام كند.
تسهيلات ويژه براي دانش اموزان خاص
ماده 48 ـ دانش آموزاني كه به دلايل موجه از قبيل شركت در المپيادها و دوره هاي آموزشي مربوط، مسابقات ورزشي و نظاير آن به تشخيص كميسيون خاص اداره آموزش و پرورش موفق به شركت در امتحانات نهايي سوم راهنمايي تحصيلي و متوسطه نمي شوند مي توانند در نوبت امتحاني بعدي شركت كنند. قبولي آنان به عنوان قبولي در امتحانات نوبت قبل محسوب خواهد شد.
ماده 49 ـ كليه كساني كه يكي از بستگان درجه اول آنها در طول سال تحصيلي شهيد، اسير يا مفقود مي گردد و همچنين دانش آموزاني كه يكي از بستگان درجه اول آنها در فاصله يك ماه قبل از آغاز امتحانات خرداد يا شهريور ماه فوت شود در آن نوبت امتحاني مردود نخواهند شد. اين قبيل افراد مي توانند علاوه بر نوبت هاي امتحاني مذكور در يك نوبت امتحاني ديگر همراه غايبين مجاز شركت كنند. تبصره ـ مفاد اين ماده شامل دروس نهايي دوره متوسطه نمي شود.
ماده 50 ـ دانش آموزاني كه امتحانات آنان به علل مختلف از قبيل حوادث غير مترقبه، بلاياي طبيعي بركزار نشده و يا اوراق امتحاني انان مفقود يا معدوم گرديده است در امتحانات داخلي مي توانند با تأييد كميسيون خاص اداره اموزش و پرورش در اولين فرصت و حداكثر تا يك ماه پس از پايان ايام امتحانات در امتحان مجدد شركت نمايند. تبصره ـ در مورد امتحانات نهايي صدور مجوز و تعيين نوبت امتحاني بر عهده كميسيون معين شوراي عالي آموزش و پرورش خواهد بود.
ماده 51 ـ مدرسه مي تواند با موافقت كميسيون خاص اداره آموزش و پرورش محل علاوه بر موارد مندرج در اين آيين نامه تسهيلات زير را نيز براي دانش آموز قائل شود:
1 ـ ثبت نام از دانش آموزي كه به دلايل مختلف از قبيل كبرسن، مردودي يا مشروطي بيش از دفعات مجاز و نظاير آن شرايط تحصيل در مدرسه روزانه را از دست داده است.
2 ـ ثبت نام بدون حضور در كلاس از دانش آموزي كه به علت بيماري خاص قادر به حضور در كلاس نمي باشد.
3 ـ برگزاري امتحان به صورت چند گزينه اي، املاء صحيح غلط، دادن وقت اضافي، جايگزين كردن نمره بخش كتبي به جاي شفاهي يا بالعكس در امتحانات داخلي با توجه به شرايط خاص جسماني افراد (اختلالات حركتي، ناسازگار بدني، عدم تعادل بدني).
4 ـ برگزاري امتحان غير نهايي در خارج از مدرسه از دانش آموزي كه قادر به حضور در جلسه امتحاني مدرسه نيست.
5 ـ اخذ امتحان پيش از موعد در دروسي كه امتحان آنها به صورت نهايي نيست حداكثر يك ماه از شروع امتحانات پاياني از دانش آموزي كه به ضرورت به اتفاق والدين خود به خارج از كشور عزيمت خواهد كرد.
6 ـ اخذ امتحان از دانش آموزي كه در امتحانات هماهنگ غيبت موجه داشته است.
ماده 52 ـ حداقل سن ثبت نام در مدارس ايراني خارج از كشور كه سن ورود به دبستان در آن كشورها 5/5 سال يا كمتر است 5/5 خواهد بود. دانش آموزاني كه در 5/5 سالگي وارد مدارس ايراني خارج از كشور مي شوند در صورتي مي توانند در مدارس داخل كشور ادامه تحصيل دهند كه پايه اول دبستان را در مدارس ايراني خارج از كشور گذرانده باشند. انتقال اين قبيل دانش آموزان به پايه اول مدارس داخل كشور در صورتي مجاز است كه اولياي آنان كارمند دولت، نهادها و ارگانهاي انقلاب اسلامي در دواير و نمايندگيهاي جمهوري اسلامي ايران در ديگر كشورها بوده و مأموريت آنان قبل از پايان سال تحصيلي خاتمه يافته باشد.
ماده 53 ـ دانش اموزان ازدواج كرده مي توانند به يكي از روشهاي زير ادامه تحصيل دهند: 1 ـ طبق مقررات در امتحانات متفرقه شركت نمايند. 2 ـ طبق مقررات در مدارس بزرگسالان تحصيل نمايند. 3 ـ در صورت داشتن شرايط سني در مدارس روزانه ثبت نام نمايند و بدون حضور در كلاس، مانند سايرين در امتحانات شركت نمايند. 4 ـ با رعايت سادگي كامل و خودداري از ابراز مسائل ازدواج با ديگر دانش آموزان، مانند سايرين در مدارس روزانه به تحصيل ادامه دهند.
ماده 54 ـ دانش آموز دوره ابتدايي و راهنمايي تحصيلي كه به دلايل مختلف از قبيل عدم دسترسي به مدرسه، تكرار پايه و وقفه تحصيلي در شرايط سني بالاتر از سن متعارف پايه تحصيلي خود قرار دارد، مي تواند در صورت قبولي در امتحانات خرداد ماه با حداقل معدل كل 14، در شهريور ماه همان سال تحصيلي در امتحانات پايه بالاتر در مدرسه قبلي يا مدرسه جديدي كه براي ادامه تحصيل ثبت نام كرده است به صورت يك نوبتي شركت كند و در صورت احراز شرايط قبولي به پايه بعدي ارتقاء يابد. تبصره 1 ـ داوطلبان آزاد امتحانات متفرقه پايه پنجم ابتدايي و دانش اموزان شبانه (بزرگسالان) دوره راهنمايي تحصيلي مجاز به استفاده از مفاد اين ماده نخواهند بود. تبصره 2 ـ شرايط قبولي در امتحانات شهريور ماه همانند شرايط مندرج در آيين نامه امتحانات دوره ابتدايي و راهنمايي تحصيلي خواهد بود. غايبين موجه شهريور ماه مي توانند در امتحانات داخلي با تأييد شوراي مدرسه و در امتحانات هماهنگ با تأييد كميسيون خاص اداره آموزش و پرورش در امتحانات غايبين مجاز شركت نمايند.
ماده 55 ـ ايثارگران مجازند يك سال بيش از ساير دانش آموزان در مدارس بزرگسالان تحصيل كنند و همچنين در هر نيمسال يا دوره تابستاني يك عنوان درسي بيش از سقف واحدهاي مجاز انتخاب نمايند.(1)
فصل چهارم ـ شرايط بهداشتي و ايمني مدارس
ماده 56 ـ سعي شود بر اساس ضوابط و معيارهاي وزارت آموزش و پرورش در هر مدرسه نمازخانه، كتابخانه، آزمايشگاه، كارگاه، سالن ورزشي، سالن اجتماعات، مكان و وسايل لازم براي كمكهاي اوليه و مراقبت هاي بهداشتي ـ درماني و اطفاي حريق پيش بيني و از امكانات موجود در مدرسه و امكانات مشابه خارج از آن استفاده شود.
ماده 57 ـ مديران مدارس موظفند براي كمك به ارتقاء سطح بهداشت و سلامت محيط مدرسه بر اموري از قبيل تأمين آب آشاميدني سالم، نظافت سرويس هاي بهداشتي، توجه به پاكيزگي لباس، بدن، موي سر دانش آموزان، تهويه و تأمين رنگ و روشنايي مناسب براي فضاي مدرسه و تهيه و توزيع مواد خوراكي در تعاوني مدرسه و استفاده از لباس كار در كارگاهها مراقبت كامل معمول دارند.
ماده 58 ـ مديران مدارس بايد ابتداي سال تحصيلي نسبت به بيمه (حوادث) نمودن دانش آموزان اقدام كنند و در خصوص چگونگي استفاده از مزاياي آن، دانش آموزان و خانواده آنان را راهنمايي نمايند.
ماده 59 ـ در مدرسه بايد حداقل يك بار در سال از دانش آموزان معاينه بهداشتي ـ درماني به عمل آيد. مديران مدارس بايد با كمك انجمن اوليائ و مربيان نهايت همكاري را با مسئولان و سازمانهاي بهداشتي براي تدمين بهداشت و سلامت دانش آموزان داشته باشند. تبصره ـ در مناطقي كه مربي بهداشت يا مركز بهداشتي درماني براي اجراي برنامه هاي بهداشتي وجود نداشته باشد و انجمن اولياء و مربيان نيز قادر به تأمين آن نباشد، مدير مدرسه بايد در اسرع وقت با تهيه گزارش لازم مراتب را به اطلاع ادارة آموزش و پرورش محل برساند تا اقدامات لازم براي اجراي برنامه هاي مربوط به مراقبتهاي بهداشتي و خدمات ايمني صورت گيرد.
ماده 60 ـ در مواردي كه در اثر شيوع بيماري واگيردار يا به هر دليل ديگر در ارتباط با شرايط بهداشتي و ايمني مدرسه، ادامه تحصيل دانش آموزان با خطر احتمالي مواجه باشد، مدير مدرسه بايد با نظر كارشناسان مربوط و موافقت ادارة آموزش و پرورش نسبت به تعطيل نمودن مدرسه به صورت موقت اقدام كند و اهتمام نمايد كه در اسرع وقت ترتيب ادامه تحصيل دانش آموزان در محل ديگر داده شود.
ماده 61 ـ مديران مدارس موظفند به هنگام مشاهدة علايم بيماري در دانش آموز مراتب را به اطلاع اولياي وي برسانند تا ترتيب درمان دانش آموز قبل از سرايت بيماري به ديگر دانش آموزان داده شود.
ماده 62 ـ دانش آموزي كه به سبب ابتلا به بيماري واگيردار غيبت كند، هنگام بازگشت به مدرسه براي اطمينان از بهبودي بايد گواهي پزشكي مبني بر صحت مزاج ارئه نمايد.
ماده 63 ـ دانش آموزاني كه ضعف بينايي يا شنوايي دارند بايد در رديف هاي مناسب كلاس قرار گيرند و در مورد دانش آموزاني كه با دست چپ مي نويسند نبايد هيچگونه ممانعتي به عمل ايد و پيش بيني محل مناسب براي نشستن و تأمين شرايط مناسب براي انها بايد مورد توجه قرار گيرد.
فصل پنجم ـ پوشش و لباس دانش آموزان
ماده 64 ـ لباس دانش آموزان بايد از نظر دوخت و رنگ، ساده و داراي ظاهري آراسته و متناسب با محيط آموزشي و تربيتي مدرسه باشد.
ماده 65 ـ دانش آموزان بايد علاوه بر استفاده از پوشش مناسب در مدرسه، درآمد و رفت به مدرسه نيز از لباس و پوشش مناسب و فاقد هرگونه تصوير و نوشته استفاده كنند.
ماده 66 ـ لباس دانش آموزان علاوه بر پوشش، نشان وقار و عفاف آنان است، شكل و دوخت لباس آنان بايد با شئون اسلامي متناسب باشد.
ماده 67 ـ پوشش دانش آموزان دختر شامل 1) چادر، مانتو، شلوار، مقنعه 2)مانتو، شلوار و مقنعه مي باشد. تبصره 1 ـ چادر بهترين حجاب و مناسب ترين پوشش مي باشد. شايسته است مديران مدارس ضمن رعايت عدم اجبار، دانش آموزان دختر را به استفاده از آن تشويق و توصيه كنند. تبصره 2 ـ رنگ مانتو، شلوار و مقنعه دانش آموزان دختر بايد ضمن توجه به شرايط سني و جغرافياي از ميان رنگ هاي مناسب انتخاب شود.
فصل ششم ـ مقررات انضباطي دانش آموزان:
1 ـ وظايف دانش آموزان
ماده 68 ـ دانش آموزان در دوران تحصيل موظفند موازين اسلامي و مقررات آموزش و پرورش در اخلاق و رفتار خويش رعايت كنند كه اهم آنها به شرح زير است: 1 ـ رعايت شعائر ديني. 2 ـ رعايت ادب و احترام نسبت به مدير، معاون، معلمان، مربيان و ديگر كاركنان مدرسه. 3 ـ رعايت حسن رفتار و اخلاق و همكاري با ساير دانش آموزان. 4 ـ سعي شايسته در تحصيل، رعايت مقررات آموزشي و تربيتي، انجام فرائض ديني و مشاركت در فعاليتهاي اجتماعي مدرسه. 5 ـ حضور به موقع در مدرسه و خروج از آن در پايان ساعات مقرر. (حضور در مدرسه در غير ساعات مقرر براي استفاده از زمين ورزش، آزمايشگاه، كتابخانه، فعاليتهاي پرورشي و ....... منوط به اجازه ولي دانش آموز و موافقت مدير و به سرپرستي او يا يكي از كاركنان مدرسه مجاز خواهد بود.) 6 ـ حضور مرتب در مدرسه و كلاس درس در تمام مدتي كه مدرسه رسماً داير است. 7 ـ رعايت بهداشت و نظافت فردي و همكاري با دانش آموزان ديگر و مسئولين مربوط در پاكيزه نگهداشتن فضاي مدرسه. 8 ـ استفاده از لباس، كفش، جوراب ساده و مناسب و اصلاح موي سر متناسب با شئون دانش آموزي براي پسران و رعايت حجاب مناسب براي دختران. 9 ـ خودداري از به كار بردن وسايل تجملي و آرايشي و پرهيز از همراه آوردن اشياء گرانبها و وسايل غير مرتبط با امور تحصيلي به مدرسه. 10 ـ خود داري از خريد و فروش در مدرسه به غير از مواردي كه در آيين نامه شركت تعاوني دانش آموزي پيش بيني شده است. 11 ـ مراقبت از وسايل شخصي و اهتمام در حفظ و نگهداري اموال، تجهيزات و ساختمان مدرسه. (چنانچه دانش آموزي به وسايل و ساختمان مدرسه يا ساير دانش آموزان خسارت وارده آوده، بايد خسارت وارده توسط دانش آموز يا ولي وي جبران شود). تبصره ـ برگه هايي كه در موقع ثبت نام توسط دانش آموز و ولي او تكميل مي شود، بايد حاوي اهم وظايف انضباطي دانش آموزان باشد تا ضمن آگاهي و توجه، دانش آموز و ولي او انجام اين وظايف را تعهد كنند.
ماده 69 ـ مدير موظف است در مواردي كه دانش آموز تأخير ورود مكرر يا غيبت غير موجه داشته باشد، مراتب را به اطلاع ولي وي برساند تا با همكاري ولي چاره جويي لازم معمول شود چنانچه غيبت دانش آموز پسر مشمول وظيفه عمومي بيش از حد مقرر در ماده 39 اين آيين نامه باشد مدير موظف است مراتب ترك تحصيل وي را به مراجع مربوط اعلام كند.
ماده 70 ـ غيبت غير موجه و تأخير ورود دانش آموز در دفتر انضباطي ثبت و موجب كسر نمره انضباط مي شود و در صورت تأخير ورود مكرر يا غيبت بيش از حد، مدير مدرسه موظف است با نظر شوراي مدرسه تصميم مقتضي را برابر مفاد ماده 76 اتخاذ نمايد و مراتب را كتباً به ولي دانش آموز ابلاغ كند.
2 ـ ترغيب و تشويق:
ماده 71 ـ مدير مدرسه بايد ترغيب دانش آموزان به انجام صحيح وظايف خويش برنامه هايي را تهيه و با تأييد شوراي مدرسه اجرا كند.
ماده 72 ـ دانش آموزاني كه وظايف خود را به نحو شايسته انجام مي دهند، به روشهاي زير مورد تشويق قرار مي گيرند: 1 ـ تشويق شفاهي در كلاس در حضور دانش آموزان. 2 ـ تشويق شفاهي در مراسم آغازين در حضور كليه دانش آموزان. 3 ـ تشويق كتبي و شفاهي در كلاس و اعلام آن به ولي دانش آموز. 4 ـ تشويق كتبي و شفاهي در حضور كليه دانش آموزان. 5 ـ اعطاي جايزه يا لوح تقدير با امضاي مدير مدرسه در حضور همه دانش آموزان. 6 ـ تشويق كتبي و اعطاي لوح تقدير از طرف اداره آموزش و پرورش. 7 ـ معرفي براي شركت در اردوهاي تربيتي، آموزشي و فرهنگي. 8 ـ اعطاي نشان هاي دانش آموزي برابر ضوابط مصوب شوراي عالي آموزش و پرورش. تبصره ـ اتخاذ تصميم در مورد بند 1 با معلم و مربي دانش آموز و بندهاي 2 لغايت 5 توسط مدير مدرسه و بندهاي 6 و 7 پس از تأييد شوراي مدرسه انجام خواهد گرفت.
ماده 73 ـ در انجام هر نوع تشويق بايد موارد ذيل رعايت شود: 1 ـ برنامه هاي تشويقي مدرسه بايد منجر به تشويق و انگيزش دروني در دانش آموزان شده و روح اميد، تعاون، عشق به كار و كوشش و جدّيت را در آنان توسعه دهد. 2 ـ ملاك اصلي در تشويق، سعي و كوشش دانش آموز و ميزان پيشرفت وي در مقايسه با وضع قبلي خود باشد. 3 ـ تشويق بايد به گونه اي انجام پذيرد كه علت آن براي فردي كه تشويق مي شود و ساير دانش آموزان روشن باشد. 4 ـ جوايزي كه تهيه مي شود بايد متناسب با سن و ذوق دانش آموز باشد و ارزش آموزشي و تربيتي آن مورد توجه قرار گيرد. 5 ـ خلاصه تشويق هاي مهم بايد در پروندة تحصيلي دانش آموزان درج شود و در صورت عدم حضور اولياء به نحو مناسب به اطلاع آنان برسد. 6 ـ تشويق هيچ دانش آموزي نبايد سبب تحقير دانش آموز ديگري شود و در اعمال تشويق ها نبايد تبعيض و استثنايي بين دانش آموزان قائل شد.
3 ـ تنبيه:
ماده 74 ـ قصور و سهل انگاري دانش آموزان نسبت به انجام وظايف خود تخلف محسوب مي شود مدير، شوراي مدرسه، معاونان و مربيان موظفند قبل از اعمال هرگونه تنبيه از وضع و موقعيت محصل آگاهي يابند و در جستجوي انگيزه و علت تخلف برآيند و نسبت به رفع آن اقدام كنند.
ماده 75 ـ تنبيه بايد توجه دانش آموز را به اشتباه خود جلب و زمينه مناسب را براي ايجاد رفتار مطلوب در وي فراهم نمايد لذا اعمال تنبيه بايد متكي به يافته هاي علمي و استفاده از الگوهاي مناسب تغيير رفتار باشد تا موجب تجّري دانش آموز و اصرار وي بر تكرار اشتباه نشود.
ماده 76 ـ دانش آموزان متخلفي كه راهنمايي ها و چاره جويي هاي تربيتي، در آنها مفيد و مؤثر نمي افتد، با رعايت تناسب به يكي از روشهاي زير مورد تنبيه قرار مي گيرند: 1 ـ تذكر و اخطار شفاهي به طور خصوصي. 2 ـ تذكر و اخطار شفاهي در حضور دانش آموزان كلاس مربوط. 3 ـ تغيير كلاس، در صورت وجود كلاسهاي متعدد در يك پايه با اطلاع ولي دانش آموز. 4 ـ اخطار كتبي و اطلاع به ولي دانش آموز، 5 ـ اخراج موقت از مدرسه با اطلاع قبلي ولي دانش آموز، حداكثر براي مدت سه روز. 6 ـ انتقال به مدرسه ديگر.
ماده 77 ـ اعمال هرگونه تنبيه ديگر از قبيل اهانت، تنبيه بدني و تعيين تكاليف درسي جهت تنبيه ممنوع است و در اعمال تنبيهات نبايد بين دانش آموزان تبعيض و استثنايي قائل شد.
ماده 78 ـ اعمال تنبيه مندرج در بندهاي 1 و 2 برعهدة معلم و مربي مربوط و بند 3 بر عهده مدير و بندهاي 4 و 5 پس از موافقت شوراي مدرسه بر عهده مدير است. در مورد بند 6 علاوه بر تأييد شوراي مدرسه، اخذ موافقت اداره آموزش و پرورش نيز ضروري است.
ماده 79 ـ در دبيرستانها و هنرستانها وابسته به ساير وزارتخانه ها، سازمانها و مراكز غير وابسته به آموزش و پرورش و ساير واحدهاي آموزشي كه به علت منحصر به فرد بودن يا نظاير آن، انتقال دانش آموز از يك مدرسه به مدرسه ديگر ممكن نمي باشد، در صورت استمرار تخلف، شوراي مدرسه با موافقت اداره آموزش و پرورش نسبت به اخراج دانش آموز از آن مدرسه اقدام مي نمايد. تبصره ـ در مواردي كه لازم است ولي دانش آموز در جريان تخلف فرزندش قرار گيرد، بايد قبلاً حساسيتهاي ولي بررسي و آنگاه با روش مناسب او را در جريان رفتار فرزندش قرار داد.
ماده 80 ـ در صورتي كه دانش آموزي به علت تخلف از مدرسه اي به مدرسه ديگر منتقل شود و نهايتاً تشخيص داده شود كه نظم آموزشي و تربيتي را بر هم مي زند و موجب انحراف و گمراهي دانش آموزان ديگر مي شود، با تأييد شوراي مدرسه و موافقت اداره آموزش و پرورش مربوط در نوبت اول از حضور در مدارس منطقه يا ناحيه آموزشي مربوط و براي نوبت دوم تا مدتي كه اداره كل آموزش و پرورش استان تعيين مي نمايد، از حضور در كليه مدارس محروم مي شود و از اولياي او خواسته مي شود كه تعليم و تربيت فرزند خويش را بيرون از مدرسه بر عهده گيرند.
ماده 81 ـ اعمال تنبيهات انضباطي مقرر در اين آيين نامه بايد با رعايت نكات زير انجام پذيرد. 1 ـ تنبيه انضباطي بايد روشنگرانه و آگاه كننده باشد. 2 ـ به شرايط جسمي و رواني، سني، خانوادگي و اجتماعي دانش آموز توجه شود. 3 ـ تنبيه با تخلفي كه دانش آموز مرتكب شده، متناسب باشد و ترتيب و تدريج مناسب در اجراي تنبيه رعايت شود. 4 ـ خير خواهي مدرسه براي دانش آموز و ولي او بيان و روشن شود. 5 ـ فاصلة زماني بين وقوع تخلف و اجراي تنبيه، نزديك و منطقي باشد. 6 ـ شيوه هاي جبران تخلف به دانش آموز ارائه گردد و از او خواسته شود كه خطا و تخلف خود را جبران كند. 7 ـ در اجراي تنبيه، آبروي دانش آموز حفظ شود و از تنبيه در حضور جمع جز در موارد ضروري اجتناب گردد.
4 ـ وظايف مدرسه در ارتباط با مقررات انضباطي:
ماده 82 ـ مدير مدرسه موظف است همكاران خود را نسبت به موارد انضباطي آگاه كند و ممنوعيت تنبيه بدني را تذكر دهد و در صورت مشاهده تخلف، مراتب را جهت اطلاع و اقدام لازم به اداره آموزش و پرورش منطقه گزارش دهد.
ماده 83 ـ تنبيه و تشويق اعمال شده و نتيجه آن در رفتار دانش آموز بايد در دفتر انضباطي دانش آموزان درج شود و در تعيين نمره انضباط وي مورد توجه قرار گيرد. تبصره ـ سوابق تخلف و تنبيه دانش آموز در پايان هر سال تحصيلي امحاء خواهد شد تا سابقه نامناسبي براي دانش آموز باقي نماند.
ماده 84 ـ چنانچه دانش آموزي به اتهام جرمي از طريق مراجع قضايي به طور موقت بازداشت شود، پس از آزادي، شوراي مدرسه نحوه ادامه تحصيل وي را تعيين مي كند كه پس از تأييد اداره آموزش و پرورش اجرا مي شود. مدت بازداشت دانش آموز به عنوان وقفه تحصيلي محسوب مي شود.
ماده 85 ـ مدير مدرسه موظف است با همكاري معلمان، مربيان و شوراي دانش آموزان، وظايف دانش آموزان و چگونگي تشويق ها و اجمالي از تنبيه هاي پيش بيني شده در اين آيين نامه را به تناسب سن و فهم دانش آموزان و به اقتضاي شرايط، به آنان آموزش دهد.
فصل هفتم ـ امور مالي
ماده 86 ـ كليه درآمدهاي مدرسه (سرانه دانش آموزان و وجوه حاصل از خدمات فوق برنامه، كمكهاي شوراهاي آموزش و پرورش مناطق و كمكهاي مردمي) بايد به حساب بانكي مدرسه واريز و با رعيت مقررات مربوط، تحت نظر شوراي مالي مدرسه هزينه شود. در روستاها و مناطقي كه كمك كنندگان دسترسي به بانك نداشته باشند، مدير مدرسه به ازاي دريافت كمكهاي نقدي، قبض شماره دار و معتبر صادر و به اولياء تحويل مي دهد. وجوه جمع آوري شده در اولين فرصت با هماهنگي انجمن اولياء و مربيان بايد به حساب بانكي مدرسه واريز شود و در پايان هر سال تحصيلي گزارش عملكرد كمكهاي مردمي با امضاي مدير و رئيس انجمن اولياء و مربيان به شوراي آموزش و پرورش شهرستان ارسال گردد.
ماده 87 ـ شوراي مالي مدرسه در هر سال تحصيلي با عضويت رئيس انجمن اولياء و مربيان، نماينده شوراي معلمان و مدير مدرسه تشكيل مي شود و بايد اسناد هزينه به امضاي اعضاي شوراي مالي برسد.
ماده 88 ـ برداشت از حساب مدرسه با دو امضاء از سه امضاي شوراي مالي مدرسه (امضاي مدير و يك نفر ديگر از اعضاي شوراي مالي مدرسه) صورت خواهد گرفت و اعضاي شوراي مالي در مقابل انجام هزينه ها مسئوليت مشترك خواهند داشت.
ماده 89 ـ كليه اموال و تجهيزات خريداري شده و اهدايي مدرسه بايد مطابق مقررات مربوط شماره گذاري و در دفتر اموال مدرسه ثبت شود.
ماده 90 ـ استفاده از كمكهاي مردمي براي تشويق كاركنان، معلمان و مربيان مدرسه مي بايست با موافقت انجمن اولياء و مربيان مدرسه صورت پذيرد.
ماده 91 ـ گرفتن هرگونه وجه بابت هزينه گردش هاي علمي، تفريحي و تربيتي بايد متناسب با هزينه هاي مربوط و توان پرداخت خانواده ها باشد و پس از موافقت انجمن اولياء و مربيان مدرسه انجام گيرد.
ماده 92 ـ شيوه نامه لازم در خصوص مقررات مالي با رعايت مفاداين آيين نامه توسط وزارت آموزش و پرورش تدوين و ابلاغ مي شود.
فصل هشتم ـ ساير موارد
ماده 93 ـ از اول مهرماه تا آخر شهريور ماه سال بعد يك سال تحصيلي محسوب مي گردد. دوره آموزش رسمي و امتحانات آن در هر سال تحصيلي از اول مهرماه تا پايان خردادماه سال بعد خواهد بود، مگر در شرايط خاص كه با تصويب شوراي عالي آموزش و پرورش اعلام خواهد شد.
ماده 94 ـ در اوقات رسمي حضور مدير، معاونان، معلمان و ساير كاركنان در مدرسه جز در مواردي كه برابر قانون مجاز شناخته شده، الزامي است.
ماده 95 ـ برنامه درسي مدارس مطابق با جداول ساعات درسي و هفتگي مصوب تنظيم مي شود و قبل از شروع سال تحصيلي به اطلاع معلمان مي رسد.
ماده 96 ـ تعطيلات ضمن سال تحصيلي مدارس برابر تعطيلات رسمي كشور و تعطيلات نوروزي (لغايت 13 فروردين) و تعطيلات فصلي (تير و مرداد) خواهد بود و مدارس در ايام تعطيلات فصلي روزهاي دوشنبه و چهارشنبه براي انجام كارهاي اداري باز خواهند بود. تعطيلات اضطراري، برابر تصميم اداره كل آموزش و پرورش استان عملي خواهد شد و در صورت بروز اينگونه تعطيلي ها، در فرصت مناسب بايد نسبت به جبران كمبودي كه از اين لحاظ در مدت تحصيل رسمي سالانه روي مي دهد اقدام شود.1
ماده 97 ـ مرخص هاي معلمان و كاركنان واحدهاي آموزشي طبق آئين نامه مرخصي ها مصوب هيأت وزيران و شيوه نامه هاي صادره از وزارت آموزش و پرورش خواهد بود. عوامل اداري و اجرايي بايد به نحوي از مرخصي ساليانه خود استفاده نمايند كه منجر به تعطيلي مدرسه نشود. تبصره ـ تعطيلات رسمي مدارس خارج از كشور به وسيله اداره كل آموزش و پرورش مدارس خارج از كشور پيشنهاد و پس از تصويب شوراي عالي آموزش و پرورش اجرا مي گردد.
ماده 98 ـ مدرسه بايد مشوق و نشاط آور باشد. مديران مدارس موظفند با نظارت مستمر به حجم تكاليف درسي و فعاليتهاي آموزشي و پرورشي و متعادل كردن دفعات امتحانات كلاسي شرايطي را فراهم آورند كه از خستگي مفرط دانش آموزان جلوگيري شود.
ماده 99 ـ معلمان در انتخاب روشهاي تدريس، بودجه بندي كتابهاي درسي، طرح سؤال امتحاني، به كارگيري وسايل كمك آموزشي و مواد كمك درسي با رعايت مقررات مصوب و تصميم هاي شوراي مدرسه آزادي عمل خواهند داشت.
ماده 100 ـ در ماه مبارك رمضان و دهه اول ماه محرم حتي الامكان بايد از برگزاري امتحان خودداري شود. تبصره ـ در روزهاي 19 و 23 ماه مبارك رمضان كلاسهاي نوبت صبح با دو ساعت تأخير شروع مي شود و برگزاري امتحان در اين دو روز مجاز نيست.
ماده 101 ـ ورود بازرسان و ناظران اعزامي و افرادي كه مورد شناخت مدير هستند به مدرسه بلامانع است. ورود افراد متفرقه و كساني كه از طرف ساير دستگاهها و سازمانها براي انجام امري خاص به مدرسه مراجعه مي كنند پس از هماهنگي با اداره آموزش و پرورش مربوط مجاز مي باشد.
ماده 102 ـ مدير مدرسه موظف است نسبت به حفظ ساختمان و نگهداري و استفاده درست از وسايل و تجهيزات مدرسه مراقبت لازم را بنمايد. تنظيم درست و نگهداري سوابق اداري و دفاتر آمار، اموال، امتحانات و مالي و نگهداري آن قسمت از سوابق تحصيلي دانش آموزان كه تحويل نشده است، با رعايت شيوه نامه هاي مربوط، در مدرسه الزامي است و مديران مدارس موظفند در بازرسي ها و مراجعه افراد ذيصلاح اداري، سوابق مربوط را به رؤيت و در صورت لزوم به تأييد آنان برسانند. تبصره ـ امحاء اوراق امتحاني دانش آموزان و ساير نوشته ها و مداركي كه جنبه دايمي ندارد با رعايت مقررات مربوط و تنظيم صورتجلسات لازم، انجام مي گيرد.
ماده 103 ـ مدير و كاركنان و دانش آموزان مدرسه الگوهاي اخلاقي و اسلامي هستند و موظف به رعايت حقوق همه مردم به ويژه همسايگان مدرسه مي باشند.
ماده 104 ـ هيچ يك از كاركنان مدرسه به استفاده از دسترنج دانش آموزان يا ارجاع كار شخصي به آنان مجاز نيستند.
ماده 105 ـ مدير مدرسه مجاز نيست فضاي مدرسه و امكانات و تجهيزات آن را بدون تأييد شوراي مدرسه و موافقت اداره آموزش و پرورش در اختيار اشخاص يا سازمانها و مراكز ديگر قرار دهد.
ماده 106 ـ در ايام انتخابات رسمي از قبيل انتخابات رياست جمهوري، مجلس خبرگان، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي و شوراي شهر، ضمن اينكه تشويق و ترغيب دانش آموزان جهت حضور در انتخابات ضروري است، محيط مدرسه بايد از هر گونه گرايش به گروهها يا افراد خاص مبرا باشد و هرگونه استفاده از محيط و امكانات مدرسه براي تبليغ نامزدهاي انتخاباتي و برگزاري سخنراني له يا عليه نامزدها موجب پيگرد قانوني است.
ماده 107 ـ اعزام دانش آموزان جهت بازديد و گردشهاي علمي، تربيتي و تفريحي در محدوده شهرستان محل تحصيل با موافقت شوراي مدرسه و رضايت كتبي اولياي دانش آموزان بلامانع است. مدير مدرسه موظف است موافقت شوراي مدرسه را به اداره آموزش و پرورش مربوط ارسال نمايد. براي اعزام دانش آموزان به خارج از محدوده شهرستان محل تحصيل، علاوه بر اخذ رضايت كتبي اولياء و موافقت شوراي مدرسه، موافقت اداره آموزش و پرورش محل نيز ضروري است. تبصره ـ انجام بازديدهاي علمي، تفريحي و تربيتي در ايام برگزاري امتحانات رسمي مدارس و از يك هفته قبل از آن ممنوع است.
ماده 108 ـ كليه كارنامه ها و گواهي هاي تحصيلي صادره از مدارس با امضاي متصدي امور دفتري (يا فردي كه عهده دار اين مسئووليت مي باشد) و مهر و امضاي مدير مدرسه داراي اعتبار خواهد بود. (1) تبصره 1 ـ صدور تأييديه ارزش تحصيلي بر عهده اداره آموزش و پرورش منطقه مي باشد. تبصره 2 ـ صدور گواهينامه پايان تحصيلات دوره راهنمايي تحصيلي و متوسطه برابر مصوبه شوراي عالي آموزش و پرورش انجام مي گيرد.
ماده 109 ـ ادارات آموزش و پرورش بر حسن اجراي اين آيين نامه نظارت خواهند داشت.
ماده 110 ـ از تاريخ ابلاغ اين آيين نامه، مقررات مغاير لغو و كليه مدارس ابتدايي، راهنمايي تحصيلي، متوسطه نظري، فني و حرفه اي، كار دانش و پيش دانشگاهي مشمول مفاد اين آيين نامه خواهند بود. مدارس استثنايي، شبانه روزي، استعدادهاي درخشان، نمونه دولتي، غير انتفاعي و مدارس وابسته به ساير وزارتخانه ها، نهادها و مراكز غير وابسته به آموزش و پرورش كه بر اساس قوانين موضوع: آيين نامه اجرايي مدارس در ششصد و پنجاه و دومين جلسه شوراي عالي آموزش و پرورش مورخ 20/5/1379 به تصويب رسيد. صحيح است، به مورد اجرا گذاشته شود.
[امضاء]رئيس شوراي عالي و وزير آموزش و پرورش ـ حسين مظفر