2 ـ
راههاي اتومبيلرو.
الف ـ هدف كمي ـ هدف برنامه چهارم راهسازي، تكميل عمليات در دست اجرا و شروع ساختمان 4700 كيلومتر راه جديد اسفالته و ترميم و اسفالتو تجديد قشر رويه 4500 كيلومتر را راههاي موجود و ساختمان 12500 كيلومتر راههاي استاني، منطقهاي و روستايي خواهد بود.
ب ـ هدف كيفي ـ تهيه طرح و انجام تحقيقات درباره طريقههاي اقتصادي و فني راهداري و راهسازي و ايجاد تأسيسات ايمني در طول راههايموجود، براي بالا بردن ضريب بهرهبرداري و تجديد نظر اساسي در شيوههاي راهداري و كنترل دقيق وسائط از نظر مشخصات مكانيكي و شرائط حملو نقل نيز هدفهاي كيفي اين برنامه ميباشد.
در دوران برنامه چهارم و تا هنگامي كه در كشور حداقل مقدار راه لازم ساخته نشده است از ساختمان راههايي كه داراي مشخصات فني و هندسي درحدي بالاتر از نيازمنديهاي ده سال آينده است خودداري خواهد شد.
3 ـ
راه آهن
1 ـ الف ـ هدف كمي ـ هدف برنامه راهآهن احداث 1550 كيلومتر خطآهن اصلي و فرعي جديد براي تأمين احتياجات حمل و نقل ذوب آهن و اتمامساختمان خط شرفخانه قطور (براي اتصال شبكه راهآهن ايران به خطوط تركيه و اروپا) و تجديد ساختمان خط صوفيان ـ جلفا ميباشد. در ضمنتعويض قسمتي از خطوط فرسوده و همچنين خريد وسايل جريه و قطار و تجهيزات مورد لزوم ديگر در برنامه پيشبيني شده است.
ب ـ هدف كيفي ـ تجديد نظر اساسي در تشكيلات و طريقه بهرهبرداري و نگاهداري راهآهن دولتي ايران با ايجاد سرويسهاي بازاريابي و بازرگاني وتجديد نظر در روابط مالي راهآهن با دولت و دستگاههاي دولتي است به طوري كه راهآهن دولتي به تواند نقش اصلي خود را در توسعه اقتصادي كشوربه خوبي ايفا نمايد.
4 ـ
بنادر
الف ـ هدف كمي ـ ظرفيت صادرات و واردات بنادر (شمال و جنوب) از 4 ميليون تن در پايان برنامه سوم به حدود 7 ميليون تن در پايان برنامه چهارمافزايش داده خواهد شد.
براي تأمين اين هدف اولاً با تجهيز بنادر موجود و تجديد نظر در تشكيلات و وظايف سازمان بنادر ضريب بهرهبرداري از تأسيسات فعلي بهحداكثرممكن خواهد رسيد و ثانياً مقدار كمبود محاسبه شده بر اساس حداكثر ظرفيت فعلي با ساختمان اسكلههاي جديد در بندر شاهپور تأمين خواهد گرديدو چنانچه ازدياد مقدار صادرات و واردات در شمال ايجاب نمايد ايجاد بندر جديدي در جنوب شرقي بحر خزر براي رفع قسمتي از اين كمبود مطالعه وانجام شده و همچنين در بندر عباس تعميرگاهي براي كشتيهاي بزرگ ساخته خواهد شد.
به علاوه براي تسهيل بهرهبرداري از منابع و ذخاير درياي جنوب ساختمان بنادر كوچك در دير ـ جاسك ـ لنگه ـ كنارك و ايجاد تسهيلات ماهيگيريدر دو بند بوشهر و عباس نيز در برنامه پيشبيني گرديده است.
براي ارتباط دريايي بنادر كشور و حمل و نقل داخلي در خليج فارس شركت كشتيراني در سواحل جنوب نيز در برنامه چهارم تقويت خواهد شد.
ب ـ هدفهاي كيفي ـ تجديد نظر در تشكيلات و وظايف سازمان بنادر با تفويض اختيارات لازم به مديريت هر بندر در اداره امور بنادر و ايجاد تسهيلاتاستخدامي براي تأمين كادر فني جهت بهبود بهرهبرداري از تأسيسات و تجهيزات جديد در بنادر و همچنين امكان واگذاري قسمتي از عمليات اجرايي(مانند تخليه و بارگيري كشتيها و غيره) به بخش خصوصي در برنامه منظور شده است.
5 ـ
فرودگاهها.
الف ـ هدفهاي كمي
1 ـ تكميل ساختمان و تجهيز فرودگاههايي كه در برنامه سوم ساختمان آنها شروع شده است و تجهيز فرودگاههاي موجود براي حصول بهبود در امربهرهبرداري.
2 ـ مطالعه و ساختمان چهار فرودگاه جديد براي تكميل شبكه هوايي داخلي.
3 ـ مطالعه و اقدام در ساختمان فرودگاههاي جديد در تهران و اصفهان براي تأمين پذيرش انواع جديد هواپيماهاي خطوط بينالمللي در اين فرودگاهها.
4 ـ همچنين در دوران برنامه چهارم خطوط پروازهاي داخلي و خارجي شركت هواپيمايي ملي ايران توسعه داده خواهد شد و به تدريج در كليه خطوطاصلي پروازهاي شركت فوق با استفاده از هواپيماهاي جديد صورت خواهد گرفت.
ب ـ هدفهاي كيفي:
مطالعه درباره واگذاري قسمتي از عمليات نگاهداري و خدمات فرودگاهها به بخش خصوصي و تجديد نظر در تشكيلات و وظايف اداره كل هواپيماييكشوري به منظور رفع اشكالات موجود در بهرهبرداري صحيح از فرودگاهها و بالاخره تأمين كادر فني ضروري از طريق توسعه دادن آموزشگاههاياختصاصي هواپيمايي كشوري و هواپيمايي ملي ايران از جملههدفهاي كيفي اين برنامه در مورد هواپيمايي و فرودگاهها خواهد بود.
6 ـ
هواشناسي
تكميل ساختمان مركزي هواشناسي و ايجاد 300 ايستگاه بارانسنجي و 200 ايستگاه «كليماتولوژي» و 5 ايستگاه «سيتوپتيك» و تأمين ساير احتياجاتهواشناسي در برنامه منظور شده و براي تربيت كادر فني اداره كل هواشناسي نيز پيشبينيهاي لازم به عمل آمده است.
7 ـ
نقشهبرداري
هدف برنامه نقشهبرداري ـ تقويت سازمان نقشهبرداري از طريق كمك به تربيت كادر فني مورد لزوم و تأمين تجهيزات جديد و ضروري ميباشد.
در برنامه چهارم اعتبار لازم براي تربيت 100 نفر مهندس نقشهبردار و 250 نفر تكنيسين نقشهبردار و همچنين خريد تجهيزات عمقيابي براي شناساييوضع جغرافيايي درياهاي مجاور كشور پيشبيني شده است.
8 ـ
آزمايشگاه فني و مكانيك خاك
در دوران برنامه چهارم آزمايشگاههاي فني و مكانيك خاك از نظر اجراي تحقيقات درباره راهسازي و مصالح ساختماني و تأمين و تقويت كادر فنيتحقيقاتي و همچنين مطالعه و اجراي طرحهاي تحقيقاتي عمومي و نشر و ترويج روشهاي فني جديد و در صورت لزوم تجديد نظر در مشخصاتعمومي و فرمهاي ساختمانها تجهيز خواهند شد.