ماده 8 ـ
اجراي قوانين مالياتهاي مستقيم از لحاظ رسيدگي و تشخيص درآمد و ماليات مؤديان مربوطه (اعم از اين كه مؤدي موظف بهتسليم اظهارنامه بوده يا نباشد) از وظايف مميزين ماليات خواهد بود.
ماده 9 ـ
كمكمميزين ماليات و بر طبق تعليمات آنها وظايف محوله را به موقع اجرا خواهند گذارد و از جهت تشخيص درآمد و ماليات مسئول اقداماتخود در حدود وظايف و ارجاعات محوله ميباشند و به هر حال مسئوليت كمكمميزين رافع مسئوليت قانوني مميزين ماليات نخواهد بود.
ماده 10 ـ
مميزين ماليات بايد مندرجات اظهارنامههاي تسليمي مؤديان را به دقت رسيدگي نموده و در صورتي كه ايرادي بر آن وارد نباشد قبولي خودرا ظهر اظهارنامه مربوطه اعلام نمايند.
ماده 11 ـ
تسليم اظهارنامه از طرف مؤدي در خارج از مواعد مقرر قانوني مانع رسيدگي اظهارنامه به وسيله مميزين ماليات نميباشد لكن جريمه مقررقانوني بايستي از مؤدي مربوطه وصول گردد.
ماده 12 ـ
قبولي مميزين ماليات در حدود فعاليتهاي مندرج در اظهارنامه مؤثر است بنا بر اين در كليه مواردي كه يك يا تمام فعاليت مؤدي كتمان شدهباشد مميزين ماليات موظف به تشخيص درآمد و مطالبه ماليات متعلق به آن خواهند بود و چنانچه ظرف مدت پنج سال از تاريخ سررسيد ماليات هرسال متعلقه مطالبه نشود ماليات مزبور مشمول مرور زمان خواهد گرديد و ديگر قابل مطالبه نخواهد بود.
ماده 13 ـ
مميزين ماليات ميتوانند به ترازنامه يا حساب سود و زيان يا دفاتر يا صورتحساب و به طور كلي اظهارنامه مؤدي را به انجمن حسابدارانقسمخورده موضوع ماده 33 قانون ماليات بر درآمد مصوب 1335 و آييننامه مربوطه مصوب 40.5.26 ارجاع نمايند و در اين صورت و همچنين درمواردي كه مؤدي خود به انجمن مزبور مراجعه نمود نسبت به نتيجه رسيدگي حسابدار قسمخورده و انجمن برابر مقررات مزبور رفتار خواهند نمود.
ماده 14 ـ
مميزين ماليات براي رسيدگي به اظهارنامه با تشخيص هر گونه درآمد مؤدي بايد به كليه دفاتر و اسناد و مدارك مربوطه مراجعه و رسيدگينمايند و مؤدي ماليات مكلف به ارائه و تسليم آن به مميزين ماليات است و الا بعداً به نفع مؤدي در امور مالياتي قابل استناد نخواهد بود.
ماده 15 ـ
مميزين ماليات در صورتي كه دفاتر يا مدارك مؤدي را در دفتر كار مؤدي يا محل ديگري مشاهده نمايند بايد آنها را براي رسيدگي به حوزه مالياتي برده و پس از رفع نياز اعاده نمايند.
ماده 16 ـ
مميزين ماليات بايد ضمن مراجعه و رسيدگي به اظهارنامه و دفاتر مؤديان از جريان فعاليت عمده آنها با هم يكديگر را مطلع و چه بدينوسيله و چه به وسايل ديگر از دفاتر و اسناد ساير مؤديان براي تشخيص درآمد مؤدي مربوطه استفاده نمايند.
ماده 17 ـ
اشخاص ثالث در مواردي كه به سبب اعمال حقوقي آنها يا مؤدي درآمدي عايد مؤدي شده كه سند مربوطه به آن درآمد نزد آنها باشد مكلفميباشند با مراجعه و مطالبه مميزين ماليات آن دفاتر و همچنين اصل و يا رونوشت اسناد مربوطه را در اختيار مميزين ماليات بگذارند والا چنانچه دراثر استنكاف آنها زياني متوجه دولت شود علاوه بر اين كه مسئول جبران زيان وارده به دولت خواهند بود به جريمهاي معادل يك دهم اصل مالياتمربوط به آن درآمد محكوم خواهند شد. مرجع ثبوت زيان و در صدور حكم بر طبق مفاد اين ماده مراجع صالحه قضايي است.
ماده 18 ـ
مميزين ماليات بايد در موارد لزوم به طور كتبي يا حضوري از وزارتخانهها و شركتها و مؤسساتي كه با سرمايه دولت اداره ميشوند وشهرداريها اطلاعات و اسناد لازم را در زمينه فعاليت و معاملات و درآمد مؤدي بخواهند و ادارات و مؤسسات مزبور مكلفند هر گونه اطلاع و اصل و يارونوشت مصدق اسناد مربوطه را در اختيار مميزين ماليات بگذارند.
ماده 19 ـ
در مواردي كه لازم باشد در محل ديگري نيز تحقيق و يا اسناد و اطلاعاتي جمعآوري شود مميزين ماليات بايد آنها را از مقامات مربوطهمحلي بخواهند و مقامات مزبور مكلف به انجام آن خواهند بود.
ماده 20 ـ
در صورت موجود بودن اسناد مربوطه در مؤسسات فوقالذكر و عدم تسليم آن در مواعدي كه مميزين ماليات كتباً تعيين مينمايند چنانچهثابت شود سند يا اطلاع مورد نظر مؤثر در تشخيص درآمد مؤدي و نتيجه عدم تسليم به زيان دولت بوده است مسئول امر مشمول ماده 304 قانون آييندادرسي مدني بوده و از خدمت منفصل خواهد شد مگر اين كه مسئول امر ابراز آن را مخالف مصالح مملكت بداند كه در اين صورت بر حسب گزارشمميزين ماليات و موافقت وزير دارايي از ابراز آن خودداري ميشود ليكن ارائه اسناد و اطلاعاتي كه نزد مقامات قضايي است و مقامات مزبور ارائه آن رامخالف مصالح مملكت ميدانند منوط به موافقت وزير دادگستري خواهد بود.
ماده 21 ـ
هرگاه در حين ايفاي وظيفه از طرف مميزين ماليات نسبت به آنها مقاومتي بشود مميز حق دارد از مأمورين انتظامي استمداد نمايد و مأمورينمزبور مكلف به كمك مميز در حدود قوانين و مقررات جاريه ميباشند.
ماده 22 ـ
مميزين ماليات بايد با كمال بيغرضي در جمعآوري اطلاعات و اسناد اقدام نموده و در كشف حقيقت بين آنچه حاكي از نفع يا ضرر مؤدياست فرقي نگذارند.
ماده 23 ـ
مميزين ماليات بايد در ضمن جمعآوري اطلاعات و اسناد مؤديآنچه مربوط بهدرآمد و ماليات نيست موجب افشاي مضمون آن نگردند.
ماده 24 ـ
در مواردي كه مؤدي قسمتي از فعاليتهاي خود را در اظهارنامه قيد نكرده و يا اظهارنامه ناقص يا اشتباه يا خلاف واقع بوده و به هر حالمورد قبول مميزين ماليات نباشد و يا اين كه اساساً مؤدي اظهارنامه تسليم نكرده باشد و همچنين در مواردي كه مؤدي اصولاً موظف به تسليم اظهارنامه نيست و ماليات متعلقه به خود را نپرداخته باشد به طور كلي در تمام مواردي كه اداره دارايي به موجب قوانين و مقررات مالياتي ميبايستي تمام ياقسمتي از درآمد و ماليات مؤدي را تشخيص دهد مميزين ماليات موظف خواهند بود كه در كليه اين موارد براي تشخيص درآمد و ماليات مؤدي براساس قوانين مالياتي مربوط به هر دسته از مؤديان اقدامات لازم را بر طبق مقررات اين لايحه قانوني به عمل آورده و برگ تشخيص مالياتي به عنوانمؤدي تهيه و تنظيم نمايند.
ماده 25 ـ
مميزين ماليات بايد در اجراي ماده فوق برگ تشخيص مالياتي را بر اساس مأخذ صحيح و متكي به دلايل و اسناد مثبته و اطلاعات كافي و بهنحوي تنظيم نمايند كه كليه فعاليتهاي مختلفه مؤدي و درآمدهاي حاصل از آن جداگانه و بدون ابهام در آن قيد و براي مؤدي روشن گردد.
ماده 26 ـ
مميزين ماليات ذيل برگ تشخيص را با نام كامل و سمت خود امضاء و به مهر اداره دارايي ممهور مينمايند و مسئول مندرجات برگتشخيص و نظريه خود از هر جهت خواهند بود.
ماده 27 ـ
مميزين ماليات برگ تشخيص مالياتي را در 4 نسخه تهيه مينمايند كه يك نسخه آن براي تسليم به مؤدي و يك نسخه براي تشكيل پرونده مالياتي و نسخهاي نيز براي جمعآوري آمار و نسخه آخر براي اداره دارايي اختصاص داده ميشود.
ماده 28 ـ
اداره دارايي مكلف است برگ تشخيص مالياتي را به مؤدي ابلاغ نمايد و انجام ابلاغ را در پرونده ثبت و به مميز مربوطه نيز اطلاع دهد. مميزين ماليات نيز ميتوانند برگ تشخيص را به مؤدي حضوراً ابلاغ نمايند.
ماده 29 ـ
برگ تشخيص مالياتي كه بر طبق مقررات اين لايحه قانوني صادر ميشود به جاي پيشآگهي مالياتي است.
ماده 30 ـ
در صورتي كه مميز ماليات ضمن رسيدگيهاي خود به تخلفات و تقلبات موضوع ماده 19 قانون اصلاح قانون ماليات بر درآمد مصوب اولتير ماه 37 و تبصره (3) ماده يك قانون ايجاد تسهيلات براي مؤديان مالياتي در مورد پرداخت ماليات برخورد نمودند مكلف ميباشند مراتب را به دادستان انتظامي مالياتي گزارش دهند كه بر طبق ماده 113 و 114 رفتار گردد.
ماده 31 ـ
سرمميزين نسبت به كمك مميزين و مميزين كل نسبت به كليه آنها مكلفند در صورتي كه اشتباه يا نقصي در كار آنها كلاً يا جزئاً مشاهده نمايند رفع اشتباه و نقص و يا تكميل كار را از آنها خواستار شوند و آنها نيز در حدود مقررات مربوطه موظف به انجام آن خواهند بود.
ماده 32 ـ
مميزين كل نسبت به تشخيص مؤديان مالياتي حوزه خود و تعيين درآمد و ماليات آنها مسئوليت كلي داشته و همچنين بر اقدامات كمكمميزين و مميزين و سرمميزين آن حوزه حق نظارت دارند و در مقابل شوراي عالي مالياتي و وزارت دارايي مسئول امور مالياتي حوزه خود خواهندبود.