ماده 15 ـ
در صورتي كه مالك (مالك يك ده شش دانگ) و يا اكثريت مالكين (اكثريت بر حسب ميزان تراضي مالكيت) به خواهند از اختيار مندرج در بند ج ماده 1 از مواد الحاقي به قانون اصلاحات ارضي استفاده نمايند و بين آنها و زارعين در مورد تقسيم اراضي حاصل نشود بايد پيشنهاد خود را به سازمان اصلاحات ارضي تسليم نمايند. سازمان ملك را به نسبت بهره مالكانه با حقابه مربوط بين مالك يا مالكين مزبور از يك طرف و زارعين از طرف ديگر با توجه به اوضاع و احوال محل به نحوي كه حتيالامكان سهم هر كدام از مالكين يك جا تعيين گردد افراز خواهد نمود. هزينه افراز بر عهده مالكيا مالكين و زارعين به نسبت سهام آنها خواهد بود سهم هر يك از زارعين بر طبق نسقبندي جديدي بر اساس و به نسبت نسقبندي قبلي تعيين و بههريك از آنها انتقال داده ميشود.
تبصره ـ تا زماني كه نقشهبرداري به عمل نيامده افراز و تقسيم بر مبناي مبذر يا واحدهاي محلي از قبيل جفت گاو ـ بنه ـ جريب و امثال آن انجام خواهد شد.
ماده 16 ـ
دو پنجم (5).(2) قيمت ملكي كه در نتيجه تقسيم بهزارعين واگذار ميشود بر اساس بالاترين ضريب منطقه قيمتگذاري و بهترتيب زيرپرداخت خواهد شد:
معادل يك سوم (3).(1) قيمت مزبور با استفاده از تبصرههاي 1 و 2 ماده 10 اين آييننامه به وسيله بانك اعتبارات كشاورزي و عمران روستايي تأديه ميشود و بقيه آن در مدت ده سال از طرف زارعين به اقساط مساوي به مالك يا مالكين پرداخت خواهد شد.
تبصره 1 ـ مواد 12 و13 اين آييننامه در مورد تقسيم نيز لازمالرعايه است.
تبصره 2 ـ منظور از بالاترين ضريب منطقه بالاترين ضريب مناطق شهرستاني است كه ملك در آن واقع و در اجراي قانون اصلاحات ارضي تعيين و اعلام شده است.
ماده 17 ـ
در صورت توافق اكثريت زارعين و مالكين هر ده بهرهبرداري آن ده به صورت يك واحد سهامي زراعي توسط هيأت مديرهاي مركب از سه نفر كه يك نفر از طرف زارعين و نفر دوم از طرف مالك يا مالكين و نفر سوم با توافق طرفين انتخاب ميشود اداره خواهد شد. در صورت عدم توافق نماينده سوم از طرف وزارت كشاورزي تعيين ميشود.
تبصره 1 ـ سهام اشخاص اعم از زارع و مالك در اين واحد زراعي عبارت از ميزان حقالسهمي است كه نسبت به مجموع عوايد با توجه به مالكيت عوامل مختلف زراعي طبق عرف و معمول محل نصيب آنها ميشود.
تبصره 2 ـ بانك اعتبارات كشاورزي و عمران روستايي مكلف است بهمنظور تقويت واحدهاي مذكور تسهيلات لازم فراهم آورده و كمكهاي اعتباري كافي در اختيار واحدهاي مذكور به گذارد سازمان مركزي تعاون روستايي نيز مكلف است در تشكيل و حسن اداره واحدهاي مزبور كمك و راهنماييهاي لازم را به نمايد.
تبصره 3 ـ عمل زراعت در اين واحد زراعي برابر نسق توسط زارعين مربوط انجام ميشود.
تبصره 4 ـ مقررات مربوط به تشكيل و طرز كار و حدود وظايف و اختيارات واحد مزبور و هيأت مديره و ساير مسايل مربوط از طرف وزارتكشاورزي تهيه و پس از تصويب هيأت وزيران حداكثر دو ماه پس از تصويب اين آييننامه منتشر خواهد شد.