دولت جمهوري فدرال آلمان و دولت شاهنشاهي ايران.
نظربه علاقهاي كه به تحكيم روابط دوستانه موجود بين دو كشور دارند و مايلاند در زمينه تربيت فني همكاري نمايند.
در مورد مقررات مشروحه زير موافقت حاصل نمودند:
ماده 1 ـ
(1) ـ دولت جمهوري فدرال آلمان به مدارس فني حرفهاي (هنرستان كه پس از اين "مدارس" ناميده خواهد شد) در تهران و تبريز مساعدت خواهد كرد.
(2) ـ نوع و دامنه اين مساعدت و همچنين تعهدات دولت شاهنشاهي ايران در قبال همكاري با دولت جمهوري آلمان از مقررات مشروحه زير ناشيميشود.
ماده 2 ـ
(1) ـ وظيفه مدارس مورد بحث عبارت خواهد بود از اين كه جوانان ايراني را به منظور تهيه تكنيسين درجه دو (facharbeiter) و تكنيسين درجه اول به معنايي كه در بند 4 اين ماده تصريح گرديده تربيت نمايند.
2 ـ تربيت تكنيسينهاي درجه 2 (facharbeiter) مدت سه سال طول خواهد كشيد.
در كلاسهاي تكنيسينهاي درجه 2 (facharbeiter) تا 800 شاگرد در تهران و تا 300 شاگرد در تبريز پذيرفته خواهند شد.
3 ـ در كلاسهاي تربيت تكنيسينهاي درجه 1 فقط كساني پذيرفته خواهند شدكه كلاسهاي تربيت تكنيسينهاي درجه 2 را با موفقيت تعقيب كرده و بعداً عليالاصول لااقل دو سال در مؤسسهاي كار كرده باشند.
تعليم و تربيت تكنيسينهاي درجه 1 به وسيله دروس روزانه يا شبانه در طي قريب 600 ساعت كلاس درس به عمل خواهد آمد تعداد جاهاي آماده براي پذيرش شاگردان در تهران 60 و در تبريز 20 خواهد بود.
4 ـ روشهاي تربيت حرفهاي كه در جمهوري فدرال آلمان معمول است و بالاخص نمونههاي حرفهاي (prototypes) و نقشههاي تربيت حرفهاي درمورد آموزش تكنيسينهاي درجه دو (facharbeiter) و تكنيسينهاي درجه 1 ايراني به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.
5 ـ تكنيسينهاي درجه 2 (facharbeiter) در رشتههاي زير تربيت خواهند شد.
الف ـ در تهران:
فلزكاري.
مكانيك اتومبيل.
برق.
نجاري.
ساختمان.
ب ـ در تبريز:
فلزكاري.
مكانيك اتومبيل.
برق.
نجاري.
6 ـ در ضمن كارهايي كه به منظور تربيت در كارگاه انجام ميشود كارهاي توليدي نيز كه موجب تكميل تربيت و معلومات ميگردد و با فعاليتهاي حرفهاي آينده شاگردان مطابقت خواهد داشت بايد انجام گيرد.
7 ـ تربيت شاگردان با گذراندن امتحاني به منظور تشخيص معلومات نظري و عملي تكنيسينهاي درجه 2 (facharbeiter) و صفات لازمه استادكاران خاتمه خواهد پذيرفت.
ماده 3 ـ
(1) ـ دولت جمهوري فدرال آلمان اشخاص زير را بههزينه خود براي مدت سه سال تهيه خواهد كرد:
الف ـ براي مدرسه تهران:
يك مدير آلماني.
15 نفر معلم فني.
يك نفر معلم زبان آلماني.
ب ـ براي مدرسه تبريز:
يك مدير آلماني.
8 نفر معلم زبان فني.
يك نفر معلم زبان آلماني.
2 ـ الف ـ تعداد معلمان فني آلماني در مدتي كه اين موافقتنامه معتبر است به طريق زير تقليل خواهد يافت:
الف ـ (الف) ـ در مدرسه تهران.
7 نفر معلم در پايان سال دوم.
ب ـ (ب) ـ در مدرسه تبريز.
5 نفر معلم در پايان سال دوم.
ب ـ پس از گذشتن سه سال مديران آلماني و معلمان زبان آلماني و معلمان فني آلماني كه باقي ماندهاند به فعاليت خود در مدارس خاتمه خواهند داد.
ج ـ به جاي معلمان آلماني كه مدارس را ترك ميكنند معلمان ايراني منصوب خواهند شد.
3 ـ الف ـ دولت جمهوري فدرال آلمان آمادگي خود را براي تربيت 25نفر تبعه ايران در مدت سه سال آينده به خرج خود در آلمان به منظور فعاليت آينده آنها به عنوان معلم مدارس تهران و تبريز اعلام ميدارد.
ب ـ انتخاب ابتدايي اتباع ايراني در مدارس بين شاگرداني كه داراي بهترين نمرات در كارهاي عملي و زبان آلماني باشند به عمل خواهد آمد. به علاوه اينعده بايد مقررات انضباطي مدارس را در تمام دوره تحصيل خود مراعات كرده و استعداد آموزش و پرورش از خود نشان داده باشند.
انتخاب قطعي اين عده با موافقت مشترك طرفين قرارداد به عمل خواهد آمد.
4 ـ دولت جمهوري فدرال آلمان مخارج حمل كليه لوازم احتمالي تجهيزاتي را كه از طرف دولت جمهوري فدرال آلمان براي اين مدارس تهيه خواهد شد تا مقصد قبول مينمايد.
ماده 4 ـ
1ـ دولت شاهنشاهي ايران به هزينه خود مدير ايراني و معلمان ايراني و كارمندان اداري و كارمندان جزء مورد لزوم را تهيه خواهد كرد.
2 ـ با توجه به تعداد مقرر شاگردان حداقل 75 معلم فني ايراني با پرداخت حقوق آنها (كه 50 نفرشان بايد معلم كارگاه باشند) حداكثر تا سه سال ديگر بايد در اختيار مدرسه تهران و حداقل 25 نفر معلم فني (كه 18 نفر آنها بايد معلم كارگاه باشند) در اختيار مدرسه تبريز گذاشته شوند
3 ـ براي اين منظور فرض ميشود كه در تاريخ انعقاد اين موافقتنامه 8 معلم ايراني كاملاً آماده (8 نفر آنها بايد معلم كارگاه باشند) در مدرسه تهران و سه معلم (كه 2 نفر آنها بايد معلم كارگاه باشند) در مدرسه تبريز مشغول انجام وظيفه هستند.
4 ـ الف ـ اتباع ايراني كه در جمهوري فدرال آلمان به عنوان معلم مدارس فني تهران و تبريز تربيت ميشوند بايد پس از تعليم يافتن حداقل مدت 5 سال در مدارس مزبور تدريس نمايند. مقررات مزبور در مورد 22نفر تبعه ايران نيز كه در سالهاي 1962ـ1963 در جمهوري فدرال آلمان تعليم يافتهاند به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.
ب ـ از اين پس اتباع ايراني قبل از شروع دوره تعليم خود در جمهوري فدرال آلمان بايد در مقابل دولت شاهنشاهي ايران تعهد نمايند كه حداقل 5 سالدر مدارس مزبور تدريس نمايند.
دولت شاهنشاهي ايران به وسيله اقدامات لازم و به خصوص از طريق پرداخت حقوق مناسب به معلمان مزبور مراقبت خواهد نمود كه تعهدات آنها به مورد اجرا گذاشته شود.
ماده 5 ـ
1 ـ دولت شاهنشاهي ايران هزينههاي جاري مدارس و هزينه نگاهداري آنها را تأمين خواهد كرد و به خصوص هزينه مواد زير را تا حدود لازم فراهم خواهد آورد:
الف ـ اراضي و ابنيه به انضمام راه دسترسي به آنها.
ب ـ آب و برق.
ج ـ اثاثيه و تجهيزات (به خصوص اثاثيه مورد لزوم كلاسها و اتاقهاي دفتر و اتاقهاي مديران و معلمان) تا حدودي كه از طرف دولت جمهوري فدرال تهيه نشده باشد يا در آينده تهيه نشود.
د ـ مواد اوليه لازم براي كارگاهها و ساير مصالح لازم براي حسن جريان كار مدارس.
2 ـ دولت شاهنشاهي ايران هزينههاي زير را تعهد مينمايد:
الف ـ هزينه مسافرت رفت و برگشت اتباع ايراني مندرج در بند 2 ماده 3 موافقتنامه از مبداء مسافرت آنها تا مقصد در جمهوري فدرال آلمان.
ب ـ مالالاجاره و هزينه تعميرات آپارتمانهاي مبله براي معلمان و متخصصان آلماني كه به موجب اين موافقتنامه در مدارس كار خواهند كرد و همچنين همسران و اطفال آنها. يا اين كه دولت شاهنشاهي ايران چنين آپارتمانهايي را در اختيار آنها خواهد گذاشت.
ج ـ صرفنظر از موضوعهاي اداري هزينه مسافرتهاي معلمان و متخصصان آلماني در صورتي كه چنين مسافرتهايي براي حسن جريان كار مدارسضرورت پيدا كند.
پرداخت فوقالعادههاي روزانه مخصوص نيز در حدود هزينههاي مزبور پيشبيني خواهد شد.
3 ـ لوازم و تجهيزاتي كه به وسيله دولت جمهوري آلمان تهيه ميشود پس از ورود آنها به خاك ايران به دولت ايراني تعلق خواهد داشت. معذلك لوازم مزبور در تمام مدتي كه معلمان و متخصصان آلماني در مدارس انجام وظيفه مينمايند در اختيار كامل آنها خواهد بود.
ماده 6 ـ
1ـ الف ـ هر يك از مدارس مشتركاً توسط يك مدير آلماني و يك مدير ايراني اداره خواهد شد مگر در مواردي كه در بند 2 و بند 3 اين ماده پيشبيني شده است.
ب ـ در صورتي كه در مورد يك امر مهم مربوط به اداره مدرسه مدير آلماني و مدير ايراني نتوانند توافق حاصل نمايند مدير كل فني و كشاورزي وزارتفرهنگ اختلاف را با مسالمت حل خواهند كرد در صورتي كه يكي از مديران در مورد مخصوص عقيده داشته باشد كه تصميميكه به موجب ترتيبپيشبيني شده در جمله قبل گرفته شده به حسن اداره مدرسه لطمه ميزند ميتواند اختلاف را در برابر يك كميسيون مشترك كه در مورد هر مدرسه ازدو مدير مدرسه و دو عضو منتخب از طرف عاقدين قرارداد تشكيل شده است مطرح نمايد.
2 ـ مدير آلماني مسئول تربيت فني نظري و عملي و تعليم زبان آلماني و كليه امور مربوط به معلمين آلماني خواهد بود در مورد معلمين ايراني مديرآلماني ميتواند در كارگاهها مستقيماً دستورات خود را صادر نمايد و در خارج از كارگاه اين دستورات را توسط مدير ايراني صادر خواهد كرد مگر اين كه جنبه فوريت داشته باشد.
3 ـ مدير ايراني مسئول تعليمات غير فني و اداره مدرسه و كارمندان تعليماتي و اداري و كارمندان جزء ايراني خواهد بود و در انجام وظايف مربوطه به مدير آلماني كمك خواهد كرد.
4 ـ تصميمات مربوط به قبول شاگردان و كارآموزان و خروج آنها از طرف مدير آلماني و مدير ايراني متفقاً گرفته خواهد شد.
5 ـ استخدام و اخراج و انتقال معلمين ايراني با موافقت مدير آلماني مدرسه صورت خواهد گرفت.
ماده 7 ـ
1 ـ براي حسن اداره مدارس در مسائل مالي كميتهاي مركب از مديرآلماني و مدير ايراني هر مدرسه و يك عضو كه از طرف وزارت دارايي ايران منصوب خواهد شد تشكيل ميگردد.
2ـ براي تأمين مخارج اداره و چرخاندن مدرسه و هزينههاي پيشبيني شده در بند ب و بند ج قسمت دوم ماده پنجم اين قرارداد در مورد هر مدرسهاقدام به تهيه اعتبار مخصوص خواهد شد. حقوق كارمندان تعليماتي و كارمندان جزء ايراني كه در اين مدارس مشغول كار هستند و هزينه سفر اتباع ايران كه در بند ب قسمت دوم ماده 5 اين قرار داد پيشبيني شده از محل اين اعتبار قابل پرداخت نخواهد بود.
3 ـ الف ـ اعتبارات مذكور در فوق براي هر مدرسه به طور جداگانه در حسابهاي معين در بانك ملي ايران در تهران نگاهداري ميشود و پرداختهاي دولت شاهنشاهي ايران و درآمدهاي احتمالي اين مدارس و از جمله بهاي توليدات آنها به اين حسابها ريخته خواهد شد.
ب ـ براي تأمين هزينههاي پيشبيني شده در قسمت دوم اين قرارداد بايد وجوه لازم مرتباً به اين حسابها ريخته شود ـ به اين منظور دولت شاهنشاهي ايران بودجه لازم هر سال را قبلاً معين خواهد كرد ـ پرداخت وجوه به حسابهاي مورد بحث هر سه ماه به سه ماه قبلاً صورت خواهد گرفت.
ج ـ مدير آلماني و مدير ايراني متفقاً در موقع خود و قبل از شروع سال هزينههاي احتمالي لازم را معين نموده و به دولت شاهنشاهي ايران اطلاع خواهند داد هنگام تنظيم صورت اين هزينهها درآمدهاي احتمالي مدرسه و مخصوصاً بهاي توليدات آن در نظر گرفته خواهد شد.
4 ـ هر نوع استفاده از اعتبار مورد بحث بايد متفقاً در مورد هر مدرسه از طرف اعضاي كميته پيشبيني شده در قسمت اول اين ماده تصويب شود.
5 ـ اعضايي كه از طرف وزارت دارايي ايران به موجب مفاد قسمت اول اين ماده منصوب ميشوند در برابر دولت شاهنشاهي مسئول پس دادن حسابها خواهند بود.
ماده 8 ـ
(1) ـ دولت شاهنشاهي ايران تا آنجايي كه امكانات اجازه ميدهد فارغالتحصيلان اين مدارس را تشويق خواهد كرد كه به شغلهاي مناسب بامعلومات خود اشتغال ورزند.
2ـ مديران آلماني حق خواهند داشت توسط مديران ايراني درباره شغلهايي كه فارغالتحصيلان اين مدارس به دست آوردهاند اطلاعاتي كسب نمايند.
ماده 9 ـ
دولت شاهنشاهي ايران:
1 ـ بدون دريافت حقوق يا عوارض در هر موقع ورود و خروج استادان و كارشناسان آلماني و زن و فرزندان و در صورت لزوم يك نفر پرستار را كه وابسته به اين خانوادهها باشد و همچنين پروانههايي را كه براي كار و اقامت در ايران لازم است به تناسب اجراي اين طرح تأمين خواهد كرد.
2 ـ استادان و كارشناسان آلماني را از پرداخت ماليات و عوارض مالياتي ديگر از بابت حقوق كه از طرف دولت آلمان به ايشان پرداخت ميشود معاف خواهد داشت.
3 ـ اشيايي را كه از طرف دولت جمهوري فدرال آلمان اهدا ميشود از هرگونه عوارض وارداتي و ساير عوارض مالياتي معاف خواهد داشت. اشيايي كه به طور موقت تحويل شده نيز در موقع خروج بر طبق فرمول ورود موقت admission temforeure از كليه عوارض معاف خواهد بود.
4 ـ استادان و كارشناسان آلماني و همچنين زن و فرزندان آنان و در صورت لزوم يك نفر پرستار وابسته را از پرداخت هرگونه عوارض وارداتي و صادراتي و ساير عوارض مالياتي از بابت اسباب و اثاثيه شخصي كه بهتوسط ايشان وارد ايران ميشود به شرط صدور و خروج مجدد اين اشياء معاف خواهد داشت.
همچنين اتومبيل و يخچال خانوادگي (يخچالهاي بزرگ و صندوق مانندي كه گوشت و چيزهاي ديگر در آن نگهداري ميشود) و يك دستگاه راديوگيرنده گرامافون ـ ضبط صوت و يك دستگاه تلويزيون و وسائل كوچك برقي عادي مورد لزوم براي هر خانواده و تا ميزان سه دستگاه وسايل تهويه مطبوع و تجهيزات مربوط به دوربين عكاسي و فيلمبرداري نيز براي هر شخص جزء وسائل و اسباب و اثاثيه شخصي شمرده خواهد شد.
5 ـ به استادان و كارشناسان آلماني و همچنين به خانوادههاي ايشان اجازه خواهد داد كه بدون پرداخت هرگونه عوارض وارداتي و ساير عوارضمالياتي دارو و مواد غذايي و مشروبات و ساير موادي كه مصرف روزانه دارد به ميزان احتياجات شخصي وارد كنند.
(6) به استادان و كارشناسان آلماني ورقهاي خواهند داد كه بهموجب آن پشتيباني كامل مراجع صلاحيتدار ايراني در اجراي وظيفهاي كه بهاستادان وكارشناسان آلماني واگذار شده است تضمين شده باشد.
ماده 10 ـ
(1) هرگاه يكي از استادان و كارشناسان آلماني بهمناسبت وظيفهاي كه به موجب اين موافقتنامه به عهده گرفته است ضرر و خساراتي به شخص ثالثي بزند مسئوليت حقوقي اين پيشامد به عوض آن استاد يا كارشناس آلماني به عهده شركت بيمه ايران خواهد بود و براي اجراي اين منظوردولت شاهنشاهي ايران با شركت سهامي بيمه ايران يك قرارداد عمومي منعقد خواهد نمود اين قرارداد شامل كليه مسئوليتهاي حقوقي ناشي ازپيشامدهاي مذكور در فوق خواهد بود و در ضمن كليه مسئوليتهاي حقوقي ناشي از يك جرم جزايي نيز مشمول اين قرارداد ميشود بنابراين هرنوع دعواي حقوقي عليه كارشناسان و معلمين عليه شركت سهامي بيمه ايران اقامه خواهد شد.
2 ـ شركت سهامي بيمه ايران نميتواند به استناد روابط مبتني بر قراردادهايي كه با دولت ايران دارد در تعهداتي كه از مفاد بند 1 اين ماده حاصل ميشود تغيير قائل شود.
3 ـ دعوي استرداد وجوه پرداختي از طرف شركت سهامي بيمه ايران عليه معلم يا كارشناس آلماني جز در صورت تقلب و خدعه يا اهمال و مسامحه به ارز امكانپذير نخواهد بود.
ماده 11 ـ
اين موافقتنامه در منطقه برلين نيز اجرا خواهد شد مگر اين كه دولت جمهوري فدرال آلمان تا سه ماه پس از اجراي اين موافقتنامه خلاف اين نكته را به دولت شاهنشاهي اعلام دارد.
ماده 12 ـ
1ـ اين موافقتنامه از تاريخ امضاء معتبر خواهد بود.
2 ـ اين موافقتنامه ممكن است با اعلام كتبي از طرف هر يك از دو طرف قرارداد لغو گردد به شرط آنكه خاتمه قرارداد آخر سال تحصيلي ايراني باشد.
اين قرارداد در تهران در تاريخ 000 در شش نسخه كه دو نسخه آن بهزبان آلماني و دو نسخه به زبان فارسي و دو نسخه به زبان فرانسه است تنظيم شده و در صورت بروز اختلاف متن فرانسه معتبر خواهد بود.
از طرف دولت جمهوري فدرال آلمان
از طرف دولت شاهنشاهي ايران