شوراي عالي کار در جلسه مورخ 5/10/38 آئيننامه وظايف و اختيارات بازرسان کار و نحوه بازرسي را به استناد ماده 52 قانون کار در 14 ماده و يک تبصره به شرح زير تصويب نمودند.
ماده 1ـ
بازرسان کار حق دارند در هر موقع به کارگاههاي مشمول مقررات قانون کار وارد شده و به بازرسي بپردازند.
ماده 2ـ
بازرسان کار موظفند درباره اجراي مقررات قانون کار و آئيننامه هاي مربوطه از قبيل مدت کار مزد حفاظت و بهداشت و رفاه کارگران و اشتغال کودکان و جوانان به کار و غيره تحقيق کنند و لدي الاقتضا به دفاتر و مدارکي که مربوط به امور کار و کارگري کارگاه باشد مراجعه و از تمام و يا قسمتي از دفاتر و مدارک مزبور رونوشت تحصيل کنند.
ماده 3ـ
بازرسان کار حق دارند با اطلاع کارفرما يا نماينده او از موادي که کارگران در کارگاه با آنها در تماس بوده و يا در انجام کار مورد استفاده قرار ميگيرند. به منظور اطلاع از ترکيبات آنها نمونه هائي به اندازه اي که براي تجزيه و آزمايش لازمست در مقابل رسيد اخذ نموده به رؤساي مستقيم خود تسليم نمايند.
ماده 4ـ
بازرسان کار نمي توانند به عنوان نماينده وزارت کار در جلسات شوراي کارگاه و يا هيئت حل اختلاف شرکت نمايند.
ماده 5ـ
کساني که به عللي عنوان بازرس کار از آنان صلب شده حق ندارند براي رسيدگي به پرونده هائي که قبلاً به عنوان بازرس کار نسبت به آنها اظهار نظر نموده اند به عنوان نماينده وزارت کار يا نماينده کارگر يا کارفرما در جلسات شوراي کارگاه و هيئت حل اختلاف شرکت و اظهار نظر نمايند.
ماده 6ـ
بازرسان کار نمي توانند در کارگاهي اقدام به بازرسي نمايند که خود و يا يکي از اقرباي نسبي تا طبقه سوم و يا يکي اقرباي سببي درجه اول آنان به نحوي از انحاء در آن ذينفع باشند.
ماده 7ـ
هرگاه در حين بازرسي به تشخيص بازرس کار احتمال وقوع حادثه و يا ايجاد خطر در کارگاهي داده شود بازرس کار موظف است مراتب را فوراً به کارفرما يا نماينده او رئيس مستقيم خود اطلاع دهد.
ماده 8ـ
بازرسان کار حق ندارند در هيچ مورد حتي پس از برکنار شدن از خدمت دولت اسرار تجارتي وقتي کارگاهها را که به مقتضاي سمت خود به دست ميآورند و همچنين اسامي اشخاصي که اطلاعات يا موارد تخلف را به آنها داده اند فاش نمايند.
ماده 9ـ
بازرسان کار حق دارند در بازرسي هائي که مينمايند کارفرمايان و کارگران را به مقررات قانون کار آشنا ساخته و مساعي لازم را براي بهبود روابط آنان به عمل آورند.
ماده 10ـ
کليه بازرسان کار داراي کارت مخصوص از طرف وزارت کار ميباشند.
ماده 11ـ
بازرسان کار بايد هنگام بازرسي کارت مخصوص بازرسي کار را همراه داشته و در صورت تقاضاي مقامات رسمي يا کارفرما و مسئولين کارگاه ارائه نمايند.
ماده 12ـ
بازرسان کار فرم هاي مربوطه را که از طرف وزارت کار در اختيار آنان گذاشته ميشود به تعداد لازم تکميل نموده و پس از امضاي کارفرما و يا مسئول کارگاه يک نسخه از آن را به کارفرما يا نماينده او و نسخه هاي ديگر را ضميمه گزارش به رئيس مستقيم خود تسليم نمايند.
تبصره ـ در صورت استنکاف کارفرما و يا مسئول کارگاه از امضاء فرم هاي مزبور بازرس کار مراتب را ذيل آنها قيد خواهد نمود.
ماده 13ـ
کارفرمايان يا کساني که مانع ورود و انجام وظيفه بازرسان ار به کارگاههاي مشمول قانون کار گردند و يا از دادن اطلاعات و مدارک لازم به ايشان خودداري نمايند به مجازات مقرر در ماده 60 قانون کار محکوم خواهند شد.
ماده 14ـ
بازرسان کاري که بر خلاف مقررات ماده 8 اين آئيننامه رفتار نمايند به مجازات مقرر در ماده 53 قانون کار محکوم خواهند شد.