الف ـ سفرهخانهها (Cantines)
4 ـ در مواردي كه لازم و مطلوب تشخيص داده شود بايستي سفرهخانه در محل كار يا نزديك آن تأسيس و اداره نمود و در انجام اين امر بايستيموضوعات زير را در نظر گرفت:
تعداد كارگران استخدام شده.
مقدار احتياجي كه به وسايل مورد بحث هست.
تا چه اندازه انتظار ميرود اين وسايل مورد استفاده واقع شود.
عدم وسايل مناسب ديگر براي تهيه غذا.
ساير شرايط و اوضاع مربوطه.
5 ـ چنان چه سفرهخانه به موجب قوانين و يا آييننامههاي ملي تهيه شده باشد به مرجع صلاحيتدار بايد اختيار داده شود تا تأسيس و اداره كردن آنها رادر كارگاه يا نزديك آن در مواردي كه تعداد كارگران از حداقل معينه بيشتر باشد خواستار شود. مرجع مزبور ميتواند بهدلايل ديگري نيز كه خودتشخيص دهد تقاضاي تأسيس و اداره كردن سفرهخانه را بنمايد.
6 ـ هر گاه تأسيس سفرهخانه در حوزه صلاحيت كميسيونهاي كار باشد كه به موجب قوانين ملي ايجاد ميشوند كميسيونهاي مزبور بايستي دركارگاههايي كه تأسيس و اداره كردن چنين سفرهخانههايي لازم به نظر برسند اقدام به تأسيس آنها بنمايند.
7 ـ چنانچه سفرهخانه به موجب قرارداد دستهجمعي يا به هر ترتيب ديگر جزء آن چه در بندهاي 5 و 6 ذكر شده داير شده باشند آن قراردادها يا ترتيباتبايستي شامل كارگاههايي گردد كه لزوم آنها را كارفرمايان و كارگران به توافق لازم بدانند.
8 ـ مرجع صلاحيتدار يا هر هيأت ديگري كه داراي صلاحيت باشد بايستي ترتيب مناسبي برقرار كند كه به وسيله آن بتوان نسبت به مسائل فني كه درنتيجه تأسيس و اداره كردن سفرهخانه پيش ميآيد اطلاعات و راهنمايي لازم به كارگاهها بدهند.
9 ـ 1 ـ در جاهايي كه وسايل كافي براي انتشار مطبوعات نيست مرجع صلاحيتدار يا هر هيأت ديگري كه داراي صلاحيت باشد بايد اطلاعات راهنماييها و نظرياتي را كه مناسب اوضاع ويژه كشور ميدانند درباره طرق تأسيس و اداره كردن سفرهخانهها به تفصيل تهيه نموده و بهچاپ برسانند.
2 ـ اسنادي كه بدين وسيله منتشر ميگردد بايستي نظرياتي درباره نكات زير متضمن باشد:
الف ـ موقعيت سفرهخانه در هر كارگاه نسبت به ابنيه مختلف يا دوائر همان كارگاه.
ب ـ تأسيس يك سفرهخانه مشترك براي چند كارگاه در حدودي كه مقتضي تشخيص داده شود.
ج ـ تهيه وسايل سكونت در سفرهخانه با رعايت قواعدي كه براي فضا و روشنايي و درجه گرما و وسايل گرم كردن و تهويه استاندارد شدهاند.
د ـ طرح قسمتهاي مختلف سفرهخانه از قبيل اتاق يا اتاقهاي ناهارخوري و فضا براي سرويس و آشپزخانه و جاي ظرفشويي و محل ويژه براينگهداري اغذيه و اتاق دفتر اداري و رختكن و دستشويي براي كاركنان سفرهخانه.
ه ـ اثاثيه و لوازم و تزئينات سفرهخانه لوازم تهيه و پخته غذا و سرد نگاهداشتن و ذخيره آن و شستشوي ظروف و انواع سوخت براي پختن و اشكالمختلف ميز و صندلي براي ناهارخوري و رنگكاري و تزئين اتاقها.
و ـ نوع خوراكهاي سهگانه روزانه ـ صورت غذا طبق استاندارد يا آلاكارت و بر حسب انتخاب ـ غذاهاي ويژه طبق دستور پزشك ـ غذاهاي كارگرانيكه كارهاي غير صحي انجام ميدهند صبحانه خوراك وسط روز يا ساير ساعات بر حسب نوبت كارگران.
ز ـ قواعد استاندارد تغذيه ـ ارزش غذايي مواد گوناگون خواربار ـ تهيه صورتهاي خوراك طبق طرحهاي قبلي و موازنه رژيمهاي غذايي.
ح ـ نوع سرويس در سفرهخانه دادن غذا از يك دريچه يا باجه يا گذاردن آن روي ميز يا اين ترتيب كه هر كس خودش غذاي خود را در بشقاب بريزد ـعده كاركنان لازم براي هر يك از اين شقوق.
ط ـ قوانين معمولي بهداشت كه بايستي در آشپزخانه و سالنهاي ناهارخوري رعايت شود.
ي ـ مسايل مالي ـ گذاردن سرمايه اوليه براي ساختمان و تهيه اثاثيه و لوازم هزينههاي اداري و نگهداري و مخارج غذا و حقوق كاركنان ـ نگهدارينرخهاي اغذيه.
ب ـ بوفهها و ميزهاي غلطكدار براي بردن غذا
10 ـ (1) ـ در كارگاههايي كه تأسيس سفرهخانه براي تهيه غذاهاي مناسب عملي نيست و همچنين در كارگاههايي كه هم اكنون داراي چنينسفرهخانههايي هستند بايستي در موارد لازم و در صورت عملي بودن بوفهها يا ميزهاي غلطكدار تهيه شود كه غذاهاي حلبكرده يا ساندويچ و چايو قهوه و شير و ساير آشاميدني را نزد كارگران برده و به ايشان بفروشد ليكن در كارگاههايي كه به علت عمليات خطرناك يا زيانآور صرف خوراكي وآشاميدني در محل كار مناسب نيست نبايستي ميزهاي غلطكدار به كار برده شود.
(2) ـ بعضي از وسايل مذكوره فوق بايستي نه تنها در موقع ناهار يا فواصلي كه نوبتكاران استراحت ميكنند در اختيار كارگران گذاشته شود بلكه درساعات مجازي كه براي استراحت تنفس معين شده نيز بايد در اختيار ايشان گذاشته شود.
ج ـ ناهارخوريهاي خصوصي يا اتاقهاي مناسب ديگر
11 ـ (1) ـ در كارگاههايي كه تأسيس سفرهخانه براي تهيه غذاهاي مناسب عملي نيست و همچنين در كارگاههايي كه هم اكنون داراي چنينسفرهخانههايي ميباشند بايستي در صورتي كه عملي و مقتضي تشخيص داده شود ناهارخوريهاي خصوصي براي افراد كارگر تهيه شود تا بتوانندخودشان غذاهاي خود را تهيه و يا گرم كرده بخورند.
(2) ـ حداقل لوازم تسهيلات فوق عبارت است از:
الف ـ يك اتاق داراي وسايل مناسب براي كم كردن ناراحتيهاي ناشي از گرما و سرما.
ب ـ تهويه و روشنايي كافي.
ج ـ جا براي نشستن و ميزهاي مناسب به تعداد كافي.
د ـ وسايل مناسب براي گرم كردن خوراك و آشاميدنيها.
ه ـ مقدار كافي آب خوردن كه براي بهداشت بدن مضر نباشد.
سفرهخانههاي سيار
12 ـ در مواردي كه كارگران در اراضي وسيع كار پراكنده شده باشند شايسته است كه در صورت عملي بودن و فراهم بودن وسايل مناسبسفرهخانههاي سيار براي فروش اغذيه به كارگران داير شود.
ه ـ تسهيلات ديگر
13 ـ توجه مخصوصي بايد به اين موضوع داشت كه براي كارگران نوبت كار تسهيلاتي موجود باشد تا بتوانند در مواقع مقتضي خوراك و آشاميدنيهايكافي تهيه نمايند.
14 ـ در جاهايي كه وسايل كافي براي خريد خوراك و آشاميدنيها و ناهار و شام موجود نباشد اقداماتي بايد به عمل آورد تا وسايل مزبور در اختياركارگران گذاشته شود.
و ـ استفاده از وسايل
15 ـ كارگران را در هيچ مورد نبايستي مجبور كرد كه از وسايل تغذيه كه در كارگاهها فراهم گرديده استفاده نمايند مگر به موجب قوانين و آييننامههايملي كه مبني بر دلايل بهداشتي باشند.