مقدمه:
حرکت فرهنگي انقلاب اسلامي و حفظ مسير بالندگي آن نيازمند سرمايهگذاري، ترويج و تبليغ درست مؤلفههاي تأثيرگذار و فرهنگ ساز تاريخ آن است.
جريان عظيم فرهنگي راهيان نور يکي از پرمخاطبترين عرصههاي فرهنگي کشور با تأثيرگذاري مثبت در فرهنگ عمومي جمهوري اسلامي ايران است و از کارآمدترين و مؤثرترين راههاي مقابله با جنگ نرم دشمن و استفاده از ثروت غني و سرچشمه قوي دوران دفاع مقدس است.جاذبه شهدا و موضوعات فرهنگي مرتبط با دفاع مقدس، بستري پاک و مقدس را براي جوانان و نوجوانان اين مرز و بوم و ساير نقاط جهان فراهم آورده تا در گذر تاريخي آن، با مفاهيم ارزشي جهاد در راه خدا و ايستادگي و مقاومت در برابر سلطهگران جهاني آشنا سازد.
لازمه بهرهگيري از اين فرصت، برخورداري از يک سند ملي بالادستي و برنامههايي جامع ميباشد که مورد وثوق کليه سازمانها و دستگاههاي لشکري وکشوري و نهادهاي عمومي و مردمي در حوزه راهيان نور کشور قرار گيرد. اين سند تلاش دارد با بهرهگيري از اسناد بالادستي و ترسيم چشماندازها، تعيين اهداف و... امکان بهرهگيري حداکثري را از جريان عظيم فرهنگي راهيان نور براي تداوم و ارتقاء فرهنگ انقلابي ـ اسلامي ايران عزيز را فراهم نمايد.
فصل اول: کليات
فصل دوم: مباني، ارزشها و اصول
1ـ حاکميت ارزشهاي اسلامي، انقلابي، تفکر بسيجي و فرهنگ برآمده از دفاع مقدس در تمامي برنامهها و اقدامات مرتبط با راهيان نور
2ـ فرهنگ محوري؛ توجه به فرهنگ اسلامي، ملي و دفاعي مبتني بر آموزههاي قرآني که منجر به ارتقاء جايگاه معنوي انسانها در نزد خداوند و جامعه ميشود.
3ـ ولايتمداري؛ ولايتمداري تجلي ولايت و حاکميت خدا و استمرار ولايت رسول خدا و ائمه معصومين در تمام لحظات زندگي از طريق تقيد دائمي به اوامر و نواحي ولي امر مسلمين مبتني بر ارادت قلبي
4ـ عقلانيت، صداقت و پرهيز از دروغ و انحراف؛ ارزشهاي ذکر شده از اصول و ارزشهاي اصلي فرهنگي در نظام ولايي ايران اسلامي ميباشند و در برنامههاي راهيان نور به عنوان ارزشهاي اوليه مورد توجه دائمي است.
5 ـ بصيرت انقلابي؛ دفاع مقدس و فرهنگ و ارزشهاي آن، برآمده از بصيرت انقلابي رزمندگان اسلام بود و راهيان نور تلاش براي استمرار اين بصيرت در نسلهاي جديد است.
6 ـ ايثار؛ کلمه ايثار به معناي بذل و گذشت کردن از حق خود براي ديگران و به نفع ديگران، و ترجيح ديگران به خود است.در ايثار، خيرخواهي نهفته است، به همين دليل مقابل خودخواهي قرار ميگيرد. ايثار، از خود گذشتگي و مقدم داشتن ديگران بر خود که ازجمله ارزشهاي متعالي دين مبين اسلام ميباشد.حقيقت ايثار يعني برتري بخشيدن و مقدم داشتن آن چيزي که فضيلت دارد.
7ـ جهاد؛ جهاد، تلاشي است، جهت تحقق آرمانها و مقاصد الهي از طريق فراهم آوردن زمينهها و عوامل تحقق آنها و رفع موانع و انجام تکليف در موقعيتهاي خاص. البته اصل تکليف را خدا، پيامبر، ائمه معصومين و ولي فقيه زمان مشخص ميکند و تابع احساس دروني يا منافع افراد نيست.
8 ـ شهيد/شهادت؛ شهادت در لغت به معناي گواهي دادن و کشته شدن در راه خدا است. شهيد کسي است که در راه خدا کشته شده است. در آيات قرآن کريم، کلمه شهيد به معني «کشته شده در راه خدا» ميباشد (نساء/69).
9ـ فرهنگ شهادت؛ عبارت است از مجموعه آگاهيها، باورها، آداب و اعتقادات و اعمالي که موجب وصل انسان به عاليترين و والاترين درجه کمال، يعني مرگ آگاهانه در راه خدا ميگردد. هرگونه آثار مادي و معنوي باقيمانده از شهدا، بخشي از اين فرهنگ ميباشد. فرهنگ شهادت، مجموعه آثار، اصول و معارف برآمده از حيات معنوي شهيدان راه خدا و مبين سيره عملي آنها است.
10ـ دفاع مقدس؛ مجموعه مقاومتها، مجاهدتها، حماسهها، پايمرديها، فعاليتها و اقداماتي است که توسط ملت ايران و رزمندگان و نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران در 8 سال دفاع مقدس در برابر تهاجم رژيم بعثي صدام، استکبار جهاني، گروهکهاي تکفيري و ضد انقلاب (منافقين، کوموله و...) براي دفاع از جمهوري اسلامي ايران، ارزشهاي اسلامي و مظلومان جهان و جهان اسلام به انجام رسيده است.
11ـ هدايت و راهبري؛ مديران برنامههاي راهيان نور با پرهيز از تصدي گريهاي غير ضروري، نقش اصلي خود را بر هدايت و راهبري برنامههاي فرهنگي در جهت تقويت فرهنگ و ارزشهاي دفاع مقدس متمرکز مينمايند.
12ـ خلاقيت و نوآوري؛ براي شکوفايي و بالندگي راهيان نور، برنامههاي خلاقانه و نوآورانه يکي از ارزشهاي حاکم بر مديريت آن است.
13ـ مهرورزي و کرامت انساني؛ محبت بهترين بستر براي انتقال ارزشها با انتخاب قالبهاي متناسب با موضوعات ارزشي و فرهنگي است و حفظ کرامت انسانها، جاذبه راهيان نور را براي هميشه حفظ ميکند.
فصل سوم: چشمانداز و تصوير مطلوب
فصل چهارم: اهداف و سياستها
فصل پنجم: راهبردها
1ـ طراحي و استقرار نظام و سامانه جامع اطلاعات، ارتباطات و اطلاعرساني در حوزه راهيان نور
2ـ تنوع بخشي و تقويت منابع و اعتبارات مورد نياز براي توسعه راهيان نور
3ـ بسترسازي براي پذيرش روز افزون (استقبال مردمي) زائران راهيان نور در بين ساکنين مناطق عملياتي دفاع مقدس
4ـ ايجاد جذابيت براي استقبال و حضور بيشتر اقشار مختلف مردم در اردوهاي راهيان نور با بهرهگيري از فناوريهاي نوين و شبکه اجتماعي و ارايه خدمات و هدايتگري هدفمند
5 ـ جلوگيري از هرگونه جريان تضعيفکننده راهيان نور با ماهيت سياسي، اقتصادي، اجتماعي و ...
6 ـ سازماندهي، تقويت و حمايت از مؤسسات، تشکلهاي مردمي و غيردولتي و مشارکت آنها در اجراي برنامههاي راهيان نور
7ـ توسعه و تأمين زيرساختهاي راهيان نور از جمله: جادههاي دسترسي، محلهاي اسکان زائرين، امکانات رفاهي و خدماتي متمرکز و بين راهي، حمل و نقل، بهداشت و... به منظور تأمين امنيت، سلامت و بهرهوري هر چه بيشتر زائران و دستاندرکاران راهيان نور
8 ـ گسترش دوره زماني و محيطي راهيان نور
9ـ گسترش کمي و کيفي يادمانهاي دفاع مقدس مبتني بر طرحهاي مطالعاتي جامع يادمانها
10ـ بازآفريني و تصويرسازي از تاريخ، معارف و ارزشهاي دفاع مقدس همراه با تقويت جذابيتهاي زيبايي شناختي و معرفتي
11ـ ايجاد مشارکت فراگير کليه دستگاهها لشکري و کشوري در گسترش کمي و کيفي راهيان نور و مديريت يادمانهاي دفاع مقدس با تقويت زير ساختهاي مديريتي و پشتيباني
12ـ تعيين وزارتخانهها، سازمانها و استانها به عنوان معين يادمانهاي مناطق عملياتي و مرزي دفاع مقدس.
13ـ غنيسازي و تقويت محتواي ديني، فرهنگي، هنري و ادبي برنامههاي راهيان نور
14ـ تنظيم و پيگيري براي تصويب قوانين مورد نياز جهت رفع موانع و تقويت اقدامات مورد نياز.
15ـ تربيت و تعالي نيروي انساني مورد نياز برگزاري راهيان نور از جمله: راويان، مبلغين، خادمين، مديران کاروان
16ـ اداره امور راهيان نور بر پايه نظام قرارگاهي براي هماهنگي، نظارت و هدايت کلي راهيان نور.
17ـ کاهش حداکثري صدمات و تلفات احتمالي ناشي از اعزام کاروانهاي راهيان نور در سطح کشور.
فصل ششم: نگاشت نهادي و الزامات
راهيان نور به عنوان يک جريان فرهنگي ملي نيازمند مشارکت و فعاليتهاي دستگاههاي مختلف ميباشد. اين سند به سه حوزه شوراي سياستگذاري و ستاد مرکزي راهيان نور کشور، سازمانهاي نيروهاي مسلح و دستگاههاي کشوري (دولتي، غيردولتي و مؤسسات مردمنهاد) تقسيم و بر اين اساس وظايف آنان تعيين گرديده است.
فصل هفتم: ساير هماهنگيها
1ـ کليه دستگاههاي ياد شده در سند حاضر، موظفند در چارچوب سياستهاي اجرايي ستاد مرکزي، طرحها و برنامههاي پنج ساله و سالانه خود را براي اجراي اين سند تدوين و براي بررسي، يکپارچهسازي و تصويب به ستاد ياد شده ارائه نمايند.
2ـ شوراي سياستگذاري راهيان نورکشور مسئول تدوين، تصويب و ابلاغ سياستهاي اجرايي، طراحي ساز و کار تحقق اهداف اين سند و هماهنگي و انسجام بخشي بين دستگاههاي اجرايي کشور در راستاي اجراي سند و نظارت بر حسن اجراي آن ميباشد که زير نظر هيأت امناي بنياد فعاليت ميکند. آئيننامه داخلي شوراي سياستگذاري راهيان نور، توسط ستاد مرکزي تهيه و به تصويب رئيس ستاد کل نيروهاي مسلح خواهدرسيد.
3ـ سياستگذاري و نظارت کلان و راهبردي و روزآمدسازي اين سند بر عهده هيأت امناي بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس ميباشد.
سند ملي راهيان نور کشور در جلسهي مورخ 26/11/1396 در 7 فصل و 9 ماده و 387 بند در هيأت امناي بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس تصويب شد.