تذکر:
در قسمت اخير ماده 729 (اصلاحي 27/7/1377) قانون مجازات اسلامي مصوب 2/3/1375 تصريح شده است: «... قانون مجازات عمومي مصوب سال 1304 و اصلاحات و الحاقات بعدي آن ملغي است» معذلک از قانون مجازات عمومي مصوب 7/3/1352 ـ که در مقام اصلاح قانون مزبور تصويب شده بود ـ آثار لازمالاجراء و قابل استفادهاي بهجا مانده است. توضيح اينکه در بعضي از قوانين مصوب قبل از انقلاب اسلامي ـ که همچنان معتبر و لازمالاجراء است ـ ، اصطلاحاتي بهکار رفته که براي درک يا پيبردن به نظير آن در قوانين مؤخرالتصويب و بقاء يا لغو آن و همچنين در مقام تنقيح، بايد به آن آثار توجه کرد. همچنين گاهي قوانيني تصويب شده يا ميشود که به لحاظ تصويب قوانين وارد، عمل به آن بدون توجه به اين قوانين صحيح نيست و بنا به مراتب مزبور و نظر به اينکه عنايت به بعضي از مقررات قانون مجازات عمومي مصوب 7/3/1352 ـ از جمله مواد 7 تا 15 آن ـ ضروري به نظر ميرسد؛ علي هذا علاوه بر آنکه اينگونه موارد در پاورقيها حسب مورد تذکر داده شده است توجه خوانندگان را به مواد مربوطه از قانون مجازات عمومي ـ1352ـ به شرح ذيل جلب مينمايد:
ماده 7 ـ
جرم از حيث شدت و ضعف مجازات بر سه نوع است:
1 ـ جنايت؛
2 ـ جنحه؛
3 ـ خلاف؛
ماده 8 ـ
مجازاتهاي اصلي جنايت به قرار زير است:
1 ـ اعدام؛
2 ـ حبس دائم؛
3 ـ حبس جنائي درجه يك از سه سال تا 15 سال؛
4 ـ حبس جنائي درجه دو از دو سال تا 10 سال؛
ماده 9 ـ
مجازاتهاي اصلي جنحه به قرار زير است:
1 ـ حبس جنحهاي از 61 روز تا سه سال؛
2 ـ جزاي نقدي از 5001 ريال به بالا؛
ماده 10 ـ
حبسهاي جنائي و جنحهاي ممكن است توأم با جزاي نقدي باشد.
ماده 11 ـ
در هر مورد كه در قوانين حداكثر مجازات كمتر از 61 روز حبس باشد از اين پس به جاي حبس حكم به جزاي نقدي از 5001 تا 000/30 ريال داده خواهد شد و هرگاه حداكثر مجازات بيش از 61 روز حبس و حداقل آن كمتر از اين باشد دادگاه مخير است كه حكم به بيش از دو ماه حبس يا جزاي نقدي از 5001 تا 000/30 ريال بدهد در صورتي كه در موارد فوق حبس توأم با جزاي نقدي باشد و به جاي حبس جزاي نقدي مورد حكم قرارگيرد هر دو جزاي نقدي با هم جمع خواهد شد.
ماده 12 ـ
مجازات خلاف جزاي نقدي از 200 ريال تا 5000 ريال است.
ماده 13 ـ
جزاي نقدي مذكور در اين قانون جانشين غرامت و مجازات نقدي و جريمه نقدي و ساير اصطلاحات و عباراتي ميشود كه در قوانين جزائي به اين منظور به كار برده شده است؛ جزاي نقدي ممكن است ثابت يا نسبي باشد.
مبلغ يا حداقل و اكثر جزاي نقدي ثابت در قانون تعيين ميشود و جزاي نقدي نسبي، آن است كه ميزان آن بر اساس واحد يا مبناي خاص قانوني احتساب ميگردد.
ماده 14 ـ
از تاريخ تصويب اين قانون جز در امور خلافي حداقل جزاي نقدي ثابت كمتر از 5001 ريال نخواهد بود. در هر يك از قوانين جزائي كه جزاي نقدي كمتر از اين مبلغ مقرر شده باشد به 5001 ريال افزايش خواهد يافت.
ماده 15 ـ
مجازاتها و اقدامات تأميني و تربيتي تبعي و تكميلي به قرار زير است:
1 ـ محروميت از تمام يا بعضي از حقوق اجتماعي؛
2 ـ اقامت اجباري در محل معين؛
3 ـ ممنوعيت از اقامت در محل معين؛
4 ـ محروميت از اشتغال، به شغل يا كسب يا حرفه يا كار معين و يا الزام به انجام امر معين؛
5 ـ بستن مؤسسه؛
6 ـ محروميت از حق ولايت يا حضانت يا وصايت يا نظارت؛
اين مجازاتها و اقدامات تأميني و تربيتي در صورتي كه در حكم دادگاه قيد شود تكميلي است و در مواردي كه قانوناً و بدون قيد در حكم دادگاه باشد تبعي است.