1ـ معيارها و ضوابط روش سترونسازي با اتوكلاو
الف ـ در راهبري اتوكلاوها عوامل زير بايد مد نظر قرار گيرد:
زمان، درجه حرارت، فشار، نوع پسماند، نوع ظروف، نحوه بارگذاري و حداكثر ميزان بارگذاري.
ب ـ اين روش براي پسماندهاي عفوني و تيز و برنده كاربرد دارد.
پ ـ پسماندهاي شيميايي و دارويي نبايد با اين روش تصفيه شوند.
ت ـ چنانچه از اتوكلاو بدون خردكن استفاده ميشود بايد كيسه و ظروف ايمن (S.B) حاوي پسماند، قابل اتوكلاو كردن باشند.
ث ـ ميزان پسماندهايي كه داخل دستگاه قرارداده ميشود بايد متناسب با حجم اتوكلاو باشد.
ج ـ مدت زمان سترونسازي بستگي به مقدار و چگالي بار (پسماند) دارد.
چ ـ دستگاه بايد حداقل سالي يكبار كاليبره شود و مستندات آن موجود باشد.
ح ـ استفاده از شاخصهاي شيميايي (مانند نوارهاي حساس به حرارت يا موارد مشابه ديگر) براي هر دوره كاري (سيكل) كه سترون ميشوند، ضروري است تا نشان دهد شرايط كامل سترونسازي ايجاد شده است.
خ ـ استفاده از شاخص بيولوژيك با سيلوس استئارو ترموفيلوس حداقل ماهي يكبار ضروري است تا از صحت عمليات سترونسازي اطمينان حاصل شود.
د ـ مستندات بايد حداقل به مدت يك سال نگهداري شوند.
ذ ـ وقتي يك اتوكلاو گراويني براي پسماند پزشكي مورد استفاده قرار ميگيرد:
درجه حرارت نبايد كمتر از °C121 و فشار 15 پوند بر اينچ مربع (Psi) باشد و زمان ماند كمتر از 60 دقيقه نباشد.
براي يك اتوكلاو با زمان ماند 45 دقيقه، درجه حرارت كمتر از C° 135 نباشد و فشار Psi 31 باشد.
ر ـ وقتي يك اتوكلاو وكيوم، براي پسماند پزشكي استفاده ميشود بايد موارد زير را شامل شود:
براي يك اتوكلاو با زمان ماند 45 دقيقه، درجه حرارت كمتر از C° 121 نباشد و فشار Psi 15 باشد.
براي يك اتوكلاو با زمان ماند 30 دقيقه، درجه حرارت كمتر از C° 135 نباشد و فشار Psi 31 باشد.
ز ـ پسماند پزشكي نبايد به عنوان پسماند تصفيه شده در نظر گرفته شود مگر اينكه انديكاتور زمان، درجه حرارت و فشار نشان دهد كه در طي فرايند سترونسازي با اتوكلاو، زمان، درجه حرارت و فشار لازم تأمين شده است.
ژ ـ اگر به هر دليل انديكاتور زمان، درجه حرارت يا فشار نشان دهد كه اين سه عامل مناسب نبوده، تمام بار پسماند پزشكي بايد دوباره اتوكلاو شود تا فشار، درجه حرارت و زمان ماند مناسب به دست آيد.
ثبت كردن پارامترهاي راهبري (اداره كردن)
ـ هر اتوكلاو بايد مجهز به تجهيزات ثبت كامپيوتري يا گرافيك باشد تا به طور اتوماتيك و مداوم پايش شود و تاريخ، زمان، روز، تعداد بار و پارامترهاي عملياتي را به طور كامل در سراسر سيكل كامل كاري اتوكلاو ثبت كند.
آزمايش صحت فرآيند، تست اسپور
الف ـ اتوكلاو بايد به طور كامل و مداوم انديكاتور بيولوژيكي مصوب (حاوي Bacillus stearo thermo philus) را در ماكزيمم ظرفيت طراحي شده هر واحد اتوكلاو بكشد.
ب ـ انديكاتور بيولوژيك براي اتوكلاو ويالهاي اسپورهاي باسيلوس استئاروترموفيلوس يا نوارهاي اسپور با 106*1 اسپور در ميليليتر است.
پ ـ تحت هيچ شرايطي براي اتوكلاوي كه با دماي C°121 و فشار Psi15 كار ميكند زمان ماند پسماند در آن نبايد كمتر از 30 دقيقه باشد.
آزمايش روتين
وقتي يك نوار انديكاتور شيميايي به يك درجه حرارت معين ميرسد، تغيير رنگ ميدهد و ميتواند براي نشان دادن صحت و سقم اينكه درجه حرارت مناسب به دست آمده مورد استفاده قرار گيرد.
ممكن است استفاده بيشتر از يك نوار روي بسته پسماند در محلهاي مختلف براي اطمينان از اينكه محتويات داخلي بستهها به طور كامل اتوكلاو شدهاند، لازم باشد.
2ـ ضوابط و معيارهاي روش ماكروويو
الف ـ تصفيه با ماكروويو نبايد براي پسماندهاي راديواكتيو، خطرناك يا سايتوتوكسيك، لاشه حيوانات آلوده، قسمتهاي بدن و اقلام فلزي بزرگ استفاده شود.
ب ـ سيستم ماكروويو بايد با تست راندمان / تستهاي روتين و برنامه تضمين شده اجرائي كه ممكن است به وسيله تهيه كننده فراهم شود، قبل از اجراء تست شود.
پ ـ ماكروويو بايد كاملاً باكتريها و ديگر ارگانيسمهاي پاتوژن را بكشد كه توسط انديكاتور بيولوژيكي مصوب در حداكثر ظرفيت طراحي شده هر واحد ماكروويو ثابت ميشود. انديكاتورهاي بيولوژيكي براي ماكروويو، اسپورهاي Bacillus Subtilis با استفاده از ويالها يا نوارهاي اسپور كه حاوي 106*1 اسپور در ميليليتر است.
3ـ ضوابط و معيارهاي دفن بهداشتي
الف ـ يك چاله يا ترانشه با حداقل 2 متر عمق حفر شود نصف آن با پسماند پر شود سپس 5/. متر با آهك و تا سطح با خاك پر شود.
ب ـ بايد مطمئن شد كه حيوانات دسترسي به سايت دفن ندارند. حصاركشي با سيمهاي آهني گالوانيزه يا نصب حفاظ، مناسب ميباشد.
پ ـ اگر ترانشه در طول روز پر نشد، قبل از پر شدن كامل يك ترانشه، پس از ريختن پسماند يك لايه 10 سانتيمتري خاك بايد براي پوشش پسماند اضافه شود.
ت ـ عمليات دفن بايد تحت نظارت كامل و دقيق صورت گيرد.
ث ـ به منظور جلوگيري از نشت آلاينده به آبهاي زيرزميني سايت دفن بايد نسبتاً غيرقابل نفوذ باشد و چاههاي كم عمق نزديك سايت نباشد.
ج ـ محل دفن بايد از محل مسكوني دور باشد و در جايي واقع شود كه مطمئن باشيم آبهاي سطحي و يا زيرزميني آلوده نميشوند. منطقه نبايد در معرض سيل يا فرسايش باشد.
چ ـ محل دفن توسط سازمان حفاظت محيطزيست تعيين ميگردد.
ح ـ مسؤول سايت دفن بايد اطلاعات همه ترانشههاي دفن را نگهداري كند.
4ـ ضوابط و معيارهاي زباله سوز
استانداردهاي راهبري
1ـ راندمان سوزاندن C.E بايد حداقل 5/99 درصد باشد.
2ـ راندمان سوزاندن با فرمول زير محاسبه ميشود:
C.E= × 100
3ـ درجه حرارت اتاقك اوليه بايد بيش از C°1200 باشد.
4ـ زمان ماند گاز در اتاقك ثانويه حداقل 2 ثانيه در درجه حرارت بيش از C°1600 با حداقل 7ـ6 در صد اكسيژن در گاز دودكش (STACK GAS) باشد.
استاندارد خروجيها:
استاندارد خروجيها (تا زمان تدوين استاندارد ملي) مطابق با استاندارد جدول پيوست باشد.
ـ در زباله سوزها بايد تجهيزات مناسب براي كنترل آلودگي نصب شود.
ـ امكانات لازم براي ثبت و اندازهگيري و پايش كليه خروجيها زبالهسوز وجود داشتهباشد.
ـ پسماندهايي كه قرار است سوزانده شوند نبايد با هيچ ماده گندزداي كلردار گندزدايي شوند.
ـ تركيبات هالوژندار و پلاستيكهاي كلردار نبايد سوزانده شوند.
ـ پسماندهاي حاوي فلزات سنگين نبايد سوزانده شوند.
ـ ظروف تحت فشار و افشانهها براي جلوگيري از انفجار نبايد در داخل زبالهسوز قرار گيرند.
ـ فلزات سمي در خاكستر حاصل از سوزاندن بايد در مقادير معين (قانوني) و مشخص شده در پسماندهاي پزشكي ويژه (استانداردهاي بينالمللي) باشد.
ـ از زباله سوزهاي داراي استاندارد و تأييد شده با رعايت خروجي مندرج در جداول پيوست استفاده شود.
ـ مقادير زياد پسماندهاي شيميايي واكنشدهنده نبايد سوزانده شوند.
ـ املاح نقره و پسماندهاي پرتونگاري و عكاسي نبايد سوزانده شود.
ـ محل نصب زبالهسوز بايستي به تأييد سازمان حفاظت محيطزيست و وزارت بهداشت برسد.
5 ـ روش محفظهسازي
الف ـ اين روش براي پسماندهاي شيميايي، دارويي و تيز و برنده كاربرد دارد.
ب ـ داروهاي سايتو توكسيك را نيز ميتوان پس از محفظهسازي دفن نمود.
شرح روش: يك ظرف پلاستيكي يا فلزي را تا سه چهارم از پسماند پركرده سپس آنرا با مادهاي مانند فوم پلاستيك، ماسه، سيمان سفيد يا خاكرس پر ميكنند و پس از خشك شدن ماده افزودني، درب آنرا محكم بسته و در محل چاله دفع ميشود.