ماده173ـ
رانندگان وسائل نقليهاي كه در پشت سر وسيلهنقليه ديگر حركت ميكنند، موظفند فاصله مناسبي را براي جلوگيري از تصادف حفظ كنند. چگونگي رعايت فاصله مناسب بهوسيله متنهاي آموزشي تهيه شده و با روش قاعده دو ثانيه از طريق كتابهاي آموزشي موضوع تبصره ماده (97) اين آييننامه، بهدرخواستكنندگان گواهينامه آموزش داده ميشود.
ماده174ـ
كاميونهاي بزرگ و وسائل نقليه ديگري كه داراي يدكهاي طويل هستند و همچنين وسائل نقليهاي كه به صورت كاروان و دستهجمعي در يك ستون در جادهها حركت ميكنند، هنگام عبور بايد فاصله بيشتري با وسائل نقليه جلوي خود داشته باشند به طوري كه وسيله نقليه ديگري كه از آنها سبقت ميگيرد، بتواند پس از سبقت، بار ديگر در جلو آنها وارد مسير مجاز عبور خود شود.
ماده175ـ
سوار كردن بيش از ظرفيت مجاز تعيين شده در وسيله نقليه و همچنين گذاشتن بار يا اشياء ديگر در قسمت جلو يا عقب آن اعم از درون يا بيرون كه مانع ديد راننده گردد ممنوع است.
ماده176ـ
رانندگان وسائل نقليه سنگين هنگام عبور از جادههاي كمعرض و باريك يا عقبراندن، بايد يك نفر كمكراننده براي پرهيز از هرگونه خطري همراه داشته باشند.
ماده177ـ
حركت با دنده خلاص در سرازيريها ممنوع است.
ماده178ـ
وسائل نقليه نبايد از روي لولههاي آب آتشنشاني كه براي خاموش كردن آتش در خيابان قرار گرفتهاند، عبور نمايند، مگر با اجازه متصديان آتشنشاني.
ماده179ـ
رانندگان تاكسيها و وسائل نقليه مسافربري موظفند موارد زير را رعايت نمايند:
الف ـ سوار كردن مسافر با داشتن مسافر قبلي در تاكسيهاي تلفني، بيسيم و يا مؤسسات و يا شركتهاي تاكسيراني دربست، ممنوع است.
ب ـ رانندگان تاكسيها موظفند پس از سوار شدن مسافر و هنگام شروع بهحركت، تاكسيمتر را به كار اندازند. در صورت نداشتن يا خرابي تاكسيمتر حق كار كردن ندارند، مگر در نقاطي كه شهرداري نصب تاكسيمتر را ضروري اعلام نكرده باشد.
پ ـ رانندگان وسائل نقليه عمومي ديگر كه دربست كرايه داده ميشوند نبايد بدون رضايت كرايهكننده شخص ديگري را سوار كنند.
ت ـ خودداري از بردن مسافر براي وسائل نقليه عمومي و همچنين نرساندن مسافر به مقصد ممنوع است، مگر اينكه بر اساس ضوابط مربوط خارج از خدمت (سرويس) باشند.
ث ـ رانندگان وسائل نقليه عمومي و كمكرانندگان آنها نبايد با مسافران با خشونت و بياحترامي رفتار نمايند.
ماده180ـ
رانندگان حق ندارند ضمن رانندگي، دخانيات استعمال نمايند يا خوراكي يا آشاميدني ميل كنند و استفاده از هرگونه وسائل و تجهيزات مانند تلفن همراه كه باعث انحراف ذهني و رفتاري راننده گردد ممنوع است. رانندگان موظفند در هر حال به طور كامل به جلو توجه داشته باشند.
ماده181ـ
رانندگي براي كسي كه نوشابه الكلي يا موادمخدر و داروهاي خوابآور مصرف كرده تا رفع كامل آثار آن ممنوع است.
ماده182ـ
سوار كردن اشخاص آلوده به كثافات در وسائل نقليه عمومي مسافربري مجاز نيست.
ماده183ـ
راننده موظف است هنگام رانندگي، گواهينامه رانندگي خويش، بيمهنامه شخص ثالث خودرو و كارت شناسايي خودرو را همراه داشته باشد و در صورت درخواست مأموران راهنمايي و رانندگي و يا پليس راه، آنها را تسليم نمايد. مأمور موظف است پس از ملاحظه و بررسي مدارك، آنها را بازگرداند، مگر در مواردي كه به موجب قانون يا آييننامه، اخذ گواهينامه به منظور درج تخلف در آن ضرورت داشته باشد. در اين صورت در برابر دادن رسيد، گواهينامه اخذ ميگردد.
ماده184ـ
استفاده از بوقهاي شيپوري، سوت بلبلي و بهطور كلي هر نوع وسيله آگاهسازي صوتي با صداي ناهنجار و غيرعادي در مناطق مسكوني و همچنين زدن بوق ممتد يا غيرضروري يا مكرر و يا زدن بوق در محلهايي كه اين عمل به وسيله علائم منع شده است، ممنوع است. استفاده از بوق براي مقاصدي مانند صدا زدن افراد، جلب توجه مسافر، اعلام حضور و باز كردن درب منزل، خداحافظي و مانند آنها ممنوع است.
ماده185ـ
وسائل نقليه امدادي كه مجاز به داشتن چراغگردان يا آژير خطر ويژه ميباشند تنها هنگامي كه براي انجام مأموريتهاي مهم و فوري در حركتند، بايد از آنها استفاده نمايند.
ماده186ـ
وسائل نقليه انتظامي و امدادي، هنگامي كه براي انجام مأموريت فوري در حركتند در صورت به كار بردن چراغگردان ويژه اعلام خطر يا آژير، تا حدودي كه موجب بروز تصادف نشود، مجاز به انجام اعمال زير ميباشند:
الف ـ توقف در محل ممنوعه.
ب ـ تجاوز از سرعت مجاز و سبقت از سمت راست وسيله نقليه ديگر.
پ ـ عبور از طرف چپ راه و همچنين دور زدن در نقاط ممنوعه.
ت ـ گذشتن از چراغ قرمز يا رعايت نكردن علائم ديگر ايست، مشروط به اين كه از سرعت وسيله نقليه در اين گونه محلها تا حداقل امكان كاسته شود.
ماده187ـ
درهاي وسائل نقليه در حال حركت بايد به طور كامل بسته باشد و باز كردن آنها پيش از توقف كامل مجاز نيست.
ماده188ـ
اتومبيلهاي مدارس تنها هنگام سوار و پياده كردن دانشآموزان حق استفاده از علائم ديداري ياد شده در ماده (60) را دارند.
ماده189ـ
استفاده از لاستيكهاي فرسوده و غيراستاندارد در وسائل نقليه ممنوع است. هنگام برف و يخبندان و بهطور كلي در صورت اعلام مقامات مرتبط و يا مأموران راهنمايي و رانندگي و يا پليس راه، رانندگي با وسيله نقليهاي كه چرخهاي آن به زنجير و يا لاستيك يخشكن مجهز نباشد، ممنوع است.
ماده190ـ
راندن وسيله نقليهاي كه بيش از ظرفيت مندرج در كارت مشخصات، بار يا مسافر گرفته ممنوع است.
ماده191ـ
عبور وسائل نقليه از ميان دستجات ارتش يا مأموران انتظامي يا دانشآموزان يا تشييعكنندگان جنازهها يا ديگر دستجات تشريفاتي و بوق زدن در اينگونه موارد مجاز نيست.
ماده192ـ
عبور وسائل نقليه از پيادهروها و توقف آنها روي پيادهرو ممنوع است.
ماده193ـ
سوار شدن و سوار كردن اشخاص روي گلگير يا ركاب يا ساير قسمتهاي بيروني وسائل نقليه ممنوع است.
ماده194ـ
راندن و يا حركت با اسكيت و اسكوتر و مانند آنها در معابر عمومي ممنوع است، مگر در مسيرهايي كه از سوي راهنمايي و رانندگي با نصب تابلو ويژه، مجاز اعلام شده باشد.
ماده195ـ
عبور وسائل نقليه سنگين كه حداكثر سرعت آنها از 15 كيلومتر در ساعت تجاوز نميكند مانند تراكتورهاي زنجيري و غلطكهاي جادهكوبي و غيره بايد پيش از رسيدن آنها به اولين پست راهآهن يا ايستگاه، خبر داده شود تا تدارك احتياطي لازم براي عبور بيخطر آنها از تقاطع راهآهن فراهم گردد.
ماده196ـ
رانندگان اينگونه وسائل نقليه موظفند هنگامي كه عبور آنها از تقاطع راهآهن مجاز است پيش از رسيدن به آن توقف كامل كنند و پس از ديدن دو طرف و اطمينان از نبودن خطر احتمالي از آنجا بگذرند. هنگامي كه نزديك شدن قطار به وسيله علائم يا صداي لكوموتيو اعلام ميشود، تا عبور قطار نبايد از تقاطع عبور نمايند.
ماده197ـ
هرگاه مأمور راهنما در محل تقاطع راهآهن حضور داشته باشد، عبور از تقاطع بايد با فرمان او انجام گيرد.
ماده198ـ
هيچكس حق ندارد وسيله نقليهاي را كه متعلق به او نيست يا راننده آن نميباشد، بدون اجازه كسي كه آن را در اختيار دارد از محل خود حركت دهد يا با آن رانندگي كند، مگر مأموران انتظامي با رعايت قوانين و مقررات و در چارچوب وظائف قانوني.
ماده199ـ
هيچكس حق ندارد به شخصي كه گواهينامه رانندگي ندارد اجازه رانندگي با وسيله نقليه خود را بدهد. با متخلف برابر مقررات كيفري رفتار خواهد شد.
ماده200ـ
هيچكس حق ندارد وسيله نقليهاي را كه طبق نظر كارشناس راهنمايي و رانندگي و يا پليس راه داراي عيب و نقص فني بوده يا وسائل ايمني كامل مقرر در اين آييننامه را نداشته باشد، در راهها براند.
ماده201ـ
مأموران راهنمايي و رانندگي يا پليس راه، حسب مورد، پس از اعلام مراجع صلاحيتدار به منظور پيشگيري از حوادث مكلفند از عبور و مرور در راههايي كه به علت خرابي، جاري شدن سيل، ريزش كوه و بهمن و يا علتهاي ديگر خطرناك ميباشند تا تعمير و رفع علتهاي خطر، جلوگيري بهعمل آورده و يا از حركت وسائل نقليه غيرمجهز به تجهيزات لازم ممانعت بهعمل آورند.
ماده202ـ
صدور مجوز جابهجايي مسافر در شهرها و حومه آنها با شهرداري محل ميباشد.
ماده203ـ
حمل مسافر با وسائل نقليه باربري ممنوع است. همچنين حمل مسافر با وسائل نقليهاي كه داراي پلاك شخصي بوده و پيشتر مجوز لازم براي جابهجايي مسافر از وزارت راه و ترابري و يا شهرداري دريافت ننموده باشند، ممنوع ميباشد؛ مگر در شرايط اضطراري و با اجازه پليس راه و يا راهنمايي و رانندگي.
ماده204ـ
در صورت نبود امكانات لازم براي رساندن مجروحان به مراكز درماني، كليه رانندگان مكلفند همكاري لازم را براي رساندن مصدومان تصادفات رانندگي به اولين مركز درماني انجام دهند.
ماده205ـ
هيچكس حق ندارد در حالي كه سوار دوچرخه يا كفشهاي چرخدار يا سهچرخههاي بدون ركاب مانند اسكيت و اسكوتر يا اتومبيلهاي اسباببازي است به وسائل نقليه در حال حركت تكيه نمايد و آنها را وسيله حركت خود يا حركت وسيلهاي كه بر آن سوار است قرار دهد. تكيه نمودن و آويزان شدن اشخاص نيز به وسائل نقليه ممنوع است.
ماده206ـ
ريختن شيشه، بطري، ميخ، سيم، حلبي، مايعات لزج و چرب، نخالههاي ساختماني و زباله، مصالح ساختماني، شستشوي وسائل نقليه، ايجاد موانع و بهطور كلي هر عملي كه باعث سد راه و ايجاد خطر و انحراف وسائل نقليه از مسير حركت باشد بر روي راهها، شانه جادهها و حريم قانوني آنها ممنوع است. همچنين ريختن هرگونه زباله، ضايعات و اشياء ، آب دهان و مانند آن از درون خودرو به وسيله راننده و يا سرنشينان ممنوع است.
ماده207ـ
نصب هر نوع علائم و پلاكهاي متفرقه و همچنين الصاق يا نصب يا نقش هر نوع آگهي، نوشته، عكس و نوشتن عبارات و ترسيم نقوش روي شيشهها يا بدنه دروني يا بيروني وسائل نقليه بهمنظور تجارت، تبليغ، نمايش و مانند آن ممنوع است؛ مگر بر اساس ضوابطي كه به پيشنهاد شورايعالي هماهنگي ترافيك شهرهاي كشور به تصويب وزير كشور خواهد رسيد. در مورد جادهها با تصويب وزارت راه و ترابري اقدام ميشود.
ماده208ـ
حركت وسائل نقليه داراي چرخ فلزي در معابر شهري مجاز نيست.
ماده209ـ
اعمال زير در خيابانها و معابر شهري ممنوع است:
الف ـ ورزش و مسابقههاي ورزشي، مسابقه با اسب يا حيوانات ديگر و وسائل نقليه، بدون كسب مجوز از مقامات صلاحيتدار.
ب ـ بستن، خوراك دادن و رها كردن دامها و پرندگان.
پ ـ انجام هرگونه حركات پرشي، نمايشي، تكچرخ، دور زدن درجا، رانندگي همراه با صداي ناهنجار و ممتد بوق يا صداي اگزوز و اصطكاك چرخها و مانند آنها.
ماده210ـ
هركس كه مسؤول حركت و هدايت حيوانات است، هنگام عبور از عرض يا طول معابر در شب بايد از علائم سيار مانند (فانوس، چراغهاي الكتريكي، دستانه يا راكت شبرنگدار) استفاده نمايد. رانندگان موظفند با ديدن حركت گله و رمه از سرعت خود كاسته و در صورت لزوم تا عبور احشام توقف نمايند. به هرحال عبور دادن حيوانات از نقاط مشخص شده و تا حد امكان داراي روشنايي ضرورت دارد.
ماده211ـ
دستگاههاي مسؤول موظفند پيش از بسته شدن تمام يا بخشي از راه براي انجام هر نوع عمليات اجرائي اعم از تعريض، تعمير، نگهداري، حفاري و مانند آنها، هماهنگيهاي لازم را انجام داده و با اطلاع ادارات راهنمايي و رانندگي و يا پليس راه اقدام و مراتب را به آگاهي مردم برسانند.
ماده212ـ
اشخاصي كه به هر عنوان روي راههاي عمومي كار ميكنند، موظفند پيش از شروع به كار، علائم ايمني عبور و مرور را بر اساس ضوابط و استانداردهاي ايمني در عمليات اجرائي راهها كه به تأييد مسؤولين مرتبط ميرسد در محل نصب و همچنين لوازم كار، لباسهاي كارگران و وسائل نقليه خود را به علائم هشداردهنده مجهز نمايند. در غير اين صورت مأمـوران راهنمايي و رانندگي و پليسراه موظفند از كار آنان جلوگيري به عمل آورند.
ماده213ـ
شهرداريها و مأموران متصدي ايجاد فضاي سبز، نصبكننده اتاقك (كيوسك) تلفن و مانند آنها موظفند مثلث ديد رانندگان را در تقاطعها باز نگهدارند.
ماده214ـ
جز مأموران صلاحيتدار هيچكس حق ندارد براي هدايت، حفاظت و كنترل وسائل نقليه در سوارهرو خيابان بايستد يا قدم بزند.
ماده215ـ
پيادگان موظفند كه:
الف ـ در محلهايي كه پيادهرو وجود دارد از سطح سوارهرو استفاده نكنند.
ب ـ در محلهايي كه پيادهرو وجود ندارد يا در صورت وجود به دلائلي غيرقابل تردد باشد بايد از منتهياليه سمت چپ سوارهرو و عكس جهت حركت وسائل نقليه عبور نمايند.
پ ـ براي گذشتن از عرض راه، تنها از گذرگاههاي پياده، پلهاي هوايي و گذرگاههاي زيرزميني مجاز عبور نمايند.
ت ـ از دويدن، پريدن و ورود ناگهاني به سطح سوارهرو خودداري كرده و مراقب حركت وسائل نقليه باشند.
ث ـ از حصار آزادراهها نگذرند و در بزرگراهها و خيابانها از لابهلاي درختان و گلبوتههاي حاشيه و ميانه راه عبور نكنند.
ج ـ در تقاطعها با روشن شدن چراغ سبز مقابل خود (چراغ عابر) حركت نمايند و هنگامي كه چراغ عابر قرمز بود عبور نكنند.
چ ـ از موانع و خطكشي خطوط ويژه، سوارهرو خيابانها و ميدانها عبور نكنند.
ح ـ در بزرگراهها و خيابانهاي اصلي، از خارج از گذرگاههاي تعيين شده عبور نكنند.
خ ـ در سوارهرو خيابان براي سوار شدن به وسيله نقليه و همچنين صحبت كردن يا خريد و فروش با راننده يا سرنشينان وسائل نقليه، توقف نكنند.
ماده216ـ
رانندگي با وسائل نقليه داراي پلاك دولتي كه علامت مشخصكننده روي شيشه يا ديگر قسمتهاي تعيين شده آن الصاق يا نصب نشده باشد، ممنوع است.
ماده217ـ
رانندگاني كه دچار معلوليت و يا ناشنوايي هستند بايد با علامت ويژهاي كه روي شيشه عقب وسيله نقليه الصاق ميشود، ديگر رانندگان را از وضعيت خود آگاه سازند تا رانندگان با ديدن آن علامت، علاوه بر رعايت مقررات اين آييننامه، احتياط لازم را بنمايند.
ماده218ـ
شهرداريها موظفند پيادهروهاي استاندارد، هموار و ايمن با در نظر گرفتن عبور سالخوردگان و معلولان با صندليچرخدار و يا بدون آن، در حاشيه معابر شهري ايجاد كنند و با توجه به موقعيت جغرافيايي شهر، در محلهاي مناسب نيز مسير عبور دوچرخهسواران را تا حد امكان و به صورت جداگانه ايجاد نمايند.
ماده219ـ
شهرداريها موظفند به منظور افزايش ايمني عبور و مرور، با همكاري زيرمجموعههاي وزارت نيرو، براي تأمين روشنايي معابر شهرها اقدام نمايند.
ماده220ـ
رانندگان و سرنشينان وسائل نقليه موظفند هنگام حركت وسيله نقليه كمربندهاي ايمني خود را بسته نگاه دارند.
ماده221ـ
باز گذاشتن در صندوق عقب وسيله نقليه در حال حركت، يا نصب پرده يا كركره يا هر چيز ديگري كه مانع ديد عقب وسيله نقليه شود ممنوع است.
ماده222ـ
ريزش روغن، نفت گاز، بنزين و مايعات آلوده و تخريبكننده ديگر در راهها ممنوع است.
ماده223ـ
زمان لازمالاجراء شدن آن دسته از احكام اين آييننامه كه اجراي آنها مستلزم آموزش، اطلاعرساني عمومي يا كسب مهارتهاي خاص باشد، اول مهر ماه سال 1384 تعيين ميشود.