ماده 1 ـ
در اين آييننامه اصطلاحات زير داراي معاني مشروح زير است:
الف ـ قانون: قانون افزايش بهرهوري بخش كشاورزي و منابع طبيعي ـ مصوب 1389 ـ
ب ـ حريم شهرها، شهركها و شهرهاي جديد: مطابق تعاريف مندرج در قانون تعاريف محدوده و حريم شهر، روستا و شهرك و نحوه تعيين آنها ـ مصوب 1384 ـ.
پ ـ بهرهبرداري همگن: فعاليتهايي نظير طبيعتگردي، توسعه كشت گياهان صنعتي و دارويي و پروژههاي شيلاتي و فضاي سبز اعم از زراعت چوب، جنگلكاري، آبخيزداري، پاركهاي جنگلي، درختكاري مثمر و غير مثمر.
ت ـ قرارداد بهرهبرداري: قرارداد فيمابين وزارت جهادكشاورزي و اشخاص حقيقي و حقوقي (مجري) كه در اجراي ماده (8) قانون و اين آييننامه منعقد ميشود.
ث ـ وجه قابل پرداخت بابت حق بهرهبرداري يا حق انتفاع: وجوهي كه براساس مزايده با قيمت پايه توسط كارشناس رسمي دادگستري، متناسب با نوع طرح، براي سال اول تعيين ميگردد و براي سالهاي بعد براساس نرخ تورم سالانه اعلام شده از سوي بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران تعديل و تعيين ميگردد.
ج ـ عرصههاي مستعد: عرصههايي از منابع ملي شده و اراضي دولتي واقع در حريم شهرها، شهركها و شهرهاي جديد از مبدأ شروع حريم كه براي اجراي طرحهاي موضوع ماده (8) قانون قابليت داشته و مطابق ماده (5) اين آييننامه، استعداديابي، مكان يابي و كاربري آنها پس از تهيه نقشه تصويب ميگردد.
ماده 2 ـ
مصاديق طرح هاي موضوع ماده (8) قانون و نحوه تصويب و اجراي طرحها با رعايت ساير قوانين و مقررات مربوط به ترتيب زير خواهد بود:
الف ـ طرحهاي مديريت منابع طبيعي و آبخيزداري شامل زراعت چوب، درختكاري مثمر و غيرمثمر، گياهان صنعتي و دارويي در طرحهاي مديريت منابع طبيعي، جنگلكاري، آبخيزداري، پاركهاي جنگلي و فعاليتهاي طبيعتگردي از طريق وزارت جهادكشاورزي (سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور).
ب ـ طرحهاي كشاورزي نظير پروژههاي كاشت گياهان دارويي و صنعتي و طرحهاي درختكاري مثمر و متناسب با موضوع ماده (8) قانون از طريق وزارت جهادكشاورزي (سازمان امور اراضي كشور).
ماده 3 ـ
وزارت جهادكشاورزي مجاز است حق بهرهبرداري و يا حق انتفاع از عرصههاي مستعد موضوع اين آييننامه واقع در حريم شهرها كه به موجب اسناد مالكيت صادره، نمايندگي آن به نام وزارت مذكور و سازمانهاي تابعه ميباشد را براي طرحهاي موضوع ماده (8) قانون با رعايت مفاد اين آييننامه واگذار نمايد.
ماده 4 ـ
عرصه جنگلها و بيشههاي طبيعي، نهالستانهاي عمومي، پاركهاي جنگلي و جنگلهاي دست كاشت، ايستگاههاي تحقيقاتي و توليد بذر و نهال و اعيانيهاي متناسب و موجود در عرصههاي مستعد مذكور كه قبلاً اسناد مالكيت آنها به نام دولت با نمايندگي وزارت جهادكشاورزي يا سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور صادر گرديده است، مادامي كه براي كاربريهاي فوق مورد استفاده قرار ميگيرد، نمايندگي آن با كليه وظايف و اختيارات به عهده وزارت جهادكشاورزي (سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور) ميباشد.
ماده 5 ـ
بررسي، مطالعه، مكان يابي و استعداديابي عرصههاي مستعد براي طرحهاي موضوع ماده (8) قانون در هر استان توسط كارگروهي با مسؤوليت معاون هماهنگي عمراني استاندار و دبيري رييس سازمان جهادكشاورزي استان و با عضويت مديران كل راه و شهرسازي، آب منطقهاي، حفاظت محيط زيست، منابع طبيعي و آبخيزداري و مدير امور اراضي صورت مي پذيرد. وزارت جهادكشاورزي عرصههاي پيشنهادي كارگروه را براي سير مراحل قانوني تصويب به دبيرخانه شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران ارسال مينمايد.
ماده 6 ـ
هرگونه واگذاري جزئي و يا كلي و يا تغيير كاربري غير مجاز و يا تغيير در مفاد مندرج در طرحهاي مصوب موضوع ماده (2) اين آييننامه (كلي و يا جزئي) ممنوع بوده و وزارت جهادكشاورزي موظف است علاوه بر فسخ يك طرفه قرارداد بهرهبرداري، نسبت به اخذ خسارات وارد شده اقدام نمايد.
ماده 7 ـ
در صورت عدم پرداخت به موقع وجه حق بهرهبرداري و يا حق انتفاع سالانه از سوي مجري طرح، وزارت جهادكشاورزي موظف است ضمن ابلاغ اخطار به مجري، در صورت امتناع مجدد وي در پايان مهلت مقرر در اخطار (حداكثر دو ماه پس از ابلاغ اخطار) نسبت به فسخ يك طرفه قرارداد بهرهبرداري اقدام نمايد.
ماده 8 ـ
وزارت جهادكشاورزي (حسب مورد سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور و سازمان امور اراضي كشور) موظف است در آگهي مزايده موضوع تبصره (1) قانون، محل اجراي طرح، مساحت، مدت و نوع طرح، شرايط متقاضيان و همچنين قيمت پايه و شرايط پرداخت را اعلام نمايد.
ماده 9 ـ
پس از اتمام مدت قرارداد بهرهبرداري، درصورت عدم تمديد قرارداد، كليه اعيان و مستحدثات متعلق به دولت بوده و مجري مكلف است عرصه و اعيان و مستحدثات مربوط را با رعايت قوانين و مقررات مربوط و براساس قرارداد به وزارت جهادكشاورزي مسترد كند.
ماده 10 ـ
در صورتي كه قبل از انقضاء مدت طرح، اراضي موضوع قرارداد براي اجراي طرح هاي توسعه شهري مورد نياز باشد، وزارت جهادكشاورزي مكلف است با اعلام قبلي (حداقل يك سال) ضمن خاتمه قرارداد، نسبت به استرداد اراضي از بهرهبرداران و تحويل آن به دستگاه اجرايي متقاضي اقدام كند.
ماده 11 ـ
در صورتي كه مجريان نسبت به اجراي موضوع قرارداد براساس برنامه زمانبندي مصوب اقدام نكنند، وزارت جهادكشاورزي موظف است پس از يك بار اخطار، ضمن فسخ قرارداد بهرهبرداري اراضي موضوع قرارداد را استرداد نمايد.
ماده 12 ـ
درصورت خاتمه قرارداد بهرهبرداري، به دليل عدم اجراي طرح، مراتب به دفتر اسناد رسمي جهت ابطال قرارداد بهرهبرداري و مجري ابلاغ و مجري مكلف است ضمن تحويل عرصههاي واگذاري و اعياني نسبت به پرداخت خسارت احتمالي وارده به دولت در نتيجه عدم اجراي طرح طبق مفاد قرارداد بهرهبرداري و براساس نظريه كارشناس رسمي دادگستري اقدام كند.
ماده 13 ـ
نظارت بر اجراي طرحهاي موضوع ماده (2) براساس طرح مصوب به عهده كارگروه موضوع ماده (5) اين آييننامه ميباشد.
ماده 14 ـ
در مورد منابع طبيعي و ساير اراضي واقع در كاربريهاي سبز كمربند سبز شهرها، طبق بند(ج) ماده (147) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران ـ مصوب 1389 ـ اقدام خواهد شد.
ماده 15 ـ
شيوهنامههاي اجرايي و نمونه قراردادهاي بهرهبرداري اين آييننامه توسط نمايندگان وزارتخانههاي جهادكشاورزي و راه و شهرسازي و معاونت حقوقي رييس جمهور، تدوين و توسط وزير جهادكشاورزي ابلاغ ميشود.