نظر به اختيار حاصله از ماده (2) لايحه قانوني مصوب 5/10/1333 كميسيون مشترك مجلسين سنا و شوراي ملي كه ذيلاً نقل ميشود:
«ماده 2 ـ در كليه مواردي كه هيأت نظارت طبق بند «2» از ماده 25 اصلاحي سال 1317 قانون ثبت يا بهموجب اين قانون به اشتباهات رسيدگي مينمايد ميتواند با تعيين فهرستي از نوع اشتباهات كه به نظر هيأت مؤثر يا غيرمؤثر تشخيص گرديده دستور رفع اشتباه و اصلاح ثبت ملك يا اجراء شقوق 5 و 6 و 7 ماده 25 اصلاحي قانون ثبت را به رؤساي ثبتي كه مقتضي بداند بدهد.»، هيأت نظارت در جلسه مورخه 6/11/1333 اجازه ميدهد كه آقايان رؤساي ثبت استانها و شهرستانها و همچنين آقايان رؤساي ثبت شعبي كه اجازه امضاء اسناد مالكيت و دفاتر املاك را بهموجب ابلاغ اداره كل ثبت دارا ميباشند نسبت به اشتباهات قلمي در ثبت املاك و اشتباهات در جريان ثبت در مواردي كه ذيلاً شرح داده خواهد شد شخصاً رسيدگي و اعلام رأي نمايند:
الف ـ اشتباهات در آگهينوبتي كهمؤثر بهنظر رسيده و بايد آگهي نوبتيتجديد شود:
1ـ اشتباه در اسم متقاضي ثبت.
2ـ اشتباه در نام خانوادگي متقاضي ثبت در مواردي كه نام خانوادگي اساساً آگهي نشده و يا در آگهيهاي نوبتي تمام نام خانوادگي اشتباه شده باشد.
3ـ اشتباه در محل وقوع ملك.
4ـ اشتباه در نوع ملك مثلاً بهجاي باغ، زمين آگهي شده و يا خانه و دكان فقط خانه آگهي شده باشد كه در صورت اخير آگهيهانسبت به همان قسمت كه آگهي نشده بايد تجديد شود.
5 ـ اشتباه در شماره اصلي ملك.
6 ـ اشتباه نسبت به مقدار مورد تقاضا در صورتي كه كمتر از ميزان مورد تقاضا آگهي شده باشد كه بايد نسبت به آنچه كمتر آگهي شده آگهي منتشر شود.
7ـ اشتباه در شماره فرعي ملك در مواردي كه اشتباه مزبور در اظهارنامه و آگهي نوبتي بهعمل آمده باشد.
8 ـ اشتباه در مقسم و مدار ملك در موردي كه مقسم بيشتر از آنچه تقاضا شده آگهي شده باشد مثلاً زيدي سه ساعت از 124 ساعت قناتي را تقاضاي ثبت نموده و آگهي اشتباهاً سه ساعت از 224 ساعت منتشر شده است.
9ـ اشتباه در نشر آگهي به نام انتقالدهنده (متقاضي ثبت) در صورتي كه پرونده حاكي از اين باشد كه ملك مورد تقاضا قبل از انتشار آگهي نوبتي منتقل به غيرشده و ميبايستي آگهي بهنام خريدار منتشر شده باشد.
10ـ اشتباه در آگهي نوبتي در مواردي كه ملك مفروز تقاضا شده و آگهي مشاعاً منتشر گرديده يا بالعكس.
11ـ اشتباه در عدم ذكر شماره پلاك در آگهي نوبتي اعم از اين كه پلاك اصلي باشد يا فرعي.
12ـ اشتباه در آگهي نوبتي كه نوع ابنيه مفروزه مورد تقاضا در آگهي قيد نشده باشد.
13ـ اشتباه در نام مزرعه يا قريه يا قصبه يا قنات مورد تقاضا.
14ـ اشتباه در مبداء و مظهر قنات در موردي كه قبلاً نسبت به سهام ديگر مورد تقاضاي اشخاص انتشار آگهي نوبتي بلامعارض خاتمه نيافته باشد و يا سهامي در دفتر املاك با قيد مبداء و مظهر ثبت نشده باشد.
بديهي است آقايان رؤساي ثبت در موقع دادن رأي مفاد شق 6 ماده 25 مكرر اصلاحي قانون ثبت را از لحاظ اين كه آگهيهاي نوبتي فقط بايد نوبت دوم و سوم يا نوبت سوم تجديد شود در نظر گرفته و ضمن رأي خود اعلام نمايند.
ب ـ اشتباهات غيرمؤثر در آگهيهاي نوبتي:
1ـ اشتباه در شماره فرعي ملك كه در اظهارنامه صريحاً قيد ولي در آگهي اشتباه شده باشد.
2ـ هرگاه آگهي زائد بر مورد تقاضا منتشر شده باشد مثلاً زيدي نسبت به سه ساعت از 124 ساعت قناتي تقاضاي ثبت كرده ولي در آگهي چهار ساعت از 124 ساعت قيد شده باشد و يا كسي 5 سهم از 10 سهم 6 دانگ يك باب خانه را تقاضاي ثبت نموده و 6 سهم از 10 سهم 6 دانگ به نامش آگهي شده است.
3ـ هرگاه اطلاع اداره از وقوع معامله پس از انتشار آگهيها بوده و مورد تقاضا به نام انتقالدهنده آگهي شده باشد.
4ـ اشتباهات در مبداء و مظهر قنات در صورتي كه قبلاً سهامي از همان قنات با قيد مبداء و مظهر صحيح آگهي و موعد قانوني اعتراض منقضي شده باشد و يا سهامي از قنات در دفتر املاك با قيد مبداء و مظهر صحيح به ثبت رسيده باشد.
ج ـ اشتباهات آگهي تحديدي در مواردي كه اشتباه مؤثر است:
1ـ اشتباه در شماره پلاك اعم از اصلي يا فرعي.
2ـ اشتباه در نام متقاضي ثبت.
3ـ اشتباه در تاريخ روز تحديد حدود مثلاً تاريخ تحديد حدود در آگهي 5/10/1333 تعيين شده ولي صورتمجلس در تاريخ 7/10/1333 تنظيم شده باشد يا بالعكس.
4ـ عدم ذكر نام متقاضي در آگهي تحديدي.
5 ـ عدم ذكر نام خانوادگي متقاضي ثبت در آگهي تحديدي.
6 ـ اشتباه در محل وقوع ملك و همچنين عدم ذكر محل وقوع ملك در آگهي تحديدي.
7ـ عدم ذكر نوع ملك مورد تقاضا در آگهي تحديدي.
8 ـ در صورتي كه با وجود اطلاع اداره از وقوع معامله قبل از انتشار آگهي تحديدي اشتباهاً آگهي تحديدي به نام فروشنده منتشر شده است.
9ـ عدم مراعات ماده 67 آييننامه قانون ثبت كه بايد فاصله انتشار آگهي و روز تحديد حدود كمتر از 20 روز و زيادتر از 60 روز نباشد.
10ـ عدم نشر آگهي الصاقي.
11ـ عدم رعايت ماده 14 قانون ثبت كه قبل از انتشار آگهي تحديد عمومي براي ملكي آگهي تحديد اختصاصي منتشر شده باشد.
د ـ اشتباهات غيرمؤثر در آگهي تحديدي:
1ـ اشتباه در عدم ذكر نام تمام متقاضيان ثبت يا عدم ذكر نام يا نامخانوادگي چند نفر از آنها مثلاً ملكي را سه نفر تقاضاي ثبت نموده و بايد آگهي تحديدي به نام هر سه نفر منتشر شده باشد اشتباهاً نام دو نفر از آنها در آگهي قيد نشده و فقط به نام يك نفر منتشر شده باشد و يا سه نفر ملكي را تقاضاي ثبت كرده و در آگهي تحديدي نام و نامخانوادگي يكي از متقاضيان صحيحاً آگهي و نسبت به دو نفر ديگر در اسم يا نامخانوادگي آنها اشتباهي شده است.
2ـ اشتباه در مقدار مورد تقاضا مثلاً شخصي چهار دانگ از شش دانگ ملكي را تقاضاي ثبت نموده و در آگهي تحديدي دو دانگ به نامش قيد شده باشد يا بالعكس.
3ـ اشتباه در نشر آگهي به نام فروشنده در صورتي كه اطلاع اداره از وقوع معامله بعد از انتشار آگهي تحديدي باشد.
ه ـ اشتباه قلمي در املاك ثبت شده:
1ـ هرگاه شماره و يا شهرت و يا نوع ملك و يا محل وقوع آن و همچنين نام يا نام خانوادگي مالك در اظهارنامه و آگهيهاي نوبتي صحيحاً قيد ولي در موقع ثبت ملك در دفتر املاك يا سند مالكيت در يكي از موارد مذكوره اشتباهي شده باشد پس از رسيدگي و احراز وقوع اشتباه مراتب در ستون ملاحظات ثبت سند و مالكيت توضيح داده شود.
2ـ هرگاه نام پدر مالك يا شماره شناسنامه يا محل صدور آن در اظهارنامه صحيحاً قيد ولي در موقع ثبت ملك در دفتر املاك يا در سند مالكيت اشتباهي شده باشد پس از رسيدگي و تطبيق شناسنامه متقاضي با اظهارنامه و نبودن اختلافي در ساير مشخصات شناسنامه در رفع اشتباه به طريق فوق اقدام شود.
3ـ هرگاه نام يا نامخانوادگي يا شماره شناسنامه مالك در اظهارنامه وآگهي يا يكي از آنها اشتباه شده و با همان اشتباه ملك به ثبت رسيده باشد پس از احراز انطباق شناسنامه متقاضي به وسيله تحقيق از اداره آمار و تصرفات مالكانه و بلامعارض او و نبودن اختلافي در ساير مشخصات شناسنامه نيز به ترتيب فوق در رفع اشتباه اقدام گردد.
4ـ هرگاه نام پدر متقاضي يا شماره شناسنامه يا محل صدور آن در اظهارنامه اشتباهاً قيد و با همان اشتباه ملك در دفتر املاك ثبت و سند مالكيت صادر شده باشد پس از احراز وقوع اشتباه و انطباق شناسنامه متقاضي به وسيله تحقيق از اداره آمار و نبودن اختلافي در ساير مشخصات شناسنامه در رفع اشتباه به طريق فوق اقدام شود.
5 ـ در مواردي كه ثبت ملك در دفتر املاك به استناد سند انتقال رسمي بوده و در يکي از مشخصات شناسنامه انتقالگيرنده موقع تنظيم سند انتقال اشتباهي رخ داده باشد و با همان اشتباه ملك به نام خريدار به ثبت رسيده و سند مالكيت صادر شده باشد بايد درصورت امكان بدواً در اصلاح سند رسمي وسيله دفترخانه مربوطه طبق مقررات اقدام و سپس مراتب در ملاحظات ثبت ملك و سند مالكيت قيد شود و درصورت عدم امكان با تحقيق از اداره آمار و احراز اشتباه به شرح فوق در رفع اشتباه اقدام گردد.
6 ـ هرگاه سهم مالك اشتباهاً زائد بر ميزاني كه تقاضا و آگهي شده يا مورد انتقال واقع گرديده ثبت و سند مالكيت صادر و تسليم شده باشد و مالك در اداره حاضر و كتباً اين موضوع را گواهي و سند مالكيت را براي اصلاح تسليم نمايد با قيد توضيح لازم در ملاحظات ثبت ملك و سند مالكيت در رفع اشتباه اقدام شود.
7ـ هرگاه در تعيين شماره ملك يكي از مجاورين در صورتمجلس تحديدي ثبت ملك يا يكي از آنها اشتباه شده باشد با معاينه محل و تطبيق با پرونده مجاور و احراز وقوع اشتباه و نبودن اختلاف و معارض بهطوري كه اقدام به رفع اشتباه باعث تضييع حق احدي نشود در رفع اشتباه با قيد شماره صحيح ملك مجاور در ملاحظات ثبت ملك و سند مالكيت اقدام شود.
8 ـ هرگاه در ثبت و سند مالكيت به واسطه اشتباه دفترخانه در تنظيم خلاصه معامله برخلاف مدلول سند انتقال اشتباهي روي داده باشد پس از احراز اشتباه و اعلام كتبي دفترخانه مربوطه به صحت آن با توضيح لازم در ستون ملاحظات ثبت يا سند مالكيت در رفع اشتباه اقدام گردد.
9ـ هرگاه معامله شرطي يا رهني يا اجاره و امثال آن بوده ولي در موقع ثبت اشتباهاً بهعنوان معامله قطعي ثبت دفتر املاك شده باشد پس از احراز وقوع اشتباه و تحقيق از دفترخانه مربوطه در صورتي كه سند مالكيت به متعامل تسليم نشده يا متعامل حاضر به تسليم سند مالكيت اشتباه شده باشد مراتب را در ستون ملاحظات ثبت ملك با سند مالكيت توضيح داده و رفع اشتباه شود.