ماده 1 ـ
در اين آييننامه، اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به کار ميروند:
الف ـ قانون: قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ـ مصوب 1392 و اصلاحات بعدي آن.
ب ـ ستاد: ستاد مرکزي مبارزه با قاچاق کالا و ارز موضوع ماده (3) قانون.
پ ـ وزارت: وزارت صنعت، معدن و تجارت
ت ـ نظام ملي: نظام ملي طبقهبندي کالا و خدمات شناسه کالا و خدمات، موضوع تصويبنامه شماره18596/ت37179ک مورخ 11/2/1386 که صرفاً به منظور تهيه شناسنامه کالا و طبقهبندي کالاها مورد بهرهبرداري قرار ميگيرد.
ث ـ عناصر توصيفي کالا: عناصر و خصوصيات ماهوي و شکلي کالا (فيلدهاي توصيفي) از قبيل جنس، نوع، رنگ، ابعاد، وزن، طرح، مدل، توليدکننده، کشور سازنده، نام تجاري و نوع کاربري آن که در تشريح تجاري کالا مؤثر ميباشند.
تبصره ـ وزارت موظف است عناصر توصيفي کالا را با همکاري ستاد، گمرک
جمهوري اسلامي ايران و حسب مورد دستگاههايي که بر طبق قوانين در قبال توليد، واردات، حمل و نگهداري و عرضه کالا داراي وظايف و اختياراتي هستند، تعيين نمايد.
ج ـ شناسنامه کالا: مجموعهاي از عناصر توصيفي کالا که جهت توصيف مشخصات و ايجاد برداشت مشترک از هر قلم کالا در چارچوب همسان تجميع ميشوند و شناسه کالا، شناسه يکتاي اين مجموعه از اطلاعات است.
تبصره ـ بخشي از اقلام اطلاعاتي در شناسنامه کالا به ساير طبقهبنديها از قبيل سامانه هماهنگشده (HS) طبق تعـريف بند (ژ) ماده (1) قانون امور گمرکي ـ مصوب1390ـ ، استاندارد بينالمللي طبقهبندي فعاليتهاي اقتصادي (ISIC)، طبقهبندي محوري محصول (CPC) و سامانه جهاني نامگذاري تجهيزات پزشکي (UMDNS)، طبقهبندي استاندارد تجارت بينالمللي (SITC) و همچنين سامانه ثبت شناسه شيء (OID) اختصاص دارد.
چ ـ زنجيره تأمين: کليه اشخاصي که پس از توليد يا واردات کالا تا تحويل آن به مصرفکننده نهايي در امر خريد، فروش، حمل و نگهداري کالا فعاليت نموده و مطابق ضوابط اين آييننامه مسئول انجام بخشي از فعاليتهاي مرتبط با رهگيري کالا هستند.
ماده2ـ
وزارت موظف است:
الف ـ حسب مورد با همکاري دستگاههاي تخصصي مربوط و بهرهگيري از اطلاعات نظام ملي نسبت به تهيه شناسنامه کالا و تخصيص شناسه براي تمامي کالاها بر اساس اولويتها و زمانبندي مقرر در ماده (3) اين آييننامه اقدام نموده و نظام جامع طبقهبندي کالا را تشکيل دهد.
تبصره1ـ فرآيند اجرايي تهيه شناسنامه کالا بايد به نحوي باشد که عناصر شناسنامههاي توليدشده تحت عنوان پروژه ايران کد موضوع قوانين و مقررات مربوط، قابل استفاده در طرح جديد باشد.
تبصره2ـ تکميل محتواي عناصر شناسنامه کالا توسط مشمولين طرح انجام ميشود.
ب ـ امکان ثبت اطلاعات شناسنامه کالا و دريافت شناسه کالا را در سامانه جامع تجارت فراهم نمايد.
ماده3ـ
تهيه شناسنامه و تخصيص
شناسه کالا طبق اولويتها و زمانبندي زير انجام ميشود:
رديف
|
گروههاي
کالايي
|
مهلت
تهيه شناسنامه و تخصيص شناسه کالا
|
الف
|
1 ـ دارو
(اعم از انساني و حيواني)، مکملهاي دارويي و غذايي، ملزومات و تجهيزات پزشکي،
فرآوردههاي آرايشي و بهداشتي، مواد خوراکي و آشاميدني، فراوردههاي زيستي
(بيولوژيک)
2 ـ تلفن همراه و ساير تجهيزات ارتباطي با قابليت نصب سيم کارت
3 ـ دخانيات
|
دو ماه پس از ابلاغ
اين آييننامه
|
ب
|
1 ـ لوازم خانگي برقي
با اولويت تلويزيون، يخچال، فريزر، کولرگازي و اسپيلت، ماشين لباسشويي و
ظرفشويي، مايکرو و جاروبرقي
2 ـ قطعات مصرفي و يدکي وسايل نقليه
3 ـ فرآوردهها و مشتقات نفتي و گازي و پتروشيميايي
4 ـ طلا، اعم از شمش و مسکوکات و مصنوعات زينتي
5 ـ منسوجات و پوشاک
6 ـ اسباب بازي
7 ـ دام زنده، گوشت
سفيد و قرمز
|
چهار ماه پس از ابلاغ
اين آييننامه
|
پ
|
محصولات اساسي
کشاورزي محدود به گندم، برنج، جو، ذرت، دانههاي روغني، چاي، کنجاله، روغن، شکر
و کود شيميايي، سموم و بذرها و ساير گروههاي کالايي
|
شش ماه پس از ابلاغ
اين آييننامه. مصاديق ساير گروههاي کالاهايي در مقاطع شش ماهه پس از ابلاغ اين
آييننامه به پيشنهاد وزارت و دريافت نظرات ستاد و حسب مورد دستگاههاي ذيربط
تعيين ميگردد، به گونهاي که ظرف سه سال تمامي کالاهاي موجود شناسهدار و ابلاغ
شوند.
|
ماده4ـ
به محض آماده شدن شناسنامه کالا و بستر تخصيص شناسه کالا مراتب از سوي وزارت ابلاغ و دستگاههاي ذيربط مکلفند ظرف سه ماه نسبت به اجراي آن اقدام کنند.
ماده5 ـ
مشمولين دريافت شناسه کالا اعم از واردکنندگان و توليدکنندگان موظفند بر اساس اولويتها و زمانبندي مقرر در ماده (3) اين آييننامه و در چارچوب آييننامه اجرايي مواد (5) و (6) قانون موضوع تصويبنامه شماره 46443/ت51559هـ مورخ 23/4/1395، نسبت به تکميل اطلاعات شناسنامه کالاهاي خود در سامانه جامع تجارت و دريافت گواهي الکترونيکي شناسه کالا اقدام نمايند.
تبصره ـ در مواردي که کالا داراي شناسه کالاي بينالمللي از جمله «شماره جهاني قلم تجاري (GTIN)» باشد، ضمن تهيه شناسنامه کالا، اين شناسه يا شناسهها به عنوان شناسه کالا استفاده ميشود.
ماده6 ـ
اگر کالا به صورت بخشي از يک بسته کالايي قرار گيرد، مشمول ترتيبات مندرج در اين آييننامه ميباشد.
ماده7ـ
نحوه دريافت شناسه کالا براي کالاهاي موجود در بازارها و انبارهاي کشور که تا تاريخ لازمالاجرا شدن اين آييننامه توليد يا وارد کشور شده و توسط توليدکنندگان، توزيعکنندگان، فروشندگان و يا سازمان جمعآوري و فروش اموال تمليکي و امثال آن توزيع، نگهداري يا عرضه ميشوند، طبق دستورالعملي است که ظرف يک ماه از تاريخ لازمالاجرا شدن اين آييننامه توسط کارگروه موضوع تبصره ماده (11) اين آييننامه تصويب ميشود.
ماده8 ـ
يک ماه پس از لازمالاجرا شدن شناسه کالا، گمرک جمهوري اسلامي ايران موظف است نسبت به دريافت و ثبت گواهيها و شماره شناسه کالا از سامانه جامع تجارت اقدام و مطابق قوانين عمل نمايد.
ماده9ـ
تمامي دستگاههاي موضوع بند (ب) ماده (1) قانون برگزاري مناقصات ـ مصوب1383ـ موظفند خريدهاي خود را بر اساس شناسه کالا انجام دهند.
تبصره ـ وزارت موظف است امکان ثبت اين معاملات را در سامانه تدارکات الکترونيکي دولت (ستاد) بر اساس شناسه کالا فراهم نمايد.
ماده10ـ
به منظور تعيين مصاديق شناسههاي کالا و تطبيق نظامهاي طبقهبنديهاي کالا، وزارت با همکاري گمرک جمهوري اسلامي ايران، ستاد و دستگاه تخصصي مربوط، ساختار شناسه کالاي موجود در سامانه شناسه کالا و شناسههاي مورد استفاده در گمرک جمهوري اسلامي ايران و ساير دستگاهها را بررسي و مطابقت مينمايد.
ماده11ـ
گروههاي کالايي موضوع ماده (3) اين آييننامه ظرف يک سال پس از ابلاغ هر گروه بر اساس ماده مذکور، مشمول اجراي طرح شناسه رهگيري ميشوند.
تبصره ـ به تفکيک هر گروه کالايي کارگروهي متشکل از نمايندگان تامالاختيار وزارت و وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات، ستاد، گمرک جمهوري اسلامي ايران و ساير دستگاههاي مرتبط با آن گروه کالايي به رياست وزارت تشکيل و دستورالعمل اجرايي از جمله ساختار شناسه رهگيري، نحوه همکاري و اشتراکگذاري دستگاهها، روش شناسهگذاري و چگونگي تخصيص نيازهاي فني هر دستگاه، نحوه استعلام، شيوه پاسخگويي به استعلامات مردمي و دستگاههاي نظارتي و زنجيره تأمين در خصوص هر گروه کالايي و همچنين سطح دسترسي به اطلاعات شناسه رهگيري براي استعلامکنندگان تصويب و ابلاغ ميگردد.
ماده12ـ
وزارت موظف است امکان ثبت شناسه رهگيري و دريافت گواهي الکترونيکي را در سامانه جامع تجارت فراهم نمايد و يکتا بودن شناسههاي رهگيري را در سطح تمامي کالاهاي مشمول تضمين نمايد.
ماده13ـ
واردکنندگان و توليدکنندگان کالاهاي مشمول موظفند طبق زمانبندي و اولويتبنديها و بر اساس ضوابط اعلامي کارگروه موضوع تبصره ماده (11) اين آييننامه نسبت به ايجاد شناسههاي رهگيري کالاهاي خود اقدام و در سامانه جامع تجارت ثبت نموده و گواهي الکترونيکي دريافت نمايند. واردکنندگان و توليدکنندگان مذکور ميتوانند به جاي ايجاد شناسه رهگيري توسط خود، از شناسههايي که توسط سامانه جامع تجارت ايجاد ميشود، استفاده نمايند.
تبصره ـ ايجاد و تخصيص شناسه رهگيري براي کالاهاي موضوع مواد (55) و (56) قانون که مشمول اين آييننامه قرار گيرند و همچنين چگونگي نصب يا درج آن بر روي کالاهاي مذکور، طبق دستورالعمل ابلاغي کارگروه موضوع تبصره ماده (11) اين آييننامه خواهد بود.
ماده14ـ
تعيين تکليف کالاهاي موجود در بازارها و انبارهاي کشور که قبل از تاريخ شمول، توليد يا وارد کشور شدهاند و نحوه تخصيص شناسه رهگيري به آنها طبق دستورالعمل ابلاغي کارگروه موضوع تبصره ماده (11) اين آييننامه خواهد بود.
ماده15ـ
وزارت موظف است سامانه رهگيري کالا را به صورت يکپارچه با سامانه جامع تجارت ايجاد و راهاندازي نمايد. اين سامانه بايد به گونهاي طراحي و اجرا گردد که حسب مورد قابليت ثبت يا دريافت اطلاعات توليد، واردات، صادرات، حمل، انبارش، فروش و اسقاط کالا از سامانههاي مربوط را داشته باشد و بتواند در خصوص اطلاعات کالا و رهگيري مکاني و مالکيتي، به استعلامهاي خريداران، اعضاي زنجيره تأمين، دستگاههاي کاشف و بازرسان در هر نقطه از زنجيره تأمين در داخل کشور به صورت متمرکز پاسخ دهد.
ماده16ـ
رهگيري کالاهاي مشمول از بدو ورود يا توليد تا سطح عرضه، مطابق ترتيبات زير توسط وزارت و با همکاري ساير دستگاههاي اجرايي و به صورت هماهنگ با سامانههاي موضوع آييننامه اجرايي مواد (5) و (6) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز صورت ميپذيرد:
الف ـ گمرک جمهوري اسلامي ايران موظف است قبل از ترخيص کالاهاي تجاري مشمول، نسبت به دريافت گواهي الکترونيکي و شناسههاي رهگيري از سامانه جامع تجارت اقدام و مطابق قوانين عمل کند.
ب ـ واردکنندگان و توليدکنندگان کالاهاي مشمول موظفند هنگام حمل کالا از مبادي گمرکي يا توليدي، اطلاعات شناسههاي رهگيري مربوط را که در سامانه جامع تجارت ثبت شده در اختيار شرکتهاي حمل و نقل قرار دهند و همچنين موظفند طبق ضوابط اعلامي کارگروه موضوع تبصره ماده (11) اين آييننامه، نسبت به نصب يا درج شناسه اقدام نمايند.
پ ـ دستگاههاي متولي سامانههاي حمل و نقل موظفند در خصوص حمل کالاهاي مشمول، ثبت شناسههاي رهگيري از سوي شرکتهاي حمل و نقل را در سامانه حمل و نقل مربوط الزامي نموده و قبل از صدور اسناد حمل، از سامانه رهگيري کالا استعلام سيستمي نمايند و از صدور اسناد حمل براي مواردي که مورد تأييد سامانه رهگيري نيست، خودداري نمايند.
تبصره1ـ شرکتهاي حمل و نقل موظفند براي حمل کالاهاي مشمول، شناسههاي رهگيري در سطح بستهبندي اظهارشده توسط متقاضي را از متقاضيان حمل دريافت نموده و در سامانه جامع حمل و نقل مربوط ثبت نمايند و از حمل محمولههايي که شناسه رهگيري ندارند، خودداري نمايند.
تبصره2ـ اشخاصي که مستقلاً به حمل و نقل درون شهري و بين شهري کالا مبادرت مينمايند موظفند نسبت به دريافت بارنامه از شرکتهاي حمل و نقل يا سازمان راهداري و حمل و نقل جادهاي اقدام نمايند.
ت ـ وزارت موظف است در خصوص انبارش کالاهاي مشمول، ثبت شناسههاي رهگيري در سطح بستهبندي اظهارشده توسط متقاضي را در سامانه جامع انبارها الزامي نموده و قبل از صدور قبض انبار، از سامانه رهگيري استعلام سيستمي نمايد و از صدور قبض انبار براي مواردي که مورد تأييد سامانه رهگيري نيست، خودداري نمايند.
تبصره ـ انباردارها به استثناي اماکن گمرکي در خصوص کالاهاي وارداتي، موظفند براي انبارش کالاهاي مشمول، شناسههاي رهگيري در سطح بستهبندي اظهارشده توسط متقاضي را از متقاضيان انبارش دريافت نموده و در سامانه جامع انبارها ثبت نمايند و از انبارش کالاهايي که شناسه رهگيري ندارند، خودداري نمايند.
ث ـ وزارت موظف است در سامانه جامع تجارت امکان انتقال مالکيت کالاها بر اساس شناسههاي رهگيري را فراهم نمايد.
تبصره ـ هرگونه انتقال مالکيت کالاهاي مشمول طرح بايد توسط سامانههاي مربوط به همراه شماره شناسه رهگيري کالا ثبت شده و براي سامانه رهگيري از طريق سامانه جامع تجارت ارسال شود.
ماده17ـ
اعضاي زنجيره تأمين و خريداران کالاهاي مشمول و همچنين مأموران دستگاههاي کاشف موضوع ماده (36) قانون ميتوانند شناسه رهگيري کالا را از سامانه رهگيري استعلام نمايند. سامانه رهگيري در پاسخ، مشخصات ماهيت کالا، مالکيت و موقعيت ثبت شده در سامانه را اعلام مينمايد. هرگونه مغايرت بين اطلاعات استعلام با مشخصات کالا نشاندهنده احتمال قاچاق، تقلبي يا فاقد مجوز بودن کالاي مربوط است.
تبصره ـ وزارت موظف است امکان ثبت مغايرت را در سامانه رهگيري فراهم نموده و مغايرتهاي ثبت شده را براي سامانه شناسايي کالاي قاچاق به صورت سيستمي ارسال نمايد. دستگاههاي کاشف موظفند با بررسي اين اطلاعات نسبت به شناسايي مراکز عرضه و فروش کالاهاي قاچاق و فاقد مجوزهاي قانوني اقدام نمايند.
ماده18ـ
نصب شناسه رهگيري ميتواند به صورت چاپ شناسه و يا الصاق برچسب فيزيکي و يا الکترونيکي و امثال آن صورت پذيرد. نصب شناسه رهگيري براي کالاهاي داخلي ميتواند توسط توليدکننده داخلي و براي کالاهاي خارجي توسط توليدکننده خارجي در کشور مبدأ و يا واردکننده صورت پذيرد. متناسب با نوع کالا و بستهبندي آن، نصب شناسه رهگيري ميتواند بر روي کالا و يا بستهبندي آن صورت پذيرد. به منظور تخصيص نيازهاي فني هر دستگاه در نصب شناسه، دستگاه تخصصي مربوط متناسب با نوع کالا و نيازهاي فني، روش نصب شناسه را پيشنهاد ميدهد تا طي دستورالعملي که به تصويب کارگروه موضوع تبصره ماده (11) اين آييننامه ميرسد، ابلاغ شود.
ماده19ـ
فرآيندهاي ثبت شناسهها، تخصيص نام کاربري و رمز عبور، انتقال مالکيت، پاسخ استعلام شناسهها و گواهيها و ساير فعاليتهاي مذکور در اين آييننامه در سامانه جامع تجارت و ديگر سامانههاي مرتبط به صورت رايگان ميباشد.
ماده20ـ
وزارت مسئول اجراي اين آييننامه بوده و موظف است روند اجراي آن را سالانه به ستاد و هيأت وزيران گزارش کند.
معاون اول رئيسجمهور ـ اسحاق جهانگيري