مقدمه
برنامهريزي، توسعه فرايند تصميمگيري براي تعيين مناسبترين خطيمشيها در مقطع زماني معين به منظور دستيابي به هدفهايي است كه در ارتباط با ظرفيتها، منابع و نيازهاي جامعه براي بهبود همه جانبه كيفيت زندگي مردم ميباشد.
به موجب ماده 217 قانون برنامه پنجم توسعه و به منظور تدوين برنامههاي عملياتي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي به قصد تغيير روش از برنامهريزي جامع به برنامهريزي مسأله محور، براساس احکام و قوانين بالادستي از جمله قانون برنامه پنجم توسعه، قانون کار، قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمين اجتماعي، قانون بخش تعاوني اقتصاد، قانون بيمه بيکاري، قانون تأمين اجتماعي، كارگروههاي متعدد تخصصي با حضور كارشناسان و مشاوران دستگاه تشكيل و 6 بسته اجرايي تحت عناوين ذيل تدوين گرديد:
1- نظارت بر اجراي قانون کار و حفظ و صيانت از نيروي انساني و تعميق اصل سه جانبه گرايي
2- توسعه تعاملات بينالمللي، منطقهاي و امور حقوقي در عرصه تعاون، کار و رفاه اجتماعي
3- اعتلاي سطح فرهنگي و اجتماعي جامعه کار و تعاون
4- توسعه اشتغال و كارآفريني
5 - توسعه و ارتقاء خدمات بيمهاي و حمايتهاي اجتماعي
6 - توسعه بخش تعاون
چشمانداز افق 1404
برخوردار از دانش پيشرفته، توانا در توليد علم و فناوري، متكي بر سهم برتر منابع انساني و سرمايه اجتماعي در توليد
برخوردار از سلامت، رفاه، امنيت غذايي، تأمين اجتماعي، فرصتهاي برابر، توزيع مناسب درآمد، نهاد مستحكم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعيض و بهرهمند از محيط زيست مطلوب.
فعال، مسووليتپذير، ايثارگر، مؤمن، رضايتمند، برخوردار از وجدان كاري، انضباط، روحيه تعاون و سازگاري اجتماعي، متعهد به انقلاب و نظام اسلامي و شكوفايي ايران و مفتخر به ايراني بودن.
دستيافته به جايگاه اول اقتصادي، علمي و فناوري در سطح منطقه آسياي جنوب غربي با تأكيد بر جنبش نرمافزاري و توليد علم، رشد پر شتاب و مستمر اقتصادي، ارتقاء نسبي سطح درآمد سرانه و رسيدن به اشتغال كامل.
سياستهاي كلي
اهداف کلان
1) توانمندسازي اقشار متوسط و کمدرآمد جامعه با تکيه بر تعاونيها
2) افزايش سهم بخش تعاون در اقتصاد ملي به 25 درصد توليد ناخالص داخلي
3) کاهش تدريجي نرخ بيکاري به 7 درصد
4) کاهش نرخ بيکاري استانها
5) افزايش ضريب نفوذ بيمههاي اجتماعي به کليه نيروهاي شاغل
6) افزايش ضريب نفوذ بيمه درماني به کليه آحاد مردم
7) برقراري نظام چند لايه تأمين اجتماعي شامل مساعدتهاي اجتماعي، بيمه پايه اجتماعي و درماني، بيمههاي مکمل، بازنشستگي و درماني
8) اصلاح ساختار صندوقهاي بيمه و بازنشستگي در جهت کاهش وابستگي به دولت
9) ارتقاء شاخصهاي محيط کسب و کار
10) ساماندهي بيمههاي سلامت
11) ارتقاء شاخصهاي توسعه انساني کشور
12) افزايش نرخ مشارکت نيروي کار
13) ارتقاء شاخصهاي بهرهوري کار و سرمايه
14) ارتقاء شاخصهاي فرهنگي و اجتماعي
15) کاهش حوادث ناشي از کار
16) کاهش ميانگين زمان رسيدگي به اختلافات کارگري و کارفرمايي
17) افزايش آموزشهاي مهارتي و کارآفريني
18) ارتقاء شاخصهاي کارآفريني
راهبردها:
1) توسعه اشتغال
2) توسعه کارآفريني
3) بسط و توسعه حمايتهاي بيمه بيکاري و پايداري مشاغل
4) تنظيم و نظارت بر روابط كار و نظامهاي جبران خدمت
5) توسعه ايمني و بهداشت كار در كارگاههاي مشمول قانون كار
6) توسعه تشکلهاي کارگري و کارفرمايي و تعميق سه جانبهگرايي
7) گسترش تشكلهاي تعاوني و ايجاد اشتغال مولد
8) توانمندسازي و ارتقاء بهرهوري تعاونيها
9) توسعه سرمايهگذاري در بخش تعاوني
10) توسعه، گسترش و ارتقاء بيمههاي اجتماعي
11) توسعه، گسترش و ارتقاء بيمههاي درماني
12) توسعه، گسترش و ارتقاء نظام خدمترساني حوزه حمايتي، توانمندسازي و کاهش آسيبهاي اجتماعي
13) توسعه فرهنگ کار و تعاون
14) اعتلاء خدمات اجتماعي در جامعه هدف
15) توسعه فعاليتهاي ورزشي و تفريحي در جامعه مخاطب
16) توسعه امور حقوقي در عرصه تعاون، کار و رفاه اجتماعي
17) توسعه تعاملات بينالمللي و منطقهاي در عرصه تعاون، کار و رفاه اجتماعي
سياستهاي اجرايي
1) توسعه كسب و كارهاي كوچك و متوسط
2) توسعه اشتغال بانوان، دانشآموختگان و اقشار خاص توسعه اشتغال روستايي
3) ساماندهي اشتغال اتباع خارجي
4) توسعه كاريابيهاي غيردولتي
5) توسعه نظام اطلاعرساني بازار كار، تعاون و رفاه اجتماعي
6) ترويج فرهنگ كارآفريني و حمايت از كارآفرينان
7) بهرهبرداري از ظرفيتهاي موجود قانون بيمه بيکاري به منظور توسعه دامنه شمول بيمه بيکاري
8) حمايت از واحدهاي مشکلدار به منظور حفظ اشتغال موجود
9) تنظيم و نظارت بر روابط كار
10) بهبود و گسترش نظامهاي جبران خدمت
11) بازرسي مستمر از واحدهاي مشمول قانون كار
12) بهبود مستمر سطح ايمني و بهداشت کار در زيست کار جامعه
13) توانمندسازي و ترويج تشكلهاي كارگري و كارفرمايي
14) گسترش پژوهشهاي كاربردي در زمينه تعاون و عدالت اجتماعي
15) ترويج روحيه مشاركت و فرهنگ تعاون در بين مردم
16) گسترش و توسعه تعاونيها
17) استانداردسازي و ارتقاي كيفيت كالاها و خدمات تعاونيها
18) تسهيل دسترسي تعاونيها به دانش روز و مهارتها و تخصصهاي مورد نياز
19) حمايت از شبكهسازي، گسترش فناوري اطلاعات و ارتباطات در بخش تعاوني
20) حمايت از توسعه صادرات و بازار
21) افزايش سرمايهگذاري و تقويت نهادهاي پولي بخش تعاوني
22) تعامل اثربخش با ساير دستگاههاي اجرايي
23) نظارت بر حسن اجراي قوانين و مقررات در تعاونيها
24) ايجاد ثبات، پايداري و تعادل بين منابع و مصارف صندوقهاي بازنشستگي (ماده 26)
25) افزايش رقابت کارآمدي و اثربخشي در عرصه خدمترساني بيمههاي اجتماعي (ماده 28)
26) توسعه و گسترش پوشش بيمههاي اجتماعي به اقشار مختلف جامعه (ماده 27)
27) تقويت کمي و کيفي خدمات بيمههاي درماني
28) اصلاح ساختار و ساماندهي صندوقهاي بيمهاي
29) تقويت و گسترش نظام ارجاع و پزشک خانواده
30) توسعه نظام خدمترساني حوزه حمايتي، توانمندسازي و کاهش آسيبهاي اجتماعي
31) کاهش تصديگري دولتي و برون سپاري خدمات قابل واگذاري
32) اصلاح نگرش فرهنگي بر اساس آموزههاي اسلامي در جامعه كار و تعاون
33) ترويج وجدان كاري و انضباط اجتماعي در جامعه كار و تعاون
34) استفاده مطلوب از ظرفيتهاي رسانهاي و علمي كشور (حوزه؛ دانشگاه و صدا و سيما، خبرگزاريها، مطبوعات، سايتها و...)
35) تسهيل و ترغيب مشاركت آحاد جامعه کار و تعاون در فعاليتهاي ورزشي و تفريحي
36) حضور فعال در مجامع و رويدادهاي درون مرزي و برون مرزي
37) تنقيح قوانين و ايجاد وحدت رويه آراء هيأتهاي رسيدگي قانون کار
38) معاضدت قضايي و حقوقي کارگران
39) افزايش همكاريهاي دو جانبه با كشورهاي هدف
40) ارتقاي سطح همكاريها با سازمانهاي بينالمللي تخصصي
مهمترين اقداماتي كه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي طي برنامه پنج ساله پنجم مكلف به انجام و يا مشارکت در اجراي آنهاست به شرح ذيل قابل احصاء ميباشد:
• اعمال تخفيف پلکاني و يا تأمين بخشي از حق بيمه سهم کارفرمايان کارگاههايي که با تأييد و يا معرفي واحدهاي وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي در جهت به کارگيري نيروي کار جديد مبادرت مينمايند، به شرط آن که واحد، تازه تأسيس بوده و يا در سال قبل از آن، کاهش نيروي کار نداشته باشد.
• تنظيم سند ملي كار شايسته
• افزايش سهم تعاونيها به 15 درصد در بازار پولي كشور
• افزايش سالانه سرمايه بانك توسعه تعاون و صندوق ضمانت سرمايهگذاري تعاون
• تهيه آييننامه اجرايي بند ج ماده 124
• اقدام به برقراري و استقرار نظام جامع تأمين اجتماعي چند لايه با لحاظ حداقل سه لايه:
- مساعدتهاي اجتماعي شامل خدمات حمايتي و توانمندسازي
- بيمههاي اجتماعي پايه شامل مستمريهاي پايه و بيمههاي درماني پايه
- بيمههاي مکمل بازنشستگي و درمان
• ايجاد صندوقهاي بازنشستگي خصوصي با رعايت تضمين حقوق بيمهشدگان و بازنشستگان صندوق مربوطه حداقل به مدت ده سال
• تدوين پيشنويس آييننامه افتتاح حسابهاي انفرادي (بيمه تکميلي بازنشستگي) از طريق صندوقها
• ساماندهي خدمات بيمه سلامت را به صورت يکپارچه و مبتني بر فناوري اطلاعات در تعامل با سامانه «پرونده الکترونيکي سلامت ايرانيان»
• تهيه آييننامه اجرايي خريد راهبردي خدمات سلامت از بخشهاي دولتي و غيردولتي مشتمل بر اصلاح نظام پرداخت و فهرست خدمات مورد تعهد بيمه پايه
• طراحي نظام سطحبندي خدمات حمايتي و توانمندسازي متناسب با شرايط بومي، منطقهاي و گروههاي هدف و فراهم نمودن ظرفيتهاي لازم براي استمرار نظام مذکور در طول برنامه
• اجراي برنامه توانمندسازي حداقل سالانه 10% خانوارهاي تحتپوشش دستگاههاي حمايتي به استثناء سالمندان و معلولين ذهني، توانمند شده و خروج آنان از پوشش حمايتهاي مستقيم
به منظور اجرايي نمودن اهداف مندرج در سند چشمانداز، سياستها و قانون برنامه پنجم توسعه در حوزه تعاون، كار و رفاه اجتماعي، بسته اجرايي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي با رويكرد مسئله محوري شامل شش بسته اجرايي فرعي به شرح ذيل ميباشد:
• توسعه كارآفريني و اشتغال
• نظارت بر اجراي قانون كار و حفظ و صيانت از نيروي انساني و تعميق اصل سه جانبهگرايي
• توسعه بخش تعاون
• توسعه تعاملات بينالمللي، منطقهاي و امور حقوقي در عرصه تعاون، كار و رفاه اجتماعي
• توسعه و ارتقاء خدمات بيمهاي و حمايتهاي اجتماعي
• اعتلاي سطح فرهنگي و اجتماعي جامعه كار و تعاون
بسته اجرايي فرعي 1: توسعه كارآفريني و اشتغال
جدول 1- 1- برنامههاي عملياتي و برش سالانه اهداف کمي
جدول 1-2- شرح فعاليتها و عمليات به تفكيك اهداف كمي و برش سالانه حجم فعاليتها/عمليات
بسته اجرايي فرعي2: نظارت بر اجراي قانون کار و حفظ و صيانت از نيروي انساني و تعميق اصل سه جانبهگرايي
جدول 2- 1- برنامههاي عملياتي و برش سالانه اهداف کمي
جدول 2-2- شرح فعاليتها و عمليات به تفكيك اهداف كمي و برش سالانه حجم فعاليتها/عمليات
بسته اجرايي فرعي 3 : توسعه بخش تعاون
جدول 3- 1- برنامههاي عملياتي و برش سالانه اهداف کمي
جدول 3-2- شرح فعاليتها و عمليات به تفكيك اهداف كمي و برش سالانه حجم فعاليتها/عمليات
بسته اجرايي فرعي 4: توسعه تعاملات بينالمللي، منطقهاي و امور حقوقي در عرصه تعاون، کار و رفاه اجتماعي
جدول 4- 1- برنامههاي عملياتي و برش سالانه اهداف کمي
جدول 4-2- شرح فعاليتها و عمليات به تفكيك اهداف كمي و برش سالانه حجم فعاليتها/عمليات
بسته اجرايي فرعي 5: توسعه و ارتقاء خدمات بيمهاي و حمايتهاي اجتماعي
جدول 6- 1- برنامههاي عملياتي و برش سالانه اهداف کمي
جدول 5 -2- شرح فعاليتها و عمليات به تفكيك اهداف كمي و برش سالانه حجم فعاليتها/عمليات
بسته اجرايي فرعي 6: اعتلاي سطح فرهنگي و اجتماعي جامعه کار و تعاون
جدول 6 - 1- برنامههاي عملياتي و برش سالانه اهداف کمي
جدول 6 -2- شرح فعاليتها و عمليات به تفكيك اهداف كمي و برش سالانه حجم فعاليتها/عمليات