(مصوب جلسه 728 مورخ 19/10/1391 شوراي عالي انقلاب فرهنگي)
معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري ـ سازمان فضايي جمهوري اسلامي ايران
ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور ـ وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح
وزارت علوم،تحقيقات و فناوري ـ شوراي عالي علوم، تحقيقات و فناوري
مصوبه «سند جامع توسعه هوافضاي كشور» كه درجلسه 728 مورخ 19/10/1391 شوراي عالي انقلاب فرهنگي و براساس مصوبه شوراي ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور و در اجراي بند الف قسمت اول فصل پنجم نقشه جامع علمي كشور و مصوبه جلسه 657 شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تصويب رسيده است، به شرح ذيل براي اجرا ابلاغ ميشود:
مقدمه
موضوع سند حاضر، توسعه علوم، فناوري و صنايع دانشبنيان بخش هوافضاي کشور ميباشد كه شامل کليه نهادها و عاملهايي است که به نحوي در امر شناسايي و بهرهبرداري از فضا و هوا جهت کاربردهايي از قبيل فعاليتهاي رسانهاي و مخابراتي، تصويربرداري، شناسايي و جابجايي محمولهها در هوا و فضا دخيل هستند.
فعاليتهاي بخش ياد شده حوزههاي آموزش و پژوهش، اکتساب و توسعه فناوري، فعاليتهاي صنعتي و ارائه خدمات را در بر ميگيرد و از مهمترين خصوصيات آنها اين است که به دليل سرعت بالاي تحولات فناورانه و کم بودن فاصله تحقيقات تا پيادهسازي صنعتي ميتوان بخش هوافضا را کاملاً دانشبنيان دانست.
از منظر اسناد بالادستي نيز اين بخش از اهميت ويژهاي برخوردار بوده و در نقشه جامع علمي کشور، هوافضا به عنوان يکي از اهداف بخش نظام علم و فناوري1 و موارد اولويتهاي «الف» فناوري2 تعيين شده است. همچنين هوافضا نقش مؤثري در توسعه ديگر فناوريهاي اولويتدار دارد.
رشد سريع مخابرات ماهوارهاي، پيشبيني چندين برابر شدن بازار درخواست مشاهده زمين تا سال 2020، تخمين بازار بيش از 3000 ميليارد دلاري هواپيماهاي تجاري در بيست سال آينده و حجم عظيم و رو به رشد خدمات هوانوردي که حاکي از رشد قريب به 50 درصدي صنعت هوايي از حيث نسبت درآمد در کيلومتر، در فاصله سالهاي 2000 تا 2010 بودهاست، مؤيد اهميت اقتصادي موضوع ميباشد. علاوه بر آن، دانشبنيان بودن بخش بزرگي از فعاليتهاي اين بخش و ارزيابي بازار کار حدود يک ميليون نفري آن در منطقه در سال 2009، اهميت اقتصادي آن را مضاعف نمودهاست.
نقش اين بخش در ارتقاي اقتدار و امنيت ملي، پيشراني علم و فناوري در ديگر زمينهها و منافع حاصل از سرريز فناوريهاي توسعهيافته يا بوميسازي شده به ديگر
بخشها نيز از جمله ديگر عواملي هستند که هوافضا را، در سطح جهاني، به يک بخش راهبردي تبديل کرده است.
علاوه بر آن در کشور ما، دستاوردهاي اخير به ويژه طراحي، ساخت و پرتاب ماهوارهها و طراحي و ساخت انواع هواپيماها و ديگر هواگردها سبب افزايش عزت و خودباوري ملي شده و تراز جمهوري اسلامي ايران را در چشم ناظران جهاني ارتقا بخشيدهاست.
برخي ويژگيها، ظرفيتها و توانمنديهاي خاص جمهوري اسلامي ايران، همچون سرزمين پهناور و موقعيت ممتاز ژئوپوليتيک، تجربه کسب توانمندي در ساخت، پرتاب و قراردادن ماهواره، فضاپيما و ساير اجسام پرنده در فضا و بهرهبرداري از آنها، سابقه طولاني در فعاليتهاي هوايي و هوانوردي و وجود زيرساختهاي مناسب فرودگاهي، تجهيزات ناوبري و تعميرات و نگهداري، صنعت ساخت انواع اجسام پرنده، دانشگاهها و پژوهشگاههاي کلاس جهاني، نيروي انساني مستعد، نخبه و متخصص، ضرورت توجه ويژه به اين بخش را نمايان ميسازد.
وجود اين ظرفيتها و توانمنديها در کنار فرصتهاي پيشرو، نويد موفقيتهايي بزرگ را در آيندهاي نهچندان دور ميدهد؛ موفقيتهايي که در صورت وجود برنامهاي جامع و تلاش مستمر و همدلانه بازيگران بخش هوافضا، دور از دسترس نخواهد بود.
فصل 1: تعاريف اختصاصي
سند: سند جامع توسعه هوافضاي كشور (سند حاضر)
بخش هوافضا: کليه نهادها و عاملهاي دخيل در امر بهرهبرداري از فضا و هوا و توسعه علوم و فناوريهاي مربوطه، جهت کاربردهاي مخابراتي، شناسايي و جابجايي
منطقه هوايي: ناحيه اطراف کره زمين تا ارتفاع تعيين شده توسط كنوانسيونهاي بينالمللي
منطقه فضايي: فضاي با فاصله بيش از مقدار تعيين شده توسط كنوانسيونهاي بينالمللي از سطح كره زمين
حوزه هوايي و هوانوردي: كليه عمليات و خدمات مؤثر بر توليد، آمادهسازي، بهروزرساني و به کارگيري عمليات پرواز، ايمني و خدماتي سامانههاي پرنده از قبيل هواپيماها، بالگردها و پهپادها در منطقه هوايي
حوزه فضايي: کليه خدمات و محصولات فضاپايه يا زمينپايه مرتبط با كاربري يا اكتشافات فضايي اعم از مخابرات، مشاهده زمين، سنجش از دور، ناوبري و موقعيتيابي، امنيت فضايي، زيست فضايي و علوم و اكتشافات فضايي
حوزه دفاعي هوافضا: کليه عمليات و خدمات لازم در بخش هوافضا براي حفاظت و دفاع از امنيت جمهوري اسلامي ايران و ارتقاي اقتدار بينالمللي نظامي آن اعم از هوايي و فضايي.
فصل 2: چشم انداز
با ايمان به ياري پروردگار آسمانها و زمين و تکيه و توکل بر او، در افق 1404، بخش هوافضاي جمهوري اسلامي ايران با توسعه علم و فناوري و انتشار آن، قطبي خواهد بود:
1. اقتداربخش و مؤثر در امنيت ملي؛
2. کارا و قابل اتکا در تأمين نيازهاي راهبردي و جاري جامعه ايراني و جهان؛
3. متناسب با فرهنگ و ارزشهاي اسلامي ـ ايراني؛
4. توانمند در ثروت آفريني، طراحي، توسعه و توليد محصولات و ارائه خدمات هوافضايي؛
5. الهام بخش و افتخار آفرين در گسترش مرزهاي دانش و توسعه فناوري هوافضا؛
6. پيشران ديگر حوزههاي علم، فناوري، صنعت و خدمات؛
7. دانشبنيان و توانمند در بهكارگيري آخرين يافتههاي علمي، پژوهشي و فناوري.
فصل 3: ارزشهاي بنيادين
ارزشهاي بنيادين مذكور در نقشه جامع علمي كشور1 به عنوان ارزشهاي بنيادين تمام بخشهاي علم، فناوري و نوآوري، بر اين سند نيز حاكم ميباشند. در اين راستا موارد زير به عنوان ارزشهاي بنيادين بخش هوافضاي كشور مقرر ميگردد:
1. عدالت محوري در توسعه بخش هوافضا و برخورداري از دستاوردهاي آن؛
2. تقويت و پرورش استعداد، خلاقيت، نوآوري، خطر پذيري، شجاعت و ايثارگري؛
3. توجه به اصل عقلانيت در مديريت کلان حوزه و تکريم علم و عالم و احترام حقوقي و اخلاقي به آفرينشهاي فکري ـ علمي و بهرهگيري از آنها در چارچوب نظام ارزشي اسلام و استقرار توحيد و عدالت؛
4. علم و فناوري کمالآفرين، توانمند ساز، ثروتآفرين و هماهنگ با محيط زيست و سلامت معنوي و جسمي و رواني آحاد جامعه؛
5. الهامبخش بودن در تعاملات با محيط جهاني و فرآيندهاي توسعه علم و فناوري در جهان؛
6. اخلاقمحوري، تقدم مصالح عمومي بر منافع فردي و گروهي، تقويت روحيه تعاون و مشارکت و مسئوليت پذيري آحاد علمي و نهادهاي مرتبط با آن؛
7. سرمايه مشترك بشري دانستن کليه منابع فضايي، اعم از اجرام آسماني و مدارها و بهرهبرداري از آنها تحت نظام حقوقي عادلانه.
فصل 4: سياستهاي کلان
1. تأکيد بر توليد علم بومي و توسعه علوم مربوط و نظريهپردازي در عرصه توليد فلسفههاي مضاف مرتبط با بخش هوافضا با تکيه بر مباني معرفتي اسلامي؛
2. استفاده حداکثري از توان داخلي و فعالسازي ظرفيتها؛
3. مسئوليتپذيري در حفظ و ارتقاي محيط زيست؛
4. ايجاد فرصت عادلانه براي مشارکت افراد، شرکتها و نهادها در توسعه بخش؛
5. مديريت ساماندهي شده تأثيرات و تبعات فرهنگي طرحهاي توسعهاي هوافضاي کشور و تهيه پيوستهاي فرهنگي براي آنها؛
6. رعايت چارچوبهاي ديپلماسي فناوري ملي در فعاليتها و مشارکتهاي بينالمللي بخش هوافضا؛
7. بهرهبرداري از سرريز فناوري هوافضا در ساير بخشها؛
8. ايجاد مشاركت حداكثري در تمام فعالين و نهادهاي مؤثر؛
9. اولويتدهي به بخشهاي غيردولتي در اجرا با تأكيد بر حفظ نقش سياستگذاري و نظارتي دولت؛
10. رعايت اصول پدافند غيرعامل و صيانت از فناوري در توسعه بخش؛
11. شفافيت وظايف و تمايز متوليان عرصههاي سياستگذاري و نظارت از اجرا؛
12. تمرکز در سياستگذاري و نظارت كلان؛
13. اهتمام به ارتقاي مديريت سيستمي و انباشت دانش در دستگاهها؛
14. اولويتدهي به ارتقاي سرمايه انساني و جذب نخبگان به عنوان اصليترين عامل در توسعه فناوري؛
15. اولويتدهي به راهکارهاي ميانبر و بديع و توسعه قابليتها و شايستگيهاي محوري؛
16. توأماني ايجاد زمينه براي فعاليتهاي اقتصادي و اجتماعي در اين بخش با حفظ امنيت پايدار جمهوري اسلامي ايران.
فصل5: اهداف و راهبردهاي كلان
نظر به تفاوتهاي موجود در سه حوزه راهبردي فضايي، هوايي و هوانوردي و دفاعي هوافضا، اهداف و راهبردهاي كلان اين حوزههاي راهبردي در افق چشمانداز به صورت مجزا و به تفكيك به شرح ذيل ارائه ميگردد:
5 ـ1. حوزه فضايي
5 ـ1ـ الف) اهداف کلان حوزه فضايي
1. شناخت عظمت و نظم حاكم بر جهان و آسمانها و پيبردن به حكمت و قدرت خالق جهانيان از طريق گسترش علوم و فناوريها و اكتشافات فضايي؛
2. دستيابي به جايگاه اول منطقه در تسخير فضا و تسلط بر آن از طريق علوم و فناوريهاي مربوطه با استفاده از توانمنديهاي دانشگاهها و مراكز علمي و پژوهشي كشور؛
3. انجام مأموريتهاي فضايي سرنشيندار و قراردادن انسان در مدار با اولويت علوم، فناوريها و صنايع داخل و با مشارکت جهان اسلام و همکاريهاي بينالمللي؛
4. طراحي، ساخت، پرتاب و بهرهبرداري از ماهواره در مدار زمينآهنگ و ديگر ماهوارهها با كاربردهاي ارتباطات، سنجش از دور با اولويت فناوري و صنايع داخل و با مشارکت جهان اسلام و همکاريهاي بينالمللي؛
5. دستيابي به خدمات و زيرساختهاي ارتباطات فضا پايه در جهت تأمين نيازمنديهاي کشوري و منطقهاي و جهاني، عمومي و تجاري و سازگار با بستر مخابراتي زمين پايه؛
6. دستيابي به فناوري لازم براي پاسخگويي به خدمات مورد نياز سنجش از دور و مشاهده زمين با دقت زير 10 متر؛
7. همكاري در راستاي موقعيتيابي، ناوبري و زمانسنجي در سطح ملي و منطقهاي مطابق با کيفيت جهاني و رقابتپذير.
5 ـ1ـ ب) راهبردهاي کلان حوزه فضايي
1. تمرکز در سياستگذاري، راهبري، هماهنگي و انباشت دانش و در اجراي برنامههاي كلان فضايي كشور با استفاده حداكثري از توان كليه نهادها و مؤسسات دولتي و غير دولتي؛
2. حمايت از خصوصيسازي و فراهم نمودن بستر لازم براي ايجاد صنايع دانشبنيان در حوزه فضايي؛
3. حمايت هدفمند از فعاليتهاي آموزشي و پژوهشي و قطبهاي علمي مورد نياز برنامههاي فضايي؛
4. توسعه هوشمند و فعال همکاريها و تعاملات بينالمللي به منظور پيشبرد برنامههاي فضايي با حفظ و حراست از داراييهاي فضايي جمهوري اسلامي ايران؛
5. استفاده از دستاوردهاي فضايي در شناخت کيهان و توسعه اخترفيزيک و نجوم و بازخواني ذخاير اسلامي در اين عرصه و بررسي تناسب آنها با علوم جديد؛
6. حمايت از پژوهشهاي بنيادين با تکيه بر مباني معرفتي اسلامي به منظور توليد، توسعه و تقويت علوم پايه مرتبط با فضا؛
7. طراحي، ساخت و پرتاب سامانههاي حامل ماهوارههاي مورد نياز از جمله ماهوارههاي داراي كپسول زيستي و ماهوارههاي زمينآهنگ؛
8. ترويج و اشاعه علوم، فناوريها و دستاوردهاي فضايي در اقشار مختلف جامعه به ويژه نوجوانان و نخبگان.
5 ـ2. حوزه هوايي و هوانوردي
5 ـ2ـ الف) اهداف کلان حوزه هوايي و هوانوردي
1. تبديل شدن به قطب منطقهاي و داراي جايگاه برجسته جهاني با استفاده از توان علمي و فناوري دانشگاهها و مراكز علمي و صنعتي در:
أ) توسعه طراحي و توليد هواپيماي جت منطقهاي 100 و 150 نفره و هواپيماهاي هوانوردي عمومي1 متناسب با نيازهاي کشور و بازارهاي جهاني؛
ب) طراحي و توليد بالگرد متوسط و نيمه سنگين؛
ج) خدمات تعمير و نگهداري و ارتقاي هواگردها2؛
د) طراحي و توليد موتورهاي ميني توربوجت، توربوفن سبك، توربوفن سنگين و توربوكمپرسورهاي گازي با ظرفيت 1 الي 10 مگاوات؛
ه) طراحي، توسعه و ساخت سيستمهاي اويونيک؛
و) توليد علم و فناوري و منابع انساني.
2. حضور مؤثر در هوانوردي جهاني با تبديل فرودگاه بينالمللي امام خميني (ره) به دومين قطب3 هوانوردي در منطقه؛
3. ايجـاد ظرفيـتهاي سخـتافزاري و نـرمافزاري جـهت تحـقق ترافيـک هوايي50 ميليون مسافر و 550 هزار تن بار داخلي و 50 ميليون مسافر و 950 هزار تن بار در سطح بينالملل و ترانزيت؛
4. دستيابي به استانداردها و شاخصهاي ايمني و کيفيت خدمات پروازي در سطح بالاتر از ميانگين جهاني.
5 ـ2ـ ب) راهبردهاي کلان حوزه هوايي و هوانوردي
1. انسجامبخشي، ساماندهي و تنظيمات نهادي در راستاي جلوگيري از موازيکاري، ارتقاي کارايي و همافزايي نهادها و تناسب بين مأموريتها و اختيارات با رعايت تفکيک متوليان امور سياستگذاري، اجرا و نظارت از يكديگر؛
2. تسهيل فضاي کسب و کار و ارائه مشوقهاي لازم براي حضور حداكثري بخش خصوصي و فراهم نمودن بستر لازم براي ايجاد صنايع و شرکتهاي دانشبنيان در حوزه فناوري هوايي؛
3. حمايت هدفمند از فعاليتهاي آموزشي و پژوهشي و قطبهاي علمي مورد نياز برنامههاي هوايي و هوانوردي؛
4. توسعه و تکميل زنجيره تأمين قطعات، تعميرات، نگهداري، عمليات و ارتقا با اتکا به بخش خصوصي؛
5. بهرهگيري از طراحيهاي مبتني بر پايههاي محصول1 مشترک در توسعه زير سامانهها؛
6. ايجاد رقابت سازنده در ارتقاي کيفيت بين شرکتهاي فعال در عرصه هوانوردي؛
7. شبکهسازي در فرآيندهاي تحقيق و توسعه در سطح دانشگاهها و مراکز تحقيقاتي و توليد در سطح ملي و بينالمللي با تأکيد بر شکلدهي زنجيره ارزش؛
8. استفاده اقتصادي و بهرهور از آسمان كشور با بازنگري در مسيرهاي پروازي بخصوص مسيرهاي ترانزيتي؛
9. توسعه هدفمند همکاريها و تعاملات علمي، فناورانه و نوآورانه منطقهاي و بينالمللي و حضور مؤثر در مجامع جهاني و نهادهاي تأثيرگذار بينالمللي مرتبط؛
10. ايجاد و استقرار سيستم جامع مديريت ايمني؛
11. پيادهسازي سيستمهاي نوين مديريت ترافيك هوايي؛
12. توسعه خدمات هوانوردي عمومي با استفاده حداكثري از بخش خصوصي.
5 ـ3. حوزه دفاعي هوافضا
5 ـ3ـ الف) اهداف کلان حوزه دفاعي هوافضا
1. بازطراحي و ساخت هواپيما و بالگرد جنگنده چندمنظوره موردنياز در نسل پنجم؛
2. طراحي و ساخت پهپادها (اعم از شناسايي، هدف و مراقبت) با قابليت ارتفاع، برد و محموله بالا و نيز تهاجم در سطح رقابت پذيري جهاني؛
3. طراحي و ساخت موشـکهاي مورد نياز جهت حفظ و ارتقاي توان دفاعي و ايجاد توان بازدارندگي مؤثر در برابر تهديدات منطقهاي و فرامنطقهاي و در سطح پنجم جهان؛
4. طراحي، ساخت، پرتاب و بهرهبرداري از ماهوارههاي دفاعي و امنيتي مورد نياز؛
5. طراحي، ساخت و بهرهبرداري از سامانههاي حامل ماهوارههاي مورد نياز.
5 ـ3ـ ب) راهبردهاي کلان حوزه دفاعي هوافضا
1. رصد تهديدات آينده و شناسايي نياز نيروهاي مسلح و افزايش توان آيندهپژوهي و آيندهنگاري؛
2. ايجاد انگيزه و رفع موانع براي ارتقاي تعامل با دانشگاهها و صنايع و نخبگان خارج از نيروهاي مسلح؛
3. ايجاد هستههاي نوآوري و ارتقاي دفاتر طراحي و مراكز توسعه فناوريهاي سامانههاي راهبردي با بهرهگيري از نخبگان داخل و خارج از نيروهاي مسلح؛
4. اكتساب، بوميسازي و توسعه محصولات، توانمنديها و فناوريهاي كليدي و رفع گلوگاههاي تأمين وابسته به خارج؛
5. يكپارچهسازي شبكه و آرايههاي دفاع هوافضايي؛
6. ارتقاء و توسعه استانداردهاي بومي سامانههاي راهبردي در محصولات و خدمات؛
7. افزايش طول عمر عملياتي سامانهها؛
8. ارتقاي هوشمندي در سامانههاي نوين و اتصال آرايههاي سلاح به شبكه فرماندهي و كنترل2؛
9. رصد سازمانها، كنوانسيونها و ائتلافهاي دفاعي منطقهاي و جهاني و نقشآفريني مؤثر در چهارچوب سياست خارجي مبتني بر اولويتهاي امنيتي و سياسي كشور.
تبصره: در راستاي اجراي راهبرد ملي 3 از راهبرد كلان 7 نقشه جامع علمي كشور، نهاد مذکور در اقدام ملي 12 از اين راهبرد کلان به نمايندگي از شوراي عالي انقلاب فرهنگي با هماهنگي ستاد كل نيروهاي مسلح و با رعايت سياستهاي شوراي عالي امنيت ملي ساير اهداف، سياستهاي اجرايي و راهبردهاي كلان حوزه دفاعي هوافضا را تكميل و به تصويب مراجع ذيربط خواهد رساند.
فصل 6. ساز و کار اجرايي نمودن و نظارت بر اجراي سند
شوراي عالي انقلاب فرهنگي وظيفه سياستگذاري كلان، هماهنگي كلان و نظارت کلان بر اجراي اين سند را بر عهده دارد. ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور رصد اجراي اين سند را بر عهده داشته و بازنگريهاي لازم در سند و گزارش كلان مربوطه را در فواصل زماني مشخص به شوراي عالي انقلاب فرهنگي ارائه خواهد نمود.
ساز و كار اجراي سند در حوزههاي سه گانه به شرح زير ميباشد:
6 ـ 1. حوزه فضايي:
شوراي عالي فضايي وظيفه سياستگذاري اجرايي، راهبري، نظارت و تصويب برنامههاي كلان و راهبردهاي حوزه فضايي را با رعايت سياستهاي شوراي عالي امنيت ملي بر عهده دارد. سازمان فضايي جمهوري اسلامي ايران مسئوليت مديريت اجراي مأموريتها، برنامهها و مصوبات شوراي عالي فضايي را با استفاده حداکثري از توان کليه دستگاهها، دانشگاهها، پژوهشگاهها، مؤسسات و مراکز دانشبنيان و متخصصان بر عهده دارد.
6 ـ2. حوزه هوايي و هوانوردي:
ستاد توسعه فناوري و صنايع دانشبنيان هوايي و هوانوردي وظيفه سياست گذاري اجرايي، راهبري، هماهنگي و ايجاد ارتباطات بين دستگاهي لازم براي گسترش فناوري و صنايع دانشبنيان در حوزه هوايي و هوانوردي در چارچوب اين سند را بر عهده دارد.
اين ستاد در معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري تشکيل ميگردد و اعضاي آن عبارتند از:
1. معاون علمي و فناوري رياست جمهوري (رئيس ستاد)؛
2. وزير علوم، تحقيقات و فناوري يا يكي از معاونين وي؛
3. وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح يا معاون وي (رئيس سازمان صنايع هوايي نيروهاي مسلح و يا معاون ديگر به انتخاب وزير)؛
4. وزير راه و شهرسازي يا معاون وي (رئيس سازمان هواپيمايي کشوري و يا معاون ديگر به انتخاب وزير)؛
5. وزير صنعت، معدن و تجارت يا يكي از معاونين وي؛
6. رئيس مركز همكاريهاي فناوري و نوآوري رياست جمهوري؛
7. نماينده ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي کشور؛
8. سه نفر از صاحبنظران حوزه هوايي و هوانوردي با حكم رئيس ستاد که حداقل يك نفر از آنان از اعضاي هيئت علمي باشند؛
9. دبير ستاد به انتخاب رئيس ستاد.
تبصره1: مصوبات ستاد فوق در چهارچوب اين سند و وظايف مندرج در اين بند و ابلاغ رئيس ستاد براي كليه نهادها و دستگاههاي مرتبط لازمالاجرا ميباشد.
6ـ3. حوزه دفاعي هوافضا:
وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح در چهارچوب اين سند و با هماهنگي ستاد كل نيروهاي مسلح، مسئوليت ساماندهي و مديريت حوزه دفاعي هوافضا را بر عهده خواهد داشت.
تبصره2: دستگاههاي سه حوزه مذکور بر اساس تفاهمنامههاي فيمابين و تواناييهاي بالفعل و ترجيحاً بدون ايجاد ظرفيتهاي موازي به ارائه خدمات به يکديگر خواهند پرداخت.
تبصره3: دستگاههاي متولي سه حوزه مذکور در اين فصل، طي مدت يك سال از ابلاغ سند، اسناد عملياتي حوزه خود را تدوين و پس از تصويب در مراجع ذيربط، به ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي کشور ارسال مينمايند.
تبصره 4: دولت موظف است بودجههاي مورد نياز سه حوزه مذكور را در لوايح بودجه سنواتي و برنامههاي توسعه پنج ساله پيشبيني نمايد.
6 ـ4. پايش شاخصهاي بخش هوافضا:
پايش شاخصهاي سند توسط ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي کشور با همكاري و با اخذ آمار و گزارشها از دستگاههاي متولي حوزههاي مختلف و نهاييسازي و تلفيق آنها انجام ميشود و گزارش آن طي دورههاي زماني مشخص به شوراي عالي انقلاب فرهنگي ارائه ميشود.
تبصره5: عناوين شاخصهاي لازم در پنج سرفصلِ پژوهش و فناوري، آموزش و سرمايه انساني، اقتصادي، اقتدار و امنيت ملي و نيز زيرساختي توسط ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي کشور تعيين ميگردد.
تبصره6: ستاد راهبري اجراي نقشه جامع علمي كشور در صورت نياز به اصلاح ساختارها و سازوكارهاي نهادهاي ذيربط، از طريق مراجع ذيصلاح گردش كار لازم را انجام خواهد داد.
اين سند مشتمل بر يك مقدمه، 6 فصل و 7 تبصره به تصويب رسيد و از تاريخ تصويب لازمالاجرا است و کليه مصوبات و سياستهاي مغاير با آن، لغو و بلااثر ميباشد.
رييس جمهور و رييس شوراي عالي انقلاب فرهنگي ـ محمود احمدينژاد