مقدمه
دولت جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري هند كه از اين پس طرفين ناميده ميشوند، با توجه به روابط دوستانه ديرينه بين دو كشور، با تأييد ضرورت تسهيل گستردهترين سطح همكاري دو جانبه در ابلاغ احضاريهها، اجراي قرارها و ساير اسناد و مأموريتهاي قضائي، با تمايل به ارتقاء كارآمدي هر دو كشور در زمينه تحقيقات، تعقيب و مبارزه با جرائم از جمله جرائم مربوط به تروريسم و پيگيري، محدودسازي، ضبط يا مصادره عوايد و آلات ارتكاب جرم از طريق همكاري و معاضدت حقوقي دو جانبه در امور كيفري به شرح زير توافق نمودند:
ماده1- دامنه شمول
1- طرفين به موجب اين موافقتنامه، گستردهترين سطح معاضدت حقوقي دو جانبه در امور كيفري را به يكديگر ارائه خواهندنمود.
2- از نظر اين موافقتنامه، صرفنظر از اين كه درخواست يا ارائه معاضدت از سوي دادگاه يا يك مرجع ديگر باشد، معاضدت حقوقي دو جانبه انجام خواهدشد.
3- اين موافقتنامه در مورد هرگونه درخواستهاي معاضدت حقوقي دو جانبه كه به فعل يا ترك فعل ارتكابي قبل از تاريخ لازمالاجراء شدن آن مربوط ميشود نيز اعمال خواهدشد.
ماده2- تعاريف
از نظر اين موافقتنامه:
1- الف) « امور كيفري» به تحقيقات، استعلامها، محاكمات يا ساير رسيدگيهاي مربوط به هر جرمي اطلاقميشود كه بهموجب هر قانون لازمالاجراء طرف مربوط جرم شناختهميشود.
ب) امور كيفري شامل تحقيقات يا دادرسيهاي مربوط به جرائم مالياتي، عوارض، گمرك و انتقال بينالمللي سرمايه يا پرداختها نيز ميباشد.
پ) معاضدت شامل موارد زير خواهدبود:
(1) اقدام به تعيين محل، محدودسازي، ضبط يا مصادره عوائد و آلات جرم و همچنين وجوه يا منابع مالي مورد استفاده براي تأمين مالي اقدامات تروريستي در سرزمين هر يك از طرفين.
(2) اخذ شهادت و استماع اظهارات اشخاص.
(3) ارائه اطلاعات، اسناد و ساير سوابق از جمله سوابق كيفري و قضائي.
(4) تعيين محل اشخاص و اشياء از جمله تعيين هويت آنها.
(5) بازرسي و توقيف.
(6) تحويل اموال ازجمله تحويل موقت مدارك.
(7) در دسترس قرار دادن اشخاص زنداني و ديگران براي اداء شهادت يا مساعدت به امر تحقيقات.
(8) ابلاغ اسناد، از جمله اسنادي كه متضمن درخواست حضور اشخاص است.
(9) ساير معاضدتهايي كه با اهداف اين موافقتنامه سازگار باشد.
2- الف) « عوائد جرم» به هر مالي يا ارزش معادل آن اطلاق ميشود كه مستقيم يا غيرمستقيم توسط اشخاص از ارتكاب يك يا چند جرم حاصل ميشود.
ب) « اموال» به پول و هر نوع مال منقول يا غيرمنقول، ملموس يا غيرملموس اطلاق ميشود و شامل منافع اين اموال نيز ميباشد.
پ) « مصادره» به هر اقدامي اطلاق ميشود كه به محروميت از مال ميانجامد.
ت) « آلات جرم» به اموالي اطلاق ميشود كه در رابطه با ارتكاب يك جرم مورد استفاده قرار گرفته يا استفاده از آن در نظر بوده است و
ث) « محدود نمودن مال» به هر اقدامي اطلاق ميشود كه مانع معامله، انتقال يا واگذار كردن اموال ميگردد.
ماده3- مقامات مركزي
1- درخواست معاضدت موضوع اين موافقتنامه، توسط مقامات مركزي طرفين به عمل خواهدآمد.
2- در جمهوري اسلامي ايران مقام مركزي قوه قضائيه (وزارت دادگستري) و در جمهوري هند، مقام مركزي (وزارت كشور) است.
ماده4- محتواي درخواستها
1- درخواستهاي معاضدت موضوع اين موافقتنامه، كتبي خواهدبود. در هر حال در شرايط اضطراري يا در مواقعي كه طرف درخواستشونده مجاز بداند درخواستها ميتواند شفاهي باشد ولي بايد سپس با درخواست كتبي تأييد شود.
2- درخواستهاي معاضدت، حاوي موارد زير خواهدبود:
الف) نام مرجع صالحي كه تحقيقات يا دادرسيهايي را كه درخواست به آنها مربوط است انجام ميدهد.
ب) موضوعات، از جمله قوانين و وقايع مربوط كه تحقيقات يا دادرسيها به آنها مربوط است.
پ) منظور از درخواست و ماهيت معاضدت مورد نظر.
ت) جزئيات هر نوع شرط يا آئينويژه كه طرف درخواستكننده مايلاست رعايت گردد.
ث) هر نوع محدويت زماني كه در اجراء درخواست مورد نظر است.
ج) هويت، تابعيت و نشاني شخص يا اشخاصي كه موضوع تحقيقات يا دادرسيها هستند.
چ) در صورت درخواست براي اخذ مدرك يا بازرسي و توقيف، شرحي از مبناي اين باور كه مدرك مورد نظر احتمالاً در حوزه صلاحيت طرف درخواستشونده يافت ميگردد.
ح) در صورت درخواست اخذ شهادت از يك شخص، تفصيلي در اين خصوص كه آيا اظهارات سوگند خورده يا تصديق شده مورد نياز است و نيز توضيحي در مورد موضوع شهادت يا اظهارات مورد نظر.
خ) در صورت امانت دادن مدارك، شخص يا طبقهاي از اشخاص كه مدرك موردنظر را در اختيار خواهند داشت، محلي كه مدرك به آنجا انتقال داده خواهد شد، هر نوع آزمايشي كه انجام خواهد گرفت و تاريخ استرداد مدارك در آينده.
د) در صورت در دسترس قراردادن اشخاص بازداشت شده، شخص يا طبقهاي از اشخاص كه در مدت انتقال، وي را در اختيار خواهند داشت، محلي كه شخص بازداشتشده به آن منتقل خواهد شد و تاريخ برگرداندن آن شخص.
ذ) نياز به محرمانه بودن، در صورت وجود و دلايل آن؛ و
ر) در صورت درخواست براي محدود نمودن يا ضبط عوائد يا آلات جرم، در صورت امكان:
(1) شرح دقيق عوائد يا آلات مزبور از جمله محل آنها.
(2) شرحي در مورد دلايل اين اعتقاد كه پول يا اموال مورد نظر، عوائد يا آلات جرم هستند؛ و
(3) شرحي در مورد مدركي كه براي رسيدگي در قلمرو طرف درخواستشونده در دسترس قرار ميگيرد.
3- اگر درخواست، طبق قوانين طرف درخواستشونده به نحو ديگري قابل انجام باشد طرف مزبور صرفاً به اين دليل كه درخواست حاوي تمام اطلاعات مندرج در اين ماده نيست از انجام آن امتناع نخواهد نمود.
4- اگر طرف درخواستشونده، براي رسيدگي به درخواست، به اطلاعات بيشتري نياز داشته باشد، ميتواند اطلاعات اضافي را درخواست نمايد.
ماده5 - اجراء درخواست
1- درخواست معاضدت، طبق قوانين طرف درخواستشونده اجراء خواهد شد و در صورتي كه با قوانين آن طرف منافات نداشته باشد ميتواند با شرايط و روشي كه در درخواست تصريح گرديده است اجراء شود.
2- طرف درخواستشونده، بنا به درخواست، هر نوع اوضاع و احوالي را كه ممكن است موجب تأخير قابل توجه در اجراء درخواست گردد به طرف درخواستكننده اطلاع خواهد داد.
3- طرف درخواستشونده، تصميم خود در مورد عدم اجراء تمام يا بخشي از درخواست معاضدت، يا تعويق در اجراء آن را، بلافاصله به طرف درخواستكننده اطلاع خواهد داد و دلايل اين تصميم را اعلام خواهد نمود.
ماده6 - امتناع از معاضدت
1- طرف درخواستشونده ميتواند در موارد زير، معاضدت را رد كند:
الف) درصورتي كه اجراء درخواست، مخل حاكميت، امنيت، نظم عمومي يا ساير منافع اساسي آن باشد يا به ايمني اشخاص لطمه بزند.
ب) در صورتي كه اجراء درخواست، مخالف قانون اساسي و قوانين داخلي طرف درخواستشونده باشد.
پ) در صورتي كه درخواست براي محدودنمودن، ضبط يا توقيف عوائد يا آلات، مربوط به فعاليتي باشد كه چنانچه در حوزه صلاحيت طرف درخواستشونده انجام شده بود، چنين دستوري براي اموال صادر نميگرديد؛ و
ت) درخواست مربوط به جرمي باشد كه شخص متهم مربوط به آن در نهايت تبرئه يا عفو گرديده باشد.
2- طرف درخواستشونده قبل از رد درخواست معاضدت، بررسي خواهد نمود كه آيا انجام معاضدت با رعايت شرايطي كه ضروري ميداند امكانپذير است يا خير. در صورتي كه طرف درخواستكننده انجام معاضدت با آن شرايط را بپذيرد شرايط مزبور را مراعات خواهد كرد.
ماده7- انتقال اسناد و اشياء
1- هنگامي كه درخواست معاضدت، به انتقال سوابق و اسناد مربوط باشد طرف درخواستشونده ميتواند رونوشت مصدق آنها را ارسال كند مگر اينكه طرف درخواستكننده صريحاً درخواست ارسال نسخ اصلي را بنمايد.
2- اصل سوابق يا اسناد و اشيائي كه به طرف درخواستكننده ارسال ميشود در اس-رع وقت م-مكن، به درخواست طرف درخ-واستشونده ب-ه آن ط-رف مس-ترد خواهد شد.
3- تا آنجا كه قوانين طرف درخواستشونده مجاز بداند، اسناد، اشياء و سوابق همراه با گواهي يا به شكلي كه طرف درخواستكننده درخواست ميكند تا مطابق مقررات طرف درخواستكننده قابل قبول باشد ارسال خواهد شد.
ماده8 -اخذ مدارك در طرف درخواستشونده
1- هر شخص از جمله اشخاص بازداشتي كه از آنان درخواست اداء شهادت و ارائه اسناد، سوابق يا موارد ديگري در طرف درخواستشونده به عمل آمده است را ميتوان با احضاريه يا دستور به حضور و اداء شهادت و ارائه اسناد و سوابق، و ساير موارد مطابق قوانين طرف درخواستشونده مجبور نمود.
2- با رعايت قوان-ين طرف درخواستشونده، به مأمورين، ساير مقامات طرف درخواستكننده و اشخاص مرتبط با دادرسي در طرف درخواستكننده اجازه داده خواهد شد هنگام اخذ دلايل در طرف درخواستشونده، حضور داشته باشند و در اخذ آن دلايل مشاركت نمايند.
3- حق مشاركت در اخذ شهادت شامل حق حضور مشاور براي طرح سؤالات ميباشد. ممكن است به اشخاص حاضر در اجراء درخواست اجازه داده شود مشروح دادرسي را يادداشت كنند. استفاده از وسايل فني براي ضبط مشروح دادرسي نيز ممكن است اجازه دادهميشود.
ماده9- دسترسي به اشخاص براي اداء شهادت يا كمك به تحقيقات در طرف درخواستكننده
1- طرف درخواستكننده ميتواند درخواست كند كه براي اداء شهادت يا كمك بهتحقيقات، شخصي در دسترس قرار گيرد.
2- طرف درخواستشونده از شخص دعوت خواهد كرد به تحقيقات كمك نمايد يا به عنوان شاهد در رسيدگيها حضور يابد. طرف درخواستشونده همچنين سعي خواهد كرد كه شخص مزبور، دعوت فوق را اجابت نمايد. هزينهها و فوقالعادههاي قابل پرداخت، به شخص مورد نظر اطلاع داده خواهد شد.
ماده10- در دسترس قراردادن زندانيان براي اداء شهادت يا كمك به تحقيقات
1- بنا به درخواست طرف درخواستكننده، شخصي كه در كشور طرف درخواستشونده زنداني است براي كمك به تحقيقات يا دادرسيها موقتاً به طرف درخواستكننده انتقال داده خواهد شد، مشروط بر اين كه شخص زنداني با اين انتقال موافقت كند و دليل مهمي عليه انتقال اين شخص وجود نداشته باشد.
2- در مواردي كه طبق قوانين طرف درخواستشونده، لازم است شخص منتقل شده در بازداشت بماند طرف درخواستكننده وي را در بازداشت نگاه خواهد داشت و در پايان اجراء درخواست، او را تحتالحفظ باز خواهد گرداند.
3- در ص-ورتي كه مدت محكوم-يت شخص منتقل شده تمام شود يا طرف درخواستشونده به طرف درخواستكننده اطلاع دهد كه ديگر نياز به بازداشت وي نيست شخص مزبور آزاد خواهد شد و در حكم فردي خواهد بود كه به دنبال درخواست حضور، در كشور طرف درخواستكننده حضور يافته است.
ماده11- مصونيت
1- شخصي كه در اجراء درخواست حضور، در كشور طرف درخواستكننده حضور دارددر قلمرو آن طرف به لحاظ ارتكاب فعل يا ترك فعلهايي كه قبل از عزيمت از طرف درخواستشونده واقع شدهاند تحت پيگرد قرار نخواهد گرفت، زنداني نخواهد شد يا مشمول هيچ نوع محروميت از آزادي شخصي نخواهد بود. همچنين شخص مزبور مجبور به اداء شهادت در دادرسيهايي غير از آنچه كه به همان درخواست مربوط است، نخواهد بود.
2- شخصي كه در نتيجه درخواست حضور، با رضايت در طرف درخواستكننده حاضرشده تا در برابر يك مقام قضائي پاسخگوي هر نوع فعل يا ترك فعل يا محكوميت باشد به خاطر فعلها، ترك فعلها، يا محكوميتهايي كه قبل از تاريخ عزيمت او از طرف درخواستشونده واقع شده و در درخواست ذكر نشدهاند تحت پيگرد قرار نخواهد گرفت، زنداني نخواهد شد يا مشمول هيچ نوع محروميت از آزادي شخصي نخواهد بود.
3- در صورتي كه شخصي كه آزاد بوده طرف درخواستكننده را ترك نمايد ظرف سي روز از تاريخي كه رسماً به او ابلاغ شده حضورش ديگر ضرورت ندارد آن كشور را ترك نكرده باشد يا اگر ترك كرده داوطلبانه به آن بازگشته باشد بندهاي (1) و (2) اين ماده در مورد وي مجري نخواهد بود.
4- هر شخصي كه نتواند در طرف درخواستكننده حضور يابد در طرف درخواستشونده با هيچ نوع مجازات يا اقدام اجباري ديگر روبرو نخواهد شد.
ماده 12- عوائد و آلات جرم
1- در صورت درخواست، طرف درخواستشونده براي تعيين اين که آيا عوائد حاصله يا آلات جرم در محدوده قضائي آن قرار دارند تلاش خواهد کرد و نتيجه تحقيقات را بهطرف درخواستکننده اطلاع خواهد داد.
2- درخواست معاضدت ميتواند شامل درخواست مساعدت براي ضبط يا مصادره عوائد يا آلات جرم باشد. اين معاضدت مطابق قوانين طرف درخواستشونده به نحو مقتضي انجام خواهد شد. انجام معاضدت ميتواند شامل شناسايي حکم صادره توسط دادگاه يا ساير مراجع ذيصلاح طرف درخواستکننده يا تسليم درخواست به مرجع صالح طرف درخواستشونده به منظور اخذ دستور ضبط يا مصادره باشد.
3-درخواست معاضدت ميتواند شاملدرخواست محدودنمودن اموال به منظور اطمينان از در دسترس بودن آن براي تأمين حکم بازگرداندن عوائد حاصله يا آلات جرم باشد.
4- عوائد يا آلاتي که م-طابق اين موافقتنامه ضبط يا مصادره م-يگردد به طرف درخواستشونده تعلق خواهد داشت مگر اين که در موارد خاص، به نحو ديگري توافق شود.
5 - در صورتي که در اجراء درخواست معاضدت موضوع بندهاي (1) و (2) اين ماده، در طرف درخواستشونده اقدامي صورت گرفته باشد و نمايندهاي از شخصي که تحت تأثير حکم قرار گرفته در هرکدام از طرفين، حسب مورد، وجود داشته باشد، طرف مربوط طرف ديگر را در اسرع وقت از موضوع و همچنين سريعاً از آثار نمايندگي مطلع خواهد نمود.
ماده 13- محرمانه بودن و محدوديت استفاده
1- طرف درخواستشونده ميتواند پس از مشورت با طرف درخواستکننده، درخواست نمايد که اطلاعات يا مدارک ارائه شده يا منبع اين اطلاعات يا مدارک، محرمانه بماند يا فقط در شرايط و مواردي که معين ميکند افشاء يا مورد استفاده قرار گيرد.
2- طرف درخواستشونده تا حدي که درخواست شده باشد، درخواست معاضدت، محتواي آن و اسناد مثبته و نيز هر اقدامي را که به دنبال درخواست معاضدت انجام شده است، جز آن مقدار که براي اجراء درخواست لازم بوده است، محرمانه تلقي خواهد کرد.
3- طرف درخواستکننده بدون موافقت قبلي طرف درخواستشونده، اطلاعات يا مدارک دريافتي را براي اهدافي غير از آنچه در درخواست ذکر شده افشاء ننموده يا مورد استفاده قرار نخواهد داد.
ماده 14- تأييد مدارک
اسناد يا مدارکي که مطابق اين موافقتنامه انتقال داده ميشود جز در مورد مذکور در ماده (7) اين موافقتنامه، به هيچ تأييد ديگري نياز نخواهد داشت.
ماده 15- زبان
درخواستها و اسناد مثبته، با ترجمه آنها به زبان رسمي يا يکي از زبانهاي رسمي طرف درخواستشونده يا به زبان انگليسي همراه خواهد بود.
ماده 16- هزينهها
1- طرف درخواستشونده، هزينههاي اجراء درخواست معاضدت را برعهده خواهد داشت اما هزينههاي زير به عهده طرف درخواستکننده خواهد بود:
الف) هزينههاي مربوط به انتقال اشخاص به قلمرو طرف درخواستشونده يا بالعکس، بنا به درخواست طرف درخواستکننده باشد و مبالغي که در طرف درخواستکننده به موجب درخواستهاي موضوع مواد (9) يا (10) اين موافقتنامه بهاشخاص قابل پرداخت است.
ب) حقالزحمه و هزينههاي کارشناسان در طرف درخواستکننده يا درخواستشونده.
پ) هزينههاي ترجمه کتبي، شفاهي و نسخهبرداري.
ت) مخارج مربوط به ارسال دلايل از طرف درخواستشونده به طرف درخواستکننده از طريق ويدئو، ماهواره يا ساير ابزار فني.
2- چنانچه معلوم گردد که اجراء درخواست مستلزم هزينههاي سنگين است، طرفين براي تعيين شرايطي که معاضدت مورد درخواست ميتواند براساس آنها اجراء گردد با يکديگر مشورت خواهند کرد.
ماده 17- انطباق يا ساير معاهدات
معاضدت و ترتيبات مذکور در اين موافقتنامه هيچيک از طرفين را از ارائه معاضدت به طرف ديگر از طريق مفاد ساير کنوانسيونها يا موافقتنامههاي بينالمللي قابل اعمال يا از طريق قوانين داخلي بازنخواهد داشت. طرفين همچنين ميتوانند به موجب هرنوع ترتيبات، موافقتنامه يا عمل دوجانبه که قابل اعمال باشد، معاضدت را انجام دهند.
ماده 18- رايزني
مقامات مرکزي طرفين در زمانهاي مورد توافق دوجانبه، به منظور ترغيب مؤثرترين اجراء اين موافقتنامه، مشورت خواهند نمود. مقامات مرکزي همچنين ميتوانند نسبت بهاقدامات عملي که ممکن است لازمه تسهيل اجراء اين موافقتنامه باشد، توافق نمايند.
ماده 19- لازمالاجراء شدن، اصلاح و خاتمه
1- اين موافقتنامه مطابق با تشريفات قانوني مقرر در قانون اساسي و قوانين داخلي طرفين، تصويب خواهد شد و از تاريخ ارسال آخرين اطلاعيه هريک از طرفين به طرف ديگر مبني بر تحقق کليه تشريفات قانوني لازم جهت اجراء اين موافقتنامه، لازمالاجراء خواهد شد.
2- اصلاح موافقتنامه از طريق توافق دوجانبه مقدور خواهد بود. هرگونه اصلاحي منوط به گذراندن مراحل تصويب ذکر شده در بند (1) فوق ميباشد.
3- هريک از طرفين ميتواند به اين موافقتنامه خاتمه دهد. اختتام موافقتنامه بعد از شش ماه از تاريخ ابلاغ تصميم به طرف ديگر صورت خواهد پذيرفت.
4- طرفين همچنين ميتوانند با رضايت دوجانبه، طبق شروطي که به توافق طرفين خواهد رسيد به اين موافقتنامه خاتمه دهند.
[امضاء]
با تأييد مراتب فوق، امضاءکنندگان زير با اختيارات اعطاء شده توسط دولتهاي متبوع خود اين موافقتنامه را امضاء نمودند.
اين موافقتنامه در شهر تهران در تاريخ 12/8/1387 هجري شمسي مطابق با 2 نوامبر 2008 ميلادي در دو نسخه اصلي هرکدام به زبانهاي فارسي، هندي و انگليسي تنظيم گرديد که تمامي متون از اعتبار مساوي برخوردارند. در صورت بروز اختلاف، متن انگليسي ملاک اعتبار خواهد بود.
از طرف دولت از طرف دولت
جمهوري اسلامي ايران جمهوري هند