شوراي عالي انقلاب فرهنگي در جلسه 653 مورخ 3/9/1388، براساس پيشنهاد مورخ 1/4/1388 شوراي فرهنگي و اجتماعي زنان، طرح اصلاح الگوي مصرف در خانواده را به شرح ذيل تصويب نمود:
مقدمه:
پرداختن به موضوع اصلاح الگوي مصرف در قالب يك حركت ارزشي، فراگير و واقعنگر و مستمر نيازمند فرهنگسازي، كنترل و ايجاد تحول نسبت به الگوي مصرف در خانواده ميباشد و اين امر مهم نيز از طريق ارتقاء مديريت زنان بر اصلاح مصرف و نيز اصلاح مصرف زنان ممكن خواهدبود. به همين دليل طرح اصلاح الگوي مصرف در خانواده ميتواند مبناي تحقق اين حركت ضروري و ارزشمند قرار گيرد.
اصول:
نظر به موقيت محوري و حساس زنان در خانواده و نقش بيبديل خانواده در حيات فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي ـ امنيتي جامعه؛ در اجراي طرحهاي كلان كشوري، مشاركت اساسي و فعال اين نهاد بايستي در كانون ملاحظات و فرصتها قرار گيرد.
بر اين اساس در اجرايي نمودن طرح « اصلاح الگوي مصرف در خانواده» رعايت اصول ذيل ضروري است:
1ـ رعايت اصول علمي و تخصصي مبتني بر آموزههاي ديني، پژوهش و تجربه در تنظيم و ارائه الگوي مصرف در خانواده؛
2ـ تدوين برنامههاي همسو و مكمل از سوي كليه دستگاهها در جهت اصلاح الگوي مصرف با محوريت خانواده؛
3ـ كاربردي و عملي بودن برنامهها با پرهيز از افراط و تفريط در تعيين حدود و مصاديق مصرف در خانواده؛
4ـ آموزش محوري و توجه به اصل آموزش اعضاء خانواده در برنامههاي مربوط به اصلاح الگوي مصرف؛
5 ـ بهرهگيري از عامل تشويق در اجراي برنامه در رابطه با اجراي ارائه الگوي مصرف؛
6 ـ پايدار بودن برنامهها و پرهيز از ارائه الگوهاي مقطعي؛
اهداف:
1ـ بهرهگيري عملي از منابع، امكانات و فرصتهاي موجود در خانواده در راستاي اصلاح الگوي مصرف؛
2ـ اصلاح الگوي مصرف در عرصهها و موضوعات مختلف در خانواده و تبيين مصاديق اسراف و تبذير در مصرف خانگي و راهكارهاي برونرفت از آن؛
3ـ بهرهگيري از تأثير و توانمندي زنان در اصلاح الگوي مصرف؛
4ـ تحقق فرهـنگ قناعت سرافرازانه در خانواده و مبـارزه با عادات فرهنـگي و اقتصادي غلط؛
5 ـ تقويت اقتصاد خانواده با اصلاح الگوي مصرف و تأثير آن بر اقتصاد ملي؛
راهبردها:
1ـ اصلاح نگرش خانواده و تواناسازي آنها براساس الگوي مصرف در اسلام و سنت نبوي و علوي و معصومين (ع) نسبت به مفهوم مصرف، اسراف و پرهيز از تجملگرايي و مدگرايي افراطي؛
2ـ توسعه آگاهي والدين و هدايت و ترغيب آنها جهت اولويتبخشي در تأمين حقوق مادي و معنوي فرزندان در زمينه تغذيه، بهداشت رواني، جسماني، ورزش، تفريحات سالم و نشاطآور، تحصيل و ازدواج و استفاده بهينه از محصولات فرهنگي ـ رسانهاي و تصويري در ساعات مختلف شبانهروز؛
3ـ توسعه فرهنگ قناعت، ساده زيستي، اعتدال و تعديل روحيه تنوعطلبي به منظور تقويت امنيت رواني اعضاي خانواده و تهيه كتب و منابع و محصولات فرهنگي و آموزشي لازم در اين زمينه؛
4ـ توسعه فرهنگ عفاف و پايبنديهاي اخلاقي در خانواده بهمنظور پرهيز از ظاهرگرايي صرف و زيادهروي در مصرف اقلام آرايشي و پوششي؛
5 ـ هماهنگي و همگرايي در سيـاستگذاري و برنامهريزيهـاي كلان كـشور نسبت به اصلاح الگوي مصرف و اولويت دادن به مصالح خانواده در اين برنامهها؛
6 ـ توسعه تحقيقات كاربردي درخصوص اجراي برنامهها و نحوه استفاده از منابع و ارائه نتايج آن به مردم جهت تشويق خانوادهها در بهينهسازي مصرف و تداوم آن؛
راهكارها:
1ـ تعيين و تبيين مصاديق اسراف و آموزش شيوههاي صحيح و مطلوب در خانواده درخصوص رعايت اعتدال در مصرف، تنظيم درآمدها و هزينهها و استفاده از منابع، امكانات و سرمايههاي مادي و معنوي بمنظور تأمين امنيت اقتصاد خانواده و جامعه؛
2ـ تبليغ و ترويج فرهنگ مطالعه، تقويت قوه ادراك و تحليل و خودباوري در زنان و اعضاي خانواده به منظور رويگرداني آنان از زندگي مصرفي، اهداف سطحي و غيرتكاملي و غيرهدفمند؛
3ـ تقويت مشاركت فرهنگي و اقتصادي اعضاي خانواده در تصميمگيريهاي مادي و معنوي خانواده به منظور هماهنگشدن و مسئوليتپذيري آنها نسبت به نحوه هزينهكردن سرمايهها؛
4ـ توجه به آموزشهاي فني و حرفهاي، ارتقاء دانش مديريت زنان در اصلاح الگوي مصرف در خانواده و تبليغ فرهنگ بهرهوري در راستاي استفاده بهينه از امكانات، منابع و وسايل زندگي و جلوگيري از فرسودگي زودرس آنها؛
5 ـ تشويق زنان بر استفاده بهينه از دارايي و اندوخته شخصي خود در چرخه اقتصادي خانواده و كشور؛
6 ـ بهرهگيري از كليه ظرفيتهاي قانونگذاري و اجرايي در اتخاذ شيوههاي تشويقي و تنبيهي مستقيم و غيرمستقيم جهت رعايت الگوي مناسب مصرف در موارد و مصاديق مختلف در خانواده؛
7ـ ايجاد تعادل در تبليغات تجاري و مصرفي رسانهها به منظور جلوگيري از ترويج روحيه مصرفزدگي در خانوادهها؛
8 ـ جهتدهي به برنامهها در نحوه گذران اوقات فراغت زنان و اعضاي خانواده متناسب با سن، نيازهاي جسمي و رواني، خصوصيات اقليمي و سنتها به منظور كاهش هزينههاي غيرضروري در زندگي و بهرهمندي سريع، آسان و ارزان از تسهيلات فراغتي در محل زندگي بانوان؛
9ـ افزايش آگاهي جوانان در خانواده نسبت به تعديل توقعات و كاهش تشريفات و تقليل هزينههاي اضافي و زائد ازدواج و نيز در مراحل مختلف زندگي و تأثير آن بر اقتصاد خانواده؛
10ـ ارائه شاخصهاي الگوي مصرف در بخش انرژي، تغذيه و غذا، كالاهاي فرهنگي، دارو و درمان، فرآوردههاي آرايشي و پوشاك، ابزار و وسايل زندگي، ارتباطات، گذران اوقات فراغت، حمل و نقل و كاهش ضايعات در اقلام مختلف زندگي خانوادگي؛
11ـ اتخاذ تدابير مناسب ترويجي و آموزشي به منظور افزايش تمايل خانوادهها در مصرف كالاهاي داخلي؛
12ـ شناسايي و معرفي تجربيات و الگوهاي موفق مصرف در كشورهاي مختلف به خانوادهها؛
13ـ شناسايي امكانات و استفاده بهينه از ظرفيتهاي اقتصادي مناطق مختلف كشور متناسب با نيازهاي جسي و روحي مردم هر منطقه، فرهنگ و سنتهاي بومي، آداب ديني و تنوع اقليمي،
14ـ ترغيب سازمانهاي مردم نهاد مرتبط با حوزه زنان نسبت به اطلاعرساني در زمينه رعايت الگوي مصرف صحيح از طريق پايگاههاي اطلاعرساني و ساير منابع آنها؛
15ـ پيگيري مستمر و نظارت دستگاههاي ناظر بر اجراي صحيح برنامههاي پيشبينيشده.
ترتيبات اجرا:
دستگاههاي ذيربط متناسب با هر يك از راهبردها و راهكارها موظفند با همكاري شوراي فرهنگي و اجتماعي زنان نسبت به پيشبيني تمهيدات اجرايي و تهيه و تدوين آييننامههاي اجرايي مرتبط آن، اقدام نمايند. همچنين اين دستگاهها بايستي گزارشي از عملكرد ساليانه خود را از طريق شوراي فرهنگي و اجتماعي زنان به دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي، ارائه نمايند.
رئيسجمهور و رئيس شوراي عالي انقلاب فرهنگي ـ محمود احمدينژاد