سازمان حفاظت محيط زيست
هيئت وزيران در جلسه مورخ 10/8/1388 بنا به پيشنهاد شماره 26916ـ1 مورخ 3/5/1386 سازمان حفاظت محيط زيست و به استناد اصل يکصد و سي و هشتم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، آييننامه تصويب پروژههاي ساز و کار توسعه پاک در چارچوب پروتکل کيوتو توسط مرجع صلاحيتدار ملي در جمهوري اسلامي ايران را به شرح زير تصويب نمود:
ماده1ـ
اصطلاحات زير در اين آييننامه در معاني مشروح مربوط به کار ميروند:
ماده2ـ
ساختار سازماني مرجع ملي براي اجراي وظايف محول شده در اين آييننامه به شرح زير ميباشد:
الف ـ معاون محيط زيست انساني سازمان به عنوان مرجع ملي، مسئول صدور نامه تأييديه پروژهها در سطح کشور ميباشد.
ب ـ دبيرخانه مرجع ملي که در حوزه معاونت محيط زيست انساني سازمان مستقر ميشود، وظيفه بررسي، هماهنگي و اطلاعرساني در ارتباط با اجراي پروژهها در سطح ملي را برعهده دارد. ارتباط با دبيرخانه هيئت اجرايي پروژهها در شهر بن آلمان از طريق اين دبيرخانه انجام ميشود.
پ ـ دبير اجرايي پروژهها که به پيشنهاد معاونت محيط زيست انساني سازمان و با حکم رياست سازمان منصوب ميشود و مسئوليت اداره دبيرخانه را برعهده دارد.
ماده3ـ
وظايف مرجع ملي به شرح زير تعيين ميشود:
الف ـ اعمال روش تصويب پروژهها طبق ماده (6).
ب ـ بررسي ايده پروژههاي ارسال شده از سوي مشارکتکنندگان در پروژه و صدور و يا عدم صدور موافقت اوليه با ذکر دليل.
پ ـ بررسي سند پروژه ارسال شده از سوي پيشنهاددهندگان و تأييد اينکه پروژه همسو با برنامههاي ملي توسعه و منطبق با چهارچوب اين پروژهها ميباشد.
ت ـ صدور نامه موافقت اوليه پروژهها که منطبق با معيارهاي توسعه پايدار بوده و ارزيابي زيست محيطي مناسب داشته باشند. معيارهاي توسعه پايدار را کارگروه ملي توسعه پايدار بر اساس پيوست شماره (2) که تأييد شده به مهر پيوست تصويبنامه هيئت وزيران است، تعيين مينمايد.
ث ـ ايجاد تسهيلات براي مشارکت مؤثر و انتفاع بخشهاي دولتي، تعاوني و خصوصي در پروژهها.
ج ـ هماهنگي بين بخشهاي دولتي، تعاوني و خصوصي براي تعريف پروژهها.
چ ـ پايش پروژههاي در حال انجام و تهيه گزارش دورهاي.
ح ـ تهيه اظهارنامه درآمدهاي حاصل از پروژهها و گزارش مالي براي مراجع مربوط.
خ ـ ظرفيتسازي در سطح ملي به منظور توانمندسازي کشور براي تعريف و اجراي پروژه.
ماده4ـ
کارگروه ملي متشکل از نمايندگان تامالاختيار وزارتخانهها و سازمانهاي زير با معرفي از طرف دستگاه متبوع و در سطح مدير کل ميباشد:
الف ـ سازمان حفاظت محيط زيست (مرجع ملي).
ب ـ وزارت مسکن و شهرسازي.
پ ـ وزارت نفت.
ت ـ وزارت نيرو.
ث ـ وزارت صنايع و معادن.
ج ـ وزارت جهاد کشاورزي.
چ ـ وزارت راه و ترابري (سازمان هواشناسي کشور).
ح ـ وزارت امور اقتصادي و دارايي.
خ ـ وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح.
د ـ وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات.
ذ ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي.
ر ـ وزارت امور خارجه.
ز ـ وزارت کشور (سازمان شهرداريها و دهياريهاي کشور).
ژ ـ وزارت علوم، تحقيقات و فناوري.
س ـ معاونت برنامهريزي و نظارت راهبردي رئيسجمهور.
تبصره1ـ رياست کارگروه ملي، برعهده مرجع ملي است و دبير جلسات، دبير اجرايي پروژهها ميباشد.
تبصره2ـ اعضاي کارگروه ملي، مسئوليت هماهنگي فعاليتهاي مرتبط با وزارتخانه متبوع را در ارتباط با پروژهها برعهده دارند.
تبصره3ـ کارگروه ملي حداقل هر سه ماه يک بار تشکيل جلسه خواهد داد.
ماده 5 ـ
وظايف کارگروه ملي به شرح زير تعيين ميشود:
الف ـ ارائه نظرات در خصوص راهبردهاي اجرايي پروژهها در کشور.
ب ـ بررسي و تأييد موضوعات و پروژههاي ارجاع شده توسط مرجع ملي.
پ ـ بررسي و تأييد دستورالعمل مرتبط براي بهبود عملکرد مرجع ملي.
ت ـ هماهنگي بين دستگاههاي دولتي در ارتباط با تهيه و اجراي پروژهها.
ث ـ شناسايي محدوديتها و کاستيهاي موجود و ارائه راهکارها براي رفع آنها.
ج ـ پيشنهاد اصلاح اين آييننامه به مرجع ملي در صورت لزوم.
چ ـ تدوين آييننامه داخلي خود در ارتباط با موضوعات زير:
1ـ نحوه برگزاري جلسات کارگروه ملي.
2ـ نحوه اتخاذ تصميمات کارگروه ملي.
3ـ تشکيل زير کارگروههاي مربوط و کارگروههاي کارشناسي مشورتي.
4ـ حدود شرح وظايف، اختيارات زير کارگروهها و کارگروههاي کارشناسي مشورتي.
ماده6 ـ فرآيند تصويب پروژه به شرح زير ميباشد:
الف ـ سازمانها، شرکتها و يا صنايعي که قصد اجراي پروژهها را دارند، شرح مختصري از پروژه موردنظر خود، يعني ايده پروژه را طي نامهاي به مرجع ملي ارائه مينمايند. چارچوب تهيه ايده پروژه مطابق پيوست (3) که تأييد شده به مهر پيوست تصويبنامه هيئت وزيران است، در پايگاه الکترونيکي دبيرخانه مرجع ملي بايد موجود باشد.
ب ـ مرجع ملي ظرف ده روز کاري، طرح يادشده را بررسي نموده و موافقت اوليه و يا مخالفت خود را به همراه پيشنهادها و نظرات مورد نظر براي پيشنهاددهندگان ارسال مينمايد و طي آن ملزومات و شرايط سند پروژه ازجمله، شمول يا عدم شمول انجام ارزيابي زيست محيطي و سازگاري پروژه با سياستهاي توسعه پايدار را قيد مينمايد. معيارهاي توسعه پايدار در پيوست (2) که تأييدشده به مهر پيوست تصويبنامه هيئت وزيران است، آمده است.
تبصره ـ سازمان موظف است ظرف پنج روز کاري، شمول يا عدم شمول گزارش ارزيابي را در مورد پروژه پيشنهادي به استناد آييننامه ارزيابي اثرات زيست محيطي، اعلام نمايد.
پ ـ سند پروژه که توسط پيشنهاددهندگان پروژه تهيه ميشود به همراه مدارک زير براي مرجع ملي ارسال ميگردد:
1ـ ارزيابي آثار زيست محيطي پروژه در صورت نياز.
2ـ توجيه رعايت معيارهاي توسعه پايدار.
تبصره1ـ در صورت شمول ارزيابي زيست محيطي براي پروژهها، گزارش ارزيابي زيست محيطي براي پروژههاي توسعهاي اجمالي و پروژههاي احداثي تفصيلي طبق آييننامه ارزيابي اثرات زيست محيطي خواهد بود.
تبصره2ـ گزارش ارزيابي زيست محيطي توسط کارگروه ارزيابي سازمان و با اولويت زماني بررسي خواهد گرديد.
ت ـ مرجع ملي سند پروژه را بررسي و کارگروه ملي، پيشنهادها و توصيههاي خود را به پيشنهاددهنده پروژه به طور کتبي منعکس نموده تا پيشنهاددهنده پروژه براي اخذ تأييديه از نهاد عملياتي اقدام نمايد. به طور همزمان، مرجع ملي براي نظرخواهي عمومي سند پروژه را در ايستگاه دبيرخانه مرجع ملي به مدت بيست روز کاري درج مينمايد.
ث ـ پيشنهاددهنده پروژه سند پروژه اصلاح شده را به همراه تأييديه نهاد عملياتي براي مرجع ملي ارسال مينمايد.
ج ـ مرجع ملي، نسخه نهايي سند پروژه را ظرف پنج روز کاري قبل از تشکيل جلسه کارگروه ملي، براي اعضاي آن ارسال مينمايد.
چ ـ سند پروژه در کارگروه ملي بررسي و اظهارنظر نهايي انجام ميشود.
ح ـ براساس ارزيابي و تأييد کارگروه ملي، نامه تأييديه پروژه توسط مرجع ملي به پيشنهاددهندگان پروژه ارسال خواهدشد تا پروژه مورد نظر را در هيئت اجرايي ثبت کنند.
خ ـ مرجع ملي ظرف پنج روز کاري پس از دريافت نظرات کارگروه ملي، نامه تأييديه پروژه را صادر ميکند و در اختيار صاحب پروژه قرار ميدهد.
د ـ در صورت عدم تأييد پروژه دلايل رد پروژه بايد براي پيشنهاددهنده پروژه ظرف پنج روز کاري منعکس گردد. در صورت عدم ارسال دلايل رد پروژه، حق درخواست علل رد پروژه براي صاحبان پروژه محفوظ است.
ذ ـ مدت زمان مورد نياز براي بررسي و تصويب سند پروژه با احتساب تمامي زمانهاي فوق، سي روز کاري ميباشد.
ر ـ هر دو مرحله ارسال ايده پروژه براي موافقت اوليه و سند پروژه براي تصويب نهايي الزامي است.
ز ـ گردش کار فرآيند تصويب پروژهها در پيوست شماره (4) که تأييد شده به مهر پيوست تصويبنامه هيئتوزيران است، خلاصه شده است.
ماده7ـ
صاحب يا صاحبان پروژه که به تصميم مرجع ملي اعتراض داشته باشند، ميتوانند ظرف سي روز از ابلاغ تصميم، از رئيس سازمان درخواست تجديدنظر نمايد.
ماده8 ـ موارد زير بايد در نامه تأييديه ذکر شود:
الف ـ جمهوري اسلامي ايران عضو کنوانسيون تغيير آب و هوا و پروتکل کيوتو ميباشد.
ب ـ مرجع ملي از طرف دولت تعيين شده و مسئول تأييد پروژهها ميباشند.
پ ـ شرکت در پروژههاي ساز و کار توسعه پاک داوطلبانه است.
ت ـ تأييد اينکه فعاليت مربوط به پروژه در جهت توسعه پايدار کشور ميباشد.
ث ـ دادن اجازه به صاحب پروژه براي مشارکت در پروژه.
ج ـ دادن اجازه به صاحب پروژه براي فروش عنوان و حقوق مربوط به کاهش انتشار گازهاي گلخانهاي ناشي از اجراي پروژه.
چ ـ نام، نشاني، تلفن و نمابر و ساير مشخصات پيشنهاددهندگان پروژه.
ح ـ موقعيت جغرافيايي پروژه.
خ ـ نام و امضاي مرجع ملي.
د ـ تاريخ انقضا يا دوره زماني اعتبار نامه تأييد.
ذ ـ در صورت لزوم، شرايط ديگر انجام پروژه.
ماده9ـ منابع مالي براي اجراي اين آييننامه به شرح زير ميباشد:
الف ـ بودجه اختصاص يافته توسط سازمان از محل منابع مربوط.
ب ـ دو درصد از درآمد حاصل از فروش گواهي انتشار که توسط صاحبان پروژه در وجه صندوق پرداخت ميگردد. درآمدهاي ناشي از اين بند براي اجراي برنامههاي کاهش اثرات تغيير آب و هوا بر تخريب محيط زيست، هزينههاي جاري دبيرخانه و ظرفيتسازي و آگاهسازي در استفاده بيشتر از فرصتساز و کار توسعه پاک در جهت حفظ محيط زيست مطابق اساسنامه و حدود عمليات صندوق مصرف خواهد شد.
پ ـ هداياي نقدي و کمکهاي بلاعوض که با رعايت مقررات مربوط از منابع مختلف داخلي يا خارجي در راستاي اجراي اهداف اين آييننامه توسط صندوق دريافت و با نظارت مرجع ملي توسط صندوق مزبور هزينه خواهد شد.
ت ـ سهدرصد از درآمد حاصل از فروش گواهي کاهش انتشار براي توسعه اجتماعي و بهبود محيط زيست منطقه اجراي پروژه، توسط صاحب پروژه، با نظارت مرج ملي هزينه ميگردد.
ث ـ طبق مقررات عمومي هيئت اجرايي، صاحبان پروژه مسئوليت پرداخت هزينههاي اداري و صندوق انطباق سازمان ملل را که به ترتيب بيست سنت آمريکا و دو درصد به ازاي هر تن کاهش انتشار تأييد شده ميباشد، بر عهده دارند.
ج ـ شرکتها، سازمانها و صنايع دولتي مرتبط با مجري پروژه مکلفند براي تسريع در اين پروژهها از ظرفيتها و راهکارهاي قانوني مندرج در قوانين (ازجمله قانون حداکثر استفاده از توان فني و مهندسي توليدي و صنعتي و اجرايي کشور در اجراي پروژهها و ايجاد تسهيلات به منظور صدور خدمات ـ مصوب 1375ـ و قانون برگزاري مناقصات ـ مصوب 1383ـ) استفاده نمايند.
تبصره ـ در مورد پروژههاي موضوع اين آييننامه که از محل بودجه عمومي دولت و يا اعتبارات و درآمدها و تسهيلات دستگاههاي اجرايي اجرا نميشود اعمال قانون حداکثر استفاده از توان فني و مهندسي توليدي و صنعتي و اجرايي کشور در اجراي پروژهها و ايجاد تسهيلات بهمنظور صدور خدمات ـ مصوب1375ـ و ساير قوانين و مقرراتي که ناظر به اجراي پروژهها از محل اعتبارات عمومي دولت و دستگاههاي اجرايي است، موضوعيت نخواهد داشت.
[امضاء]
معاون اول رئيسجمهور ـ محمدرضا رحيمي
پيوست (1)- متن ماده 12 پروتکل کيوتو
1ـ بدين وسيله مکانيزم توسعه پاک تعريف ميشود.
2ـ هدف از مکانيزم توسعه پاک کمک به اعضاي مندرج نشده در ضميمه (1) جهت دسـتيابي به توسعه پايدار و کمک به هدف نهـايي کنوانسيون و همچنين مساعدت به اعضاي مندرج در ضميمه (1) براي نيل به رعايت تعهدات کاهش و محدوديت کمي انتشار به موجب ماده (3) ميباشد.
3ـ به موجب مکانيزم توسعه پاک:
الف ـ اعضاي مندرج نشده در ضميمه (1) از فعاليتهاي پروژه که منجر به کاهش نشر تأييد شده ميشوند، بهره خواهند برد؛ و
ب ـ اعضاي مندرج در ضميمه (1) ميتوانند از کاهش نشر تأييد شده که از فعاليتهاي پروژه مزبور حاصل شده است براي کمک به رعايت تعهدات کاهش و محدوديت کمي نشر به موجب ماده (3) به گونهاي که کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتکل فعاليت ميکند معين کرده است، استفاده نمايند.
4ـ مکانيزم توسعه پاک منوط به اختيار و راهنمايي کنفرانس اعضا که به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتکل فعاليت ميکند، خواهد بود و هيئت اجرايي مکانيزم توسعه پاک بر آن نظارت خواهد کرد.
5 ـ کاهش نشر که از هر فعاليت پروژهاي حاصل ميشود بايد به وسيله مؤسسات عملياتي که توسط کنفرانس اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتکل فعاليت ميکند انتخاب ميگردند بر اساس موارد زير تأييد گردد.
الف ـ مشارکت داوطلبانه که توسط هر عضو مورد بحث پذيرفته شده باشد.
ب ـ منافـع واقعـي، قابل اندازهگيري و درازمدت که با کاهش تغيير آب و هوا ارتباط دارد؛ و
پ ـ کاهش نشري که اضافه بر مقداري است که در غياب فعاليت پروژه تأييد شده حاصل خواهد شد.
6 ـ مکانيزم توسعه پاک در صورت لزوم به تأمين وجه فعاليتهاي پروژهاي تأييد شده کمک خواهد کرد.
7ـ کنفرانس اعضا که به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتکل فعاليت ميکند در نخستين جلسه خود، الگوها و رويههايي را با هدف تضمين شفافيت، کارآيي و قابليت پاسخگويي از طريق مميزي مستقل و تأييد فعاليتهاي پروژه تعيين خواهد کرد.
8 ـ کنفرانس اعضا که به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتکل فعاليت ميکند تضمين خواهد نمود که بخشي از عايدات فعاليتهاي پروژه تأييد شده براي تأمين هزينههاي اجرايي و نيز کمک به اعضاي درحال توسعهاي که به ويژه در برابر تأثيرات نامطلوب تغيير آب و هوا از لحاظ تأمين هزينههاي انطباق آسيبپذير هستند، به کار ميرود.
9ـ مشارکت به موجب مکانيزم توسعه پاک ازجمله در فعاليتهاي موضوع جزء (الف) بند (3) فوق و کسب کاهش نشر شده، ميتواند مؤسسات خصوصي و يا دولتي را در برميگيرد و تابع هرگونه راهنمايي که ممکـن است توسط هيئـت اجرايي مکانيزم توسعه پاک ارائه گردد، ميباشد.
10ـ کاهش نشر تأييد شده که در طي دوره زماني از سال 2000 ميلادي (1379 هجري شمسي) تا آغاز اولين دوره تعهد به دست آمده است ميتواند جهت کمک به تحقق رعايت در اولين دوره تعهد به کار رود.
11ـ کنفرانس اعضا که به عنوان اجلاس اعضاي اين پروتکل فعاليت ميکند در چهارمين جلسه خود مفاهيم ضمني بند (10) فوق را تجزيه و تحليل خواهد کرد.
پيوست (2) - معيارهاي توسعه پايدار در ارتباط با پروژههاي مكانيسم توسعه پاك پروتكل كيوتو
مرجع ملي هنگام بررسي پروژهها، سه معيار زير را براي توسعه پايدار در نظر ميگيرد:
الف ـ معيارهاي زيست محيطي
الف ـ1ـ اثر پروژه بر كيفيت محيط زيست محلي (آلودگي هوا، آب و پسماندهاي جامد و هرگونه اثر منفي و يا مثبت پروژه نظير آلودگي صوتي، ايمني، آلودگي بصري و ترافيك)
الف ـ2ـ تغيير در كاربري منابع طبيـعي (اثر پروژه بر دستـرسي جوامع محـلي به منابع طبيعي، پايداري استفاده از منابع آب، مواد معدني و ساير منابع تجديدناپذير و بهرهوري استفاده از منابع طبيعي)
الف ـ3ـ اثر پروژه بر تنوع زيستي و اكوسيستم
ب ـ معيارهاي اقتصادي
ب ـ1ـ اثر پروژه بر نيازهاي ارزي، فعاليتهاي اقتصادي منطقه، هزينه انرژي و سرمايهگذاري مستقيم خارجي.
ب ـ2ـ آثار مثبت و منفي پروژه بر انتقال تكنولوژي، تبحرهاي كارشناسي محلي و ايجاد تجربه در زمينههاي مشابه.
ج ـ معيارهاي اجتماعي
ج ـ1ـ همسويي با اولويتهاي توسعه ملي، استاني و محلي (اثر پروژه بر دسترسي خدمات عمومي، بر جابجايي جوامع و رسيدن به اهداف توسعهبخشي)
ج ـ2ـ عدالت اجتماعي و فقرزدايي (اثر پروژه بر اشتغاليزايي به تفكيك نوع شغل و دوره زماني، اثر پروژه بر ساختار اجتماعي جوامع و ميراث فرهنگي ـ اجتماعي و بر توسعه محلي)
پيوست (3) الگوي ايده اوليه پروژه - ايده اوليه پروژه (PIN)- جدول خلاصه
بخش
بازده انرژي انرژهايهاي تجديدپذير □
□
تغيير سوخت توان □
□
كشاورزي □ حمل و نقل □
مديريت زائدات □ فرايندهاي صنعتي □
جنگلداري □ بازيافتهاي گازهاي دودكش □
گزينههاي ديگر |
گاز گلخانهاي كاهش يافته
□ N2O □ CH4 □ CO2
□ SF6 □ PFCS □ HFCS |
سرمايهگذاري
هزينههاي پروژه: xxxx ميليون ريال
سرمايهگذاري داخلي: xxxx ميليون ريال
وام: xxxx ميليون ريال
هزينه كاهش انتشار تاييد شده CO2 xxxx ميليون ريال |
وضعيت پروژه
پروژههاي جديد:
مصوب □ در حال تصويب □
ايده اوليه پروژه □ سند طراحيشده پروژه □ |
|
|
پيوست (4): گردش كار فرآيند تصويب پروژههاي مكانيسم توسعه پاك