ماده1ـ
تبصرههاي ماده (7) قانون آئيننامه داخلي مجلس شوراي اسلامي به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ماده2ـ
اصلاحات ذيل در مواد (21) و (23) انجام ميشود:
الف ـ در بند (2) ماده (21) عبارت « نظارت بر» حذف و كلمه « اداره» جايگزين ميشود.
ب ـ بندهاي (1)، (3)، (8) ، (10) و (12) ماده (23) به شرح زير اصلاح ميشود:
1ـ در بند (1) كلمه « مسؤوليت» حذف و عبارت « نظارت بر» جايگزين ميشود.
2ـ در بند (3) عبارت « مشاركت در» حذف ميشود.
3ـ بند (8) به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ـ تصميمگيري درخصوص دعوت از اشخاص حقيقي و حقوقي و موافقت با حضور اشخاص متقاضي جهت شركت و يا اظهارنظر در مجلس.
4ـ در بند (10) عبارت « و اتخاذ تصميم در موارد اختلافي يا عدم رعايت آئيننامه» به آخر بند اضافه ميشود.
5 ـ بند (12) به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ـ تصويب ساز و كار لازم جهت بهبود روشهاي نظارتي و ساماندهي امور ناظرين منتخب مجلس و كميسيونها در مجامع و شوراها و دريافت گزارش آنان.
ماده3ـ
در ماده (25) اصلاحات ذيل انجام ميشود:
الف ـ عبارتهاي « از هيأت رئيسه» و « و هيأت رئيسه» حذف ميشود.
ب ـ عبارت « هيأت رئيسه مكلف است» حذف و عبارت « كميسيون تدوين آئيننامه داخلي مكلف است» جايگزين ميشود.
ماده4ـ
در ماده (29) عبارت « ساير كميسيونهاي خاص و تخصصي بنا به تشخيص هيأت رئيسه و رؤساي شعب داراي حداقل نوزده و حداكثر بيست و سه نفر عضو خواهندبود» حذف و عبارت « تعداد اعضاء كميسيونهاي اصل نودم (90) قانون اساسي و تخصصي و نيز نفرات عضو با رعايت مواد اين آئيننامه و رأي اكثريت نسبي اعضاء جلسه مشترك هيأت رئيسه و رؤساي شعب تعيين ميشود» جايگزين ميشود.
ماده5 ـ
ماده (32) آئيننامه داخلي به شرح ذيل اصلاح ميگردد:
ماده32ـ به منظور سامان دادن و كارآمدسازي مجلس و نمايندگان، خصوصاً نسبت به طرز كار قواي مجريه و قضائيه و مجلس مبتني بر اصول متعدد قانون اساسي بالاخص اصل نودم (90)، كميسيوني به نام اصل نودم (90) قانون اساسي تشكيل ميگردد تا طبق قوانين مصوب مربوط به خود اداره و انجام وظيفه نمايد. اعضاء اين كميسيون به شرح ذيل است:
1ـ از هر كميسيون تخصصي يك نفر با معرفي كميسيون مربوطه.
2ـ هشت (8) نفر از نمايندگان كه توسط رؤساي شعب و هيأت رئيسه به عنوان اعضاء ثابت انتخاب ميشوند.
تبصره1ـ رئيس كميسيون با پيشنهاد هيأترئيسه مجلس از بين اعضاء ثابت كميسيون و با رأي مجلس انتخاب ميگردد.
تبصره2ـ اعضاء ثابت كميسيون نبايد عضو كميسيونهاي تخصصي مجلس باشند.
ماده6 ـ
بندهاي (1) الي (6) و تبصره (2) بند (7) ماده (33) به شرح ذيل اصلاح ميشود:
الف ـ بندهاي (1) الي (6) به شرح زير اصلاح ميشود:
1ـ بررسي طرحها و لوايح ارجاعي و گزارش آن به مجلس شوراي اسلامي.
2ـ رسيدگي به درخواستهاي تحقيق و تفحص.
3ـ رسيدگي به سؤال نمايندگان از رئيسجمهور و وزيران.
4ـ بررسي موارد ارجاعي از لوايح برنامه توسعه و بودجه سالانه و گزارش آن به كميسيون تلفيق.
5 ـ كسب اطلاع از كم و كيف اداره امور كشور، دريافت و بررسي گزارشهاي عملكردي و نظارتي از اجراء قوانين مربوط به دستگاههاي ذيربط.
6 ـ تهيه گزارش موردي و سالانه درخصوص امور اجرائي دستگاهها و نحوه اجراء قوانين به خصوص قانون برنامه توسعه و بودجه سالانه و ارائه نكات مثبت، منفي و پيشنهاد نحوه اصلاح آن و تقديم گزارش به مجلس جهت قرائت.
تبصره ـ كميسيونها ميتوانند در موارد مهم و حساس و در مواجهه با تخلفات يا سوء مديريت، با دعوت از مسؤولين ذيربط موضوع را بررسي نموده و گزارش آن را به هيأت رئيسه ارائه نمايند. هيأت رئيسه ميتواند گزارش مذكور را در دستور كار مجلس قرار دهد. در اين صورت مخبر كميسيون و نماينده دولت هر كدام به ميزان پانزده دقيقه و شش نفر از نمايندگان به قيد قرعه از بين متقاضيان هركدام به ميزان پنج دقيقه، نظرات خود را بيان مينمايند.
هرگاه كميسيون همراه با گزارش پيشنهادهايي براي تصويب به مجلس ارائه نمايد با رعايت مفاد آئيننامه داخلي در دستور حداكثر دو هفته بعد مجلس قرار خواهدگرفت و مطابق آئيننامه داخلي رسيدگي ميشود نمايندگان ميتوانند پيشنهادهاي خود را تا (48) ساعت پس از پايان قرائت گزارش به كميسيون تحويل نمايند. كميسيون تا يك هفته گزارش نهايي خود را به مجلس ارائه ميدهد.
ب ـ در تبصره (2) بند (7) بعد از كلمه « ذيصلاح» عبارت « بهويژه از ميان نمايندگان ادوار گذشته كه در مسائل كميسيون صاحب تخصص و تجربه باشند» اضافه ميشود.
ماده7ـ
اصلاحات ذيل در مواد(37) و (42) انجام و يك ماده به آئيننامه الحاق ميشود:
ماده8 ـ
در ماده (59) عبارت « پانزده نفر» جايگزين عبارت « هفت تا پانزده نفر بنا به نظر پيشنهاددهندگان» و تبصره ذيل به اين ماده الحاق ميشود.
تبصره ـ هيأت رئيسه مجلس ميتواند طرحها و لوايحي را كه در حوزه مسائل مربوط به كميسيون ويژه تشخيص دهد به آن كميسيون ارجاع نمايد.
ماده9ـ
ماده (60) و تبصره آن به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ماده60 ـ مسؤوليت و اختيار كليه امور اجرائي مجلس اعم از تشكيلاتي، مالي، معاملاتي، اداري، استخدامي، حقوقي، فني، پشتيباني، ارتباطات داخلي و بينالمللي، حفاظت، حراست و نظاير آن به عهده رئيس مجلس شوراي اسلامي است.
تبصره1ـ رئيس مجلس ميتواند بخشي از وظايف و اختيارات خود را به معاونين خود يا مسؤولين ذيربط تفويض نمايد.
تبصره2ـ اساسنامه سازمانها، نظام مالي و ساختار تشكيلات مربوط به مجلس شوراي اسلامي به جز امور قانونگذاري و همچنين ضوابط اجرائي و دستورالعملهاي كليه اختيارات موضوع اين ماده به تصويب كميسيون تدوين آئيننامه داخلي مجلس شوراي اسلامي خواهد رسيد.
ماده10ـ
ماده (63) قانون آئيننامه به شرح زير اصلاح شود:
ماده63 ـ در راستاي ايفاي هرچه بهتر وظيفه نمايندگي، همچنين حفظ شأن و منزلت مجلس و جايگاه حقيقي نمايندگان، هيأت رئيسه ميتواند به منظور برقراري ارتباط مؤثر (ديداري، شنيداري، مكتوب) نمايندگان با موكلين و نمايندگان دستگاههاي اجرائي و نهادهاي رسمي و غيررسمي در مركز و حوزه انتخابيه با اختصاص فضاي فيزيكي مناسب (دفاتر كار و ملاقات عمومي) هرگونه امكانات سختافزاري و نرمافزاري موردنياز را در شأن نظام جمهوري اسلامي فراهم نمايد. اعتبارات موردنياز در بودجه سالانه مجلس پيشبيني ميشود.
ماده11ـ
عنوان « مبحث چهارم ـ حضور اعضاء قوه مجريه و شوراي نگهبان در مجلس» قبل از ماده (64) حذف و دو تبصره به شرح ذيل به ماده (64) الحاق ميشود:
تبصره 1ـ هيأت رئيسه مجلس ميتواند تمام يا بخشي از يك جلسه مجلس را براي رسيدگي به امور مهم و اساسي كشور اختصاص دهد.
تبصره2ـ دستور اين جلسات و چگونگي اداره آن توسط هيأترئيسه تعيين خواهدشد.
ماده12ـ
ماده (62) حذف و ماده (82) به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ماده82 ـ بودجه سالانه مجلس به پيشنهاد هيأت رئيسه پس از مشورت با كميسيون برنامه و بودجه و محاسبات و در موعد مقرر براي دولت ارسال ميشود تا با رعايت اصل پنجاه و دوم قانون اساسي در بودجه سالانه كل كشور درج شود.
تبصره ـ مقرري و هزينههاي نمايندگي در هر سال در جلسه مشترك هيأت رئيسه با كميسيون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شوراي اسلامي با رعايت مقررات مالي مجلس به تصويب ميرسد، نمايندگان مجلس ميتوانند حقوق و مزاياي خود را از مجلس دريافت نمايند، قبل از تصميم مجدد در هر دوره به صورت عليالحساب مطابق مصوبه دوره قبل عمل ميشود.
ماده13ـ
ماده (106) به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ماده106ـ در هر جلسه رسمي به جز جلسات بررسي لوايح برنامه توسعه، بودجه سالانه و استيضاح يا رأي اعتماد بهوزيران، سه نفر از نمايندگان ميتوانند بهنوبت و طبق فهرستي كه از قبل به قيد قرعه توسط هيأت رئيسه تنظيم شدهاست، حداكثر به مدت هفت دقيقه نطق نمايند. همچنين دو نفر از نمايندگاني كه در آن جلسه نوبت نطق نداشته باشند به جهت مسائلضروري ميتوانند يكساعت قبل از شروع جلسه در لوح مخصوص يا دستگاه الكترونيكي ثبتنام كرده و حداكثر به مدت پنج دقيقه نطق نمايند. در صورتي كه بيش از دو نفر از نمايندگان متقاضي اين نطق باشند، هيأت رئيسه به قيد قرعه به دو نفر وقت خواهد داد.
هيچيك از نمايندگان نميتوانند در مدت دو ماه بيش از يك بار نطق پنجدقيقهاي نمايند.
نماينده حق واگذاري تمام وقت خود را به نماينده ديگر دارد.
ماده14ـ
بندهاي ذيل در ماده (108) اصلاح و ماده (114) حذف ميشود:
الف ـ جزء (2) بند (الف) و تبصره آن بهشرح زير اصلاح و يك تبصره به آن الحاق ميشود:
2ـ در مورد كليات هر طرح يا لايحه، ابتدا مخبر كميسيون اصلي حداكثر پنج دقيقه گزارش ميدهد، پس از آن حداكثر سهنفر مخالف و سهنفر موافق به ترتيب يكنفر مخالف و يكنفر موافق و سپس نماينده دولت و پس از آن مخبر كميسيون هر كدام حداكثر پنج دقيقه صحبت ميكنند.
تبصره1ـ در مورد طرحها و لوايح مهم يا مفصل با پيشنهاد رئيس جلسه يا بيست و پنجنفر از نمايندگان و رأي اكثريت مطلق نمايندگان حاضر، ميتوان تعداد و يا وقت مخالف و موافق و وقت نماينده دولت و مخبر كميسيون را حداكثر تا دوبرابر افزايش داد.
تبصره2ـ در بررسي كليات طرحهاي دو يا سه فوريتي و طرحهايي كه كميسيون اصلي در موعد مقرر گزارش ندادهاست يكي از طراحان ميتواند به جاي مخبر در ابتدا و انتهاي رسيدگي در مجلس صحبت كند.
ب ـ در بند (الف) جزءهاي (3) و (4) و تبصره آن حذف و شماره جزء (5) به (3) اصلاح ميشود.
ج ـ در جزء (5) بند (الف) اصلاحات زير انجام ميشود:
1ـ بعد از كلمه دفاع حرف « از» حذف و عبارت « در برابر» جايگزين ميشود.
2ـ عبارت « توجيه پيشنهاد كفايت مذاكرات و يا مخالفـت با آن» حذف و عبـارت « توضيح نماينده دولت و مخبر كميسيون در مورد پيشنهادها» جايگزين ميشود.
3ـ عبارت « عدم فوريت» حذف و عبارت « يا سلب فوريت و مخالفت با آن» جايگزين ميشود.
د ـ بند (ج) به شرح زير اصلاح و يك تبصره به آن الحاق ميشود:
ـ در كليات لايحه بودجه سالانه كل كشور پس از نطق رئيسجمهور، مخبركميسيون گزارش خود را ارائه ميدهد سپس حداكثر ده نفر از نمايندگان به عنوان مخالف گزارش كميسيون و ده نفر به عنوان موافق گزارش كميسيون به ترتيب يك نفر مخالف و يك نفر موافق هركدام حداكثر ده دقيقه صحبت ميكنند. پس از آن نماينده دولت به مدت بيست دقيقه و در پايان، مخبر كميسيون صحبت ميكند. مجموع زمان صحبت مخبر كميسيون سيدقيقه خواهد بود.
تبصره ـ در كليات متمم و يك يا چند دوازدهم بودجه، اظهارات به ميزان نصف مدتهاي مقرر در بند فوق است.
هـ ـ متن زير به عنوان بند (هـ) به ماده (108) الحاق ميشود:
ـ پيش از أخذ رأي براي انتخاب حقوقدانان شوراي نگهبان و همچنين رئيس و دادستان ديوان محاسبات، هر نامزد ميتواند حداكثر دهدقيقه در جلسه علني مجلس مشخصات، سوابق كاري، تحصيلات و برنامههاي خود را به اطلاع نمايندگان برساند.
و ـ تبصره ذيل به ماده (108) الحاق ميشود:
تبصره ـ در كليه مواردي كه در اين آئيننامه، نمايندگان ميتوانند بهعنوان موافق يا مخالف صحبت كنند رعايت ترتيب ثبتنام و يا درخواست صحبت الزامي است. در مواردي كه قبل از تشكيل جلسه علني متقاضيان صحبت يا نطق در لوح بيش از تعداد تعيين شده در اين آئيننامه باشد يكي از اعضاء هيأت رئيسه موظف است به قيد قرعه از بين افرادي كه در موعد مقرر ثبتنام كردهاند افراد مورد نياز را تعيين نمايد. افراد تعيين شده، حق واگذاري نوبت خود به نماينده ديگر را خواهند داشت.
ماده15ـ
ماده (115) به شرح ذيل اصلاح و يك تبصره به آن الحاق ميشود:
ماده115ـ نمايندگان ميتوانند درباره مسائل مهم مملكتي يا بينالمللي يا مناسبتهاي خاص بيانيه صادر نموده و به رئيس جلسه تحويل نمايند. چنانچه بيانيه صادره به امضاء حداقل بيش از نصف مجموع نمايندگان برسد متن آن بدون ذكر اسامي نمايندگان در پايان جلسه علني مجلس قرائت و طي نامه رسمي به مراجع ذيربط ارسال خواهدشد و اسامي نمايندگان امضاءكننده بيانيه در مشروح مذاكرات چاپ ميشود.
تبصره ـ توزيع هرگونه نامه، گزارش، بروشور و امثال آن در صحن مجلس طبق دستورالعملي خواهد بود كه توسط هيأت رئيسه تصويب و به اطلاع نمايندگان خواهد رسيد.
ماده16ـ
ماده (120) به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ماده120ـ نصاب رأيگيري در مجلس، كميسيون، كميته و شعبه در موارد مختلف به شرح زير ميباشد:
الف ـ اكثريت چهارپنجم مجموع نمايندگان:
ـ اصلاحات جزئي خطوط مرزي كشور. (اصل هفتاد و هشتم قانون اساسي).
ب ـ اكثريت سهچهارم مجموع نمايندگان:
1ـ توقف انتخابات و ادامه كار مجلس سابق در زمان جنگ و اشغال نظامي (اصل شصت و هشتم قانون اساسي).
2ـ مصوبات جلسه رسمي غيرعلني (اصل شصت و نهم قانون اساسي).
ج ـ اكثريت دو سوم مجموع نمايندگان.
1ـ تصويب درخواست مراجعه به آراء عمومي. (اصل پنجاه و نهم قانون اساسي).
2ـ تصويب عدم كفايت رئيسجمهور. (اصل هشتاد و نهم قانون اساسي).
3ـ تصويب تقاضاي سه فوريت طرحها و لوايح.
د ـ اكثريت دو سوم نمايندگان حاضر:
1ـ تصويب آئيننامه داخلي مجلس و تفسير آن.
2ـ تصويب تشكيل جلسه رسمي غيرعلني مجلس با رعايت ماده (103) اين آئيننامه.
3ـ تصويب تقاضاي دو فوريت طرحها و لوايح.
4ـ تصويب موضوع اصل هفتاد و نهم قانوني اساسي.
5 ـ اصلاح قانون برنامه توسعه در ضمن لايحه بودجه و ساير طرحها و لوايح.
هـ ـ اكثريت مطلق نمايندگان حاضر:
1ـ انتخاب رئيس مجلس (مرحله اول).
2ـ انتخاب رئيس و دادستان ديوان محاسبات كشور.
3ـ رأي اعتماد به وزيران.
4ـ رأي عدم اعتماد به وزيران.
5 ـ طرحها و لوايح و تفسير قوانين.
6 ـ تصويب انجام تحقيق و تفحص.
7ـ تصويب تقاضاي يك فوريت طرحها و لوايح.
8 ـ تغيير دستور هفتگي مجلس.
9ـ رأي به وارد بودن سؤال نمايندگان از وزير.
10ـ تصويب موضوعات اصول هفتاد و هفتم، هشتادم، هشتاد و دوم و هشتاد و سوم قانون اساسي.
11ـ تصويب وضع قوانين آزمايشي و تصويب دائمي اساسنامه سازمانها توسط كميسيونهاي مجلس و دولت طبق اصل هشتاد و پنجم قانون اساسي.
12ـ تعيين تعداد اعضاء كميتهها در كميسيونها.
13ـ تصويب اعتبارنامه نمايندگاني كه پرونده آنان به كميسيون تحقيق ارجاع شدهاست.
14ـ ساير مواردي كه در اين آئيننامه و ساير قوانين براي آنها كلمات « تصويب» يا « موافقت مجلس» آورده شده و در اين آئيننامه نصاب آن مشخص نشدهاست.
و ـ اكثريت نسبي با حداقل رأي بيش از يك سوم نمايندگان حاضر:
1ـ انتخاب اعضاء هيأت رئيسه شعبه.
2ـ انتخاب نمايندگان جهت عضويت دركميسيون تلفيق، مشترك و هيأتتحقيق و تفحص.
3ـ انتخاب اعضاء كميسيون تخصصي، تحقيق و تدوين آئيننامه داخلي در شعبه.
4ـ تصويب تغيير كميسيون نمايندگان.
5 ـ انتخاب اعضاء كميسيون ويژه در مجلس.
ز ـ اكثريت نسبي:
1ـ انتخاب رئيس مجلس (مرحله دوم) و ساير اعضاء هيأت رئيسه مجلس.
2ـ انتخاب اعضاء حقوقدان شوراي نگهبان.
3ـ انتخاب رئيس و اعضاء هيأت رئيسه كميسيون و كميته.
4ـ انتخاب نمايندگان جهت نظارت در مجامع، شوراها و سازمانها.
5 ـ انتخاب اعضاء كميتههاي هر كميسيون.
6 ـ انتخاب ده نفر از نمايندگان در اجراء اصل يكصد و هفتاد و هفتم قانون اساسي.
ماده17ـ
ماده (143) به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ماده143ـ بررسي و تصويب كليه طرحها و لوايح عادي يك شوري خواهدبود به جز مواردي كه در اين آئيننامه نحوه رسيدگي مشخص شده و يا به تشخيص هيأت رئيسه بررسي آنها به صورت دوشوري ضرورت داشتهباشد.
تبصره ـ چنانچه نظر كميسيون مبني بر رد يا مسكوت ماندن طرح يا لايحه موضوع اين ماده باشد و درجلسه علني، كليات آن طرح يا لايحه به تصويب برسد اينگونه طرحها و لوايح به كميسيون براي رسيدگي شور دوم ارجاع ميشود.
ماده 18ـ
در ماده (146) در سطر اول بعد از كلمه « رد» عبارت « يا مسكوت ماندن» اضافه ميشود و تبصره زير به اين ماده الحاق ميشود:
تبصره ـ گزارش رد يا مسكوت ماندن طرح يا لايحه، زماني در دستور كار مجلس قرار ميگيرد كه دولت در خصوص لايحه يا پانزده نفر از نمايندگان طراح درخصوص طرح، ظرف مدت يك ماه پس از چاپ و توزيع گزارش كميسيون از هيأت رئيسه مجلس تقاضا نمايند در دستور كار مجلس قرار گيرد در غير اين صورت بايگاني ميشود مگر اينكه در گزارش كميسيون زمان مشخصي براي مسكوت ماندن تعيين شدهباشد كه در اين صورت پس از پايان يافتن مدت تعيين شده در دستور كار كميسيون قرار خواهدگرفت.
ماده19ـ
ماده (155) به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ماده155ـ پس از تصويب كليات و در شور نهايي طرحها و لوايح، اولويت رسيدگي به پيشنهادها در جلسه علني به ترتيب زير خواهدبود:
1ـ پيشنهاد بازگشت به لايحه دولت يا طرح اصلي.
2ـ پيشنهاد حذف كل ماده.
3ـ پيشنهاد چاپ شده كميسيونهاي فرعي.
4ـ پيشنهاد حذف جزء و پيشنهادهاي چاپ شده نمايندگان با تشخيص اولويت جامع بودن توسط يكي از اعضاء هيأت رئيسه.
5 ـ رأيگيري براي اصل ماده.
6 ـ رأيگيري براي حذف كل ماده در صورتي كه اصل ماده رأي نياورد.
7ـ پيشنهادهاي جديد نمايندگان.
8 ـ ارجاع به كميسيون، به تشخيص رئيس جلسه (در صورتي كه پيشنهادهاي فوقالذكر رأي نياورد).
تبصره ـ در صورت تصويب پيشنهاد بازگشت به لايحه دولت يا طرح اصلي، پيشنهاد بندهاي (3) و (4) پذيرفته ميشود.
ماده20ـ
ماده (165) به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ماده165ـ نحوه رسيدگي به طرحها و لوايح دو فوريتي به شرح زير ميباشد:
1ـ حداكثر چهار ساعت پس از تصويب فوريت، طرح يا لايحه چاپ و توزيع ميشود.
2ـ حداكثر بيست ساعت پس از تصويب فوريت، پيشنهاد نمايندگان به هيأت رئيسه تسليم ميشود.
3ـ حداكثر هفتاد و دو ساعت پس از تصويب فوريت، در دستوركار مجلس قرارميگيرد.
4ـ حداقل يك ساعت قبل از شروع مذاكرات، پيشنهادهاي نمايندگان چاپ و توزيع ميشود.
ماده21ـ
تبصره (1) ماده (168) به شرح زير اصلاح و يك تبصره به عنوان تبصره(3) به اين ماده الحاق ميشود:
تبصره1ـ دولت بايد حداقل شش ماه قبل از پايان مدت آزمايشي قانون مذكور جهت تمديد يا تعيين تكليف دائمي آن، اقدام قانوني لازم را معمول دارد.
هيأت رئيسه موظف است از طريق لايحه يا طرح ترتيبي اتخاذ نمايد كه تا پايان زمان آزمايشي، تعيين تكليف شده باشد.
طرح يا لايحه ميتواند به صورت ماده واحده و بدون تغييرات يا با اصلاح موادي از قانون آزمايشي تنظيم شود.
تبصره3ـ مدت اجراء اصلاحيههاي قانون آزمايشي و برنامه توسعه تابع مدت اجراء اصل قانون خواهدبود.
ماده22ـ
در ماده (192) عبارت « هيأت رئيسه» جايگزين عبارت « رئيس مجلس» و كلمات « اولين» و « آتي» حذف ميشود.
ماده23ـ
ماده (193) به شرح ذيل اصلاح و ماده (194) حذف ميشود:
ماده193ـ نحوه رسيدگي به سؤال نماينده از وزير به شرح ذيل خواهد بود:
1ـ هر نماينده ميتواند راجعبه مسائل داخلي و خارجي كشور از وزير مسؤول درباره وظايف او سؤال نمايد سؤال بايد كتبي و صريح بوده و در فرم مخصوص كه هيأت رئيسه تهيه مينمايد توسط نماينده تنظيم و به هيأت رئيسه تسليم شود.
هيأت رئيسه موظف است سؤال را فوري به كميسيون تخصصي ذيربط ارسال نمايد.
2ـ كميسيون موظف است حداكثر ظرف مدت ده روز پس از وصول سؤال، جلسهاي با حضور وزير و سؤالكننده تشكيلدهد و با استماع نظرات سؤالكننده و وزير و بررسيهاي لازم، به موضوع رسيدگي كند.
3ـ چنانچه سؤالكننده، توضيحات وزير را قانعكننده نداند، كميسيون با تعيين قلمرو « ملي» يا « منطقهاي» سؤال، بلافاصله نسبت به ارجاع سؤال ملي به هيأت رئيسه جهت اعلام وصول در اولين جلسه علني اقدام مينمايد.
4ـ در رابطه با سؤال منطقهاي، كميسيون موظف است حداكثر ظرف مدت ده روز نسبت به ارائه راهحل و ارسال گزارش به هيأت رئيسه مجلس و رئيسجمهور (توسط رئيس مجلس) اقدام نمايد.
هيأترئيسه مساعي لازم نسبت بهحل موضوع سؤال منطقهاي را بهعملميآورد. چنانچه پس از پانزده روز از ارجاع نامه كميسيون، نماينده سؤالكننده همچنان موضوع را حل و فصل نشده بداند، از هيأت رئيسه درخواست طرح سؤال منطقهاي در جلسه علني را مينمايد.
هيأت رئيسه موظف است در اولين جلسه علني، سؤال منطقهاي را اعلام وصول و فوري به وزير ابلاغ و به كميسيون ذيربط ارسال نمايد. كميسيون موظف است ظرف يك هفته گزارش نهايي را به هيأت رئيسه ارائه نمايد.
5 ـ طبق اصل هشتاد و هشتم (88) قانون اساسي، وزير مورد سؤال مكلف است حداكثر ظرف مدت دهروز از تاريخ ابلاغ سؤال در مجلس حضوريافته و به سؤال پاسخ دهد مگر آنكه وزير به صورت رسمي و با عذر موجه تقاضاي تأخير حداكثر براي مدت ده روز داشته باشد.
6 ـ در جلسه علني ابتدا گزارش كميسيون متضمن طرح سؤال و بررسيهاي انجامشده توسط مخبر كميسيون به مدت حداكثر پنج دقيقه مطرح ميشود سپس وزير و نماينده سؤالكننده به ترتيب و هركدام به مدت حداكثر پانزده دقيقه توضيحات خود را ارائه ميدهند و در صورت قانع نشدن نماينده، رئيس جلسه نظر مجلس را در اين مورد اخذ ميكند. در صورتي كه اكثر نمايندگان حاضر، نظر به وارد بودن سؤال نماينده يا نمايندگان بدهند رئيس مجلس موظف است موضوع را به رئيسجمهور جهت رسيدگي ارجاع نمايد.
تبصره 1ـ عدم حضور وزير در مجلس و كميسيون به منزله وارد بودن سؤال ميباشد.
تبصره2ـ سؤالكننده يا وزير ميتوانند از وقت خود در جلسه علني طي دو نوبت استفاده نمايند.
تبصره3ـ گزارش كميسيون حداقل بيست و چهار ساعت قبل از طرح سؤال در مجلس بايد چاپ و بين نمايندگان توزيع شود.
تبصره4ـ در صورتي كه سؤال توسط چند نماينده تنظيم گردد، نماينده منتخب سؤالكنندگان جهت توضيح سؤال در كميسيون و صحن علني بايد در فرم مربوط بهسؤال مشخص گردد در صورت عدم توافق سؤالكنندگان، نماينده آنها توسط يكي از اعضاء هيأت رئيسه به قيد قرعه انتخاب خواهد شد.
تبصره5 ـ سؤال ميتواند شامل اجزاء متعدد باشد.
ماده24ـ
ماده (195) به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ماده195ـ چنانچه در هر دوره مجلس، سه بار با رأي اكثريت نمايندگان حاضر سؤاات نمايندگان از هر وزير وارد تشخيص داده شود طرح استيضاح وزير درصورت رعايت مفاد اصل هشتاد و نهم (89) قانون اساسي و آئيننامه داخلي در دستور كار مجلس قرار خواهد گرفت.
ماده25ـ
ماده (198) و تبصرههاي آن به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ماده198ـ هرگاه نمايندهاي، تحقيق و تفحص در هريك از امور كشور را لازم بداند تقاضاي خود را به صورت كتبي به هيأت رئيسه مجلس تسليم نموده و هيأت رئيسه ظرف چهل و هشت ساعت آن را به كميسيون تخصصي ذيربط جهت رسيدگي ارجاع مينمايد. كميسيون موظف است حداكثر ظرف دو هفته از تاريخ وصول، اطلاعاتي را كه در اين زمينه كسب نموده در اختيار متقاضي يا متقاضيان قرار دهد.
در صورتي كه متقاضي يا متقاضيان، اطلاعات كميسيون را كافي تشخيص ندهند، كميسيون موظف است ظرف يك هفته از متقاضي يا متقاضيان و بالاترين مقام دستگاه اجرائي ذيربط دعوت به عمل آورد و دلايل ضرورت تحقيق و تفحص و نظرات مقام فوقالذكر را استماع نمايد و تا مدت ده روز گزارش خود را مبني بر تصويب يا رد تقاضاي تحقيق و تفحص به هيأت رئيسه مجلس ارائه دهد.
اين گزارش خارج از نوبت در دستور هفته بعد مجلس قرار ميگيرد و پس از توضيح مخبر كميسيون و صحبت نماينده متقاضي تحقيق و تفحص هركدام حداكثر به مدت ده دقيقه، گزارش كميسيون بدون بحث به رأي گذاشته خواهد شد.
در صورت تصويب انجام تحقيق و تفحص، موضوع به همان كميسيون تخصصي ذيربط جهت رسيدگي ارجاع ميگردد.
كميسيون موظف است در مدت بيست روز اعضاء هيأت تحقيق و تفحص را كه حداقل يازده و حداكثر پانزده نفر خواهند بود از بين نمايندگان تعيين و به رئيس مجلس جهت صدور ابلاغ معرفي نمايد. چنانچه متقاضيان تحقيق و تفحص كمتر از پنج نفر باشند كليه آنان عضو هيأت خواهند بود، در غير اين صورت حداقل پنج نفر از اعضاء هيأت از ميان متقاضيان تحقيق و تفحص انتخاب خواهند شد.
اعضاء هيأت از ميان خود يك رئيس، دو نايب رئيس و يك منشي انتخاب ميكنند.
هيأت حداكثر در مدت يك ماه پس از پايان مهلت تحقيق و تفحص، گزارش خود را به كميسيون تسليم مينمايد. كميسيون موظف است ظرف يك ماه گزارش هيأت را در جلسه مشترك اعضاء كميسيون و هيأت مطرح و گزارش نهايي را جهت قرائت در مجلس براي مدت نيم ساعت تنظيم و پس از تصويب به هيأت رئيسه ارسال نمايد. قبل از رأيگيري در رابطه با گزارش نهايي، وزير يا مقام مسؤول از عملكرد خود دفاع خواهد نمود.
هيأت رئيسه موظف است گزارش كميسيون را در دستور هفته بعد كاري مجلس قرار دهد تا توسط مخبر كميسيون قرائت گردد.
ماده26ـ
ماده (199) به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ماده199ـ مهلت انجام تحقيق و تفحص شش ماه از تاريخ صدور ابلاغ اعضاء هيأت توسط رئيس مجلس ميباشد. در صورت ضرورت با درخواست هيأت و تصويب هيأت رئيسه مجلس تا شش ماه ديگر قابل تمديد ميباشد.
تبصره ـ در صورتي كه جلسه مشترك هيأت تحقيق و تفحص و كميسيون تخصصي تخلفات موضوع تحقيق را مهم و مسؤول دستگاه يا سازمان را مقصر تشخيص دهد، طرح استيضاح وزير مربوطه در صورت رعايت مفاد اصل هشتاد و نهم (89) قانون اساسي در دستور كار مجلس قرار خواهد گرفت.
هيأترئيسه موظفاست در اولين جلسه علني موضوع استيضاح را اعلام وصول و حداكثر تا مدت ده روز در دستورجلسه علني قرار دهد در اين صورت مخبر كميسيون حداكثر به مدت نيم ساعت گزارش ميدهد و سپس طبق مواد مربوط به استيضاح عمل خواهد شد.
ماده27ـ
ماده (223) به شرح ذيل اصلاح ميشود:
ماده223ـ اصلاح قانون برنامه توسعه در ضمن لايحه بودجه و ديگر طرحها و لوايح با رأي دوسوم نمايندگان حاضر پذيرفته ميشود و هرگونه اصلاح نيز با رأي دو سوم نمايندگان معتبر خواهد بود.
ماده28ـ
اصلاحات ذيل در ماده (224) انجام ميشود:
الف ـ در سطر اول عبارت « لايحه بودجه ساليانه كل كشور» حذف و عبارت « دولت موظف است لايحه بودجه سالانه كل كشور را حداكثر تا پانزدهم آذر ماه هر سال به مجلس تسليم نمايد. نحوه رسيدگي به لايحه بودجه، متمم و چند دوازدهم آن» جايگزين ميشود.
ب ـ در بند (1) كلمه « تقديم» حذف و عبارت « چاپ و توزيع» جايگزين ميشود و عبارت « توسط دولت و توزيع» حذف و عبارت « و سوابق» جايگزين ميشود.
ج ـ در بند (2) عبارت « ده روز» حذف و عبارت « پانزده روز» جايگزين ميشود و عبارت « پايان مهلت اخذ پيشنهادهاي نمايندگان» حذف و عبارت « چاپ و توزيع لايحه» جايگزين ميشود و كلمه « اصلي» حذف و كلمه « تلفيق» جايگزين ميشود.
د ـ در بند (3) كلمه « اصلي» حذف و كلمه « تلفيق» جايگزين ميشود و بعد از عبارت « مدت پانزده روز» عبارت « پس از پايان مهلت گزارش كميسيون تخصصي» اضافه ميشود و در انتهاي بند عبارت « مهلت رسيدگي كميسيون تلفيق حداكثر تا پانزده روز با موافقت هيأت رئيسه قابل تمديد ميباشد» اضافه ميشود.
هـ ـ عبارت « پيشنهادهايي كه منبع درآمد مشخصي نداشته باشد قابلطرح نخواهدبود و پيشنهادهايي كه مازاد بر سرجمع نباشد زماني قابلطرح است كه رديف مشخص جايگزين را معين نمايد، تشخيص موارد مذكور با رئيسجلسه خواهدبود» به انتهاي تبصره (1) اضافه ميشود.
و ـ در تبصره (2) عبارت « چند دوازدهم، متمم و» حذف ميشود.
ماده29ـ
ماده ذيل به آييننامه داخلي الحاق ميشود:
ماده الحاقي 1ـ هرگاه حداقل ده نفر از نمايندگان و يا هر كدام از كميسيونها، عدم رعايت شؤونات و نقض يا استنكاف از اجراء قانون يا اجراء ناقص قانون توسط رئيسجمهور و يا وزير و يا مسؤولين دستگاههاي زيرمجموعه آنان را اعلام نمايند، موضوع بلافاصله از طريق هيأت رئيسه جهت رسيدگي به كميسيون ذيربط ارجاع ميگردد.
كميسيون حداكثر ظرف مدت ده روز موضوع را رسيدگي و در صورت وارد بودن با اظهارنظر صريح، گزارش خود را از طريق هيأت رئيسه به مجلس ارائه ميدهد.
تبصره1ـ چنانچه نظر مجلس بر تأييد گزارش باشد موضوع جهت رسيدگي به قوهقضائيه و ساير مراجع ذيصلاح ارسال ميشود تا خارج از نوبت و بدون تشريفات دادرسي رسيدگي نمايند.
تبصره2ـ در صورتي كه مجلس در مورد رئيسجمهور يا هر يك از وزيران سه نوبت رأي به وارد بودن گزارش بدهد طرح استيضاح در صورت رعايت مفاد اصل هشتاد و نهم (89) قانون اساسي در دستور كار مجلس قرار خواهد گرفت.
ماده30ـ
ماده ذيل به آييننامه داخلي الحاق ميشود:
ماده الحاقي 2ـ هيأت رئيسه ميتواند در چهارچوب امكانات موجود و بودجه مصوب تشكيلات مناسبي را جهت تدوين، نگارش، ويرايش حقوقي و ادبي طرحها و لوايح ايجاد نمايد. نظرات اين تشكيلات قبل از تصويب نهايي طرح يا لايحه در مجلس، با موافقت كميسيون ذيربط انجام ميشود.
ماده31ـ
ماده ذيل به آييننامه داخلي الحاق ميشود:
ماده الحاقي 3ـ گزارشهاي تحقيق و تفحص، تفريغ بودجه و كميسيونها بهجز گزارش طرحها و لوايح، خارج از نوبت در دستور كار مجلس قرار ميگيرد. اين گزارشها بايد حداقل (48) ساعت قبل از طرح در مجلس چاپ و در اختيار نمايندگان قرار گيرد و خلاصه آن حداكثر بهمدت نيمساعت در جلسه قرائت و متن كامل گزارش در مشروح مذاكرات چاپ شود.
ماده32ـ
ماده ذيل به آييننامه داخلي الحاق ميشود:
ماده الحاقي 4ـ تعيين مصاديق و تهيه شرح وظايف و اختيارات كميسيونها با رعايت كليت آييننامه داخلي مجلس شوراي اسلامي توسط هيأت رئيسه مجلس يا هر يك از كميسيونها و يا حداقل پنجاه نفر از نمايندگان پيشنهاد ميشود و پس از تصويب در جلسه مشترك هيأت رئيسه مجلس، اعضاي كميسيون تدوين آييننامه داخلي و رؤساي كميسيونهاي تخصصي اجراء ميشود.
تبصره ـ جلسه مشترك فوقالذكر به رياست رئيس يا يكي از نواب رئيس مجلس و با حضور حداقل دوسوم اعضاء رسميت مييابد و مصوبات آن با رأي حداقل دوسوم اعضاء حاضر معتبر خواهد بود و مصوبات به اطلاع نمايندگان خواهد رسيد.
ماده33ـ
ماده ذيل به آييننامه داخلي الحاق ميشود:
ماده الحاقي 5 ـ كميسيونها ميتوانند گزارش طرحها و لوايح مشابه يا با موضوع مشترك يا نزديك به هم را در يك گزارش به مجلس ارائه نمايند.
ماده34ـ
در موارد تعيين شده ذيل، اصلاحات به عمل آمده انجام ميشود:
ماده35ـ
در كليه مواد آييننامه داخلي كلمه « منشي» به كلمه « دبير»، كلمه « كارپرداز» به كلمه « ناظر» و كلمه « مخبر» به كلمه « سخنگو» تغيير ميكند.
ماده36ـ
ماده (241) به شرح زير اصلاح ميشود:
ماده241ـ هيأت رئيسه مجلس موظف است پس از تصويب اين قانون نسبت به اعمال اصلاحات در آييننامه داخلي مجلس و اصلاح شماره مواد و تنظيم آنها اقدام نمايد.
[امضاء]
قانون فوق مشتمل بر 36 ماده در جلسه علني روز سهشنبه مورخ بيست و ششم آذرماه يكهزار و سيصد و هشتاد و هفت مجلس شوراياسلامي تصويب و در تاريخ 4/10/1387 به تأييد شوراي نگهبان رسيد.
رئيس مجلس شوراي اسلامي ـ علي لاريجاني