رويه قضايي - ابطال بند 3 صورتجلسه مورخ 13/9/1379 و بند 2 صورتجلسه 27/5/1381 هيأت مديره شرکت پشتيباني امور دام وزارت جهاد کشاورزي
شماره هـ/85/65 26/1/1387
تاريخ: 14/11/1386 شماره دادنامه: 1338 کلاسه پرونده: 84/65
مرجع رسيدگي: هيأت عمومي ديوان عدالت اداري.
شاکي: آقاي سعيد نمائي قاسمي.
موضوع شكايت و خواسته: ابطال بند 3 صورتجلسه مورخ 13/9/1379 و بند 2 صورتجلسه 27/5/1381 هيأت مديره شرکت پشتيباني امور دام وزارت جهاد کشاورزي.
مقدمه: شاکي به شرح دادخواست تقديمي اعلام داشته است، 1ـ شرکت پشتيباني و امور دام کشور وابسته به وزارت جهاد کشاورزي در اجراي وظايف خود دان مرغ مورد نياز مرغداران را با قيمت مصوب دولتي به مرغداران به صورت قطعي فروخته و وجه آن را دريافت و مرغهاي توليدي مرغداران را نيز به قيمت مصوب خريداري مينمايد. در شهريور ماه سال 1377 شرکت مذکور سهميه 6 ماهه دوم را به مرغداران فروخته و وجه آن را دريافت نموده است لکن در آبان ماه همان سال شوراي اقتصاد نرخ جديد دان مرغ را اعلام که افزايش چشمگيري يافته است. بنابراين شرکت پشتيباني امور دام که خود را متضرر ميبيند به جاي يافتن راه کار قانوني مناسب جهت حل مشکل، مابهالتفاوت ناشي از افزايش قيمت را از مرغداران مطالبه مينمايد. اين در حالي است که به استناد فتواي مقام معظم رهبري با توجه به اينکه بيع قطعي صورت گرفته و ترقي پس از ايجاب و قبول حاصل شده فروشنده حق مطالبه مابهالتفاوت را ندارد که مرغداران نيز به اين امر اعتراض و از پرداخت مابهالتفاوت امتناع مينمايند. متعاقباً هيأت مديره شرکت موصوف خارج از چهارچوب اختيارات قانوني خود به موجب بند 3 صورتجلسه مورخ 13/9/1379 و بند 2 صورتجلسه مورخ 27/5/1381 اقدام به تعيين خسارت تأخير تاديه بابت مابهالتفاوت فوق نموده و ادارات تابعه خود را مکلف نموده بر اساس مصوبات فوق چکهاي اماني مرغداران را به اجراء گذاشته و يا از پرداخت مطالبات مرغداران در ازاء فروش مرغ به شرکت امتناع نمايند. 2ـ با عنايت به اينکه اقدام هيأت مديره شرکت طرف شکايت به دلايل ذيلالذکر، الف ـ خسارت تأخير تاديه حسب نظر فقهاي محترم شوراي نگهبان فاقد وجاهت شرعي و قانوني است. ب ـ هيأت مديره شرکت فوق خارج از حدود صلاحيت و اختيارات قانوني اقدام به تعيين خسارت تأخير تاديه نمودهاند، عليهذا با عنايت بمراتب معروضه فوق استدعاي رسيدگي و ابطال بند 3 صورتجلسه مورخ 13/9/1379 و بند 2 صورتجلسه 27/5/1381 هيأت مديره شرکت سهامي پشتيباني امور دام را دارد. مديرکل دفتر امور حقوقي و قراردادهاي شرکت سهامي پشتيباني امور دام کشور در پاسخ به شکايت مذکور طي نامه شماره 7439/42 مورخ 9/3/1384 اعلام داشتهاند، تسهيلاتي که از بانکها تحصيل و در اختيار دامداران و مرغداران قرار داده ميشود، حسب مقررات بانکي 5/1 درصد کارمزد به آن تعلق ميگيرد که قاعدتاً و عليالاصول بر ذمه استفادهکنندگان تسهيلات (مرغداران و دامداران) خواهد بود به ويژه که در بودجه شرکت چنين هزينهاي پيشبيني نشده است. مطالبه خسارت تأخير تأديه به موجب مواد 515 و 522 قانون آيين دادرسي دادگاههاي عمومي و انقلاب در امور مدني مصوب 21/1/1379 مجلس شوراي اسلامي که به تاييد شوراي محترم نگهبان رسيده تجويز شده است، کما اينکه در حال حاضر بانکهاي کشور از مشتريان خود (منجمله از شرکت پشتيباني امور دام) مطالبه و دريافت مينمايند. بنابر تفصيل معروض و اينکه همواره بين شرکت و دامداران و نظاير ايشان قرارداد کتبي تنظيم ميگردد که به موجب ماده 10 قانون مدني لازمالاتباع بين طرفين ميباشد، درخواست آقاي سعيد نمائيقاسمي بر ابطال مصوبات 13/9/1379 و 27/5/1381 هيأت مديره شرکت فاقد هرگونه دليل و مستند محکمه پسند بوده و لذا رد آن مورد استدعا است. دبير محترم شوراي نگهبان در خصوص ادعاي خلاف شرع بودن موارد شکايت به شرح نامه شماره 15456/30/85 مورخ 31/2/1385 اعلام داشتهاند، موضوع بند 3 صورتجلسه مورخ 13/9/1379 و بند 2 صورتجلسه مورخ 27/5/1381 شرکت پشتيباني امور دام وزارت جهاد کشاورزي در جلسه مورخ 27/2/1385 فقهاي شوراي نگهبان مورد بحث و بررسي قرار گرفت که نظر شورا به شرح زير اعلام ميگردد: 1ـ در صورتي که معامله به صورت قطعي واقع شده باشد، خريداران اضافه بر ثمني که قرار دادهاند، بدهي ديگري (نه اضافه بر آن و نه به عنوان خسارت تأديه) ندارند. بنابراين اخذ هرگونه وجهي اضافه بر ثمن و يا اخذ خسارت تأخير، خلاف موازين شرع تشخيص داده شد و اگر در اين جهت اختلافي باشد بايد به دادگاه صالحه رجوع شود. 2ـ با فرض اينکه تسهيلات را خود شرکت اخذ نموده و به دامداران آن را اعطا نکرده باشد، اخذ (5/1) يک ونيم درصد و (5/0%) نيم درصد اضافه بر آن، مفاد بندهاي مزبور مورد ادعا خلاف موازين شرع ميباشد. هيأت عمومي ديوان عدالت اداري درتاريخ فوق باحضور رؤسا و مستشاران و دادرسان عليالبدل شعب ديوان تشکيل و پس از بحث و بررسي و انجام مشاوره با اکثريت آراء به شرح آتي مبادرت به صدور رأي مينمايد.