نظريه
با توجه به مواد 280 و 284 و 285 و 288 و 292 و 293 و 294 و 296 و 304 و 306 قانون تجارت كه در ذيل درج ميگردد:
ماده 280- امتناع از تأديه وجه برات بايد در ظرف ده روز از تاريخ وعده به وسيله نوشتهاي كه اعتراض عدم تأديه ناميده ميشود معلوم گردد.
ماده 284- دارنده براتي كه به علت عدم تأديه اعتراض شده است بايد در ظرف ده روز از تاريخ اعتراض عدم تأديه را به وسيله اظهارنامه رسمي يا مراسله سفارشي دو قبضه به كسي كه برات را به او واگذار نموده اطلاع دهد.
ماده 285- هر يك از ظهرنويسها نيز بايد در ظرف ده روز از تاريخ دريافت اطلاعنامه فوق آن را به همان وسيله به ظهرنويس سابق خود اطلاع دهد.
ماده 288- هر يك از ظهرنويسها كه بخواهند از حقي كه در ماده 249 به ايشان داده شده استفاده نمايد بايد در مواعدي كه به موجب مواد 286 و 287 مقرر است اقامه دعوي كند و نسبت به او موعد از فرداي ابلاغ احضاريه محكمه محسوب است و اگر وجه برات را بدون اين كه برعليه او اقامه دعوي شده باشد تأديه نمايد از فرداي روز تأديه محسوب خواهد شد.
ماده 292- پس از اقامه دعوي محكمه مكلف است به مجرد تقاضاي دارنده براتي كه بعلت عدم تأديه اعتراض شده است معادل وجه برات را از اموال مدعي عليه بعنوان تأمين توقيف نمايد.
ماده 293- اعتراض در موارد ذيل بعمل ميآيد.
1- درمورد نكول
2- در مورد امتناع از قبول يا نكول
3- در مورد عدم تأديه
اعتراض نامه بايد در يك نسخه تنظيم و به موجب امر محكمه بدايت به توسط مأمور اجرا به محل اقامت اشخاص ذيل ابلاغ شود...
ماده 294- اعتراض نامه بايد مراتب ذيل را دارا باشد:
1- سواد كامل برات با كليه محتوايت آن اعم از قبولي و ظهرنويسي و غيره
2- امر به تأديه وجه برات
3- مأمور اجرا بايد حضور يا غياب شخصي كه بايد وجه برات را بدهد و علل امتناع از تأديه يا قبول و همچنين علل عدم امكان امضاء يا امتناع از امضاء را در ذيل اعتراض نامه قيد و امضاء كند.
ماده 296- مأمور اجرا بايد سواد صحيح اعتراض نامه را به محل اقامت اشخاص مذكور در ماده 293 بدهد.
ماده 304- خسارت تأخير تأديه مبلغ اصلي برات كه به واسطه عدم تأديه اعتراض شده است از روز اعتراض و خسارت تأخير تأديه مخارج اعتراض و مخارج برات مرجوعي فقط از روز اقامه دعوي محسوب ميشود.
ماده 309- تمام مقررات راجع به بروات تجارتي (از مبحث چهارم الي آخر فصل اول اين باب) در مورد فته طلب نيز لازمالرعايه است.
در مورد سئوال فوق كميسيون مشورتي آئين دادرسي مدني اداره حقوقي در جلسه مورخ 4/12/1342 چنين اظهار نظر كرده است:
مقررات ماده 292 قانون تجارت با رعايت ماده 309 قانون مزبور شامل سفته (فته طلب) نيز ميباشد و اگر وجه سفته در سررسيد تأديه نشود و در ظرف ده روز مقرر در ماده 280 قانون تجارت اعتراض بعمل آيد دارنده سفته ميتواند تقاضا نمايد كه معادل وجه سفته از اموال خوانده توقيف و تأمين شود. در مورد تأديه وجه سفته، با توجه به بند 3 ماده 293 و ماده 294 قانون تجارت اعتراض نامه تنظيم و برطبقماده 296 قانون مزبور ابلاغ ميشود ولي اجراي مقررات ماده 292 و صدور قرار تأمين موكول به ابلاغ اعتراضنامه نيست. بعبارت ديگر تقديم اعتراض نامه از طرف دارنده سفته در ظرف ده روز مقرر در ماده 280 قانون تجارت و ثبت آن در دفتر دادگاه براي قبول درخواست تأمين كافي است كما اينكه در ماده 304 قانون مزبور تصريح شده كه خسارت تأخير از روز اعتراض حساب ميشود ولي ابلاغ اعتراض نامه «واخواست» به متعهد سفته از لحاظ حق مراجعه او به ظهرنويسان و اجراي مقررات مادتين 284 و 285 قانون تجارت ميباشد تا اگر خوانده ادعائي بر ظهرنويسان داشته باشد با رعايت ماده 288 قانون مزبور اقدام شود.
بنابراين اگر به استناد سفته واخواست شده اقامه دعوي شده باشد كيفيت ابلاغ اعتراض نامه (واخواست) در مورد اصدار قرار تأمين ملاك عمل نخواهد بود و اگر سفته در مدت ده روز مقرر در ماده 280 مورد واخواست قرار گرفته و به طرفيت متعهد اقامه دعوي شده باشد تاريخ روز اعتراض ملاك قبول درخواست تأمين خواهد بود.