ماده 1 ـ
كانونهاي كارشناسان رسمي دادگستري در مراكز استانها كه مطابق اين قانون تشكيل ميگردند به عنوان "كانون استان" شناخته ميشوند و داراي شخصيت حقوقي مستقل غيردولتي، غيرانتفاعي و غيرسياسي ميباشند.
ماده 2 ـ
كانون استان در مراكز استانها با وجود حداقل سي نفر كارشناس رسمي مقيم تشكيل ميگردد و تا وقتي كه در مركز استاني كانون مستقلتشكيل نگرديده است، كارشناسان رسمي آن استان عضو نزديكترين كانون به آن استان خواهند بود.
ماده 3 ـ
شوراي عالي كارشناسان متشكل از هجده نفر عضو به انتخاب كارشناسان كل كشور به تناسب تعداد كارشناسان عضو هر كانون در تهران تشكيل ميگردد. اعضاي شوراي عالي كارشناسان بايد داراي شرايط موضوع ماده (15) اين قانون باشند و نحوه انتخاب آنان براساس آييننامه اين قانون خواهدبود.
تبصره 1 ـ مدت عضويت در شوراي عالي كارشناسان چهار سال ميباشد و انتخاب مجدد براي يك دوره ديگر بلامانع است.
تبصره 2 ـ منتخبين موضوع اين ماده از بين خود يك نفر به عنوان رئيس، يك نفر نايبرئيس، يك نفر خزانهدار، يك نفر كارپرداز، دو نفر منشي و دو نفر بازرس با اكثريت آراء انتخاب مينمايند.
شوراي مذكور تا انتخاب اعضاي جديد كماكان عهدهدار وظايف مقرر ميباشند.
ماده 4 ـ
اهداف هر كانون به شرح زير است:
الف ـ ايجاد زمينه لازم براي تشكل و جذب نيروهاي متخصص و متعهد به منظور ارائه خدمات كارشناسي و تلاش در جهت تأمين و تعميمعدالت در امور مربوطه.
ب ـ فراهم آوردن موجبات تعالي علمي و تجربي كارشناسان عضو.
ج ـ تنظيم و اداره امور كارشناسان عضو در كارهاي مربوط به كارشناسي درحدود مقررات.
د ـ نظارت مستمر بر نحوه عمل و رفتار كارشناسان عضو جهت حصول اطمينان از حسن جريان امور كارشناسي.
ه ـ ايجاد ارتباط و مبادله اطلاعات تخصصي و فني بين كارشناسان عضو از طريق شوراي عالي كارشناسان با مؤسسات مشابه در ساير كشورها با رعايت مقررات موضوعه.
ماده 5 ـ
اركان هر كانون به شرح زير است:
الف ـ مجمع عمومي؛
ب ـ هيأت مديره؛
ج ـ بازرسان؛
د ـ دادسرا و دادگاه انتظامي.
ماده 6 ـ
مجامع عمومي ـ عادي و فوقالعاده ـ هر كانون از كارشناسان رسمي عضو آن كانون كه پروانه كارشناسي آنان داراي اعتبار بوده و در حالتعليق نباشند به شرح ذيل تشكيل ميشوند:
الف ـ مجمععمومي عادي سالانه در سه ماه اول هر سال به دعوت هيأت مديره تشكيل و با حضور نصف به علاوه يك كارشناسان رسمي عضوكانون رسميت خواهد يافت. در صورتي كه در جلسه اول نصاب مزبور حاصل نشود به دعوت هيأت مديره، جلسه تجديد و با حضور حداقل يك سوم اعضاء رسميت خواهد يافت و تصميمات مجمع با اكثريت آراي اعضاي حاضر در جلسه معتبر خواهدبود.
ب ـ مجمع عمومي عادي يا فوقالعاده داراي هيأت رئيسهاي مركب از يك نفر رئيس و دو نفر منشي خواهدبود كه از بين اعضاي حاضر درجلسه مجمع و توسط اعضاي ياد شده تعيين ميشوند. براي نظارت در اخذ رأي و قرائت آراء پنج نفر به عنوان هيأت نظارت از بين اعضاي حاضر در مجمع توسط مجمع انتخاب خواهند شد.
تبصره 1 ـ در صورت عدم دعوت هيأتمديره براي تشكيل مجمع عمومي عادي در موعد مقرر، جلسه مجمع عمومي فوقالعاده به دعوتبازرسان هر كانون يا يك دهم كارشناسان رسمي عضو در كانون و يا يك پنجم كارشناسان رسمي عضو در كانونهاي ديگر تشكيل خواهدشد.
تبصره 2 ـ نحوه تشكيل و اداره جلسات مجامع عمومي عادي و فوقالعاده، چگونگي نظارت بر انتخابات توسط هيأت نظارت، شيوه برگزاري انتخابات اعضاي هيأت مديره و بازرسان و دادستان انتظامي در آييننامه اجرائي اين قانون مشخص خواهدشد.
ماده 7 ـ
وظايف و اختيارات شوراي عالي كارشناسان به قرار زير است:
الف ـ اقدامات لازم براي ارتقاء سطح خدمات كارشناسي در سراسر كشور از طريق سياستگزاري، برگزاري دورههاي آموزشي، بازآموزي، گردهمائي، همانديشي و همچنين برگزاري آزمون ساليانه براساس نياز مناطق كشور و تدوين مقررات مربوط به رشتهها و گروههاي مختلف كارشناسي.
ب ـ تدوين مقررات و ضوابط صلاحيت علمي و فني متقاضيان كارشناسي و نيز ضوابط ارتقاء صلاحيت عملي، جغرافيايي و نقل و انتقالكارشناسان رسمي برابر مقررات اين قانون.
ج ـ تدوين نظامنامههاي مربوط به تشكيل و شرح وظايف كميسيونهاي مشورتي علمي و فني و ساير كميسيونهاي خاص.
د ـ تعيين تعرفه عضويت و پيشنهاد حقالزحمه كارشناسي جهت ارائه به مراجع ذيربط.
هـ ـ بررسي و تصويب يا رد پيشنهادات كانونها در محدوده ضوابط و مقررات.
وـ تدوين و تصويب نظامنامههاي مالي، معاملاتي و استخدامي كانونها.
ز ـ تدوين و بازنگري در ضوابط و روشهاي كارشناسي و اظهارنظر در خصوص استعلامات و ارائه رويه واحد در امور كارشناسان.
ح ـ نظارت بر حسن انجام انتخابات كانونها در حوزههاي انتخابات استاني با رعايت مقررات مربوطه.
ط ـ نظارت بر اجراي مقررات توسط اركان هر كانون و اعلام تخلفات آنان به مراجع ذيربط.
ي ـ تعيين نماينده جهت شركت در مجامع بينالمللي و مجامع داخلي از قبيل قانونگذاري، اجرايي و قضائي.
ك ـ صدور احكام انتصاب اعضاي هيأت مديره، رؤسا و دادستانهاي انتظامي هر كانون.
ل ـ انجام ساير وظايف مقرر در قوانين و مقررات.
تبصره 1 ـ نحوه تشكيل جلسات و اتخاذ تصميم طبق آييننامه اجرائي اين قانون ميباشد.
تبصره 2 ـ تصميمات شوراي عالي كارشناسان درحدود مقررات اين قانون براي كليه كانونهاي كشور لازمالاجراء ميباشد.
تبصره 3 ـ شوراي عالي كارشناسان ميتواند باتوجه به شرايط، قسمتي از اختيارات خود را به كميسيونهاي وابسته و يا كانونهاي مستقل استان مربوط تفويض نمايد.
ماده 8 ـ
وظايف و اختيارات مجمععمومي عادي به شرح زير است:
الف ـ بررسي گزارش ساليانه عملكرد كانون و اتخاذ تصميم درباره آن پس از استماع گزارش بازرسان.
ب ـ بررسي و تصويب صورتهاي مالي ساليانه كانون پس از استماع گزارش بازرسان.
ج ـ بررسي و تصويب خطمشي و برنامه و بودجه سال آينده كانون به پيشنهاد هيأتمديره.
د ـ رسيدگي و اتخاذ تصميم نسبت به ساير موارد پيشنهادي كه در محدوده وظايف كانون توسط هيأتمديره در دستور جلسه قرار گيرد.
هـ ـ تصويب اخذ وام و اعتبار براي كانون به پيشنهاد هيأتمديره.
و ـ گزارش عملكرد و صورتهاي مالي سالانه پس از تصويب مجامع عمومي، توسط هيأت مديره هر كانون براي شوراي عالي كارشناسان ارسال خواهدشد.
ز ـ انتخاب اعضاي هيأت مديره و بازرسان و دادستان انتظامي كانون.
تبصره ـ در مواردي كه به علت سلب شرايط يا فوت يا بيماريهاي صعبالعلاج كه ادامه فعاليت را به مدت معتنابهي غيرممكن ميسازد يا استعفاي تعدادي از اعضاي هيأتمديره يا دادستان و يا بازرسان، حسب مورد تعداد اعضاي هيأت مديره به حدنصاب لازم نرسد و يا انجام وظايف دادستان و يا بازرسان متوقف گردد، براي تكميل اعضاي هيأتمديره و جايگزين كردن دادستان و بازرسان توسط مجمع عمومي فوقالعاده انتخابات به عمل خواهدآمد كه به ترتيب و حسب مورد با دعوت رئيس هيأتمديره كانون مربوط و يا دو نفر از اعضاي هيأتمديره و يا بازرسان تشكيل ميگردد.
ساير موارد تشكيل مجمععمومي فوقالعاده با رعايت ديگر مقررات اين قانون بنا به تشخيص هيأتمديره كانون مربوط صورت خواهد گرفت.
ماده 9 ـ
اعضاي هيأتمديره، بازرسان و دادستان انتظامي از بين كارشناسان رسمي عضو كانون مربوط كه داراي پروانه كارشناسي رسمي معتبر بوده و در حال تعليق نباشند انتخاب ميگردند. اشخاص ياد شده علاوه بر دارا بودن شرايط مذكور در ماده (15) اين قانون بايد داراي شرايط زير نيز باشند:
الف ـ حداقل سه سال سابقه كارشناسي رسمي،
ب ـ مدرك تحصيلي ليسانس يا بالاتر.
ماده 10 ـ
هيأتمديره در كانون تهران داراي يازده نفر عضو اصلي و سه نفر عضو عليالبدل و در ساير كانونها داراي پنج نفر عضو اصلي و دو نفرعضو عليالبدل خواهدبود كه براي مدت چهار سال انتخاب ميشوند. جلسات هيأتمديره در كانون تهران با حضور حداقل هفت نفر و در ساير كانونها با حضور حداقل سه نفر تشكيل و رسميت خواهد يافت. تصميمات هيأتمديره كانون تهران با حداقل شش رأي و هيأتمديره كانونهاي ديگر با حداقلسه رأي معتبر خواهند بود.
تبصره 1 ـ موارد شركت اعضاي عليالبدل در جلسات هيأتمديره به جاي اعضاي اصلي در آييننامه اجرايي اين قانون مقرر ميگردد.
تبصره 2 ـ پس از انقضاي مدت مأموريت چهارساله هيأتمديره، در صورتي كه انتخاب هيأتمديره جديد به هر علت انجام نشود و به تأخير افتد، هيأت مديره سابق تا تشكيل هيأت مديره جديد كماكان انجام وظيفه خواهد نمود.
در هر صورت مدت زمان تأخير در انتخاب هيأتمديره جديد نبايد از شش ماه تجاوز نمايد. در صورت برطرف نشدن علل تأخير، مهلت مذكور با تأييد مجمع عمومي فوقالعاده امكانپذير است.
ماده 11 ـ
هيأت مديره كانون تهران از بين خود يك نفر رئيس، دو نفر نايبرئيس، دو نفر منشي، يك نفر مسئول امور مالي با رأي مخفي برايمدت دو سال به عنوان هيأت رئيسه انتخاب مينمايد. هيأت رئيسه ساير كانونها مركب از يك نفر رئيس، يك نفر نايب رئيس، يك نفر منشي و يك نفرمسئول امور مالي ميباشد كه به ترتيب بالا انتخاب خواهند شد. تجديد انتخاب اعضاي مذكور بلامانع است. تا زماني كه هيأت رئيسه جديد تعييننشده است، هيأت رئيسه قبلي كماكان انجام وظيفه خواهد نمود.
تبصره 1 ـ رئيس هيأت مديره هر كانون، رئيس كانون مذكور نيز خواهدبود.
تبصره 2 ـ نحوه دعوت و زمان انتخاب هيأت رئيسه جديد در آييننامه اجرائي اين قانون مشخص خواهدشد.
ماده 12 ـ
وظايف هيأت مديره هر كانون به قرار زير است:
الف ـ اداره امور كانون جهت تحقق موارد مقرر در ماده (4) اين قانون.
ب ـ اتخاذ تصميم در خصوص اجازه صدور و تمديد پروانه كارشناسي و نيز ابلاغ كارآموزي براي افراد واجد شرايط.
ج ـ دعوت براي تشكيل مجامع عمومي و اجراي تصميمات آنها.
د ـ قبول شكايات و عندالاقتضا ارجاع به دادسراي انتظامي كانون براي تعقيب كارشناس رسمي.
تبصره ـ تصميمات هيأت مديره در مورد رد شكايت ظرف مدت بيست روز از تاريخ ابلاغ به شاكي قابل اعتراض و رسيدگي در دادسراي انتظاميكانون مربوط خواهدبود.
هـ ـ اعلام تخلف به دادسراي انتظامي در صورت اطلاع از وقوع تخلف كارشناس رسمي.
و ـ اظهارنظر مشورتي نسبت به مسايل و موضوعات ارجاعي از طرف كليه دستگاهها اعم از وزارتخانهها و مؤسسات و شركتهاي دولتي و مؤسسات و نهادهاي عمومي غيردولتي.
ز ـ تصويب معاملات جاري، استخدام و عزل و نصب كاركنان.
ح ـ اجراي ساير وظايفي كه در اين قانون براي هيأتمديره پيشبيني شده است.
ماده 13 ـ
كميسيون تشخيص صلاحيتهاي مندرج در ماده (15) اين قانون متشكل از پنج عضو اصلي و دو عضو عليالبدل خواهدبود كه دو عضو اصلي و يك عضو عليالبدل از بين حقوقدانان توسط رئيس قوهقضائيه انتخاب و بقيه اعضاء از بين كارشناسان رسمي به پيشنهاد شوراي عاليكارشناسان و تأييد رئيس قوهقضائيه منصوب خواهند شد. تشخيص صلاحيت اولويتهاي اخلاقي مندرج در اين قانون بر عهده كميسيون ياد شدهميباشد.
تبصره ـ مدت عضويت هر عضو در كميسيون ياد شده چهار سال ميباشد.
ماده 14 ـ
رئيس هر كانون بالاترين مقام اداري و اجرائي آن كانون بوده و داراي وظايف ذيل است:
الف ـ ابلاغ مصوبات هيأتمديره كانون و اجراي آنها بر حسب مورد.
ب ـ نظارت بر حسن جريان كليه امور اجرايي و اداري.
ج ـ حفظ حقوق و منافع و اموال كانون.
د ـ امضاي پروانه كارشناسان رسمي و صدور آن بعد از تصويب هيأتمديره كانون مربوطه.
هـ ـ نمايندگي كانون در نزد مراجع قانوني و اشخاص حقيقي.
و ـ ارجاع به داوري و صلح و سازش پس از تصويب هيأت مديره كانون.
ز ـ تهيه و تنظيم بودجه سالانه و پيشنهاد به هيأتمديره.
ح ـ اخذ وام و اعتبار پس از پيشنهاد هيأتمديره كانون و تصويب مجمع عمومي.
ط ـ انجام امور اداري و مالي و معاملاتي و استخدامي و عزل و نصب كاركنان كانون با رعايت مقررات مربوط.
ي ـ امضاي قراردادها و اسناد تعهدآور كانون مربوط، به اتفاق يك نفر از اعضاي هيأت مديره با انتخاب هيأت مديره كانون مذكور.
ماده 15 ـ
متقاضيان اخذ پروانه كارشناسي رسمي علاوه بر وثاقت بايد واجد شرايط ذيل باشند:
الف ـ متدين به دين اسلام و يا يكي از اقليتهاي ديني شناخته شده در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و وفاداري به نظام مقدس جمهورياسلامي ايران،
ب ـ داشتن تابعيت ايراني.
ج ـ نداشتن پيشينه كيفري مؤثر.
د ـ عدم اعتياد به مواد مخدر.
هــ نداشتن وابستگي و سابقه عضويت و هواداري در گروههاي غيرقانوني يا مخالف اسلام.
تبصره ـ وزارت اطلاعات مكلف است ظرف مهلت دو ماه مراتب استعلام را اعلام نمايد.
و ـ داشتن دانشنامه كارشناسي يا بالاتر در رشته مورد تقاضا و حداقل پنج سال سابقه تجربي در رشته مربوط بعد از اخذ مدرك تحصيلي مذكور.هرگاه در رشته مورد نياز، دوره تحصيلي كارشناسي يا بالاتر وجود نداشته باشد در اين صورت افراد با دارا بودن مدرك دانشنامه كارشناسي يا بالاتر درهر رشته و حداقل پانزده سال سابقه كار در آن رشته ميتوانند متقاضي اخذ پروانه كارشناسي رسمي باشند.
ز ـ دارابودن حداقل بيست و پنج سال سن در پايان مهلت ثبت نام.
ح ـ موفقيت در آزمون علمي و تجربي و گزينش صلاحيت اولويتهاي اخلاقي.
ط ـ گذرانيدن دوره كارآموزي به مدت يك سال تحت نظر كارشناس رسمياي كه بيش از ده سال سابقه كارشناسي رسمي داشته و به عنوانكارشناس راهنما با معرفي هيأتمديره كانون مربوط.
ي ـ داشتن معافيت يا كارت پايان خدمت وظيفه عمومي.
تبصره 1 ـ شرايط لازم براي ثبتنام، نحوه انتخاب و نحوه برگزاري آزمون و منابع سؤالات امتحاني و موعد اعلام نتيجه و نحوه نظارت بركارآموزان در طول دوره كارآموزي و همچنين وظايف كارآموزان در اين دوره در آييننامه اجرايي اين قانون مشخص خواهدشد. كارآموزان در طي دورهكارآموزي حق هيچگونه اظهارنظر كارشناسي رسمي را به طور مستقل ندارند.
تبصره 2 ـ پس از اعلام تعداد مورد نياز در رشته كارشناسي امور ثبتي، دارندگان دانشنامه كارشناسي و فارغالتحصيلان آموزشگاههاي اختصاصيثبت اعم از شاغل يا بازنشسته كه حداقل ده سال سابقه در امور ثبتي و يا نقشهبرداري ثبتي داشته باشند ميتوانند در صورت داشتن شرايط مذكور در آزمون ياد شده شركت كنند.
تبصره 3 ـ در رشتههايي كه سابقه كارشناسان رسمي آن كمتر از ده سال است، شرط دارابودن ده سال سابقه كارشناسي براي كارشناس راهنما لازمالرعايه نيست. متقاضيان رشتههاي جديد كارشناسي رسمي به مدت سه ماه تحت نظارت كانون مربوط كارآموزي خواهند نمود.
تبصره 4 ـ عدم پذيرش درخواست صدور پروانه كارشناسي رسمي هريك از متقاضيان مانع از تقاضاي مجدد آنان براي دفعات بعدي نخواهدبود.
ماده 16 ـ
كساني كه تا تاريخ لازمالاجرا شدن اين قانون داراي پروانه كارشناسي رسمي معتبر باشند، تا زماني كه براساس قوانين جاري سلبصلاحيت از آنان نشده باشد، پروانه كارشناسي آنان معتبر بوده و تابع مقررات اين قانون خواهند بود.
ماده 17 ـ
كارشناسان رسمي جديد به هنگام اخذ پروانه بايد با حضور در جلسه هيأت مديره كانون مربوط با حضور رياست دادگستري استان يانماينده وي به شرح زير سوگند ياد نمايند:
«به خداوند متعال سوگند ياد ميكنم در امور كارشناسي كه به من ارجاع ميگردد خداوند متعال را حاضر و ناظر دانسته، به راستي و درستي نظر خود را اظهار نمايم و اغراض شخصي خود را در آن دخالت ندهم و تمام نظر خود را نسبت به موضوع كارشناسي اظهار نمايم و هيچچيز را مكتوم ندارم و برخلاف واقع چيزي نگويم و ننويسم و رازدار و امين باشم.»
ماده 18 ـ
در تمامي مواردي كه رجوع به كارشناسي لازم باشد ـ به استثناي مواردي كه در قوانين و مقررات جاري كشور به گونه ديگري برايوزارتخانهها، مؤسسات دولتي، شركتهاي دولتي، نهادهاي عمومي غيردولتي و ساير دستگاههاي دولتي كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذكر نام يا ذكرصريح نام ميباشد، تعيين تكليف شده است و يا مواردي كه تابع قوانين و مقررات خاص ميباشد ـ دستگاههاي ياد شده در اين ماده بايد از وجودكارشناسان رسمي استفاده نمايند.
تبصره 1 ـ ارجاع امر كارشناسي از ناحيه مراجع قضائي به كارشناس، تابع قانون آيين دادرسي ميباشد.
تبصره 2 ـ كارشناسان رسمي مكلفند در امور ارجاعي در صورت وجود جهات رد، موضوع را به طور كتبي اعلام و از مبادرت به كارشناسي امتناعنمايند، در غير اين صورت متخلف محسوب و به مجازات انتظامي موضوع اين قانون محكوم ميشوند. جهات رد كارشناس رسمي همان جهات رد دادرس مندرج در قانون آييندادرسي مدني ميباشد.
ماده 19 ـ
اظهارنظر كارشناسي بايد مستدل و صريح باشد و كارشناسان رسمي مكلفند نكات و توضيحاتي كه براي تبيين نظريه ضروري است و يا توسط شوراي عالي كارشناسان مشخص ميگردد به طور كامل در آن منعكس نمايند. كارشناس رسمي موظف است در حدود صلاحيت خود نظركارشناسي را به طور كتبي و در مهلت مقرر به مراجع ذيربط تسليم و نسخهاي از آن را تا مدت حداقل پنج سال بعد از تاريخ تسليم نگهداري نمايد.
تبصره ـ در مواردي كه انجام معاملات مستلزم تعيين قيمت عادله روز از طرف كارشناس رسمي است، نظريه اعلام شده حداكثر تا شش ماه ازتاريخ صدور معتبر خواهدبود.
ماده 20 ـ
بازرسان هر كانون مركب از دو نفر بازرس اصلي و يك نفر بازرس عليالبدل خواهدبود كه برابر اين قانون براي مدت چهار سال انتخابخواهند شد تا بر اموراجرائي كانون مربوط نظارت داشته گزارش لازم را به مجمع عمومي ارائه نمايند.
ماده 21 ـ
دادسراي انتظامي هريك از كانونها، مرجع تعقيب تخلفات انتظامي كارشناسان رسمي متخلف حوزه آن كانون ميباشد. دادستاندادسراي انتظامي هر كانون از بين كارشناسان رسمي به وسيله مجمع عمومي آن كانون براي مدت چهار سال انتخاب خواهدشد و دادياران دادسرايانتظامي از بين كارشناسان رسمي كانون مربوط به پيشنهاد دادستان و تأييد هيأتمديره آن كانون به تعداد لازم تعيين ميشوند. دادسراي انتظامي پس ازرسيدگي به شكايات ارجاعي در صورتي كه عقيده بر تخلف داشته باشد، كيفرخواست صادر و در غير اين صورت قرار منع تعقيب خواهد داد. قرار منع تعقيب ظرف سي روز از تاريخ ابلاغ از طرف شاكي يا رئيس هيأت مديره هر كانون قابل اعتراض در دادگاه انتظامي كانون مربوطه ميباشد و چنانچه دادگاه انتظامي مزبور قرار منعتعقيب را صحيح ندانست، به موضوع رسيدگي و حكم مقتضي صادر ميكند.
تبصره ـ مرجع تعقيب تخلفات انتظامي اعضاي هيأتمديره و دادستان و بازرسان كانون استانها، دادسراي انتظامي قضات ميباشد.
ماده 22 ـ
هرگاه تخلف كارشناس رسمي عنوان يكي از جرائم مندرج در قوانين را داشته باشد، دادسراي انتظامي كانون مربوط مكلف است مراتب را براي رسيدگي به جنبه جزائي آن در اسرعوقت به مراجع قضائي صالح اعلام دارد و چنانچه علاوه بر جرائم مزبور تخلف انتظامي داشته باشد، مطابقاين قانون و آييننامههاي آن به تخلف انتظامي رسيدگي و اقدام لازم معمول دارد. تصميم مراجع قضائي مزبور مانع اجراي مجازاتهاي انتظاميكارشناسان رسمي نخواهدبود.
ماده 23 ـ
مرجع رسيدگي به تخلفات انتظامي كليه كارشناسان هر استان، دادگاه انتظامي مربوطه ميباشد. اعضاي دادگاه به شرح زير براي مدتچهار سال انتخاب ميگردند:
1ـ يك نفر حقوقدان كه حداقل ده سال سابقه كار داشته باشد به انتخاب رئيس قوهقضائيه.
2ـ رئيس هيأتمديره كانون مربوطه يا يكي از اعضاي هيأتمديره به انتخاب رئيس كانون.
3ـ يك نفر كارشناس رسمي در رشته مربوط به انتخاب رئيس كانون مربوطه.
تبصره 1 ـ رياست دادگاه با عضو حقوقدان خواهدبود.
تبصره 2 ـ چنانچه نياز به شعبه يا شعب ديگر دادگاه باشد با درخواست كانون مربوطه و تصويب رئيس قوهقضائيه تشكيل خواهدشد. ارجاعپرونده به شعبه يا شعب به عهده رئيس شعبه اول خواهدبود.
تبصره 3 ـ تصميمات اتخاذ شده از سوي دادگاه انتظامي با اكثريت آراء معتبر و انشاي رأي توسط يكي از اعضاء اكثريت و ابلاغ آن توسط رئيسدادگاه صورت خواهد گرفت.
تبصره 4 ـ تصميمات دادگاه انتظامي از جانب هيأتمديره كانون مربوطه و از طرف محكوم عليه ظرف يك ماه پس از ابلاغ قابل تجديد نظرخواهي است.
تبصره 5 ـ تصميمات دادگاه انتظامي و دادسراهاي انتظامي در مورد كارشناسان رسمي به وسيله پست سفارشي به نشاني مندرج در پروندهعضويت كانون ابلاغ ميشود و هرگاه كارشناس رسمي تغيير نشاني خود را كتباً اعلام ننموده باشد آخرين نشاني موجود در پرونده معتبر خواهدبود.
تبصره 6 ـ موارد رد اعضاي دادگاه انتظامي همان موارد رد دادرسان ميباشد، در صورت وجود جهات رد فرد ديگري به ترتيب گفته شده در همينماده تعيين خواهدشد.
تبصره 7 ـ هرگاه رسيدگي به شكايت انتظامي در امور كارشناسي مستلزم انجام كارشناسي مجدد توسط ساير اعضاي كانون كارشناسان رسميباشد، پرداخت دستمزد كارشناسي طبق تعرفه قانوني به عهده شاكي ميباشد.
ماده 24 ـ
مرجع تجديدنظر نسبت به آراي قابل تجديدنظر، دادگاه تجديدنظر كارشناسان رسمي ميباشد كه در تهران مستقر ميگردد و اعضاي آن به شرح ذيل انتخاب ميگردند:
الف ـ يك نفر حقوقدان با ده سال سابقه كار به انتخاب رئيس قوهقضائيه.
ب ـ رئيس شوراي عالي كارشناسان يا نماينده وي.
ج ـ يك نفر كارشناس در رشته مربوطه به انتخاب شوراي عالي كارشناسان.
ماده 25 ـ
هرگاه رئيس قوهقضائيه يا وزير دادگستري و يا سه نفر از اعضاي هيأتمديره هر كانون استان (در مورد كارشناسان كانون مربوطه) از سوءرفتار و يا اعمال منافي با شؤون و حيثيت كارشناسي كارشناسان رسمي اطلاع حاصل كنند، ميتوانند با ارائه ادله خود از دادگاه انتظامي تعليق موقت او را تا صدور حكم قطعي بخواهند در اين صورت دادگاه مزبور خارج از نوبت اين درخواست را رسيدگي و مستند به دلايل ابرازي، رأي مقتضي صادر ميكند.
دادسراي انتظامي كانون مربوطه مكلف است ظرف مدت سه ماه از تاريخ وصول حكم تعليق موقت، نسبت به اتهامات وارده به كارشناسان مذكور رسيدگي و پرونده را جهت صدور رأي به دادگاه انتظامي ارسال دارد.
تبصره ـ مرجع رسيدگي به تجديد نظرخواهي همان مرجع معين شده در ماده (24) اين قانون براي تجديدنظر ميباشد.
ماده 26 ـ
تخلفات و مجازاتهاي انتظامي به قرار ذيل است:
الف ـ تخلفات:
1ـ عدم حضور در مراجع صالحه در وقت مقرر بدون عذر موجه.
2ـ توسل به معاذيري كه خلاف بودن آنها بعداً ثابت شود.
3ـ مسامحه و سهلانگاري در اظهارنظر، هرچند مؤثر در تصميمات مراجع صلاحيتدار باشد يا نباشد.
4ـ تسليم اسناد و مدارك به اشخاصي كه قانوناً حق دريافت آن را ندارند و يا امتناع از تسليم آنها به اشخاصي كه حق دريافت دارند.
5ـ سوء رفتار و اعمال خلاف شؤونات شغلي.
6ـ نقض قوانين و مقررات در اظهارنظر كارشناسي.
7ـ انجام كارشناسي و اظهارنظر با وجود جهات رد قانوني.
8ـ انجام كارشناسي و اظهارنظر در اموري كه خارج از صلاحيت كارشناس است.
9ـ انجام كارشناسي و اظهارنظر برخلاف واقع و تباني.
10ـ انجام كارشناسي و اظهارنظر با پروانهاي كه اعتبار آن منقضي شده باشد.
11ـ افشاء اسرار و اسناد محرمانه.
12ـ اخذ وجه يا مال يا قبول خدمت مازاد بر تعرفه دستمزد و هزينه مقرر در قوانين يا دستورات مراجع صلاحيتدار.
13ـ انجام كارشناسي و اظهارنظر در زمان تعليق، محروميت از حقوق اجتماعي و يا اثبات فقد شرايط موضوع ماده (15) اين قانون.
ب ـ مجازاتها به ترتيب درجه:
1ـ توبيخ با درج در پرونده كارشناس در كانون.
2ـ محدود كردن اختيارات فني كارشناس رسمي براي مدت يك سال.
3ـ محدودكردن اختيارات فني كارشناس رسمي براي مدت سه سال.
4ـ محروميت از اشتغال به امر كارشناسي رسمي از سه ماه تا يك سال.
5ـ محروميت از اشتغال به امر كارشناسي رسمي از يك تا سه سال.
6ـ محروميت دائم از اشتغال به امر كارشناسي رسمي.
تبصره 1 ـ مرتكبين هر يك از تخلفات رديفهاي (1)، (2) و (3) حسب مورد به مجازات درجه يك تا سه انتظامي محكوم ميگردند.
مرتكبين هر يك از تخلفات رديفهاي (4)، (5) و (6) حسب مورد به مجازات درجه سه تا پنج انتظامي محكوم ميگردند.
مرتكبين هر يك از تخلفات رديفهاي (7)، (8)، (9)، (10)، (11) و (12) حسب مورد به مجازات درجه پنج تا شش انتظامي محكوم ميگردند.
مرتكبين هر يك از تخلفات رديف (13) به مجازات درجه شش انتظامي محكوم ميگردند.
تبصره 2 ـ اعمال ارتكابي كارشناس، چنانچه علاوه بر تخلف انتظامي، واجد وصف كيفري باشد، دادگاه انتظامي مكلف است پرونده امر را عيناً به مرجع قضايي صلاحيتدار ارسال نمايد.
تبصره 3 ـ هيأتمديره هر كانون مكلف است از تمديد پروانه كارشناسي رسمي كساني كه سه بار ظرف سه سال به مجازاتهاي انتظامي محكوم ميشوند خودداري كند. اينگونه كارشناسان رسمي ميتوانند پس از مدت دو سال از تاريخ لغو پروانه مجدداً تقاضاي تمديد پروانه كارشناسي رسمينمايند، مگر اينكه به مجازات انتظامي محروميت دائم يا موقت از اشتغال به امر كارشناسي رسمي محكوم شده باشند.
ماده 27 ـ
هيأت مديره هر كانون در صورت احراز زوال وثاقت و شرايط مذكور در بندهاي (الف، ب، ج، د، هـ) ماده (15) اين قانون در موردكارشناس رسمي، به طور موقت از تمديد پروانه خودداري ميكند و سريعاً موضوع را به دادگاه انتظامي كانون مربوطه اعلام مينمايد.
مرجع مذكور مكلف است ظرف حداكثر سه ماه از تاريخ وصول نسبت به موضوع اتخاذتصميم كند و نظر نهائي را به هيأتمديره كانون مربوط ارجاعدهنده اعلام نمايد.
ماده 28 ـ
رئيس هيأتمديره هر كانون مسئول اجراي احكام قطعي دادگاه انتظامي و دادگاه تجديدنظر كارشناسان در مورد كارشناسان متخلف ميباشد.
ماده 29 ـ
دستمزد كارشناسي رسمي طبق تعرفهاي است كه با پيشنهاد شوراي عالي كارشناسان به تصويب رئيس قوهقضائيه خواهد رسيد و هر دو سال يك بار قابل تجديدنظر ميباشد. قضات دادگاهها در مورد دستمزد كارشناسي مطابق ماده (264) قانون آيين دادرسي دادگاههاي عمومي و انقلاب در امور مدني مصوب 21/1/1379 اقدام خواهند كرد.
تبصره ـ ضوابط تعيين هزينههاي خدمات كارشناسي به پيشنهاد شوراي عالي كارشناسان و تصويب رئيس قوهقضائيه مشخص خواهدشد و پرداخت آن برعهده متقاضي است.
ماده 30 ـ
هزينههاي مربوط به هر كانون از محلهاي زير تأمين ميگردد:
الف ـ حق عضويت و حق صدور يا تمديد پروانه كارشناسي رسمي هر دو سال يك بار قابل تجديدنظر است.
ب ـ پنج درصد (5%) از حقالزحمه كارشناسان رسمي.
ج ـ وجوهي كه براي موارد خاص به تصويب مجمع عمومي از كارشناسان رسمي و يا متقاضيان كارشناسي رسمي اخذ خواهدشد.
تبصره ـ پرداخت حق حضور اعضاي غيركارشناس در هيأت انتظامي و كميسيونها و ساير مخارج مربوط برعهده شوراي عالي كارشناسان است كه به نسبت از كانونها اخذ خواهد نمود.
ماده 31 ـ
كليه مراجع قضائي و انتظامي، وزارتخانهها، سازمانها، مؤسسات، شركتها، بانكها، شهرداريها، بنيادها، نهادهاي انقلاب اسلامي و اشخاص حقوقي اعم از دولتي و غيردولتي و ساير مراجع عمومي و دولتي كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذكر نام يا ذكر صريح نام است موظف هستند مبلغ بند (ب) ماده (30) اين قانون را از دستمزد كارشناسان رسمي كسر و به حساب كانون مربوط واريز نمايند. همچنين مكلف ميباشند ماليات متعلقهرا نيز با رعايت قوانين مالياتي كسر و به حساب خزانهداري كل واريز كنند.
ماده 32 ـ
در مواردي كه هيأت مديره هر كانون استان، تجديدنظر در صلاحيت فني كارشناس رسمي را ضروري تشخيص دهد پيشنهاد خود را با دلايل مربوط به شوراي عالي كارشناسان ارائه خواهد نمود. شوراي عالي با كسب نظر مشورتي از كميسيون تشخيص صلاحيت علمي و فني رشته مربوط تصميم نهائي را در خصوص موضوع اتخاذ مينمايد. هيأتمديره هر كانون پس از دريافت تصميم شوراي عالي مبني بر موافقت با محدود كردن صلاحيت فني كارشناس رسمي، تصميم ياد شده را به مورد اجرا ميگذارد. اعاده صلاحيت كارشناس رسمي منوط به شركت و موفقيت در كلاسهاي بازآموزي يا كلاسهاي مشابه مورد تأييد كانون مربوط و با موافقت شوراي عالي كارشناسان خواهدبود.
ماده 33 ـ
كارشناساني كه مستخدم شاغل دولت يا مؤسسات دولتي يا شركتهاي دولتي و وابسته به دولت يا شهرداريها يا ساير نهادهاي عمومي غيردولتي و يا ساير شركتهاي دولتي كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذكر نام يا ذكر صريح نام است، ميباشند، نميتوانند در دعاوي و ساير امور مستلزم امر كارشناسي رسمي كه مربوط به دستگاه متبوع آنهاست به عنوان كارشناس رسمي مداخله و اظهارنظر كنند مگر اينكه در آن رشته كارشناس رسمي ديگري وجود نداشته و يا مرضيالطرفين باشند يا آنكه كارمند مذكور طبق مقررات مربوط به آن دستگاه قانوناً ملزم به اظهارنظر باشد. هيچكدام ازمراجع قضائي و ادارات دادگستري و ثبت اسناد و املاك نميتوانند امر كارشناسي رسمي را به كارشناساني كه كارمند شاغل قضائي يا اداري دادگسترييا ثبت اسناد و املاك ميباشند ارجاع كنند مگر اينكه در آن رشته جز قاضي و يا كارمند شاغل، كارشناس ديگري وجود نداشته باشد.
ماده 34 ـ
مقررات تبصره الحاقي به بند (24) ماده (55) قانون شهرداريها ـ مصوب 5/4/1352 ـ و اصلاحات بعدي در مورد كارشناسان رسمي و مترجمان رسمي دادگستري نيز جاري است.
ماده 35 ـ
در صورت فوت و يا حجر كارشناس رسمي و يا محروميت دائم از كارشناسي رسمي، با اعلام ذينفع، نماينده كانون مربوط به اتفاق نماينده مرجع قضائي محل ضمن تنظيم صورتجلسه لازم برگها و اسناد راجع به امور كارشناسي را جمع كرده در كانون، بايگاني مينمايد و در صورتيكه بين آنها اشياء يا اسنادي، با ارائه دلايل كافي توسط مدعي، متعلق به اشخاص باشد به صاحبان آنها رد ميكند.
ماده 36 ـ
در هر يك از رشتههاي كارشناسي كه اظهارنظر كارشناس رسمي نسبت به موضوع ارجاع شده لزوماً محتاج به كسب اطلاعاتي است كهتنها در اختيار وزارتخانهها، مؤسسات دولتي، شركتهاي دولتي و وابسته به دولت، نهادهاي عمومي غيردولتي و ساير شركتهاي دولتي كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذكر نام يا ذكر صريح نام است، ميباشد، كارشناس مذكور مكلف به مراجعه به دستگاه يا دستگاههاي ذيربط بوده و دستگاه يا دستگاههاي ياد شده نيز موظف به در اختيار گذاشتن اطلاعات موردنياز براي اظهارنظر كارشناسي رسمي ميباشند.
تبصره ـ اطلاعات طبقهبندي شده و غيرقابل انتشار دستگاههاي مورد اشاره در اين ماده از حكم مذكور مستثني ميباشد و طبق مقررات قانونآيين دادرسي دادگاههاي عمومي و انقلاب در امور مدني مصوب 21/1/1379 در اختيار كارشناس ذيربط قرار خواهد گرفت.
كارشناس مزبور تنها اين اطلاعات را در حيطه وظايف و مسئوليتهاي خود در رابطه با امر ارجاع شده اعمال خواهد كرد و به كارگيري و يا افشاي آن در غير مورد مذكور ممنوع است در غير اين صورت مشمول قانون مجازات انتشار و افشاي اسناد محرمانه و سري دولتي ـ مصوب 29/11/1353 ـ درقسمتهاي ذيربط آن خواهدبود.
ماده 37 ـ
هرگاه كارشناس رسمي با سوءنيت ضمن اظهار عقيده در امر كارشناسي برخلاف واقع چيزي بنويسد و يا در اظهار عقيده كتبي خود راجع به امر كيفري و يا حقوقي تمام ماوقع را ذكر نكند و يا برخلاف واقع چيزي ذكر كرده باشد جاعل در اسناد رسمي محسوب ميگردد و همچنينهرگاه كارشناس رسمي در چيزي كه براي آزمايش در دسترس او گذاشته شده با سوءنيت تغيير بدهد به مجازاتهاي مقرر در قانون مجازات اسلامي محكوم ميشود و اگر گزارش خلاف واقع و اقدامات كارشناس رسمي در حكم دادگاه مؤثر واقع شده باشد كارشناس مذكور به حداكثر مجازات تعيينشده محكوم خواهدشد. حكم ياد شده در مورد خبرگان محلي نيز لازمالرعايه ميباشد.
ماده 38 ـ
صدور پروانه براي كارشناسان رسمي فقط براي يك رشته كارشناسي مجاز است.
ماده 39 ـ
كليه كانونهاي موجود مكلفند حداكثر ظرف سه ماه از زمان لازمالاجراء شدن اين قانون وضعيت خود را با مقررات اين قانون تطبيقدهند.
ماده 40 ـ
آييننامه اجرائي اين قانون ظرف سه ماه از تاريخ تصويب توسط وزير دادگستري تهيه و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد.
ماده 41 ـ
قانون راجع به كارشناسان رسمي مصوب 23/11/1317 و قانون راجع به اصلاح قانون كارشناسان رسمي وزارت دادگستري مصوب14/2/1339 و لايحه قانوني استقلال كانون كارشناسان رسمي مصوب 1/8/1358 شوراي انقلاب جمهوري اسلامي ايران لغو ميشوند.
[امضاء]
قانون فوق مشتمل بر چهل و يك ماده و سي و نه تبصره در جلسه علني روز يكشنبه مورخ هجدهم فروردين ماه يكهزار و سيصد و هشتاد و يكمجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 28/1/1381 به تأييد شوراي نگهبان رسيده است.
مهدي كروبي ـ رئيس مجلس شوراي اسلامي