ماده 107 ـ
تغيير نام خانوادگي در موارد ذيل ممكن است:
1ـ در صورتي كه نام مزبور در يك حوزه ثبت حوال (قلمرو يك دفتر آمار و ثبت احوال) تكرار شده باشد.
2ـ در صورتي كه نام مزبور از كلمات زشت و ناپسند و مستهجن بوده يال با آنها تركيب شده باشد.
3ـ در صورتي كه منظور وحدت نام خانوادگي باشد با ارائه اجازه از دارنده حق تقدم
4ـ در صورتي كه نام خانوادگي از اسامي ممنوعالاستمال و قابل حذف تركيب شده باشد.
5 ـ در صورتي كه نام خانوادگي از لغات خارجي تركيب شده باشد.
6 ـ در صورتي كه نام مزبور از كلمات مركبه (سه كلمه يا بيشتر) تركيب شده باشد.
7ـ در صورتي كه زني داراي نام خانوادگي شوهر بوده و از شوهر خود طلاق گرفته باشد.
8 ـ در صورتي كه محكوميت جزائي باستثناي خلاف براي يكي از افراد خانواده پيش آمده باشد.
ماده 108 ـ
نامهاي ذيل را بعنوان نام خانوادگي نميتوان انتخاب نمود:
1ـ نامهاي منتسبه بخاندان سلطنت و القاب و اسامي مربوط بعناوين و مناصب دولتي و مؤسسات عمومي بطوركلي اعم از بسط يا مركب.
2ـ نامهاي شركتها و مؤسسات تجارتي كه موافق قوانين مربوطه به ثبت رسيده است.
3ـ نامهاي مشاهير و دانشمندان معروف كه اسامي آنها از طرف وزارت معارف معين شده باشد
4ـ نامهاي زشت و ناپسند و مستهجن
5 ـ نامهائي كه صورت القاب را دارد.
6 ـ لغات منتسب به زبانهاي خارجه
7ـ نامهائي را كه حق تقدم آن با ديگران است ولو با اضافه نمودن يك كلمه يا يك حرف به آن بطوري كه در معني هيچگونه تغييري نداده و موجب اشتباه باشد. مثل نعيمي و نعيمي طهراني يا بروجردي و الف بروجردي و هچنين نامهائي را كه در تلفظ شباهت تام دارنده مثل سمر و ثمر صواب و ثواب مهرابي محرابي.
تبصره ـ اشخاصيكه قبل از تصويب اين نظامنامه يكي از نامهاي مذكوره در فقره 1 و3 و4 و 5 و6 و 7 ماده فوق را نام خانوادگي خود قرار دادهاند مكلف بتغيير آن ميباشند.
ماده 109 ـ
كسانيكه بخواهند طبق مقررات اين نظامنامه نام خانوادگي خود را تغيير بدهند بايد ذكر دليل تقاضاي خود را بدفتر آمار و ثبت احوال محل بدهند و رئيس دفتر مكلف است مراتب را با اظهارنظريه به اداره كل آمار و ثبت احوال گزارش دهد تا پس از تصويب مركز بتغيير نام خانوادگي اقدام نمايد.
تبصره ـ دفتر آمار و ثبت احوال بايد در ضمن گزارش خود بلامعارض بودن نام خانوادگي انتخاب شده از طرف متقاضي را در حوزه ثبت (قلمرو دفتر) تصديق نمايد.
ماده 110 ـ
براي جلوگيري از تكرار نام خانوادگي در قلمرو هر دفتر آمار و ثبت و احوال دفاتري مقرر است كه كليه نامهاي انتخاب شده از طرف اشخاص بايد در آن دفتر ثبت شود.
ماده 111 ـ
نام خانوادگي جديد در متن صفحه مخصوص خلاصه ولادت درج و صفحه سفيد شناسنامه به طريق ذيل نوشته ميشود: (نام خانوادگي دارنده شناسنامه ................ طبق دستور..................... اداره كل آمار و ثبت احوال از ............ به .............. تغيير يافته است به تاريخ .......... امضاء و مهر) و در حاشيه مستندات و ستون ملاحظات دفاتر تغيير نام خانوادگي قيد خواهد شد.
ماده 112 ـ
حق تقدم نام خانوادگي اشخاص پس از فوت آنها بورثه ثانوني آنها انتقال مييابد و ورثه مشتركا نسبت بنام خانوادگي خود داراي همان اختيار هستند كه صاحب تقدم داشته است.
ماده 113 ـ
اجازهنامه اشخاصي كه به ديگري اجازه اختيار نام خانوادگي خود را ميدهند بايستي در شهرها به تصديق رؤساي دفاتر آمار و ثبت احوال (براي غيره حوزه ماموريت خود) يا دفاتر اسناد رسمي يا كلانتري و در قراء و قصبات به تصديق نايبالحكومه يا كدخداي محل رسيده باشد و اجازه مزبور فقط شامل شخصي است كه به او اجازه داده شده و كساني كه قانونا تابع او هستند و اجازه گيرنده حق ندارد به شخص ديگري اجازه لحوق بدهد مگر اينكه حق واگذاري در اجازهنامه او تصريح شده باشد.
ماده 114 ـ
در موقعي كه بعضي از كلمات بايد بر طبق ساير قوانين و مقررات از اسامي اشخاص حذف شود صفحه مخصوص درج خلاصه ولادت با حذف كلمه مزبور تنظيم و در صفحه سفيد ورقه شناسنامه نوشته ميشود (مثلا كلمه ميرزا) يا صنيعالسلطنه بر طبق دستور شماره.................. از اسم صاحب ورثه يا اسم پدر و غيره حذف گرديده است تاريخ................. و امضاء و مهر) و همچنين در حاشيه اسناد و ستون ملاحظات دفتر قيد ميشود (در تاريخ ............... بر طبق دستور شماره................ المثني با حذف كلمه .............. از.............. صادر گرديد.
محل امضاء و مهر
ماده 115 ـ
نسبت به اشخاصي كه اسامي شخصي آنها بايد به جهت قانوني تغيير كند اسامي جديديراكه اختيار ميكنند در حاشيه مستندات ثبت احوال و در متن ورقه شناسنامه ذكر و در صفحه سفيد ورقه به شرح ذيل نوشته ميشـود (اسم صاحـب ورقه بر طبق دستـور شماره ................... از ................. به .......................... تبديل مييابد به تاريخ.................... امضاء و مهر.
تبصره ـ در مواقعيكه اسم شخصي تغيير مييابد در اسناد سجلي اولاد و دفاتري كه اسم او مندرج است اسم جديد بعد از اسم قديم با مركب قرمز درج و در صفحه سفيد شناسنامه اولاد يا عيال او نيز تغيير يافته است بتاريخ ...................... امضاء و مهر.)