ماده 7
بارنامه
§1ـ قرارداد حمل توسط بارنامه متحدالشکل تنظيم ميشود. بارنامه از اوراق ذيل تشكيل ميشود:
1ـ اصل بارنامه؛
2ـ سياهه راهي؛
3ـ نسخه دوم بارنامه؛
4ـ برگ تحويل بار؛
5 ـ برگ اعلام ورود بار.
طبق فرم ضمائم1ـ12يا 2ـ12 و نيز تعداد لازم نسخههاي اضافي سياهه راهي طبق فرم ضمائم 3ـ12 يا 4ـ12، به ويژه:
ـ دو نسخه براي راهآهن مبداء و
ـ يك نسخه براي هركدام از راهآهنهاي ترانزيتي شركتكننده در حمل.
همزمان با تحويل بار جهت حمل، فرستنده بايد براي هر محموله بارنامه را که به طرز صحيح پر و امضاء شده است، به ايستگاه مبداء ارائه دهد. بارنامه بايستي دقيقاً طبق توضيحات مربوط به پر كردن بارنامه S.M.G.S (ضميمه 5 ـ 12) و درصورت حمل بار به کشورهايي که راهآهنهاي آنها عضو S.M.G.S نيستند و مقررات S.M.G.S را اعمال نميکنند، براساس ضميمه 6 ـ 12 مربوط به S.M.G.S پر شود.
در مقررات داخلي جاري در راهآهن مبداء، ميتوان تنظيم تعداد لازم نسخ اضافي سياهه راهي توسط ايستگاه مبداء و نيز ساير تعداد نسخ اضافي سياهه راهي براي راهآهن مبداء را پيشبيني نمود.
برگههاي 1، 2، 4 و 5 بارنامه تا ايستگاه مقصد همراه بار هستند. برگه 3 بارنامه (نسخه دوم بارنامه) پس از انعقاد قرارداد حمل، به فرستنده بازگردانده ميشود. اين برگه اعتبار اصل بارنامه (برگ 1 بارنامه) را ندارد.
§ 2ـ بارنامه به زبان كشور مبداء و نيز به يك يا دو زبان كاري OSJD (چيني، روسي) چاپ ميشود.
پر كردن بارنامه به زبان كشـور مبـداء با ترجمـه به يكي از زبانهـاي كاري OSJD (چيني، روسي) صورت ميپذيرد، به ويژه:
ـ به هنگام حمل به جمهوري آذربايجان، جمهوري بلاروس، جمهوري بلغارستان، گرجستان، جمهوري اسلامي ايران، جمهوري قزاقستان، جمهوري قرقيزستان، جمهوري لتوني، مولداوي، جمهوري ليتواني، جمهوري لهستان، فدراسيون روسيه، جمهوري تاجيكستان، تركمنستان، جمهوري ازبكستان، اوكراين، جمهوري استوني ـ به زبان روسي؛
ـ به هنگام حمل به جمهوري سوسياليستي ويتنام، جمهوري خلق چين و جمهوري دموكراتيك خلق كره ـ به زبان چيني يا روسي؛
ـ به هنگام حمل يا ترانزيت از طريق مغولستان ـ به زبان روسي.
راهآهنهاي شركتكننده در حمل ميتوانند درخصوص ترتيب ديگر براي ترجمه اطلاعات مندرج در بارنامه، بين خود به توافق برسند.
§ 3ـ برگههاي بارنامه داراي فورمت A4 ميباشند و بصورت زير چاپ ميشوند:
1ـ براي حمل بار با سرعت كم ـ با حروف سياه رنگ روي كاغذ سفيد.
2ـ براي حمل بار با سرعت زياد ـ با حروف سياه رنگ روي کاغذ سفيد با نوار قرمز رنگ به عرض 1 سانتيمتر در رو و پشت صفحه در لبههاي فوقاني و تحتاني آن.
به موجب مقررات داخلي جاري در راهآهن مبداء، نسخه دوم بارنامه (برگه 3 بارنامه) ميتواند روي كاغذ با رنگ ديگر چاپ شود.
فرستنده با انتخاب برگه بارنامه به رنگ سفيد يا برگه بارنامه با نوار قرمز مشخص ميكند كه بار بايستي در تمام طول مسير حركت با سرعت كم يا سرعت زياد حمل شود.
براي چاپ برگه بارنامه، استفاده از کاغذ با زمينه مارکدار ( WATERMARK ـ مترجم) مجاز ميباشد. درج شماره چاپي بارنامه، حروف ريز، نقوش و علائم برجسته و يا اشلها و نمودارهاي رنگي با رنگ روشن، در برگه بارنامه، بدون تغيير زمينه سفيد کاغذ، مجاز ميباشد.
§ 4ـ با توافق راهآهنهاي ذينفع پذيرش بار جهت حمل ميتواند با قطارهاي مسافري بصورت واگن دربستي، و در حمل و نقل بدون واگن به واگن بار ـ توسط کانتينرهاي تناژ بالا از طريق يك يا چند راهآهن عضو اين موافقتنامه، مجاز باشد. فرستنده موظف است ظرف مدت حداقل 8 روز قبل از تحويل بار جهت حمل، مراتب را درخصوص چنين حملي به اطلاع راهآهن مبداء برساند.
فرستنده موظف است پس از دريافت موافقت حمل بار با قطارهاي مسافري، در ستون « درخواستهاي ويژه فرستنده» بارنامه، عبارت: « بار با قطارهاي مسافري از طريق راهآهنهاي... (نام اختصاري راهآهنها) حمل ميشود» را بياورد. در چنين حملهائي از بارنامههاي با سرعت زياد استفاده ميشود.
§ 5 ـ اطلاعات مندرج در بارنامه بايستي خوانا و با خودكار و با جوهر مشكي (اگر اين امر با مقررات داخلي جاري در راهآهن مبداء مغايرتي نداشته باشد) با ماشين تايپ، كامپيوتر به روش چاپي انجام يا مهر زده شود. اطلاعات تنها در موارديكه اختصاصاً در موافقتنامه حاضر پيشبيني شده است، با رنگ قرمز نوشته ميشود.
كليه اطلاعات بايستي توسط فرستنده يا راهآهن در ستون مربوطه بارنامه درج شود.
استفاده از اختصارات به هنگام پركردن بارنامه مجاز نميباشد، مگر اختصاراتي كه در ضميمه 5 ـ 12 آورده شدهاند و مواردي که در § 7 اين ماده و در § 2 ماده 15 پيشبيني شده است. مهرهاي حك شده روي بارنامه بايستي خوانا و واضح باشند. اطلاعاتي كه توسط فرستنده در بارنامه نوشته ميشود بايد از هرگونه اصلاح (خطخوردگي، چسباندن عبارت و غيره) و نيز تراشيدگي يا قلمخوردگي عاري باشد.
فرستنده در موارد استثنائي ميتواند در بارنامه حداكثر در يك ستون يا در دو ستوني كه با هم مرتبط هستند، اصـلاح انجـام دهد. ضمنـاً اصـلاح انجـام شده بايستي در ستـون « درخواستهاي ويژه فرستنده» قيد شود و با امضاء يا مهر تائيد گردد.
انجام هرگونه اصلاحات و اضافات توسط راهآهن در بارنامه با امضاء پرسنل مربوطه راهآهن صورت ميپذيرد و با مهر ايستگاه تائيد ميگردد.
§ 6 ـ فرستنده بايستي ايستگاههاي مرزي خروجي كشور مبداء و كشورهاي ترانزيتي را كه از طريق آنها بار بايد سير نمايد، در بارنامه قيد كند. چنانچه امكان حمل بار از ايستگاه مرزي خروجي از طريق چند ايستگاه مرزي ورودي كشور همجوار وجود داشته باشد، درآنصورت بايستي اين ايستگاه ورودي كه از طريق آن بار حمل خواهد شد، نيز در بارنامه قيد گردد.
فرستنده حتيالامكان ايستگاههاي مرزي را كه مسافت حمل بار از طريق آنها از ايستگاه مبداء تا ايستگاه مقصد كوتاهترين مسافت است قيد مينمايد. براي راهآهنهاي ترانزيتي، فرستنده بايستي تنها ايستگاههاي مرزيي كه در تعرفه ترانزيتي مورد استفاده براي حمل و نقل بينالمللي قيد شده است را ذكر كند.
هنگام حمل به جمهوري دمكراتيك خلق كره، فرستنده بايستي در بارنامه در ستون «راهآهن و ايستگاه مقصد» و هنگام حمل از جمهوري دمكراتيك خلق كره در بارنامه در ستون « ايستگاه مبداء» علاوه بر نام ايستگاه، کد قراردادي اين ايستگاه و راهآهن را درج نمايد.
§ 7 ـ گيرنده يا فرستنده بار تنها يك شخص حقيقي يا حقوقي ميتواند باشد. درج اطلاعاتي كه در آنها نام گيرنده و آدرس پستي او موجود نيست در ستون « گيرنده، آدرس پستي»، مجاز نميباشد، اگر طبق مقررات تعرفه ترانزيتي مورد استفاده راهآهنهاي ذينفع براي حمل و نقل بينالمللي موردنظر، ترتيب ديگري اتخاذ نشده باشد.
هنگام حمل به جمهوري سوسياليستـي ويتنام، جـمهوري خلـق چين و جمهوري دموكراتيك خلق كره و بالعكس، درج علائم قراردادي مقرر در اين کشورها براي فرستنده يا گيرنده و آدرس پستي آن (مثلاًM ـ 12?6 ) در ستـون « فرستنده، آدرس پستي» يا در ستون « گيرنده، آدرس پستي» بارنامه مجاز ميباشد.
§ 8 ـ شرح بار بايستي به ترتيب ذيل در بارنامه نوشته شود:
1) بارهائي كه طبق § 7 ماده 5 حمل ميشوند بايد براساس مفاد ضميمه 2 و مفاد بندهاي 2 تا 4 پاراگراف حاضر نوشته شوند؛
2) بارهائي كه بصورت ترانزيتي در راهآهنهاي عضو موافقتنامه حاضر حمل ميشوند، بر مبناي فهرست تعرفه ترانزيتي حمل و نقل بينالمللي ناميده ميشوند.
به غير از شرح بار، فرستنده ميتواند در پرانتز نام بار را براساس فهرست تعرفههاي داخلي در جاري راهآهنهاي مبداء يا مقصد، يا هردو نام را براساس فهرستهاي تعرفههاي داخلي جاري در راهآهنهاي مبداء و مقصد، درج نمايد؛
3) بارهايي كه بين دو كشور همجوار حمل ميشوند، اگر بين راهآهنهاي اين كشورها تعرفه مستقيمي وضع شده باشد، بايستي طبق فهرست اين تعرفه مستقيم درج شود؛
4) در بقيه موارد، شرح بار براساس فهرستهاي تعرفههاي داخلي جاري در راهآهنهاي مبداء يا در راهآهنهاي مبداء و مقصد درج ميگردد؛ ضمناً در بارنامه بايستي وضعيت و مشخصات بار به منظور تعيين تعرفهبندي آن قيد گردد.
§ 9ـ هنگام تحويل چوب و الوار براي حمل، فرستنده ميتواند در بارنامه در ستون «شرح بار» تعداد الوار و ارتفاع برحسب سانتيمتر يا حجم برحسب مترمكعب و غيره را درج نمايد.
§ 10ـ در موارديكه براي بارگيري واگن دربستي از واگني استفاده ميشود كه روي آن حروف «ABC » استنسيل شده است، در بارنامه در ستون « ظرفيت (تن)» حرف « C» نوشته ميشود و زير آن حداكثر وزن قيد ميگردد.
§ 11ـ وزن بار و نيز روش تعيين آن، در بارنامه در ستونهاي مربوطه طبق مقررات داخلي جاري در راهآهن مبداء ، قيد ميگردد.
§ 12ـ درصورتيكه جاي كافي براي نوشتن مشخصات بار در ستونهاي 9 تا 13 بارنامه و در سـتونهاي 18 و 19 براي درج مشخصات كانتينر و لوازم باربندي نباشد، به اوراق 1 تا 5 بارنامه و به هر نسخه اضافي سياه راهي يك ورق اضافي به اندازه خود بارنامه الصاق ميگردد. اطلاعات مربوطه به طور جداگانه و در هر ستون كه لازم است، در اين اوراق اضافي نوشته ميشود. در ستونهاي 9 تا 11 يا 18 و 19 بارنامه عبارت: « به برگ اضافي مراجعه شود» نوشته ميشود. در ستونهاي 12 و 13 بارنامه، تعداد كل عدلها و وزن كل بار درج ميگردد.
در صورت نبودن جاي كافي براي نوشتن مشخصات واگنها در ستونهاي 27 تا 30، اطلاعات بعدي در برگ اضافي نوشته ميشود. به اوراق 1 تا 5 بارنامه و به هر نسخه اضافي سياهه راهي، به هركدام يك برگ اضافي الصاق ميگردد. در خط آخر ستونهاي 27 تا 30 عبارت: « دنباله در برگ اضافي» نوشته ميشود.
فرستنده ميتواند برگهاي اضافي را به بارنامه و همچنين به ستونهاي « درخواستهاي ويژه فرستنده» و « اسناد ضميمه شده توسط فرستنده» الصاق نمايد.
فرستنده بايستي كليه اوراق اضافي و نيز ستون « اسناد ضميمهشده توسط فرستنده» بارنامه را امضاء نموده، تعداد اوراق اضافي ضميمه شده را ذكر كند.
چنانچه به موجب مقررات داخلي جاري در راهآهن مبداء ، نسخههاي اضافي سياهه راهي، توسط ايستگاه مبداء پر شود، در اينصورت فرستنده موظف است طبق درخواست ايستگاه مبداء ، تعداد لازم اوراق اضافي جهت الصاق آنها به نسخههاي اضافي سياهه راهي را تحويل ايستگاه مبداء بدهد.
پر کردن اوراق اضافي به زبانهاي پيشبيني شده در § 2 ماده حاضرانجام ميگيرد.
§ 13ـ فرستنده بار ميتواند در بارنامه در ستون « يادداشتهايي كه براي راهآهن تعهدآور نيستند» يادداشتهاي مربوط به محموله مورد نظر را كه فقط جهت اطلاع گيرنده كالا درنظر گرفته ميشود و هيچگونه تعهد و مسؤوليتي براي راهآهنها بهمراه ندارد، درج نمايد كه در ذيل چند نمونه از آن آمده است:
« مربوط به قرارداد مورخ ...»
« طبق رديف شماره (برابر ترانس شماره يا برابر سفارش شماره) ... »
« براي ارسال بعدي ...»
§ 14ـ قرارداد حمل ميتواند توسط بارنامه الکتروني تنظيم شود.
بارنامه الکتروني عبارت است از مجموعه اطلاعات بشکل الکتروني که کار بارنامه کاغذي را بعنوان قرارداد حمل انجام ميدهد. ترتيب درج اطلاعات در بارنامه الکتروني بين راهآهن و فرستنده مورد توافق قرار ميگيرد.
درصورت لزوم رونوشت کاغذي بارنامه الکتروني و اوراق اضافي آن ميتواند طبق فرم ضمائم 1ـ12، 2ـ12، 3ـ12 و 4ـ12 مربوط SMGS و به موجب مقررات § 12 اين ماده، چاپ شوند. هنگام حمل بارهاي با سرعت زياد بجاي خط قرمز، در گوشه فوقاني سمت راست رونوشت کاغذي بارنامه الکتروني عبارت « سرعت زياد» قيد ميگردد.
اصلاح اطلاعات درج شده در بارنامه الکتروني در موارديکه در SMGS پيشبيني شده است با نگهداري اطلاعات اوليه، صورت ميپذيرد.
ماده 8
پذيرش كالا جهت حمل
§ 1ـ بارهائي كه از يك فرستنده با يك بارنامه و در يك ايستگاه مبداء براي يك گيرنده به يك ايستگاه مقصد، جهت حمل پذيرفته ميشوند، محموله تلقي ميگردند. انواع محمولهها عبارتند از: محموله واگن دربست، محموله خرده بار، محموله کانتينري تناژ بالا.
محموله دربست عبارت است از باري که با يك بارنامه ارائه و براي حمل آن از نظر حجم يا نوع بار نياز به يك واگن جداگانه باشد. باري که يک بارنامه جهت حمل در کانتينر تناژ بالا ارائه ميشود محموله دربست تلقي نميشود بلکه محموله کانتينري تناژ بالا ميباشد.
خرده بار، باريست كه با يك بارنامه و به وزن كل ناخالص حداكثر 5000 كيلوگرم براي حمل تحويل ميشود و از لحاظ حجم يا نوع بار احتياج به واگن جداگانه براي حمل ندارد. بار با وزن کل ناخالص حداکثر تا 5000 کيلوگرم که با يک بارنامه جهت حمل در کانتينر تناژ بالا ارائه ميشود، خرده بار تلقي نميشود بلکه محموله کانتيري تناژ بالا است. با توافق راهآهنهاي شركتكننده در حمل، حمل بار با وزن كل ناخالص بيش از 5000 كيلوگرم، چنانچه حمل آن از لحاظ حجم نياز به واگن جداگانه نداشته باشد، مجاز به حمل با شرايط خرده بار ميباشد.
محموله کانتينري تناژ بالا عبارت است از حمل بار با يك بارنامه در کانتينرتناژ بالا يا کانتينر تناژ بالا در وضعيت خالي.
فرستنده موظف است در ستون « نوع محموله» بارنامه بنويسد: بار جهت حمل بصورت دربست، خرده بار يا کانتينري تناژ بالا تحويل ميگردد.
ارائه و پذيرش بار براي حمل در يك واگن در شرايط زير مجاز نميباشد:
ـ چند محموله دربست باهم؛
ـ محموله دربست به همراه خرده بار يا خرده بارها؛
ـ محموله دربست به همراه محموله کانتينري تناژ بالا؛
ـ محموله کانتينري تناژ بالا به همراه خرده بار يا خرده بارها.
§ 2ـ بارهاي زير بعنوان محموله دربستي با يك بارنامه براي حمل پذيرفته ميشوند.
ـ وزن يا حجم بار بيش از حداکثر ظرفيت يا حجم واگن نباشد؛
ـ بارهائي كه براي حمل نياز به اتصال دو يا چند واگن دارند.
بنا به درخواست كتبي فرستنده و موافقت راهآهنهاي مسير ميتوان يك بارنامه براي واگنهايي که بصورت گروهي با بار همگون (مثل سنگ معدن، ذغال و غيره) كه به يك ايستگاه مقصد و به آدرس يك گيرنده ارسال ميشوند، صادر نمود. فرستنده در چنين حالتي بايد اطلاعات موردنياز را « در فهرست واگنهايي كه بصورت گروهي با يك بارنامه حمل ميشوند» طبق فرم ضميمه1ـ 13 درج و تعداد نسخ لازم اين فهرست را براساس ضميمه2 ـ13 همراه بارنامه ارائه نمايد. فهرست بايد دقيقاً مطابق با توضيحات مربوط به پر كردن فهرست واگنهائي كه بصورت گروهي با يك بارنامه (ضميمه 2 ـ 13) حمل ميشوند، پر شود. يك نسخه از فهرست به همراه نسخه دوم بارنامه (ورق 3 بارنامه) به فرستنده باز گردانده ميشود. فرستنده در بارنامه در ستونهاي « واگن»، « ظرفيت (تن)»، « محورها» و« وزن ظرف» عبارت: « به فهرست ضميمه مراجعه شود» را قيد مينمايد.
اگر ايستگاه مبداء از جمله ايستگاههائي باشد كه داراي خط كم عرض (عرض كمتر از 1435 ميليمتر) هستند و براي عمليات بارگيري در حمل و نقل داخلي باز ميباشد ميتوان بار را براي حمل در چند واگن با يک بارنامه قبول نمود، چنانچه مقررات داخلي جاري در راهآهن مبداء چنين عملي را مجاز بداند.
§ 3ـ فشار محوري واگن به هنگام حمل بار در راهآهنهاي با خط 1435 ميليمتر نبايد از 20 تن تجاوز كند، به استثناي راهآهن بلغارستان كه فشار محوري آن در حمل و نقل بينالمللي نبايد از 5/22 تن1 بيشتر باشد.
محدوديتهاي موقت فشار محوري كمتر از 20 تن تنها در موارد استثنائي و به علت شرايط فني و فقط در محورهاي مرزي ميتوانند توسط برخي راهآهنها اعمال گردند.
§ 4ـ حمل مشترك بارهاي زير در يك واگن با يك يا چند بارنامه مجاز نميباشد:
1) انواع بارهاي سريعالفساد با هم در صورتيکه نحوه سرويسدهي به آنها با يكديگر متفاوت باشد؛
2) بارهاي سريعالفساد با ساير بارهاي معمولي كه بارهاي سريعالفساد احتياج به رژيم حرارتي يا ساير خدمات ويژه براساس§ 6 ضميمه 4 داشته باشند؛
3) بارهائي كه در § 7 ماده 5 نام برده شدهاند به همراه ساير بارها، چنانچه بارگيري مشترك آنها در يك واگن طبق ضميمه 2 مجاز نباشد؛
4) بارهايي که توسط فرستنده بارگيري ميشود به همراه بارهايي كه توسط راهآهن بارگيري ميشود؛
5) بارهائيكه طبق مقررات داخلي جاري در راهآهن مبداء، حمل مشترك آنها در يك واگن ممنوع است؛
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1ـ فشار محوري20 تن در تعرفه ترانزيتي مورد استفاده در حمل و نقل بينالمللي مزبور و فشار متريك 2/7 تن بر متر مربوط به ايستگاههاي راهآهن بلغارستان ميباشد كه عبارتند از: آسينووگراد، بايانووا، بولشويك، براتسي گووا، چرك ويتسا، دولنا ميتراپوليا، يلخووا، دولن، چيفليك، خيسارا، كورتووا ـ كوناره، ميلكاويتسا، نووي پازار، پاناگيوريشه، پتريچ، پاموريه، سيدننيه، سارافووا، سوموويت، ستاراآريخووا، سترلچا، تينيوو، فچا.
براي مسير حركت ويدين ـ كالافات ـ پورت:
ـ فشار محوري = 18 تن؛ ـ فشار متريك = 6/3 تن بر متر،
ـ مبادله واگنها با بيش از 4 محور تنها با موافقت اوليه بين راهآهن روماني و بلغارستان امكانپذير است.
6) بارهاي فله به همراه ساير بارها.
§ 5 ـ قرارداد حمل و نقل از زمان دريافت بار به همراه بارنامه توسط ايستگاه مبداء براي حمل، منعقد شده تلقي ميگردد. دريافت بار با زدن مهر تاريخدار ايستگاه مبداء روي بارنامه براي حمل تائيد ميشود. ضمناً راهآهن مبداء بايستي مهر تاريخدار را روي ساير برگهاي اضافي که طبق § 12 ماده 7 به بارنامه الصاق شدهاند، نيز بزند.
مهر تاريخدار بايستي بلافاصله پس از تحويل كليه بارهاي قيد شده در بارنامه، توسط فرستنده و پس از پرداخت مبالغ پذيرفته شده براساس مقررات داخلي جاري در راهآهن مبداء ، زده شود.
§ 6 ـ با زدن مهر، بارنامه بعنوان سند عقد قرارداد حمل در ميآيد.
§ 7 ـ در ساير موارد، پذيرش و ارسال بار بصورت واگن دربست، خردهبار و کانتينري تناژ بالا براساس مقررات داخلي جاري در راهآهن مبداء انجام ميپذيرد.
ماده 9
ظرف، بستهبندي، علامتگذاري، بارگيري، توزين بار و تعداد عدلها،پلمپ واگنها
§ 1ـ بارهائي كه براي جلوگيري از مفقود شدن، آسيبديدگي، خراب شدن و كاهش كيفيت بار بنا بـه هـر دليل و پيشگيـري از صدمـات وارده به وسائل حمل و نقلي و يا ساير بارها و همچنين به منظور جلوگيري از وارد كردن ضرر و زيان به مردم، نياز به ظرف يا بستهبندي دارند، بهنگام تحويل آنها براي حمل بايد آنها را درون ظرفهايي كه كاملاً تامينكننده اين شرايط ميباشند، قرار داد. فرستنده در قبال كليه عواقب ناشي از فقدان يا وضعيت نامناسب ظرف يا بستهبندي مسؤول است، بويژه بايستي غرامت ناشي از اين خسارات را به راهآهن پرداخت نمايد.
در صورت ارائه چنين بارهائي بدون ظرف يا بستهبندي، در ظرف يا بستهبندي خراب و نيز در ظرف يا بستهبنديي كه با خواص بارها مطابقت ندارد يا تامينکننده جابجائي آنها از واگني به واگن ديگر نيست، راهآهن بايستي از پذيرش چنين بارهايي خودداري كند، چنانچه از طريق بازديد ظاهري بتوان تشخيص داد كه ظرف يا بستهبندي داراي شرايط لازم نميباشد و تامينکننده حمل بيخطر كالا نيست يا خراب و معيوب است. راهآهن موظف است بازديد ظاهري از ظرف يا بستهبندي را تنها در موارديكه بارگيري توسط راهآهن يا فرستنده تحت نظارت كاركنان راهآهن صورت ميپذيرد انجام دهد.
چنانچه راهآهن از دريافت بار خودداري كند، بايستي بنا به درخواست فرستنده، صورتمجلسي در اين خصوص تنظيم و يك نسخه از آن را به فرستنده تحويل دهد.
§ 2ـ بارهاي خطرناك بايستي براساس مقررات ضميمه 2 بستهبندي شوند.
§ 3ـ فرستنده بايد روي بستههاي بار با رنگ ثابت مشخص يا الصاق برچسب يا اتيكت مشخصات زير را مطابق با بارنامه درج نمايد:
1) علائم (ماركهاي) صندوقهاي بار و شماره آنها؛
2) ايستگاه و راهآهن مبداء ؛
3) ايستگاه و راهآهن مقصد؛
4) فرستنده و گيرنده؛
5) تعداد صندوقهاي بار براي محمولات خرده بار.
در موقع حمل خرده بار بايد روي هر صندوق بار علامتگذاري شود.
بهنگام تحويل لوازم خانگي جهت حمل، فرستنده همچنين بايستي برگه مشخصات حاوي اطلاعات فوقالذكر را نيز در هر صندوق بار جاي دهد.
هنگام حمل بار بصورت واگن دربست، به استثناي بارهائي كه بصورت فلهاي بارگيري شدهاند، حداقل روي 10 صندوق بار كه در نزديكي درهاي واگن قرار گرفتهاند، بايد برچسب مشخصات زده شود.
اگر حمل برخي بارها از لحاظ ويژگي آنها احتياج به مراقبت و تدابير احتياطي خاص داشته باشد، فرستنده موظف است روي صندوقهاي جداگانه بار عبارات يا برچسبهايي همچون « با احتياط»، « بالا» مطابق با ضميمه6 مربوط به رفتار احتياطي با كالا، درج يا با برچسب نصب نمايد.
فرستنده بايد برچسبهاي پيشبينيشده در ضميمه 6 را نيز روي واگنها الصاق نمايد، بجز موارديكه طبق مقررات داخلي جاري در راهآهن مبداء اين برچسبها توسط راهآهن مبداء روي واگنها چسبانده ميشوند.
مشخصات (علامت گذاري) به زبان كشور مبداء و با ترجمه به يكي از زبانهاي كاري OSJD (چيني، روسي) نوشته شود، بويژه:
ـ هنگام حمل بار به جمهوري آذربايجان، جمهوري بلاروس، جمهوري بلغارستان، گرجستان، جمهوري اسلامي ايران، جمهوري قزاقستان، جمهوري قرقيزستان، جمهوري لتوني، جمهـوري ليتواني، جمهـوري مولداوي، جمهـوري لهستان، فدراسيـون روسيه، جمهوري تاجيكستان، تركمنستان، جمهوري ازبكستان، اوكراين، جمهوري استوني ـ به زبان روسي؛
ـ هنگام حمل بار به جمهوري سوسياليستي ويتنام، جمهوري خلق چين و جمهوري دمكراتيك خلق كره ـ به زبان چيني يا روسي؛
ـ هنگام حمل بار به/ يا ترانزيت از طريق مغولستان ـ به زبان روسي.
هنگام حمل بار به جمهوري سوسياليستي ويتنام، جمهوري خلق چين و جمهوري دمكراتيك خلق كره و بالعكس در ستون « فرستنده، آدرس پستي» يا در ستون « گيرنده، آدرس پستي» بارنامه علائم قراردادي مقرر در اين کشورها براي فرستنده يا گيرنده و آدرس پستي وي درج ميشود، فرستنده بايد اين علائم قراردادي را در علامتگذاري روي صندوقهاي بار نيز قيد كند.
ضمناً هنگام حمل بار به جمهوري دموكراتيك خلق كره، فرستنده بايد در علامتگذاري در مقابل نام راهآهن و ايستگاه مقصد، و نيز هنگام حمل بار از جمهوري دموكراتيك خلقكره، در مقابل نام راهآهن و ايستگاه مبداء ، شماره قراردادي اين راهآهن و ايستگاه را قيد كند.
فرستنده بايد برچسبهاي غيرمعتبر را از بسته جدا نموده و نوشتههاي غيرمعتبر را غيرخوانا نمايد.
فرستنده مسؤول صحت مندرجات، برچسبها و اتيكتهاي الصاقي برروي صندوقهاي بار و همچنين صحت برچسبهاي روي واگنها ميباشد. فرستنده مسؤول كليه عواقبي كه در نتيجه ناقص، ناصحيح يا نامشخص بودن مشخصات مندرج در نوشتهها، برچسبها و اتيكتها پيش ميآيد، خواهد بود.
§ 4 ـ بارگيري بار در ايستگاه مبداء به ترتيب زير صورت ميگيرد:
1) هنگام حمل بار در واگنهاي مسقف و ايزوترمي و واگنهاي مخزندار ـ براساس مقررات داخلي جاري در راهآهن مبداء؛
2) هنگام حمل بار در وسيله نقليه روباز در حمل و نقل بدون واگن به واگن نمودن بار با مشارکت راهآهنهائي كه داراي خطوط با عرضهاي مختلف هستند ـ براساس مقررات بارگيري و محكم كردن بار در وسيله نقليه روباز (ضميمه 14)؛
3) هنگام حمل بار در وسيله نقليه روباز با مشارکت راهآهنهايي كه داراي عرض خط يکسان هستند و نيز در حمل و نقل با واگن به واگن نمودن بار با مشارکت راهآهنهايي كه داراي عرض خطهاي مختلف هستند ـ براساس مقررات بارگيري و محكم كردن بار در وسيله نقليه روباز (ضميمه 14) يا ساير مقررات مورد توافق بين راهآهنهاي مسير.
اگر حمل بار فقط در راهآهن يکي از کشورها بعد يا قبل از واگن به واگن نمودن بار در ايستگاههاي مرزي با واگن روباز انجام گيرد، بارگيري ميتواند طبق مقررات داخلي جاري آن راهآهن انجام پذيرد.
مقررات داخلي جاري در راهآهن مبداء مشخص ميكند كه عمليات بارگيري توسط راهآهن بايستي صورت پذيرد يا فرستنده بار. اگر بارگيري بايد توسط فرستنده انجام شود، وي موظف است مناسب بودن واگن براي حمل بار را تعيين نمايد.
فرستنده ملزم است در ستون « بارگيري شده» بارنامه، قيد كند كه چه كسي عمليات بارگيري را انجام ميدهد.
اگر بارگيري توسط فرستنده انجام شود، درآنصورت وي در قبال كليه عواقب ناشي از بارگيري نامناسب مسؤول خواهد بود، بويژه او بايستي در قبال خسارات ناشي از عواقب آن به راهآهن غرامت پرداخت كند.
§ 5 ـ راهآهن ميتواند از فرستنده بار تقاضا كند تا به منظور جلوگيري از اتلاف وقت در عمليات تحويل، بارگيري و حمل بارهاي تكي و بارگيري واگن به واگن، آنها را در واحدهاي بزرگتر بستهبندي كند.
§ 6 ـ بارگيري در واگن ميتواند تنها تا حداكثر ظرفيت با در نظر گرفتن فشار محوري مجاز طبق § 3 ماده 8 انجام شود.
حداكثر ظرفيت عبارت است از:
1) اگر روي واگن فقط يك نوشته درباره ظرفيت باشد، اين بدان معناست كه اين ظرفيت براي واگنهاي 2 محوره 1 تن و براي واگنهاي 4 يا بيش از 4 محوره 2 تن بيشتر است؛ ظرفيت براي راهآهنهاي جمهوري سوسياليستي ويتنام، جمهوري خلق چين و جمهوري دموكراتيك خلق كره بيشتر از 5% است؛ براي واگنهاي خط 1520 ميليمتري ظرفيت روي واگن نوشته شده است.
2) اگر روي واگن دو ظرفيت نوشته شده باشد، عدد بزرگتر نشاندهنده حداكثر ظرفيت (عدد كوچكتر نشاندهنده حداقل ظرفيت) است؛
3) اگر روي واگن عبارت «ABC» نوشته شده باشد، ميزان حداكثر ظرفيت زير حرف «C» قيد شده است.
بارگيري واگن بيش از حداكثر ظرفيت بعنوان اضافه بار تلقي ميشود.
§ 7ـ تعيين وزن و تعداد عدلهاي بار براساس مقررات داخلي جاري راهآهن مبداء انجام ميگيرد.
اما:
1) بارهائي كه در وسيله نقليه روباز بدون پوشش برزنتي يا با پوشش برزنتي بدون پلمپ باشند، با ذكر حتمي موارد ذيل که توسط فرستندگان در بارنامه درج ميشود براي حمل پذيرفته ميشوند:
ـ تعداد عدلها و وزن بار، چنانچه تعداد كل عدلها (صندوقها) از 100 عدد تجاوز نكند؛
ـ فقط وزن بار، چنانچه تعداد كل عدلها (صندوقها) بيش از 100 عدد باشد. در اينصورت در بارنامه در ستون « تعداد عدلها»، فرستنده بايد عبارت « فله» را قيد نمايد؛
2) فرآوردههاي كوچك بدون بستهبندي، فقط طبق وزن آنها بدون محاسبه تعداد عدلها براي حمل پذيرفته ميشوند و در ستون « تعداد عدلها » بارنامه، فرستنده بايستي عبارت « فله» را قيد نمايد؛
3) بارهاي مظروف كه وزن آنها در هنگام بستهبندي تعيين ميشود و روي هر يک از عدلهاي بار قيد ميگردد و نيز عدلهاي بار استاندارد يكسان وزن، بهنگام تحويل توزين نميشوند.
درچنين مواقعي فرستنده موظف است در بارنامه تعداد عدلها و وزن كل بار را قيد و در ستون « روش تعيين وزن» چگونگي تعيين وزن كل بار را درج نمايد: طبق وزن استاندارد (« طبق استاندارد») يا طبق وزني كه روي صندوقهاي بار قيد شده است (« طبق نوشته روي بسته»)؛
4) اگر در بارنامه وزن بار هم در ستون « وزن برحسب كيلوگرم توسط فرستنده تعيين شده است» و هم در ستون « وزن به كيلوگرم توسط راهآهن تعيين شده است» درج شده باشد، درآنصورت وزني ملاك خواهد بود كه توسط راهآهن مشخص شده است، بجز در موارديكه در بندهاي 3ـ1 از §4 ماده 23 ذکر شده است.
§ 8 ـ در واگنهاي مسقف و ايزوترميک بايستي دربها و كليه دريچهها بغير از دريچه تهويه كه از داخل با توري يا به طرق ديگر محكم شده است، پلمپ شوند. كليه دريچههاي بارگيري و تخليه در واگنهاي مخزندار بايد پلمپ شود. چنانچه ساختمان دريچههاي پائيني طوري باشد که بدون بازکردن دريچههاي بارگيري فوقاني امکان بازکردن آنها امکانپذير نباشد در آنصورت اين دريچههاي تخليه پائيني پلمپ نميشوند.
اگر روي واگن، پلمپها يا قفلهاي مربوط به حملهاي قبلي وجود داشته باشد، آن پلمپها بايستي توسط فرستنده يا راهآهن، بسته به اينكه كدام يك از آنها بايد مجدداً واگن را پلمپ كنند، برداشته شود.
براي پلمپ کردن بايد از پلمپها يا قفلهايي استفاده نمود كه باز كردن آنها بدون صـدمه ديدن ممكن نباشد؛ پلمپها يا قفلها بايد طـوري نصب شوند كه امكان دستيـابي به بار بدون صدمه ديدن آنها ميسر نباشد.
اگر پلمپ توسط فرستنده نصب ميشود، بايد مشخصات زير را داشته باشد:
1) نام ايستگاه (درصورت لزوم بصورت اختصاري)؛
2) تاريخ نصب پلمپ يا علائم كنترل؛
3) نام اختصاري فرستنده.
ضمناً پلمپهاي فرستنده ميتوانند داراي نام اختصاري راهآهن مبداء باشند.
هنگام پلمپگذاري واگنها، توسط راهآهن، پلمپها بايستي داراي همان علائم باشند: اما به جاي نام اختصاري فرستنده بايستي حاوي نام اختصاري راهآهن مبداء و نيز شماره گيره (منگنه) باشد، البته چنانچه پلمپها، علائم كنترلي نداشته باشند.
بدون توجه به اينکه پلمپگذاري توسط چه کسي انجام ميشود ـ توسط فرستنده يا راهآهن ـ قفلها بايستي داراي علائم زير باشند:
ـ نام اختصاري راهآهن مبداء.
ـ علامت کنترل.
قفلها همچنين ميتواند حاوي نام ايستگاه مبداء و فرستنده بار در صورت لزوم بصورت اختصاري نيز باشند.
به هنگام پلمپگذاري واگن و کانتينر با چند قفل، اين قفلها بايستي داراي علائم کنترل مختلف باشند.
درصورت تجهيز واگنهاي مسقف و ايزوترمي به وسايل اضافي جهت گذاشتن پلمپ در قسمت بالايي دربها، قفلها فقط براي وسائل اصلي پلمپگذاري در نظر گرفته ميشود.
راهآهن مبداء بايد حداقل دو ماه قبل کليه راهآهنهاي شرکتکننده در حمل را از مقررات استفاده و ترتيب بازکردن قفلهاي مشخص شده مطلع نمايد. استفاده از وسايلي که بازکردن آنها نيازمند بکارگيري ابزار خاص (پلمپکشها، کليـد) باشند، مستلزم هماهنگي قبلي راهآهن مبداء با راهآهنهاي شرکتکننده در حمل است.
درصورت حمل بارهاي ترانزيتي از کشورهايي که عضو SMGS نيستند ( از جمله بارهايي که از طريق بنادر دريايي بارگيري مجدد ميشوند) کانتينرهاي تناژ بالا، کاميونها، اتاقهاي جدا شونده کاميونها، تريلرها و غيره با پلمپها يا قفلهاي مبداء اوليه بار ميتوانند جهت ادامه حمل پذيرفته شوند.
در ساير موارد، پلمپگذاري واگنها و کانتينرها طبق مقررات داخلي جاري راهآهن مبداء يا واگن به واگنکننده، انجام ميشود.
§ 9ـ هنگـام حمل بار بـصورت خـرده بار به جمـهوري سوسيـاليستي ويتـنام، فرستنده ميتواند عدلهاي بار را پلمپگذاري كند. در اينصورت وي بايستي در ستون « نوع بستهبندي» بارنامه به اين موضوع اشارهكند.
ماده 10 ـ اعلام قيمت بار
§ 1ـ فرستنده بايد در ستون « قيمت اعلام شده بار» بارنامه، قيمت بارهاي ذيل را بهنگام تحويل جهت حمل اعلام نمايد:
1) طلا، نقره، پلاتين و فرآوردههاي آنها؛
2) سنگهاي گرانبها؛
3) پـوستـهاي گـرانبها مثل پوست بيدستر، پوست روباه خاكستري، پوست دله، پوست شغاره، پوست قاقم، پوست سمور آبي، پوست قره گل، پوست سگ دريايي، پوست گربه آبي، پوست روباه نقرهاي، پوست سنجاب و پوست سمور و مصنوعات آنها؛
4) فيلمهاي غيرخام؛
5) تابلوها؛
6) مجسمهها؛
7) آثار هنري؛
8) اشياي عتيقه؛
9) لوازم خانگي.
تنها درصورتيكه فرستنده در ستون « درخواستهاي ويژه فرستنده» بارنامه، عبارت « بدون اعلام قيمت» را درج و با امضاي خود آن را تائيد کرده باشد، پذيرش لوازم خانگي براي حمل بدون اعلام قيمت مجاز ميباشد.
هنگام تحويل لوازم خانگي براي حمل و با درج قيمت در بارنامه، فرستنده بايستي ليست لوازم را در سه نسخه با ذكر شرح كالا، تعداد و قيمت لوازم خانگي كه در هر صندوق بار (جعبه و غيره) قرار دارد، تنظيم نمايد. ضمناً تعداد كل صندوقها و قيمت كل لوازم خانگي كه با ارزش اعلام شده در بارنامه مطابقت دارد، در ليست لوازم آورده ميشود. نسخه اول ليست لوازم در ايستگاه مبداء و نسخه دوم نزد فرستنده باقي ميماند و نسخه سوم در داخل لوازم خانگي قرار داده شده و تا ايستگاه مقصد همراه آن خواهد بود.
§ 2ـ اعلام قيمت ساير بارهاي تحويلي براي حمل در صورت تمايل فرستنده مجاز است.
§ 3ـ مبلغ قيمت اعلام شده بار بايستي توسط فرستنده در ستون « قيمت اعلام شده بار» بارنامه برحسب ارز كشور فرستنده نوشته شود؛ اين قيمت نبايد از بهاي خود بار كه در صورتحساب تحويلدهنده خارجي قيد شده يا از قيمت دولتي آن بيشتر باشد.
راهآهن مبداء در هنگام تحويل بار حق دارد قيمت اعلام شده را با قيمت خود بار مطابقت دهد. درصورت بروز اختلاف نظر درمورد قيمت بار اعلام شده ميان راهآهن مبداء و فرستنده بار، رئيس ايستگاه مبداء مسأله را حل و فصل ميكند. اگر فرستنده با تصميم رئيس ايستگاه مبداء موافق نباشد، فرستنده ميتواند به هزينه خود يك كارشناس از نهادهاي بازرگاني يا صنايع دولتي دعوت كند. تصميم كارشناس براي هر دو طرف لازمالاجرا خواهد بود.
§ 4ـ بابت اعلام قيمت بار، راهآهنهاي مبداء و مقصد هزينه اضافي بابت حمل در خطوط خود براساس مقررات و تعرفههاي داخلي جاري در اين راهآهنها دريافت ميدارند و بابت حمل ترانزيتي، اين هزينه براساس تعرفه ترانزيت حمل و نقل بينالمللي محاسبه ميشود.
براي دريافت اين هزينه توسط راهآهنهاي ترانزيتي و راهآهن مقصد، ايستگاه مبداء بايستي مبلغ قيمت اعلام شده توسط فرستنده را طبق نرخ روز جاري در كشور مبداء به ارز تعرفهاي محاسبه و آن را درستون « يادداشتهاي مربوط به پرداختها» در بارنامه بنويسد. مبالغ ارز تعرفهاي كه جهت اطلاع راهآهنهاي ترانزيتي و ايستگاه مقصد در بارنامه ذكر شدهاند، بايد به ارز كشور راهآهن ترانزيتي يا کشور مقصد طبق نرخ جاري در آن كشور در روز تبديل محاسبه شود.
§ 5 ـ با توافق راهآهنهاي شرکتکننده در حمل، فرستنده ميتواند بهنگام تحويل بار جهت حمل، سود در تحويل را اظهار نمايد.
ماده11ـ مدارك پيوستي جهت انجام مقررات گمركي و غيره
§ 1ـ فرستنده موظف است مدارك مورد نياز براي انجام مقررات گمركي و ساير مقررات در كل طول مسير و نيز درصورت لزوم گواهينامه و برگ مشخصات را ضميمه بارنامه كند. اين مدارك بايد مربوط به بارهايي باشد كه در بارنامه قيد شده است.
كليه مدارك منضم كه توسط فرستنده به بارنامه الصاق ميشوند بايستي در ستون « مدارك ضميمه شده توسط فرستنده » بارنامه قيد شود و چنان به بارنامه الصاق شود كه در طول مسير براحتي از آن جدا يا كنده نشود.
اگر فرستنده اسناد مربوط به اجازه خروج بار را به بارنامه ضميمه نكرده باشد، وي موظف است در ستون « درخواستهاي ويژه فرستنده» بارنامه، نام سند، شماره و تاريخ صدور آن و نام گمركي را كه اسناد را به آدرس آن ارسال نموده است، قيد كند.
اگر فرستنده گواهينامه يا برگ مشخصات را به بارنامه ضميمه نكند، بايد در ستون « مدارك ضميمهشده توسط فرستنده» بارنامه بنويسد كه چنين مداركي موردنياز نميباشد.
اگر فرستنده دستورالعملهاي اين پاراگراف را اجرا نكند، در آنصورت ايستگاه مبداء بايد از پذيرش بار براي حمل خودداري كند.
§ 2ـ راهآهن وظيفه ندارد صحت يا كافي بودن مدارك ضميمهشده به بارنامه توسط فرستنده را كنترل كند.
فرستنده درصورت بروز عواقب ناشي از عدم، ناقص بودن يا نادرست بودن مدارك ضميمه درمقابل راهآهن مسئوول ميباشد.
اگر حمل يا تحويل بار بخاطر اينكه فرستنده مدارك موردنياز و اسنادي كه در ستون « مدارك ضميمه شده توسط فرستنده » بارنامه قيد كرده است را تسليم ننمايد و يا ناقص يا نادرست باشد، به تاخير افتد جريمهها و هزينههاي مربوط به زمان توقف همچون: نگهداري بار، توقف واگنها، دريافت ميشود. چنانچه توقف مذكور در راهآهن مبداء يا راهآهن مقصد اتفاق افتد، در آنـصورت اين جريـمه طبق مـقررات داخلي جـاري در ايـن راهآهنها محاسبه ميشود. اگر چنين توقفي در راهآهنهاي ترانزيتي صورت پذيرد، در اينحالت اين پرداختها براساس مقررات راهآهنهاي ذينفع براي حمل و نقل بينالمللي طبق تعرفه ترانزيتي، محاسبه ميگردد؛ چنانچه در تعرفه ترانزيتي نيز براي اين قبيل موارد هزينهاي بابت نگهداري از بار و توقف بار پيشبيني لازم بعمل نيامده باشد، جريمه طبق مقررات داخلي جاري در اين راهآهنهاي ترانزيتي محاسبه ميگردد.
جريمهها و هزينهها بابت مواردي همچون: نگهداري بار، توقف واگنها، بايستي در بارنامه درج شود. اين مبالغ از فرستنده يا گيرنده بار با توجه باينكه كداميك از آنها كرايه حمل به راهآهنهاي ترانزيت را پرداخت ميكند، دريافت ميشود.
چنانچه مدارک پيوستي که توسط فرستنده در ستون 23 بارنامه قيد گرديده است، توسط راهآهن گم شود در آنصورت جريمهها و هزينههاي مربوط به توقف بار که به اين دليل بوده، اخذ نميگردد.
در موارديکه فرستنده يا گيرنده کرايه حمل راهآهنهاي ترانزيتي از طريق کارگزار (شرکت اکسپديتوري، نماينده حمل بار و غيره) که با راهآهن ترانزيتي قرارداد پرداخت حمل و نقل دارد پرداخت نمايد، درآنصورت جريمهها و هزينههاي بوجود آمده در راهآهنهاي ترانزيتي از کارگزار (شرکت اکسپديتوري، نماينده حمل بار و غيره) و طبق مقررات داخلي جاري در راهآهنهاي ترانزيتي اخذ ميگردد.
§ 3ـ درصـورت درخواست فرستنده مبني بر عودت وسايل باربندي که متعلق به راهآهن نميباشد توسط گيرنده (برزنت، صفحات حائل غلات، قفسهاي چوبي حمل حيوانات، سيم بكسلهاي فلزي، بخاريها، قطعات آهني، دهنبند اسبها، صندوقهاي دربدار مخصوص حمل ميوه و غيره) يا ظرفهاي خالي (كيسههاي پارچهاي، بشكههاي فلزي و پيت حلبي و غيره)، فرستنده بايد در ستون « عباراتي كه براي راهآهن تعهدآور نيست» بارنامه قيدكند كه وسايل باربندي و ظرفها بايستي بازگردانده شوند. در اين حالت اداره گمرك مجوز مربوط به عودت اينگونه وسايل را تنظيم مينمايد. اين مجوز ضميمه بارنامه ميشود تا بدست گيرنده كالا برسد، مجوز اين حق را به گيرنده ميدهد تا ظرف سه ماه از روز ورود كالا به ايستگاه مقصد، وسايل باربندي يا ظرفهاي خالي را باز گرداند.
بازگرداندن وسايل باربندي يا ظرفهاي خالي بايد از طريق همان ايستگاه مرزي كه وارد شدهاند، صورت پذيرد.
ماده 12 ـ
مسؤوليت در قبال اطلاعات مندرج در بارنامه. جريمهها
§ 1ـ فرستنده مسؤول صحت مشخصات و اطلاعاتي است که در بارنامه درج نموده است. او مسؤول كليه عواقب ناشي از ناقص بودن، نادرست بودن يا دقيق نبودن يا ناقص بودن مشخصات و اطلاعات و نيز جابجا نوشتن اين مشخصات در ستونهاي بارنامه ميباشد.
§ 2ـ راهآهن حق دارد صحت اطلاعات و مشخصات قيدشده توسط فرستنده در بارنامه را كنترل نمايد.
چنانچه بهنگام تحويل بار در ايستگاه مبداء معلوم شود كه اطلاعات ناصحيح در بارنامه درج گرديده است، فرستنده موظف است بارنامه جديدي را مجدداً تنظيم نمايد، چنانچه مطابق با § 5 ماده 7 اصلاح بارنامه مجاز نباشد.
كنترل محتويات بار در طول مسير تنها درصورتي ميتواند صورت پذيرد كه مقررات گمركي و ساير مقررات آنرا ضروري بداند و نيز اگر تامين ايمني سير قطارها و حفظ بار در طول مسير ايجاب نمايد.
اگر در نتيجه كنترل بار در طول مسير يا در ايستگاه مقصد معلوم شود كه اطلاعات مندرج در بارنامه توسط فرستنده، با واقعيت مطابقت ندارد، ايستگاه كنترلكننده بايد صورتمجلس بازرگاني بر اساس ماده 18 تنظيم نموده و در ستون « صورتمجلس بازرگاني» بارنامه به اين نكته اشاره كند.
در اينگونه موارد هزينههاي مربوط به عمليات كنترل و بازرسي را در بارنامه نوشته، آنرا درصورتيكه عمليات بازرسي توسط راهآهن مبداء انجام گرفته باشد، از فرستنده اخذ مينمايند و اگر عمليات بازرسي توسط راهآهن مقصد انجام گرفته باشد، آن را از گيرنده اخذ مينمـاينـد. اگر عمليـات كنترل در راهآهن ترانزيت انجـام شده باشد، اين هزينـهها از فرستنده يا گيرنده با توجه به اينكه كدام يك از آنها بايد كرايه حمل ترانزيت را بپردازد، اخذ ميگردد.
در موارديکه کرايه حمل راهآهنهاي ترانزيتي را فرستنده يا گيرنده از طريق کارگزار (شرکت اکسپدپتوري، نماينده حمل بار و غيره) که با راهآهن ترانزيتي براي پرداخت کرايه حمل داراي قرارداد است بپردازد، در آنصورت اين هزينهها از کارگزار (شرکت اکسپدپتوري، نماينده حمل بار و غيره) طبق مقررات داخلي جاري در راهآهنهاي ترانزيتي اخذ ميگردد.
اگر معلوم شود كه در بارنامه نام وشرح بار اشتباه درج شده است، كرايه حمل تمام مسير بر اساس كلاس تعرفهاي كه براي بار واقعي پيشبيني شده است محاسبه و طبق ماده 15 دريافت ميشود.
§ 3ـ در صورت درج مشخصات و اطلاعات نادرست، ناقص و نامشخص در بارنامه که منجر به وقوع يکي از موارد زير شده باشد، جريمه اخذ ميگردد:
1) بارهائيكه براي حمل تحويل شدهاند براساس بندهاي 6 ـ 1 از § 1 ماده 4 مجاز به حمل نبودهاند؛
2) بارهائي كه براساس § 7 ماده 5 تنها با رعايت شرايط ويژه مجاز به حمل ميباشند، اما بدون رعايت شرايط پيشبينيشده براي آن كالا، براي حمل تحويل شدهاند؛
3) هنگام بارگيري بار توسط فرستنده، واگن بيش از ميزان حداکثر ظرفيت آن (§6 ماده 9) بارگيري شده باشد.
جريمههاي مربوط به بندهاي1 و 2 اين پاراگراف، براساس ماده 15 معادل 5 برابر كرايه حمل راهآهني كه اين تخلف در آن مشاهده شده است، اخذ ميگردد.
جريمه مربوط به بند 3 اين پاراگراف، براساس ماده 15 معادل 5 برابر كرايه حمل بابت حمل مازاد وزن بار در راهآهني كه اين مازاد وزن در آن مشاهده شده است، اخذ ميگردد. اگر براساس مقررات داخلي جاري در راهآهن مبداء، فرستنده در ستون « درخواستهاي ويژه فرستنده» بارنامه ضرورت توزين واگن بارگيريشده توسط راهآهن را قيد كرده باشد، هيچگونه جريمهاي به فرستنده تعلق نخواهد گرفت.
راهآهن حق دارد جريمههاي پيشبيني شده در اين پاراگراف را بدون توجه به غرامت خسارت احتمالي و ساير جريمههايي كه به موجب اين موافقتنامه به فرستنده يا گيرنده تعلق ميگيرد، اخذ كند.
§ 4 ـ درصورت بارگيري بيش از ميزان حداکثر ظرفيت واگن:
1) اضافه بار كشف شده در راهآهن مبداء ، تخليه و در اختيار فرستنده بار قرار ميگيرد؛
2) اضافه بار كشفشده در راهآهن ترانزيت يا در راهآهن مقصد، توسط راهآهن تخليه ميشود و درصورت امكان همزمان با بار اصلي با تنظيم سياهه راهي در نسخ مورد نياز به ايستگاه مقصد ارسال ميگردد؛
3ـ كرايه حمل و هزينههاي مربوط به تخليه و بارگيري بارهاي اضافي (اضافه بار) را همانند يك محموله مستقل منظور كرده آن را در بارنامه اصلي مينويسند.
اين مقررات براي موارديكه فرستنده وزن بار را در بارنامه اشتباه مينويسد كه اين امر موجب افزايش فشار محوري واگن ميشود (§ 3 ماده 8) نيز اعمال ميگردد.
ماده 13 ـ
تعرفهها. محاسبه كرايه حمل و جريمهها
§ 1ـ كرايههاي حمل كه شامل كرايه بابت حمل كالا، حمل مامور، هزينههاي اضافي و ساير هزينههايي كه در طول حمل از لحظه پذيرش بار براي حمل تا تحويل آن به گيرنده پيش ميآيد، طبق تعرفههاي جاري روز انعقاد قرارداد حمل محاسبه ميگردد كه به قرار زير است:
1) در حمل و نقل بين ايستگاههاي راهآهنهاي كشورهاي همجوار بابت حمل در راهآهن كشور مبداء و كشور مقصد ـ براساس تعرفههاي پذيرفتهشده در راهآهنهاي اين كشورها براي اينگونه حمل و نقل، يا براساس تعرفه مستقيم، چنانچه اين راهآهنها تعرفه مستقيم داشته باشند؛
2) در حمل و نقل از طريق راهآهن ترانزيتي بابت حمل در راهآهنهاي كشور مبداء و كشور مقصد ـ براساس تعرفههاي پذيرفته شده در راهآهنهاي اين كشورها براي اينگونه حمل و نقل، و بابت حمل در راهآهنهاي ترانزيتي ـ بر اساس تعرفه ترانزيتي پذيرفته شده براي اين حمل بينالمللي.
§ 2ـ كرايه حمل بار طبق كوتاهترين مسافتي که در تعرفه مورد پذيرش تعيين شده است از طريق ايستگاههاي مرزي كه در بارنامه توسط فرستنده مشخص شده است، محاسبه ميگردد.
اگر بار از طريق ساير ايستگاههاي مرزي كه مسير نسبتاً كوتاهتري نسبت به آنچه كه در بارنامه توسط فرستنده مشخص شده است حمل گردد، كرايه حمل بار براساس كوتاهترين مسير تعيين شده در تعرفه از طريق اين ايستگاههاي مرزي محاسبه ميشود.
§ 3ـ كرايههاي حمل و جريمهها بابت حمل بار در راهآهنهاي كشور مبداء و كشور مقصد، به ارز محلي محاسبه ميشود و كرايهها و جريمهها بابت حمل بار در راهآهنهاي ترانزيتي به ارز تعرفه ترانزيت پذيرفته شده توسط راهآهنهاي ذينفع براي اين حمل بينالمللي محاسبه ميگردد.
§ 4ـ هزينههاي بوجود آمده در حمل را كه در تعرفهها پيشبيني نشده است، همچون: هزينـههاي مربوط به اصـلاح بارگيري، هزينـههاي مربوط به واگن به واگن نمـودن بـار به منظور انجام بارگيري صحيح، هزينههاي مربوط به تعمير ظرف و اصلاح بستهبندي كه براي حفظ بار ضروري است، هزينههاي مربوط به پوشانيدن بار با برزنت و بابت استفاده از برزنتهاي راهآهن در موارديكه اين پوشاندن جزو تعهدات راهآهن نباشد بايد به راهآهن پرداخت شود. اين هزينهها بايد بطور جداگانه براي هر محموله تعيين و طي اسناد مربوطه تائيد شود.
هزينههاي فوق توسط راهآهن در بارنامه نوشته ميشود و از فرستنده در صورتيكه اين هزينهها در راهآهن مبداء پيش آمده باشد، يا از گيرنده در صورتيكه اين هزينه در راهآهن مقصد پيش آمده باشد، اخذ ميگردد. اگر اين هزينهها در راهآهن ترانزيتي پيش آمده باشد، در اينصورت هزينهها از فرستنده يا گيرنده با توجه به اينكه كدام يك از آنها كرايه حمل راهآهن ترانزيتي را پرداخت ميكند، اخذ ميگردد.
در موارديکه کرايه حمل راهآهنهاي ترانزيتي را فرستنده يا گيرنده از طريق کارگزار (شرکت اکسپديتوري، نماينده حمل بار و غيره) که با راهآهن ترانزيتي براي پرداخت کرايه حمل داراي قرارداد است، بپردازد درآنصورت اين هزينهها از کارگزار (شرکت اکسپديتوري، نماينده حمل و غيره ) طبق مقررات داخلي جاري در راهآهنهاي ترانزيتي اخذ ميگردد.
§ 5 ـ اگر در طول مسير ضرورت واگن به واگن نمودن بار از يک واگن به واگن ديگر يا چند واگن با همان عرض خط احساس شود، كرايه حمل بابت يك محموله طبق همان واگني كه بارگيري در ايستگاه مبداء درآن صورت گرفته و در ابتدا در بارنامه قيد شده است، محاسبه ميگردد. اگر تخليه و بارگيري مجدد در مسير حركت صورت گيرد و علت آن هيچگونه بستگي به فرستنده بار نداشته باشد، درآنصورت هزينه واگن به واگن نمودن بار اخذ نميگردد.
§ 6 ـ بابت واگن به واگن نمودن بار به واگني با عرض خط ديگر يا تعويض بوژيهاي واگنها در ايستگاههاي مرزي، هزينههاي اضافي (از جمله هزينههاي مربوط به استفاده از قطعات و وسايل باربندي متعلق به راهآهن براي محكم كردن بار واگن به واگن شده از قبيل: پايهها، سيمها، ميخها، لائيها و غيره) بصورت زير محاسبه ميشود:
1) اگر واگن به واگن نمودن بار يا تعويض بوژي واگنها به خطي با عرض ديگر توسط راهآهن مقصد انجام شود ـ هزينهها براساس تعرفه داخلي جاري در اين راهآهن محاسبه ميگردد؛
2) در ساير موارد ـ هزينهها براساس تعرفه ترانزيتي حمل و نقل بينالمللي محاسبه ميگردد.
ماده 14
مهلت تحويل بار
§ 1ـ مهلت تحويل بار براي كل مسير حركت، با توجه به معيارهاي زير تعيين ميگردد:
1) براي بارهاي با سرعت زياد:
1ـ1ـ مهلت اعزام ................................................. يك شبانه روز.
2ـ1ـ مهلت براي حمل محمولات خرده بار براي شروع هر 200 كيلومتر تعرفهاي در محدوده هر راهآهن شركتكننده درحمل ................................................. يك شبانه روز.
3ـ1ـ مهلت براي حمل بار بصورت واگن دربستي يا حمل کانتينر تناژ بالا براي شروع هر 320 كيلومتر تعرفه در محدوده هر راهآهن شركتكننده در حمل................................. ...............................................................................................يك شبانه روز.
4ـ1ـ مهلت براي حمل بار بصورت واگن دربستي يا حـمل کانتـينر تنـاژ بالا با قـطار مسافري (§4 ماده7)، براي شروع هر 420 كيلومتر تعرفه در محدوده هر راهآهن شركتكننده در حمل............................................................................................................................................... يك شبانه روز.
2ـ براي بارهاي با سرعت كم:
1ـ2ـ مهلت براي اعزام ............................................. يک شبانه روز.
2ـ2ـ مهلت براي حمل محمولات خرده بار براي شروع هر 150 كيلومتر تعرفه در محدوده هر راهآهن شركتكننده در حمل ...............................................يك شبانه روز.
3ـ2ـ مهلت براي حمل محمولات دربستي يا حمل کانتينر تناژ بالا براي شروع هر 200 كيلومتر تعرفه در محدوده هر راهآهن شركتكننده در حمل................................................ ..............................................................................................يك شبانه روز.
زمان ارسال بار از ساعت 00/0 روز بعد از روز قبول بار و بارنامه براي حمل شروع ميشود. اگر بار تحويلي قبل از ارسال جهت نگهداري پذيرفته شده باشد، مهلت تحويل آن از ساعت 00/0 روز بعد از روز مقرر براي بارگيري محاسبه ميشود. روز بارگيري را بايد در بارنامه قيد كرد.
§ 2 ـ مهلت براي حمل بار بر مبناي فاصله طي شده حقيقي بار از ايستگاه مبداء تا ايستگاه مقصد محاسبه ميشود.
§ 3 ـ مهلت تحويل بار در شرايط ذيل 2 شبانه روز تمديد ميشود:
1) در صورت واگن به واگن نمودن بار به واگني با عرض خط ديگر؛
2) در صورت تعويض بوژي واگنها به عرض خط ديگر؛
3) در صورت حمل واگنها با فريبوت.
§ 4ـ بهنگام حمل بارهاي خارج از گاباري، مهلت تحويل كه در § 1 آمده است، و در صورت افزايش آن طبق § 3 اين ماده، 100% افزايش مييابد.
§ 5 ـ مهلت تحويل بار به ميزان زمانهاي زير تمديد ميگردد:
1) زمان تاخير بخاطر انجام مقررات گمركي و ساير تشريفات؛
2) زمان توقف در حمل بار كه به تقصير راهآهن نبوده و موقتاً شروع يا ادامه حمل با مشكل مواجه ميشود؛
3) زمان تاخير بخاطر انجام تغييرات در قرارداد حمل؛
4) زمان تاخير براي كنترل اينکه آيا بار با مندرجات بارنامه مطابقت دارد يا اينكه اقدامات لازم براي حمل بارهائيكه نياز به رعايت شرايط ويژه دارد انجام شده است، البته اگر به هنگام عمليات كنترل مغايرتها معلوم شود؛
5) زمان تاخير در ايستگاهها بخاطر آب دادن يا خارج كردن احشام از واگنها يا معاينه دامي آنها؛
6) زمان تاخير بابت تخليه اضافه بار، اصلاح بار يا ظرف يا بستهبندي آن، و نيز تخليه و بارگيري مجدد بار يا اصلاح بارگيري كه به تقصير فرستنده باشد.
7) زمان ساير تاخيرهائي كه فرستنده يا گيرنده درآن مقصر بودهاند.
علل تاخيرهائي كه به راهآهن حق ميدهد تا مهلت تحويل را افزايش و آن را تمديد كند، بايد توسط راهآهن در ستون «تمديد مهلت تحويل» بارنامه قيد شود.
§ 6 ـ مهلت تحويل بار هنگامي تحقق يافته تلقي ميشود كه بار قبل از انقضاي مهلت تحويل به ايستگاه مقصد برسد و قابل تحويل به گيرنده باشد و راهآهن در اين خصوص مراتب را به اطلاع گيرنده برساند. ترتيب اعلام به گيرنده براساس مقررات داخلي جاري راهآهن مقصد تعيين ميگردد.
اگر طبق مقررات داخلي جاري راهآهن مقصد، بار طبق آدرس قيد شده در بارنامه به گيرنده تحويل داده شود در آنصورت مهلت تحويل زماني تحقق يافته تلقي ميشود که بار تا قبل از انقضاي زمان تحويل به گيرنده تحويل داده شده باشد.
در موارديكه بار در ايستگاه مرزي واگن به واگن ميشود و بخشي از آن بار با سياهه راهي طي طريق ميكند، مهلت تحويل بر مبناي آن بخشي از بار كه با بارنامه اصلي وارد ميشود، محاسبه ميگردد.
§ 7ـ فرستنده و راهآهنهاي شرکتکننده در حمل ميتوانند درخصوص ساير مهلتهاي تحويل به توافق برسند.