هيئتوزيران در جلسه مورخ 26/12/1385 بنا به پيشنهاد مشترك شماره 77197 مورخ 28/6/1385 وزارتخانههاي كار و امور اجتماعي، بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و سازمان تأمين اجتماعي و به استناد بند (5) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (2) الحاقي ماده (76) قانون اصلاح مواد (72) و (77) وتبصره ماده (76) قانون تأمين اجتماعي مصوب1354 و الحاق دو تبصره به ماده (76) مصوب1371 ـ مصوب1380ـ آييننامه اجرايي بند يادشده را به شرح زير تصويب نمود:
ماده 1ـ
كارهاي سخت و زيانآور كارهايي است كه در آنها عوامل فيزيكي، شيميايي، مكانيكي، بيـولوژيكي محيـط كار غير استـاندارد بوده و در اثـر اشتغـال بيمـهشده تنشـي به مراتب بالاتر از ظرفيتهاي طبيعي (جسمي و رواني) در وي ايجاد ميشود كه نتيجه آن بيماري شغلي و عوارض ناشي از آن باشد. مشاغل سخت و زيانآور موضوع اين ماده به دو گروه تقسيم ميشوند:
الف ـ مشاغلي كه صفت سخت و زيانآوري با ماهيت شغلي وابستگي دارد اما ميتوان با بكارگيري تمهيدات بهداشتي، ايمني و تدابير فني مناسب توسط كارفرما سختي و زيانآوري آنها را حذف نمود.
ب ـ مشاغلي كه ماهيتاً سخت و زيانآور بوده و با بكارگيري تمهيدات بهداشتي، ايمني و تدابير فني توسط كارفرما، صفت سخت و زيانآوري آنها كاهش يافته ولي كماكان سخت و زيانآوري آنها حفظ ميگردد.
تبصره ـ مشمولين قانون « نحوه بازنشستگي جانبازان انقلاب اسلامي ايران و جنگ تحميلي و معلولين عادي و شاغلين مشاغل سخت و زيانآورـ مصوب 1367ـ و اصلاحات
بعدي آن» و همچنين مشمولين قانون « حفاظت در برابر اشعه ـ مصوب 1368ـ » تابع قوانين و مقررات مربوط خواهند بود.
ماده 2ـ
تعيين سخت و زيانآور بودن مشاغل موضوع ماده (1) و نوع آن گروه « الف» و گروه « ب» حسب درخواست كارگر، كارفرما، تشكلها، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، وزارت كار و امور اجتماعي و سازمان تأمين اجتماعي در هر كارگاه با بررسي سوابق، انجام بازديد و بررسي شرايط كار توسط كارشناسان بهداشت حرفهاي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و بازرسان كار وزارت كار و امور اجتماعي و با تأييد توسط كميتههاي بدوي و تجديدنظر استاني موضوع اين آييننامه انجام ميگيرد.
تبصره ـ در موارد مشمول بند « الف» ماده (1) اين آييننامه كه استاندارد حدود تماس شغلي عوامل بيماريزا و سخت و زيانآور وجود دارد اتخاذ تصميم قطعي در كميتهها مستلزم اندازهگيري و اظهارنظر كارشناسان بهداشت حرفهاي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و يا ساير مراكز داراي مجوز از وزارتخانه يادشده است.
ماده 3ـ
كارفرمايان كارگاههاي داير كه از تاريخ تصويب اين آييننامه تمام يا برخي از مشاغل آنها در كميتههاي بدوي و تجديدنظر استاني يا شورايعالي حفاظت فني، سخت و زيانآور شناخته شده يا ميشود مكلفند ظرف دو سال از تاريخ ابلاغ تصميم قطعي كميته يا شورا حسب مورد نسبت به ايمنسازي عوامل و شرايط محيط كار مطابق حدمجاز و استانداردهاي مشخصشده در قانون كار و آييننامههاي مربوط (مصوب شورايعالي حفاظت فني) و ساير قوانين موضوعه در اين زمينه اقدام و صفت سخت و زيانآوري مشاغل موضوع بند « الف» ماده (1) را حذف و نتيجه را كتباًَ به كميته بدوي موضوع ماده (8) اين آييننامه براي بررسي و تأييد گزارش نمايند.
تبصره ـ وزارتخانههاي كار و امور اجتماعي و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي مكلفند كارگاههايي كه مشاغل آنها سخت و زيانآور شناخته شده است و يا طبق اين آييننامه سخت و زيانآور تعيين ميگردد پس از گذشت مهلت مقرر در اين ماده بازديد و نتيجه را كتباً به كميته بدوي استان گزارش نمايند.
ماده 4ـ
كارفرمايان مكلفند شاغلين در كارهاي سخت و زيانآور را حداقل سالي يكبار به منظور آگاهي از روند سلامتي و تشخيص بهنگام بيماري و پيشگيري از فرسايش جسمي و روحي آنان توسط مراكز بهداشتي و درماني مورد معاينه قرار داده و نتيجه را در پروندههاي مربوط ضبط و يك نسخه از آن را به سازمان تأمين اجتماعي ارايه نمايند.
تبصره1ـ تغيير شغل بيمهشده كه در معرض فرسايش جسمي و روحي ناشي از اشتغال در كارهاي سخت و زيانآور باشد براساس مقررات پيشبينيشده در قانون كار صورت ميگيرد.
تبصره2ـ معايـنات قبـل از استخدام طبق ماده (90) قانون تأمـين اجتماعي ـ مصوب 1354ـ انجام ميگيرد.
تبصره3ـ درصورت عدم انجام تكاليف مقرر در بند (2) جزء « الف» ماده واحده قانون اصلاح تبصره(2) الحاقي ماده (76) قانون اصلاح مواد (72) و (77) و تبصره ماده(76) قانون تأمين اجتماعي مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده (76)، مصوب1371 ـ مصوب1380ـ ، سازمان تأمين اجتماعي ضمن انجام تعهدات قانوني نسبت به بيمهشده هزينههاي وارده را مطابق ماده (90) قانون تأمين اجتماعي از كارفرماي مربوطه وصول خواهد نمود.
ماده 5 ـ
به استناد تبصره (1) ماده (96) قانون كار مقررات و ضوابط انجام معاينات پزشكي موضوع ماده (4) اين آييننامه اعم از قبل از استخدام و ادواري اختصاصي و هرگونه معاينه پزشكي ديگر در اين ارتباط مطابق با دستورالعمل و آييننامههاي جاري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي خواهد بود.
تبصره ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي موظف است تمهيدات لازم براي اعلام نتايج معاينات موضوع اين ماده را متناسب با شرح وظايف سازمانهاي ذيربط بعمل آورد.
ماده 6 ـ
كميته بدوي استان موظف است حسب گزارش كارشناسان موضوع ماده (2) بررسي و در صورت تأييد، حذف يا كاهش صفت سخت و زيانآور به ترتيب در مشاغل بند « الف» و « ب» ماده يك مراتب را براي خروج كارگاه از شمول اين آييننامه به مراجع ذيربط ابلاغ نمايد و درصورت عدم حذف صفت سخت و زيانآوري محيط كار در مشاغل بند « الف» ظرف مهلت مقرر، مطابق قانون كار از سوي وزارتخانههاي كار و امور اجتماعي و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي از طريق مراجع ذيصلاح اقدام لازم بعمل ميآيد.
تبصره ـ در صورتي كه گزارش كارشناسان موضوع اين ماده پس از تأييد كميتههاي بدوي و تجديدنظر استاني حسب مورد حاكي از عدم كاهش يا حذف عوامل زيانآور و بيماريزاي محيط كار ظرف مهلت مقرر در قانون باشد اقدامات لازم بر حسب مورد مطابق قانون كار از سوي وزارتخانههاي كار و امور اجتماعي و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي بعمل خواهد آمد.
ماده 7ـ
سياستگذاري كشوري كارهاي سخت و زيانآور موضوع اين آييننامه و رسيدگي به درخواست كميتههاي بدوي و تجديدنظر استاني موضوع ماده (8) و همچنين نظارت و هماهنگي بر فعاليت كميتههاي مذكور در اين آييننامه به عهده شورايعالي حفاظت فني است.
دستورالعمل اجرايي نحوه فعاليت كميتههاي مذكور و نظارت بر آنها به پيشنهاد وزارتخانههاي بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و كار و امور اجتماعي و سازمان تأمين اجتماعي به تصويب شورايعالي حفاظت فني خواهد رسيد.
تبصره ـ مديرعامل سازمان تأمين اجتماعي يا معاون وي يا معاون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي با حق رأي در زمينه كارهاي سخت و زيانآور موضوع اين آييننامه عضو شورايعالي حفاظت فني خواهند بود.
ماده 8 ـ
به منظور تطبيق و تشخيص مشاغل سخت و زيانآور براساس ضوابط و سياستگذاريهاي شورايعالي حفاظت فني و مقررات مربوط، كميتههاي بدوي و تجديد نظر استاني هركدام با پنج عضو اصلي و پنج عضو عليالبدل به شرح زير براي مدت سه سال منصوب ميشوند و انتصاب مجدد آنان بلامانع است.
الف ـ كميته بدوي مركب از اعضاي زير مي باشد:
1ـ معاون روابط كار سازمان كار و امور اجتماعي استان و يا نماينده وي به عنوان رييس جلسه.
2ـ معاون امور بيمهاي اداره كل تأمين اجتماعي استان و يا نماينده وي.
3ـ كارشناس مسئول بهداشت حرفهاي معاونت بهداشتي دانشگاه/دانشكده علوم پزشكي ذيربط.
4ـ نماينده كارگران حسب معرفي تشكل حائز اكثريت استان بنا به تشخيص سازمان كار و امور اجتماعي استان.
5 ـ نماينده كارفرمايان حسب معرفي كانون انجمنهاي صنفي كارفرمايي استان.
تبصره1ـ جلسات كميتههاي بدوي و تجديدنظر استاني در سازمان كار و امور اجتماعي استان تشكيل و با حضور چهار نفر از اعضاي اصلي يا عليالبدل رسميت مييابد و تصميمات جلسه با اكثريت آراء حاضرين معتبر و لازمالاجرا ميباشد.
تبصره2ـ در استانهايي كه دانشكده علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني مستقل وجود دارد درصورت طرح پروندههاي مرتبط با منطقه تحت پوشش، كارشناس مسئول بهداشت حرفهاي معاونت بهداشتي دانشكده مزبور، جايگزين كارشناس مسئول بهداشت حرفهاي معاونت بهداشتي دانشگاه خواهد بود.
تبصره3ـ با تصويب كميته استاني دعوت از افراد صاحبنظر و اساتيد مربوط جهت شركت در جلسات بدون حق رأي بلامانع ميباشد.
تبصره4ـ درصورتي كه مجمع و كانونهاي استاني تشكلهاي كارگري و كارفرمايي موضوع بندهاي (4) و (5) ايجاد نشده باشند، نمايندگان مزبور از بين اعضاي تشكلهاي حائز اكثريت به تشخيص سازمان كار و امور اجتماعي استان و با انتخاب تشكل ذيربط استان معرفي ميشوند.
تبصره5 ـ رأي كميته بدوي ظرف پانزده روز اداري از تاريخ ابلاغ قابلتجديدنظرخواهي است و درصورتيكه هريك از طرفين (كارگر و كارفرما) به رأي بدوي اعتراض داشته باشند درخواست تجديدنظر خود را كتباً به سازمان كار و امور اجتماعي محل تسليم مينمايد.
تبصره6 ـ هيچ يك از اعضاي كميتههاي بدوي همزمان نميتوانند عضو كميته تجديدنظر باشند. همچنين اعضاي مذكور نميتوانند در جلسه تجديدنظر پروندههايي كه در هنگام رسيدگي بدوي به آن رأي دادهاند با حق رأي شركت نمايند.
ب ـ كميته تجديدنظر استان مركب از اعضاي زير ميباشد:
1ـ رييس سازمان كار و امور اجتماعي استان به عنوان رييس كميته.
2ـ مدير كل تأمين اجتماعي استان.
3ـ معاونت بهداشتي دانشگاه / دانشكده علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني ذيربط.
4ـ نماينده كارگران حسب معرفي تشكل حائز اكثريت استان بنا به تشخيص سازمان كار و امور اجتماعي استان.
5 ـ نماينده كارفرمايان با معرفي كانون انجمنهاي صنفي كارفرمايي استان.
تبصره1ـ رأي كميته تجديدنظر استان از تاريخ ابلاغ قطعي و لازمالاجرا ميباشد.
تبصره2ـ درصورتي كه مجمع و كانونهاي استاني تشكلهاي كارگري و كارفرمايي موضوع بندهاي (4) و (5) ايجاد نشده باشند، نمايندگان مزبور از بين اعضاي تشكلهاي حائز اكثريت به تشخيص سازمان كار و امور اجتماعي استان و با انتخاب تشكل ذيربط استان معرفي ميشوند.
تبصره3ـ درصورت تساوي آراء (موافق و مخالف) اعم از بدوي و تجديدنظر، جلسه بعدي با حضور همه اعضا تشكيل خواهد شد.
تبصره4ـ كميتههاي استاني موظفند در آراء صادره نوع سخت و زيانآوري مشاغل را كه در زمره مشاغل بند « الف» يا « ب» ماده (1) اين آييننامه ميباشد تعيين نمايند.
تبصره5 ـ در استانهايي كه دانشكده علوم پزشكي و خدمات بهداشتي، درماني مستقل وجود دارد درصورت طرح پروندههاي مرتبط با منطقه تحت پوشش، معاونت بهداشتي دانشكده علوم پزشكي جايگزين معاونت بهداشتي دانشگاه ميشود.
ج ـ با تصويب كميته استاني دعوت از افراد صاحبنظر، اساتيد و كارشناسان مربوطه جهت شركت در جلسات بدون حق رأي بلامانع ميباشد.
دـ كارفرمايان كارگاهها مكلفند با كارشناسان موضوع ماده (2) و كميتههاي موضوع ماده (8) اين آييننامه همكاري و مدارك مورد نياز را در اختيار آنان قرار دهند.
ماده 9ـ
وظايف كميتههاي بدوي و تجديد نظر استاني به شرح زير تعيين ميشود:
الف ـ وظايف كميتههاي بدوي استاني به شرح زير ميباشد:
1ـ بررسي، تطبيق و تشخيص مشاغل سخت و زيانآور با مواد اين آييننامه كه توسط بيمهشده، كارفرما، وزارتخانههاي بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، كار و امور اجتماعي و سازمان تأمين اجتماعي و تشكلها به عنوان مشاغل سخت و زيانآور معرفي شده و اعلام نتيجه به متقاضي و سازمانهاي ذيربط از سوي رييس كميته بدوي.
2ـ رسيدگي مواردي كه با اتخاذ تدابير لازم حالت سخت و زيانآوري شغل يا مشاغل از بين رفته و در زمره مشاغل عادي درآمدهاند و اعلام آن به مراجع ذيربط به منظور حذف امتيازاتي كه به كار سخت و زيانآور تعلق گرفته است.
3ـ اجراي سياستها و مصوبات شورايعالي حفاظت فني.
ب ـ وظايف كميتههاي تجديدنظر استاني عبارت است از رسيدگي، اظهارنظر و تصميمگيري در خصوص اعتراض به آراء كميتههاي بدوي استاني موضوع ماده (8) اين آييننامه كه توسط بيمه شده يا كارفرما درخواست گرديده است و اعلام نتيجه به متقاضي و سازمانهاي ذيربط از سوي رييس كميته تجديد نظر.
ماده 10ـ
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي تغييرات حدود تماس شغلي آلايندههاي محيط كار و عوامل بيماريزا را به شورايعالي حفاظت فني اعلام و شورايعالي مذكور مراتب را به كميتههاي استاني، كارهاي سخت و زيانآور براي اجرا ابلاغ مينمايد.
ماده 11ـ
علاوه بر كارهاي سخت و زيانآور مشخص شده طبق مصوبات شورايعالي حفاظت فني و موارد تأييد شده توسط كميتههاي استاني، موارد زير نيز سخت و زيانآور شناخته ميشوند.
1ـ مشاغلي كه در ندامتگاهها و زندانها مستقيماً با زنداني ارتباط دارند.
2ـ مشاغلي كه مستقيماً در مراكز روان درماني با بيماران رواني مرتبط هستند.
3ـ خبرنگاري
تبصره ـ مصاديق خبرنگاري با تأييد كميته بدوي موضوع ماده (8) تعيين ميشود.
ماده 12ـ
نحوه توالي و تناوب اشتغال در مشاغل سخت و زيانآور به شرح زير تعيين ميگردد:
1ـ ايام زير چنانچه در فواصل اشتغال به كارهاي سخت و زيانآور واقع شود، به عنوان سابقه اشتغال در كارهاي سخت و زيانآور محسوب ميگردد.
الف ـ تعطيلات هفتگي
ب ـ تعطيلات رسمي
ج ـ ايام استفاده از مرخصي استحقاقي
د ـ ايام استفاده از مرخصي بابت ازدواج يا فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان به مدت 3 روز با دريافت دستمزد در مورد مشمولان قانون كار.
هـ ـ ايام استفاده از مرخصي استعلاجي يا استراحت پزشكي اعم از اينكه حقوق ايام مزبور توسط كارفرما پرداخت شود و يا اينكه بيمه شده از غرامت دستمزد ايام بيماري استفاده كرده باشد.
و ـ تمام يا قسمتي از خدمت نظام وظيفه در جبهههاي نبرد حق عليه باطل يا حضور داوطلبانه در جبهه.
ز ـ دوران اسارت يا محكوميت سياسي كه بيمه شده براساس آن به عنوان آزاده شناخته شده باشد حسب تقاضاي وي.
2ـ ايام و موارد زير چنانچه در فواصل اشتغال بيمه شده به كارهاي سخت و زيانآور واقع شود، موجب زايل شدن توالي اشتغال در كارهاي سخت و زيانآور نميگردد.
الف ـ ايام خدمت وظيفه سربازي (دوران ضرورت و احتياط) مشروط بر اينكه بيمه شده حداكثر تا دو ماه پس از پايان خدمت به كار سابق خود برگشته و يا اينكه در كار ديگري كه سخت و زيانآور شناخته شده مشغول به كار شده باشد.
ب ـ دوران توقيف بيمه شده درصورتي كه منتهي به محكوميت وي نگردد و يا اينكه كارفرما براساس تكليف قانوني حقوق دوران مزبور را به بيمه شده پرداخت نمايد.
ج ـ ايام حالت تعليق كه به واسطه عوامل قهريه طبيعي و يا حوادث و مخاطرات اجتماعي (مانند سيل، زلزله، جنگ و آتشسوزي) كه خارج از اراده كارفرما و بيمه شده بوده و در نتيجه آن كارگاه به طور موقت تعطيل ميگردد.
د ـ ايام استفاده از مقرري بيمه بيكاري مشروط بر اينكه بيمه شده قبل از برقراري بيمه بيكاري در مشاغل سخت و زيانآور اشتغال به كار داشته و در حين مقرريبگيري و يا حداكثر تا دو ماه پس از اتمام دوره مزبور در مشاغلي كه سخت و زيانآور شناخته شده مشغول به كار شده يا طبق اين آييننامه بتواند بازنشسته شود.
هـ ـ ايام خدمت در جبهه كه به تأييد مراجع ذيصلاح رسيده باشد.
و ـ دوران اسارت يا محكوميت سياسي كه بيمه شده براساس آن به موجب قانون آزاده شناخته شده باشد.
ز ـ ايام بلاتكليفي بيمه شده كه مستند به آراي صادره از سوي مراجع حل اختلاف و يا ساير مراجع قانوني منجر به صدور رأي بازگشت به كار يا پرداخت حقوق ايام مزبور شده باشد.
ح ـ ايام استفاده از غرامت دستمزد ايام بيماري كه در فاصله زماني 10/5/1354 تا 4/1/1359 واقع شده باشد.
ط ـ غيبت غيرموجه حداكثر به مدت ده (10) روز در سال در مورد كارگاههاي مشمول قانون كار يا بر اساس مقررات انضباطي، تخلفاتي و يا استخدامي مربوط در كارگاههاي غير مشمول قانون كار كه منجر به اخراج، انفصال موقت و يا دايم نشده باشد.
ي ـ مدت يك ماه استفاده از مرخصي بدون حقوق موضوع ماده (67) قانون كار.
3ـ ايام و موارد زير چنانچه در فواصل اشتغال بيمه شده به كارهاي سخت و زيانآور واقع شود توالي اشتغال او را از بين برده و موجب تناوب اشتغال وي ميگردد.
الف ـ استفاده از مرخصي بدون حقوق به مدت بيش از دو ماه به هر منظور و تحت هر عنوان علاوه بر مرخصي مندرج در بند « ي» رديف (2) اين ماده.
ب ـ اخراج، استعفا، انفصال و بازخريدي مشروط بر اينكه حداكثر تا دو ماه در مجموع پس از تاريخ موارد مزبور در مشاغلي كه سخت و زيانآور شناخته شده مشغول به كار نشده يا طبق اين آييننامه نتواند بازنشسته شود.
ج ـ اشتغال در كارها و مشاغل عادي به مدت يك ماه.
د ـ اشتغال در حرف و مشاغل آزاد به مدت يك ماه.
هـ ـ بيمه اختياري به مدت يك ماه.
و ـ بيكاري بدون دريافت مقرري بيكاري بيش از دو ماه.
ز ـ ساير موارد مشابه.
ماده 13ـ
شرايط بازنشستگي در كارهاي سخت و زيانآور به شرح زير ميباشد:
1ـ بيمه شدگاني كه حداقل (20 ) سال سابقه كار متوالي يا بيست و پنج (25) سال سابقه كار متناوب و پرداخت حق بيمه در كارهاي سخت و زيانآور را داشته باشند، بدون شرط سني ميتوانند درخواست بازنشستگي از سازمان تأمين اجتماعي نمايند.
2ـ چنانچه كميسيونهاي پزشكي موضوع ماده (91) قانون تأمين اجتماعي قبل از رسيدن بيمهشده شاغل در كارهاي سخت و زيانآور به سابقه مقرر در بند (1) فوق، فرسايش جسمي و روحي وي را ناشي از اشتغال به كارهاي سخت و زيانآور تشخيص و تأييد نمايند.
3ـ اين قبيل بيمهشدگان به صرف ارايه درخواست بازنشستگي مجاز به ترك كار نبوده و ميبايد احراز شرايط و استحقاق آنها جهت بازنشستگي پيش از موعد در كارهاي سخت و زيانآور رسماً از سوي سازمان تأمين اجتماعي به آنها ابلاغ و سپس ترك كار نمايند.
4ـ چنانچه بيمه شده شرايط استفاده از بازنشستگي پيش از موعد در كارهاي سخت و زيانآور را طبق اين آييننامه احراز كند سازمان تأمين اجتماعي مكلف است نسبت به برقراري مستمري وي از تاريخ ترك كار اقدام نمايد.
5 ـ افراديكه حداقل بيست (20) سال متوالي يا بيست و پنج (25) سال متناوب سابقه پرداخت حق بيمه در مشاغل سخت و زيانآور مربوط به قبل از تاريخ تصويب قانون را داشته باشند و يا در آينده شرايط مذكور را احراز نمايند ميتوانند درخواست بازنشستگي خود را با رعايت بند (1) اين ماده به سازمان تأمين اجتماعي تسليم نمايند.
ماده 14ـ
كارفرما مكلف است پس از احراز شرايط بازنشستگي بيمه شده شاغل در كارگاه وي، طبق اين آييننامه معادل چهار درصد (4%) ميزان مستمري برقراري بيمه شده نسبت به سنوات اشتغال او در مشاغل سخت و زيانآور را كه توسط سازمان تأمين اجتماعي محاسبه و مطالبه ميگردد به طور يكجا به سازمان يادشده پرداخت نمايد.
ماده 15ـ
آثار محدوديتها و مزاياي مندرج در قانون براي مواردي كه بازنشستگي به موجب اين آييننامه ايجاد ميشود منحصر به همان شغل در همان كارگاه خاص بوده و قابل تسري و تعميم در ديگر شغلهاي مشابه در ساير كارگاهها نميگردد.
ماده 16 ـ
اجراي اين آييننامه در مورد آن دسته از مشمولين قانون تأمين اجتماعي كه در مشاغل سخت و زيانآور وزارت دفاع و پشتيباني و نيروهاي مسلح و شركتها و سازمانهاي تابعه آن به صورت خريد خدمت مشغول خدمت ميباشند با رعايت مقررات و ضوابط نيروهاي مسلح و با هماهنگي سازمان تأمين اجتماعي خواهد بود.
[امضاء]
معاون اول رئيسجمهور ـ پرويز داودي