ماده 18ـ
روشهاي انتخاب مشاوران
الف ـ روشهاي انتخاب مشاوران عبارتند از:
1ـ روش انتخاب براساس قيمت و كيفيت،
2ـ روش انتخاب براساس كيفيت،
3ـ روش بودجه ثابت،
4ـ روش ساده،
ب ـ روش انتخـاب براساس قيمت و كيفيت را ميتوان براي هر نوع كار مشـاوره (موضوع جزء «5» بند « الف» ماده «2» اين آييننامه) اعمال كرد.
پ ـ روش انتخاب براساس كيفيت ميتواند مطابق موارد زير باشد:
1ـ كارهاي پژوهشي به شرط آنكه مبلغ برآوردي آنها كمتر از ده برابر نصاب معاملات متوسط باشد،
2ـ مطالعات توجيهي، مهندسي ارزش، تهيه و تنظيم استانداردها، مطالعات جامع ميان بخشي، طراحي و ارزيابي نظامهاي مديريت، مديريت فناوري اطلاعات و برنامهريزي جامع.
ت ـ روش بودجه ثابت صرفاً در موارد زير مجاز است:
1ـ كارهايي كه تعرفههاي آنها توسط سازمان يا ساير مراجع قانوني تعيين شده باشد.
2ـ بودجه مربوط به خدمات مشاوره توسط مراجع صلاحيتدار تعيين و محدود به مبلغ معيني شده باشد.
تبصره1ـ در موارديكه حقوق دولتي در تعرفههاي يادشده تغييريافته يا متفاوت باشد، بايد مابهالتفاوت مربوط در تعرفه منظور شود.
تبصره2ـ بودجه مندرج در موافقتنامه طرحهاي تملك داراييهاي سرمايهاي براي هزينه خدمات مشاوره برآوردي است و الزاماً از مصاديق بودجه ثابت نميباشد.
ث ـ روش ساده (مذكور در بند « ت» ماده «19» اين آييننامه) صرفاً در موارد زير مجاز است:
1ـ كارهايي كه در حد ظرفيتكاري مشاوران حقيقي باشد،
2ـ كارهايي كه موضوع آن، نظارت يا تكميل مطالعات مرحله قبل همان مشاور باشد،
3ـ كارهايي كه حائز شرايط انحصار باشد (موضوع بند « ط» ماده «2» قانون)،
4ـ كارهاي كارشناسي،
5 ـ خدمات مشاوره حقوقي و امور قراردادها،
6 ـ كارهاي پژوهشي به شرط آنكه مبلغ برآوردي آنها كمتر از ده برابر نصاب معاملات متوسط باشد.
ج ـ درصورتي كه از منابع مالي بينالمللي استفاده شود، چنانچه طبق مقررات مربوط، تشريفات يا روشهاي ديگري براي انتخاب مشاور الزام شده باشد، رعايت آنها مجاز است.
ماده 19ـ
فرآيندهاي خريد خدمات مشاوره
الف ـ فرآِيند خريد خدمات مشاوره بعد از اجراي تمهيدات انتخاب مشاوران (موضوع ماده «4» اين آييننامه) با توجه به روش انتخاب آغاز ميشود.
ب ـ فرآيند انتخاب براساس كيفيت و قيمت (QCBS) به شرح زير است:
1ـ فراخوان مشاوره (موضوع ماده «7» اين آييننامه) و تهيه فهرست بلند،
2ـ ارزيابيكيفي و انتخاب سه تا شش مشاور صلاحيتدار (موضوع بند « پ» ماده«14» اين آييننامه)،
تبصره ـ درصورتيكه تعداد مشاوران صلاحيتداركافي نباشد، كارفرما ميتواند فهرست كوتاه را با دعوت از مشاوراني كه در پايه بعدي تشخيص صلاحيت شدهاند، تكميل كند.
3ـ ارسال درخواست پيشنهاد براي مشاوران برگزيده در فهرستكوتاه (طبق ماده«20» اين آييننامه)،
4ـ تهيه و تحويل پيشنهادها (طبق ماده «21» اين آييننامه)،
5 ـ ارزيابي فني پيشنهادها (طبق ماده «23» اين آييننامه)،
6 ـ ارزيـابي مـالي پيـشنهادها براساس قيمت ترازشده و انتخاب مشاور منتخب (طبق بند « ب» ماده «24» اين آييننامه)،
7ـ انعقاد قرارداد با مشاور منتخب (طبق ماده 12 اين آييننامه)،
پ ـ فرآيند انتخاب براساس كيفيت (QBS) به شرح زير است:
1ـ فراخوان مشاوره (موضوع ماده «7» اين آييننامه) و تهيه فهرست بلند،
2ـ تهيه استعلام ارزيابي كيفي مشاوران (طبق ماده «15» اين آييننامه)،
3ـ امتيازدهي براي ارزيابي كيفي مشاوران و تهيه فهرست كوتاه (موضوع ماده «16» اين آييننامه)،
4ـ ارسال درخواست پيشنهاد براي مشاوران برگزيده در فهرستكوتاه (طبق ماده«20» اين آييننامه)،
5 ـ تهيه و تحويل پيشنهادها (طبق ماده «21» اين آييننامه)،
6 ـ ارزيابي فني پيشنهادها و تعيين مشاوريكه بالاترين امتياز فني را كسب كرده باشد (طبق ماده «23» اين آييننامه)،
7ـ گشايش پاكت قيمت مشاور منتخب و ارزيابي مالي پيشنهاد وي (طبق بند «پ» ماده «24» اين آييننامه)،
8 ـ انعقاد قرارداد (طبق ماده «12» اين آييننامه)،
تبصره1ـ فرآيند انتخاب براساس بودجه ثابت مطابق با روش انتخاب براساس كيفيت ميباشد.
تبصره2ـ در روش بودجه ثابت، چنانچه از تعرفههاي قانوني يا حقالزحمه مصوب استفاده شود، مستندهاي مربوط به محاسبه حقالزحمه بايد پس از مهر و امضا در پاكت قيمت ارائه شود و مشاور تعهد خود را نسبت به انجام شرح خدمات مطابق با مستندهاي يادشده تصريح كند.
ت ـ فرآيند انتخاب ساده به شرح زير است:
1ـ تهيه اسناد درخواست پيشنهاد (طبق ماده «20» اين آييننامه)،
2ـ ارزيابي كيفي ساده (موضوع بند « پ» ماده «14» اين آييننامه)،
3ـ ارسال درخواست پيشنهاد براي مشاوران برگزيده،
4ـ تهيه و تحويل پيشنهادها (طبق ماده «21» اين آييننامه)،
5 ـ ارزيابي فني و مالي.
تبصره1ـ كارفرما در اين مرحله بايد با توجه به كم و كيف موضوع مشاوره درباره هزينه آن تحقيق كند و با رعايت صرفه و صلاح و با تأمين كيفيت موردنظر، چنانچه پيشنهاد فني و مالي مشاور مورد تأييد باشد، قرارداد با وي منعقد ميشود و چنانچه اخذ سه پيشنهاد ممكن نباشد، بالاترين مقام دستگاه كارفرما به تعداد موجود كفايت ميشود.
تبصره2ـ در كارهاي پژوهشي كه مشمول حق تأليف، ثبت اختراع يا شرايط انحصار باشد، با تأييد بالاترين مقام دستگاه كارفرما، ميتوان با يك استعلام و رعايت صرفه و صلاح، قرارداد مشاوره را منعقد كرد.
6 ـ انعقاد قرارداد (طبق ماده «12» اين آييننامه)،
ماده 20ـ
درخواست پيشنهاد
الف ـ درخواست پيشنهاد (RFP) شامل دو بخش است:
1ـ بخش فني شامل:
1ـ1 گزارش شناخت (ITC)،
1ـ2 شرح كلي خدمات (TOR)،
1ـ3ـ روش انتخاب مشاور (موضوع ماده «18» اين آييننامه)،
1ـ4ـ روش ارزيابي فني و نحوه امتيازدهي به هر يك از معيارها
1ـ 5 ـ ضريب تأثير فني در روش انتخاب براساس كيفيت و قيمت،
1ـ6 ـ حداقل امتياز فني قابل قبول (شصت امتياز)،
1ـ7ـ نحوه تنظيم برنامه زماني پيشنهادي، حسب مورد،
1ـ 8 ـ مدت اعتبار پيشنهادها،
1ـ 9ـ متن قرارداد همسان (الحاقي)، حسب مورد،
1ـ10ـ نحوه تنظيم متدولوژي، حسب مورد،
1ـ11ـ ساير موارد به تشخيص كارفرما.
2ـ بخش مالي حداقل شامل:
2ـ1ـ نحوه محاسبه حقالزحمه،
2ـ2ـ روش پرداخت حقالزحمه،
2ـ3ـ حقوق دولتي و غيردولتي مترتب بر قرارداد،
2ـ4ـ نرخ تسعير ارز، حسب مورد،
2ـ 5 ـ فرم حقالزحمه پيشنهادي مشاور،
2ـ6 ـ هزينه تهيه پيشنهاد و نحوه پرداخت آن توسط كارفرما به حداكثر سه مشاور برتر حسب مورد.
تبصره1ـ در مواردي كه انتخاب مشاور از طريق مسابقه معماري باشد يا مبلغ برآوردي خدمات بيش از ده برابر معاملات متوسط باشد، هزينه تهيه پيشنهاد طبق شرايط مقرر در بخش مالي پرداخت ميشود.
تبصره2ـ در كارهايـي نظير نظـارت بر اجـرا و مديريت طـرح كه بخشي از آن مشروط باشد و حقالزحمه آنها بر اساس نفر ـ ماه برآورد شود، پيشنهادهاي مالي مشاوران بايد بر اساس سازمان اجرايي مشابه و دوره زماني يكسان استعلام شود و هزينههاي ثابت نظير ميزان كسور و حقوق دولتي، تعداد خودرو و ساير تجهيزات و امكانات موردنياز و نيز تسهيلاتي كه از سوي كارفرما تأمين ميشود، در اسناد درخواست پيشنهاد قيد شود. همچنين سياستهاي تشويقي و تنبيهي به منظور تسريع در خاتمه كار بر اساس مفاد شرايط عمومي قراردادهاي همسان (در صورت وجود) اطلاعرساني شود.
ب ـ كارفرما بايد درخواست پيشنهاد را براي همه مشاوران منتخب ماده «17» اين آييننامه ارسال كند.
پ ـ درخواست پيشنهاد بايد توسط مشاوران تكميل و در موعد مقرر به كارفرما تحويل شود.
ماده 21ـ
تهيه و تحويل پيشنهادها
الف ـ رعايت مقررات زير در تهيه و تكميل پيشنهادها ضروري است:
1ـ پيشنهادها در مهلت مقرر در درخواست پيشنهاد تحويل شوند،
2ـ اطلاعات صحيح و كامل باشد،
3ـ اطلاعات مربوط به گواهينامههاي صلاحيت، حسب مورد، ارائه شود،
4ـ اسناد و مدارك درخواست شده پيوست شود،
5 ـ اسناد توسط اشخاص مجاز امضاء و مهر شود.
ب ـ مشاوران نميتوانند بيش از يك پيشنهاد (فني و مالي) تسليم كنند، مگر آنكه در اسناد درخواست پيشنهاد نحوه ديگري پيشبيني شده باشد.
پ ـ مشاوران پيشنهادهاي فني و مالي خود را بايد در پاكتهاي جداگانه و لاك و مهر شده و در لفاف مناسب قرار دهند.
ت ـ كارفرما موظف است در مهلت مقرر، همه پيشنهادهاي ارائه شده توسط مشاوران را پس از دريافت، ثبت و تا جلسه بازگشايي از آنها صيانت كند.
ث ـ هرگونه تسليم، تحويل، اصلاح، جايگزيني و يا پسگرفتن پيشنهاد بايد به صورت قابلگواهي و در مهلت و مكان مقرر در اسناد درخواست پيشنهاد (RFP) انجام شود.
ماده 22ـ
توضيح و تشريح اسناد
الف ـ چنانچه مشاوري در استعلام ارزيابي كيفي مشاوران يا اسناد درخواست پيشنهاد، ابهام يا ايرادي مشاهده كند، ميتواند از كارفرما توضيح بخواهد.
ب ـ توضيحات و پاسخ به پرسشهاي مشاوران و همچنين در صورت تشكيل «جلسه توضيح اسناد»، رونوشت صورتجلسه آن، (مطابق ماده «22» قانون)، بايد به طور يكسان براي همه مشاوراني كه اسناد را دريافت كردهاند، ارسال شود.
تبصره ـ امكان ارائه توضيحات و دريافت سؤال و ارائه پاسخها و يا ساير راهنماييها از طريق شبكه ملي اطلاعرساني امكانپذير باشد.
ماده 23ـ
ارزيابي فني پيشنهادها
الف ـ تفكيك مراحل ارزيابي فني و مالي پيشنهادها ضروري است و هرگونه ارزيابي فني پيشنهادها، تنها پيش از گشودن پاكتهاي قيمت مجاز است. پاكتهاي قيمت بايد تا پايان مرحله ارزيابي فني پيشنهادها، ناگشوده در جايي مطمئن نگهداري شوند.
ب ـ در صورت استفاده از روش انتخاب بر اساس كيفيت و قيمت (QCBS) يا انتخاب بر اساس كيفيت (QBS)، مطابق با بند «ج» ماده «18» قانون، زمان و مكان تشكيل جلسه گشايش پاكتهاي قيمت، در جلسه گشايش پاكتهاي فني اعلام خواهد شد. اين مدت فقط براي يك بار تا سقف مدت اعتبار پيشنهادها قابل تمديد است و در اين صورت پاكتهاي قيمت در يك لفاف لاك و مهر شده توسط كارفرما صيانت ميشود.
پ ـ ارزيابي فني پيشنهادها مشتمل بر بررسي و امتيازدهي به روش وزني انجام ميشود. در اين روش، مجموع ضريب وزني معيارها معادل صددرصد ميباشد و هر مشاور در ازاي هر معيار، امتيازي بين صفر تا صد كسب ميكند. امتياز كل هر مشاور، معادل مجموع حاصل ضرب امتياز كسب شده براي هر معيار در ضريب وزني مربوط ميباشد. حداقل امتياز قابل قبول (شصت امتياز) و نحوه تعيين امتياز بايد در درخواست پيشنهاد (RFP) ذكر شود.
ت ـ معيارهاي اصلي ارزيابي فني پيشنهادها و اهميت وزني آنها به شرح زير است:
1ـ روششناسي/ متدولوژي (سيدرصد): امتياز روششناسي با توجه به معيارهاي فرعي نظيـر شرح تفـصيلي خدمات، نـحوه تضمين كيفيت، روش مديريت اطلاعات و نظام مستندسازي وگزارشدهي پروژه، گزينههاي فني و اجرايي، برنامه زماني مشاور با توجه به روش پيشنهادي براي انجام كار تعيين ميشود.
2ـ كاركنان كليدي مؤثر (ده تا چهل درصد): امتياز كاركنان كليدي مؤثر طرح بر اسـاس معيـارهـاي فرعي نظير صلاحيتهـاي عمومي كاركنـان با توجه به تحصيـلات و آموزشهاي عمومي، سوابق كار و مسئوليتها، دورههاي آموزشي، تجربههاي ويژه در زمينه پروژه مورد نظر، زبان، مهارتهاي خاص، آشنايي با قوانين و مقررات و نظاير آن تعيين ميشود.
3ـ تجربيات ويژه (بيست درصد): اين امتياز بر اساس تجربياتي به جز موارد مذكور در ارزيابي كيفي مشاوران (موضوع بند «پ» ماده «16» اين آييننامه) كه مربوط به انجام كارهاي مشابه با طرح يا پروژه مورد نظر باشد، تعيين ميشود.
4ـ آموزش و انتقال فناوري (پنج درصد): اين امتياز در مواردي منظور ميشود كه مشاور موظف به برگزاري كارگاههاي آموزشي يا تهيه مستندهايي براي آموزش كاركنان كارفرما يا اشخاص ثالث باشد يا خدمات اطلاعرساني و انفورماتيك را هم به انجام رساند. اين امتياز با توجه به معيارهاي فرعي نظير تجربه آموزش و پيشنهاد انتقال فناوري تعيين ميشود.
5 ـ بومي بودن مشاور (پنج درصد).
تبصره ـ وزن هر يك از معيارهاي فوق و نيز معيارهاي فرعي بايد در درخواست پيشنهاد قيد شود و تغيير در اوزان معيارها ممنوع است.
ث ـ هيئت انتخاب مشاور بعد از امتيازدهي به پيشنهادهاي مشاوران، نتايج ارزيابي فني پيشنهادها را با تنظيم صورتجلسهاي به كارفرما گزارش ميكند. اين گزارش بايد حداقل شامل موارد زير باشد:
1ـ نام و مشخصات مشاوران،
2ـ معيارهاي ارزيابي فني و اهميت وزني هر يك از معيارها،
3ـ حداقل امتياز فني قابل قبول،
4ـ امتياز مشاوران براي هر يك از معيارهاي ارزيابي،
5 ـ امتياز فني كل هر يك از مشاوران،
6 ـ نام و مشخصات مشاوراني كه براي گشايش پاكت قيمت (ارزيابي مالي پيشنهادها) برگزيده شدهاند،
7ـ محل و زمان تشكيل جلسه،
8 ـ نام و امضاي اعضاي هيئت انتخاب مشاور،
9ـ مواردي كه به تشخيص هيئت انتخاب مشاور براي درج در ارزيابي فني پيشنهادها ضرورت داشته باشد.
ج ـ اصل پيشنهادهاي فني مشاوران قبل از گشودن پاكتهاي قيمت در دستگاه مناقصهگزار بايگاني ميشود.
ماده 24 ـ
ارزيابي مالي پيشنهادها
الف ـ ارزيابي مالي پيشنهادها با توجه به روش انتخاب مشاور (موضوع ماده «19» اين آييننامه)، بايد پس از پايان يافتن ارزيابي كيفي مشاوران و ارزيابي فني پيشنهادها انجام شود.
ب ـ روش انتخاب بر اساس كيفيت و قيمت (QCBS): در اين روش، ارزيابي مالي پيشنهادها بر اساس قيمت ترازشده انجام ميشود. در اين روش كارفرما (مطابق با بند «د» ماده «18» قانون) مكلف است از مشاوران يا نمايندگان آنها جهت حضور در جلسه گشايش پيشنهادهاي مالي دعوت كند. مشاوري كه كمترين قيمت ترازشده را پيشنهاد كرده باشد، به عنوان مشاور منتخب برگزيده ميشود. قيمت ترازشده طبق رابطه زير محاسبه و تعيين ميشود:
L =
كه در آن:
L = قيمت ترازشده
C = قيمت پيشنهادي (درج شده در پاكت قيمت)
i = ضريب تأثير امتياز فني
t = امتياز فني پيشنهادها (بين شصت تا صد امتياز)
تبصره 1ـ همه پاكتهاي قيمت مشاورانيكه بيش از شصت امتياز را كسبكرده باشند، بايد گشوده شود.
تبصره 2ـ ضريب تأثير امتياز فني، عددي بين 6/0 تا 9/0 ميباشد كه بايد در اسناد درخواست پيشنهاد قيد شود.
تبصره 3ـ در صورتي كه تركيبي از ارزهاي مختلف براي پيشنهاد مالي لازم باشد، بايد نرخ تسعير ارز در اسناد درخواست پيشنهاد قيد شود.
تبصره 4ـ قرارداد بايد با مشاوري كه كمترين قيمت ترازشده را كسب كرده است و به قيمت پيشنهادي وي (درج شده در پاكت قيمت) منعقد شود.
پ ـ روش انتخاب بر اساس كيفيت (QBS) و روش ساده: در اين قبيل موارد، فقط پاكت قيمت مشاوري كه بالاترين امتياز فني را كسب كرده است، در حضور مشاور يادشده گشوده ميشود و پس از بررسي قيمت پيشنهادي و نحوه محاسبه حقالزحمه، چنانچه مبلغ پيشنهادي از نظر هيئت انتخاب مشاور با توجه به نرخهاي متعارف و ويژگيهاي طرح قابل قبول باشد يا با تغييرات جزئي مورد توافق قرار گيرد، قرارداد با مشاور منعقد ميشود. چنانچه قيمت پيشنهادي مشاور از نظر هيئت انتخاب مشاور قابل قبول نباشد و هيئت در مذاكره با مشاور يادشده نتواند به قيمت قابل قبولي دست يابد، با تنظيم صورتجلسهاي مذاكره با وي خاتمه مييابد و مراحل فوق با مشاوري كه داراي امتياز فني بعدي ميباشد، انجام ميشود. در اين حالت پس از افتتاح پاكت قيمت مشاور دوم، مذاكره مجدد يا عقد قرارداد با مشاور اول مجاز نميباشد.
تبصره ـ چنانچه در فاصله امتياز فني مشاور اول و كمتر از ده درصد امتياز وي، مشاوران ديگري قرار گيرند، كارفرما با توجه به كمترين قيمت مشاوران مذكور، برنده را انتخاب ميكند.
ت ـ روش بودجه ثابت: در اين روش، با توجه به وجود تعرفه يا بودجه معين، ارزيابي مالي پيشنهادها شامل كنترل امضاء و مهر و كامل بودن اسناد درخواست پيشنهاد ميباشد و قرارداد با مشاوري كه بالاترين امتياز فني را كسب كرده باشد، منعقد ميشود.
ماده 25ـ
صورتجلسه پاياني
الف ـ بعد از گشايش پاكتهاي قيمت و محاسبه قيمت ترازشده، صورتجلسه ارزيابي پاياني پيشنهادها مشتمل بر موارد زير تهيه ميشود و به امضاي اعضاي هيئت انتخاب مشاور ميرسد:
1ـ محل و زمان تشكيل جلسه پاياني،
2ـ نام و امضاي اعضاي هيئت انتخاب مشاور،
3ـ امتيـاز فني پيشنهادهاي مشـاوران، طبق صورتجلسـه ارزيابي فني پيشنهادها (مربوط به روش QBS و QCBS)،
4ـ ضريب تأثير امتياز فني (مربوط به روش QCBS)،
5 ـ حداقل امتياز فني قابل قبول (قيد شده در اسناد درخواست پيشنهاد)،
6 ـ قيمتهاي پيشنهادي مشاوران،
7ـ قيمت ترازشده پيشنهادهاي مشاوران (مربوط به روش QCBS)،
8 ـ نام مشاور منتخب و قيمت پيشنهادي وي.
9ـ كليه محتويات پاكتهاي گشوده شده پيشنهادهاي قيمت بايد ثبت و ضميمه صورتجلسه پاياني شود.
ب ـ مستندسازي و اطلاعرساني صورتجلسه ارزيابي پاياني پيشنهادها بايد قبول از انعقاد قرارداد انجام شود.
ماده 26ـ
مقررات و استانداردها
الف ـ با ابلاغ اين آييـننامه، سـاير آييـننامههاي مغاير نظير تصويبنامه شماره 17234/ت28422هـ مورخ 7/4/1383، موضوع آييننامه نحوه انتخاب و ارجاع كار به مشاوران منسوخ ميشود.
تبصره ـ در مواردي كه بخشي از فرايند ارجاع كار به مشاوران با مقررات قبلي انجام شده باشد، كارفرمايان به مدت شش ماه فرصت دارند كه خريد خدمات را با مقررات يادشده به انجام رسانند.
ب ـ در صورت ضرورت، سازمان بايد دستورالعملها، استانداردها و راهنماي خريد خدمات مشاوره را تهيه، بهنگام و در شبكه ملي اطلاعرساني مناقصات منتشر كند.