ماده 5 ـ
تدابير لازم براي كاهش يا حذف انتشار از طريق توليد غيرعمدي
هر عضو بايد حداقل تدابير زير را به منظور كاهش كل انتشار انجام شده از طريق منابع ناشي از فعاليتهاي انساني براي هر كدام از مواد شيميايي مندرج در ضميمه (ج) با هدف كاهش آنها و در صورت امكان جلوگيري نهايي انجام دهد. اين تدابير عبارتند از:
الف ـ تهيه يك طرح اقدام يا در صورت امكان يك طرح اقدام منطقهاي يا بخشي ظرف دو سال پس از لازمالاجراشدن كنوانسيون كه متعاقباً آن را به عنوان بخشي از طرح استقرار تعيين شده در ماده (7) اجرا نمايد. اين طرح به منظور شناسايي، تعيين خصوصيات و محلهاي انتشار مواد شيميايي مندرج در ضميمه (ج) و براي تسهيل استقرار جزءهاي (ب) الي (هـ) طراحي ميشود. طرح اقدام بايد شامل عناصر زير باشد:
1ـ برآوردي از منابع انتشار موجود و قبلي شامل تهيه و نگهداري سياهه منابع و برآورد مقادير انتشار كه با توجه به دستهبندي منابع تعيين شده در ضميمه (ج) انجام ميشود.
2ـ برآوردي از وضعيت قوانين و استراتژيهاي مرتبط عضو براي مديريت انتشار اين مواد.
3ـ تعيين خطمشي به منظور رعايت الزامات اين بند، كه براساس برآوردهاي بندهاي (1) و (2) انجام ميشود.
4ـ ارتقاء سطح تعليم و تربيت با توجه به آگاهي از استراتژيها.
5 ـ انجام بازنگري هر پنج ساله براي اين استراتژيها و ميزان موفقيت آنها در رعايت الزامات اين بنـد، كه اين بازنگريها بايد در گزارشهـاي تسليم شده مطـابق مـاده (15) قيد گردد.
6 ـ زمانبندي براي استقرار طرح اقدام، شامل استراتژيها و تدابيري كه در آن تعيين شدهاند.
ب ـ ترويج بكارگيري تدابير ممكن و عملي موجود كه ميتواند دستيابي به يك سطح واقعي و معنادار براي كاهش انتشار يا جلوگيري منابع را تسريع بخشد.
ج ـ ترويج توسعه و در جايي كه مناسب باشد، الزام به كاربرد مواد جايگزين يا محصولات و فرآيندهاي اصلاح شده، به منظور جلوگيري از تشكيل و انتشار مواد شيميايي مندرج در ضميمه (ج)، كه با توجه به رهنمودهاي كلي درخصوص فعاليتهاي جلوگيري و كاهش انتشار در ضميمه (ج) و راهنماهاي فني كه توسط مجمع اعضاء تأييد شده است.
دـ ترويج و بر طبق زمانبندي استقرار طرح اقدام، الزام به كاربرد بهترين روشهاي موجود براي منابع جديد بر طبق دستهبندي منابع كه يك عضو به عنوان تضمين آن اقدامات در طرح اقدام با يك تأكيد خاص به چارچوب منابع تعيين شده در قسمت دوم ضميمه (ج)، تعيين كرده است. در هر صورت، الزام به استفاده از بهترين روشهاي موجود براي منابع جديد در چارچوب مندرج در قسمت دوم آن ضميمه بايد در حداقل زمان ممكن به صورت مرحلهاي اجرا گردد. اما اين موضوع نبايد بيش از چهار سال پس از لازمالاجراء شدن كنوانسيون براي آن عضو طول بكشد. براي چارچوب تعيين شده، اعضاء بايد كاربرد بهترين اقدامات انجام شده زيست محيطي را گسترش دهند. در هنگام اجراي بهترين روشهاي موجود و بهترين تجربيات زيست محيطي، اعضاء بايد به رهنمودهاي عمومي درخصوص اقدامات جلوگيري و كاهش انتشار در ضميمه (ج) توجه نموده و راهنماهاي فني درخصوص بهترين روشهاي موجود و بهترين تجربيات زيست محيطي نيز بايد از طريق تصميمگيري مجمع اعضاء به روز گردد.
هـ ـ گسترش استفاده از بهترين روشهاي موجود و بهترين تجربيات زيست محيطي طبق طرح اقدام:
1 ـ براي منابع موجود قيدشده در دستهبندي منابع مندرج در بخش دوم ضميمه (ج) و دستهبندي منابع نظير آنهايي كه در قسمت سوم همان ضميمه قيدگرديده و
2ـ براي منابع جديد با توجه به دستهبندي منابع نظير آنچه كه در بخش سوم ضميمه (ج) قيد گرديده در صورتي كه يك عضو در جزء « هـ» قيد نشده باشد.
در هنگام تدارك بهترين روشهاي موجود و بهترين تجربيات زيست محيطي، اعضاء بايد به رهنمودهاي كلي مرتبط با اقدامات كاهش و جلوگيري از انتشار قيد شده در ضميمه (ج) توجه نمايند.
دستورالعملهـاي فنـي درخصـوص بهتـرين روشهـاي موجود و بهترين اقدامات انجـام شده زيست محيطي بايد از طريق تصميمگيري مجمع اعضاء به روز گردد.
و ـ از نظر اين بند و ضميمه (ج):
1ـ « بهترين روشهاي موجود» به معناي مؤثرترين و پيشرفتهترين مرحله در توسعه فعاليتها و روشهاي بهرهبرداري از آنها ميباشد كه بيانگر تجربيات مفيد به دست آمده از برخي روشها براي طراحي اصولي محدوديتهاي انتشار ميباشد كه براي جلوگيري و در جاهائي كه مقدور نيست به صورت كلي كاهش انتشار مواد شيميايي مندرج در قسمت اول ضميمه (ج) و اثر آنها روي محيط زيست به طور كلي ميباشد. در اين خصوص:
2ـ « فنون» كه شامل هر دو نوع فنآوري استفاده شده و در حال استفاده است كه تأسيسات بر پايه آن طراحي، ساخته، نگهداري، بهرهبرداري و از رده خارج ميگردد.
3ـ « در دسترس بودن فنآوريها» به معناي آن دسته از فنآوريها است كه براي بهرهبرداري قابل دستيابي بوده و در مقياسي وسيع وجود داشته كه در بخش صنايع مرتبط، تحت شرائط حياتي فني و اقتصادي با در نظرگرفتن هزينهها و مزايا براي اجرا مجاز شمرده ميشوند و؛
4ـ « بهترين» به معناي مؤثرترين در دستيابي به يك سطح عمومي بالا براي حفاظت محيط زيست به طور كلي بوده.
5 ـ « بهترين تجربيات زيست محيطي» به معناي كاربرد تركيبي از مناسبترين استراتژيها و اقدامات كنترلي زيست محيطي ميباشد.
6 ـ « منابع جديد» به معناي هر منبع كه به نحو مطلوبي ساخته شده يا جايگزين گرديده اطلاق ميشود كه حداقل يك سال پس از تاريخ:
الف ـ لازمالاجراشدن كنوانسيون براي عضو مورد نظر، يا
ب ـ لازمالاجراشدن كنوانسيون براي عضو مورد نظر براي ارائه اصلاحيه به ضميمه (ج) در صورتي كه منبع مذكور از شرايط اين كنوانسيون فقط به واسطه آن اصلاحيه پيروي كند.
ز ـ مقادير حد انتشار يا استانداردهاي اجرايي ميتواند توسط يك عضو براي عمل بهتعهدات آن جهت دستيابي به بهترين روشهاي موجود تحت اين بند استفاده گردد.